Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 stycznia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Kurzynowska – Drzażdżewska

Protokolant: po. sekretarza sądowego P. W.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 09 stycznia 2020 r.

sprawy z wniosku J. B.

z udziałem D. B.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I. Dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawcy J. B. i uczestniczki postępowania D. B. w skład , którego wchodzą :

1.lokal mieszkalny o pow.96,90 m ^{( 2)} położony w W. przy ulicy (...), oznaczony nr 2, składający się z 4 pokoi, kuchni , łazienki, alkierza, składówki i przedpokoju, opisany w księdze wieczystej SR w. (...), VII Zamiejscowym Wydz. Ksiąg Wieczystych w W. pod nr (...) (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej równym 11/100 opisanym w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr / (...) o wartości 234 000 zł

2.prawo użytkowania wieczystego gruntu składającego się z działki ozn. nr geod 739/4, położonej w W. przy ulicy (...) , opisanego w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) o powierzchni 0,0019 ha, zabudowanego lokalem użytkowym – garażem , o wartości 25 000 zł

3.równowartość samochodu osobowego marki A. (...) o wartości 8 200 zł

4. równowartość udziałów w (...) sp. z o.o. z / s w W.

o wartości 500 zł

5.nakład z majątku osobistego uczestniczki postępowania D. B. na majątek wspólny o wartości 10 820 zł

całość o łącznej wartości 278 520 zł (dwieście siedemdziesiąt osiem tysięcy pięćset dwadzieścia złotych)

w ten sposób, że na wyłączną własność wnioskodawcy J. B. przyznać składniki majątkowe wymienione w pkt 1 ,3,4 o wartości 242 700 zł , zaś na rzecz D. B. składniki majątkowe wymienione w pkt 2 i 5 o wartości 35 820 zł.

II. Tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym oraz zwrotu nakładów z majątku osobistego uczestniczki postępowania D. B. na majątek wspólny byłych małżonków zasądzić od J. B. na rzecz D. B. kwotę 103 440 zł ( sto trzy tysiące czterysta czterdzieści złotych ) płatną w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

III. Oddala wnioski stron w pozostałym zakresie .

IV. Nakazuje stronom aby wzajemnie wydały sobie przyznane im składniki majątkowe w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

V. Ustala ,że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 559/18

UZASADNIENIE

W. T. B. – w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego, zgromadzonego w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z uczestniczką postępowania D. B., w skład którego to majątku wchodzi: lokal mieszkalny o pow. 96,90 m ² położony w W. przy ul. (...), opisany w księdze wieczystej prowadzonej przez tut. Sąd pod nr (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej równym 11/100 opisanym w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) – o wartości 200.000 zł, prawo użytkowania wieczystego gruntu składającego się z działki ozn. nr geod 739/4, położonej w W. przy ul. (...), opisanego w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) o pow. 0,0019 ha, zabudowanego lokalem użytkowym – garażem o wartości 25.000 zł, oraz samochód osobowy marki A. (...), zakupiony przez wnioskodawcę za cenę 8.200 zł. Co do sposobu dokonania podziału mienia wspólnego wnioskodawca domagał się ostatecznie przyznania na swoją wyłączną własność wszystkich składników z zasądzeniem na jego rzecz odpowiedniej spłaty od uczestniczki postępowania, zważywszy przy tym w szczególności na możliwości finansowe wnioskodawcy co do dokonania stosownej spłaty, a także racjonalnie i ekonomicznie uzasadnione przyznanie obydwu w/w nieruchomości wyłącznie jednej ze stron. Nie przeczył również wnioskodawca, że posiadał udział w spółce (...) Sp. z o.o. z/s w W., który to udział zbył za cenę 500 zł. Nadto wnioskodawca domagał się rozliczenia kwoty 19.430,74 zł tytułem połowy spłaconego przez wnioskodawcę po ustaniu wspólności ustawowej majątkowej kredytu hipotecznego, a zaciągniętego przez strony w trakcie trwania wspólności, kwoty 1.956 zł tytułem połowy wpłaconej przez wnioskodawcę kwoty tytułem obowiązkowego ubezpieczenia mieszkania, a także rozliczenia wydatków poniesionych przez wnioskodawcę z majątku osobistego na majątek wspólny zainteresowanych po ustaniu wspólności ustawowej majątkowej w postaci uiszczonych kosztów eksploatacyjnych mieszkania oraz opłat za użytkowanie wieczyste gruntu w postaci działki nr (...). Jednocześnie w ocenie wnioskodawcy, rozliczanie w niniejszej sprawie wydatków związanych z kosztem m.in. zakupu opału, energii elektrycznej czy gazu, przy uwzględnieniu wyłącznego korzystania z w/w lokalu przez wnioskodawczynię po ustaniu wspólności ustawowej majątkowej, przeczy zasadom współżycia społecznego i stanowi nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 k.c.

Uczestniczka postępowania – D. B. – nie negując potrzeby dokonania podziału majątku, ani nawet składu majątku wspólnego zainteresowanych, kwestionowała wartość owych składników, w ostatecznie zaś sprecyzowanym żądaniu domagała się przyznania na swoją rzecz prawa użytkowania wieczystego gruntu składającego się z działki ozn. nr geod 739/4, położonej w W. przy ul. (...), opisanego w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) o pow. 0,0019 ha, zabudowanego lokalem użytkowym – garażem – ze stosowną spłatą na rzecz wnioskodawcy, a także przyznania lokalu mieszkalnego o pow. 96,90 m ² położonego w W. przy ul. (...) oraz samochodu marki A. (...) na wyłączną rzecz wnioskodawcy ze stosowną spłatą na swoją rzecz. Jednocześnie domagała się rozliczenia wydatków poniesionych przez nią po ustaniu wspólności majątkowej wyłącznie z majątku osobistego na majątek wspólny zainteresowanych w postaci: kosztów zakupu opału w łącznej kwocie 20.445,07 zł, opłat stałych za energię elektryczną w łącznej kwocie 3324 zł, opłat stałych za zużycie gazu w łącznej kwocie 5519 zł oraz kosztów naprawy kotła w kwocie 800 zł, a także opłat z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej, funduszu remontowego oraz wody zimnej, ścieków i wywozu nieczystości stałych. Nadto wniosła wnioskodawczyni o rozliczenie nakładów poniesionych z majątku osobistego na majątek wspólny zainteresowanych w postaci kosztów zakupu kotła na ekogroszek w kwocie 4.700 zł oraz kosztów remontu łazienki w kwocie 3.000 zł. Dodatkowo, w ocenie wnioskodawczyni, w niniejszym postępowaniu winny także podlegać rozliczeniu pomiędzy zainteresowanymi: kwota 1.897,30 zł tytułem zwrotu podatku w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej oraz kwota 1.680 zł tytułem uzyskanego przez uczestniczkę postępowania świadczenia, oraz środki pozostałe z niewykorzystanego w całości kredytu hipotecznego zaciągniętego przez zainteresowanych, a które to kwoty zostały włączone przez wnioskodawcę wyłącznie do jego majątku osobistego. Uczestniczka postępowania podniosła, że wnioskodawca, pomimo opuszczenia wspólnego mieszkania, nigdy nie utracił posiadania tegoż lokum, kilka zaś lat po rozwodzie posiadał tam zamykany pokój, co skutkować winno po stronie wnioskodawcy partycypowaniem w kosztach utrzymania tegoż lokalu, a także w nakładach.

Sąd ustalił co następuje:

Z. T. B. oraz D. B. – zawarli związek małżeński w dniu 5.12.1987 r. w W.. Wyrokiem z dnia 29.08.2008 r. w sprawie VI RC 454/08 Sąd Okręgowy w. (...) rozwiązał związek małżeński zainteresowanych (pkt 1 sentencji wyroku), orzekł o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem zainteresowanych powierzając ją obu stronom i zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka (pkt II i III). Jednocześnie Sąd ustalił sposób korzystania ze wspólnego mieszkania nr (...) przy ul. (...) w W. w ten sposób, że przyznał D. B. 2 pokoje – największy i średni, a wnioskodawcy J. B. pokój najmniejszy, z pozostałych zaś pomieszczeń strony miały korzystać wspólnie (pkt IV).

dowód: wyrok Sądu Okręgowego w. (...) z dnia 29.08.2008 r. - k. 38

W skład majątku wspólnego zainteresowanych, zgromadzonego w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wchodzą:

1.  lokal mieszkalny o pow.96,90 m ^{( 2)} położony w W. przy ulicy (...), oznaczony nr 2, składający się z 4 pokoi, kuchni , łazienki, alkierza, składówki i przedpokoju, opisany w księdze wieczystej SR w. (...), VII Zamiejscowym Wydz. Ksiąg Wieczystych w W. pod nr (...) (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej równym 11/100 opisanym w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) o wartości 234 000 zł,

2.  prawo użytkowania wieczystego gruntu składającego się z działki ozn. nr geod 739/4, położonej w W. przy ulicy (...) , opisanego w księdze wieczystej prowadzonej tamże pod nr (...) o powierzchni 0,0019 ha, zabudowanego lokalem użytkowym – garażem o wartości 25 000 zł,

3.  równowartość samochodu osobowego marki A. (...) o wartości 8 200 zł.

4.  równowartość udziałów w (...) sp. z o.o. z / s w W. o wartości 500 zł

5.  nakład z majątku osobistego uczestniczki postępowania D. B. na majątek wspólny o wartości 10 820 zł.

dowód: odpisy zwykłe księgi wieczystej – k. 5-12

faktura VAT nr (...) – k. 89,

umowa sprzedaży udziałów z dnia 25.03.2019 r. – k. 95-95v,

opinia biegłego sądowego A. K. – k. 108-150,

opinia uzupełniająca biegłego sądowego A. K. – k. 195-199,

ustna opinia biegłego sądowego A. K. – k. 248-249

zeznania wnioskodawcy – k. 312-312v,

zeznania uczestniczki – k. 313

W trakcie trwania wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej zainteresowani mieszkali wraz z małoletnią córką w nabytym w dniu 19.10.1995 r., a opisanym wyżej lokalu mieszkalnym o pow.96,90 m ² położonym w W., ul. (...).

W dniu 14.10.2005 r. Bank (...) S.A. Oddział w O. udzielił wnioskodawcy i uczestniczce postępowania kredytu hipotecznego na cele remontowo-budowlane w złotowej równowartości waluty wymienialnej w kwocie 13.017,26 CHF (46.615,84 zł). Kredyt został w całości spłacony przez wnioskodawcę J. B., przy czym po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej wnioskodawca spłacił łącznie 38.861,47 zł.

W. po rozwodzie opuścił w/w lokal mieszkalny i zamieszkał w wynajmowanym mieszkaniu. Do czasu remontu wynajętego mieszkania wnioskodawca w lokalu wspólnym stron wnioskodawca pozostawił część swoich rzeczy, w dalszym ciągu jednocześnie posiadał klucze do w//w lokalu.

dowód: zaświadczenie nr (...) z dnia 14.10.2005 r. – k. 13,

zaświadczenie z dnia 6.02.2018 r. – k. 14,

historia rachunku – k. 19-23,

elektroniczne zestawienie operacji i potwierdzenia wpłaty – k. 24-37,

zeznania wnioskodawcy – k. 312-312v,

Samochód marki A. (...), nr rej. (...) został nabyty w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej przez wnioskodawcę J. B. za kwotę 8.200 zł. Część środków na zakup w/w samochodu pochodziła ze sprzedaży za kwotę 3.000 zł otrzymanego w dniu 20.12.2001 r. w darowiźnie od rodziców wnioskodawcy samochodu marki F. (...), nr rej. (...). W dniu 7.06.2016 r. wnioskodawca sprzedał w/w samochód za cenę 4.200 zł.

dowód: umowa darowizny z dnia 20.12.2001 r. – k. 90,

zlecenie sprzedaży – k. 91,

faktura VAT nr (...) z dnia 26.02.2008 r. – k. 92,

umowa sprzedaży samochodu z dnia 7.06.2016 r. – k. 94.

Urząd Skarbowy w G. dokonał w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej zwrotu na rzecz zainteresowanych kwoty 3.794,00 zł tytułem nadpłaconego podatku za rok podatkowy 2005.

dowód: zeznanie podatkowe za 2005 r. – k. 79-81.

W dniu 23.03.2007 r. przyznano i wypłacono z (...) S.A. w G. na rzecz uczestniczki postępowania D. B. kwotę 1.680,00 zł tytułem świadczenia z racji nieszczęśliwego wypadku uczestniczki z dnia 7.09.2006 r.

dowód: decyzja dot. wypłaty świadczenia z dnia 23.03.2007 r. – k. 78.

W dniu 25.03.2019 r. doszło do zawarcia umowy sprzedaży na rzecz kupującej M. K. udziału wnioskodawcy J. B. w spółce (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. za cenę 500 zł.

dowód: umowa sprzedaży udziałów z dnia 25.03.2019 r. – k. 95.

Po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej uczestniczka postępowania D. B. dokonała z majątku osobistego prac budowlanych i wykończeniowych w lokalu mieszkalnym położonym w W., ul. (...) w postaci zakupu i instalacji pieca centralnego ogrzewania w piwnicy (kocioł), zakupu węgla, malowania ścian w korytarzu, kuchni i łazience, wykonania tynku żywicznego w korytarzu, wykonania oświetlenia w łazience, montażu wanny, uzupełnienia terrakoty w łazience, wymiany płytek ceramicznych na ścianach. Wartość wykonanych przez uczestniczkę postępowania prac budowlanych i wykończeniowych wynosiła 10.820,00 zł.

dowód: opinia biegłego sądowego A. K. – k. 108-150.

W okresie po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej zainteresowani dokonywali z majątku osobistego szeregu wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnych stron. W szczególności wnioskodawca J. B. uiścił łącznie kwotę 13.570,28 zł tytułem kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W., funduszu remontowego oraz wody zimnej, ścieków i wywozu nieczystości stałych, kwotę 1.956 zł tytułem obowiązkowego ubezpieczenia w/w lokalu mieszkalnego oraz 1974 zł tytułem opłat za użytkowanie wieczyste gruntu wspólnego zainteresowanych w postaci działki nr (...), zabudowanej garażem. Uczestniczka postępowania D. B. zaś poniosła koszt zakupu opału w łącznej kwocie 20.445,07 zł, opłat stałych za energię elektryczną w łącznej kwocie 11.707,02 zł, opłat stałych za zużycie gazu w kwocie 6.285,25 zł, 482,08 zł tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu zabudowanego garażem, a także kwota 15.693,99 zł tytułem utrzymania lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W., funduszu remontowego oraz wody zimnej, ścieków i wywozu nieczystości stałych.

dowód: zaświadczenie z dnia 25.11.2019 r. – k. 290,

zaświadczenie z dnia 22.05.2019 r. – k. 183,

kartoteka klienta – k. 15-16,

polisa – k. 17,

potwierdzenie wykonania przelewu – k. 18,

zestawienie opłat za węgiel i faktury Vat na zakup opału – k. 58, 59-69, 72-76,

zaświadczenie z dnia 9.09.2019 r. – k. 222,

zaświadczenie z dnia 5.09.2019 r. – k. 236,

potwierdzenia przelewów – k. 234-235, 241-243.

W. J. B. obecnie nadal zamieszkuje w wynajętym mieszkaniu w G.. Pracuje jako naczelnik wydziału w Starostwie Powiatowym w G., osiągając zarobki brutto w wysokości 5.836,40 zł miesięcznie. Uczestniczka postępowania D. B. zamieszkuje w spornym lokalu, położonym przy ul. (...) w W.. Pracuje jako nauczycielka, zarabiając netto 3.300 zł miesięcznie.

dowód: zaświadczenie o zarobkach wnioskodawcy – k. 275,

zeznania wnioskodawcy – k. 312-312v,

zeznania uczestniczki – k. 313.

Sąd zważył co następuje:

Bezspornym w sprawie jest wymieniony wyżej skład majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej, ustalony wyżej okres trwania pomiędzy zainteresowanymi wspólności ustawowej małżeńskiej oraz fakt wspólnego zamieszkiwania małżonków w tymże okresie w nieruchomości położonej przy ul. (...) w W., fakt dokonywania prac remontowych w tejże nieruchomości, a także wydatków związanych z bieżącym utrzymaniem nieruchomych składników majątku zainteresowanych, wreszcie obecna sytuacja zainteresowanych – wynika to z twierdzeń zainteresowanych oraz bezsprzecznych dokumentów – nie kwestionowała ich zresztą żadna ze stron.

Kwestie sporne w niniejszej sprawie to wykluczające się wzajemnie wnioski zainteresowanych dotyczące sposobu podziału majątku, wartość niektórych składników wchodzących w skład majątku wspólnego, a także kwestie dotyczące stosownych rozliczeń między zainteresowanymi.

Sąd – rozważając pierwszą z kwestii spornych, tj. wykluczających się wzajemnie wniosków o przyznanie poszczególnych przedmiotów konkretnym stronom dostrzegł żądanie wnioskodawcy przyznania wszystkich składników na swoją rzecz z odpowiednią spłatą na rzecz uczestniczki postępowania, a także żądanie uczestniczki postępowania co do przyznania jej nieruchomości zabudowanej garażem, wnioskodawcy zaś – lokalu mieszkalnego ze stosownymi spłatami pomiędzy stronami. Mając na uwadze skłócenie stron i nieskuteczne próby ugodowe podejmowane przez zainteresowanych Sąd stanął na stanowisku, iż jedynym rozsądnym sposobem dokonania podziału majątku będzie przydzielenie poszczególnych przedmiotów z uwzględnieniem obiektywnych kryteriów słuszności i zasad współżycia społecznego, odsuwając nieco na bok same wnioski zainteresowanych. Stąd też Sąd uwzględnił przede wszystkim fakt deklarowanej przez uczestniczkę postępowania chęci przejęcia na swoją rzecz wyłącznie prawa użytkowania wieczystego gruntu składającego się z działki ozn. nr geod 739/4, położonej w W. przy ulicy (...), zabudowanego lokalem użytkowym – garażem. Ostatecznie bowiem uczestniczka postępowania nie była zainteresowana nabyciem lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...) i wyraziła chęć nabycia własnego mieszkania w okolicy składnika majątku opisanego w pkt I.2. sentencji postanowienia. Nadto uczestniczka postępowania nie oponowała przejęciu przez wnioskodawcę lokalu mieszkalnego, położonego w W. przy ul. (...). Pomimo zatem, że przedmiotowy lokal mieszkalny stanowi obecnie centrum życiowe uczestniczki postępowania Sąd stanął na stanowisku, że racjonalnym i słusznym będzie przyznanie wnioskodawcy składnika opisanego w pkt I.1., uwzględniając przy tym sytuację życiową wnioskodawcy. W. wyprowadził się ze wspólnego mieszkania po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej, nie dysponuje on żadnym innym lokalem i mieszka w wynajmowanym mieszkaniu. Jednocześnie dysponuje on odpowiednimi środkami co do spłaty udziału wnioskodawczyni we wskazanym lokalu. Sąd przy tym nie podzielił twierdzeń wnioskodawcy, jakoby zasadnym było przydzielenie obu składników majątku, tj. lokalu mieszkalnego oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego garażem – wyłącznie na rzecz jednej ze stron z uwagi na to, że rozdzielanie tychże nieruchomości spowoduje spadek wartości zarówno mieszkania, jak i garażu. Wskazany argument wnioskodawcy jest nieuzasadniony, albowiem oba składniki majątku - mieszkanie i garaż położone są w odległości około kilkudziesięciu metrów od siebie. Rozdzielenie zatem tychże składników pozostaje bez wpływu na wartość poszczególnych z nich, a jest jedynym słusznym sposobem podziału tychże składników. Podkreślić należy, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego, sąd nie może wbrew woli uczestnika przyznać mu prawa majątkowego i zasądzić od niego na rzecz innego uczestnika spłatę lub dopłatę (art. 46 k.r.o. w zw. z art. 1035 k.c. i art. 212 § 2 k.c.). Powody sprzeciwu uczestnika są prawnie irrelewantne. Również wzgląd na zasady współżycia społecznego i interesy uczestników nie uzasadnia orzekania w taki sposób o podziale (sygn. akt. II CSK 187/12). W postanowieniu z dnia 4 listopada 1998 r., II CKN 347/98, (OSNC 1999/6/108) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jeżeli przy zniesieniu współwłasności żaden ze współwłaścicieli nie wyraża zgody na przyznanie mu rzeczy, sąd zarządzi jej sprzedaż. Dopiero uwzględnienie całokształtu okoliczności faktycznych występujących w konkretnym przypadku, może uzasadniać odstąpienie przez sąd od fizycznego podziału na rzecz przyznania rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego współwłaściciela (por. postanowienie Sądu Najwyższego, z dnia 29 czerwca 2011 r., IV CSK 519/10, LEX nr 1050471 oraz z dnia 19 października 2011 r., II CSK 50/11, LEX nr 1147738)

Należy mieć na uwadze i tak , zdaniem sądu należy interpretować przepisy dotyczące podziału majątku , że w pierwszym rzędzie strony powinny podzielić się majątkiem zgromadzonym w czasie trwania związku małżeńskiego w naturze. Dopiero gdy taki podział nie jest możliwy z powodu przeznaczenia rzeczy , jej konstrukcji czy braku przesłanek do fizycznego jej podziału – możliwe jest odstąpienie od tej zasady. Nie jest słusznym przyznawanie wszystkich składników majątkowych jednemu z byłych małżonków , a drugiemu wyłącznie spłatę zwłaszcza w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie gdzie uczestniczka złożyła oświadczenie, że chce otrzymać w naturze jeden z dwóch składników majątkowych przedstawiających największą wartość.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w postanowieniu.

Oprócz tego na rzecz wnioskodawcy przyznano składnik opisany w pkt I.3. (równowartość samochodu marki A. (...)), a to z uwagi na okoliczności dotyczące nabycia i zbycia wskazanego pojazdu, a wreszcie to, że pojazdem tym posługiwał się wyłącznie wnioskodawca. Podobnie na rzecz wnioskodawcy przyznano składnik opisany w pkt I.4 (równowartość udziałów w (...) Sp. z o.o. z/s w W.), zważywszy na brak sporu zainteresowanych co do tegoż składnika. Wreszcie na rzecz uczestniczki postępowania należało przyznać składnik opisany w pkt I.5 sentencji, tj. nakład z majątku osobistego uczestniczki postępowania na majątek wspólny w wysokości 10.820 zł, a wynikający wprost ze sporządzonej w sprawie opinii biegłego sądowego A. K., i nie kwestionowany przez żadną ze stron w tymże zakresie. Konsekwencją stanowiska Sądu są rozstrzygnięcia zawarte w pkt II sentencji postanowienia.

Zgodnie z art. 567 § 1 k.p.c. w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Jednocześnie zgodnie z § 3 w/w artykułu do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 618 § 1 k.p.c. w postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy.

Stosownie do art. 212 § 1 i § 2 k.c., jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia Sądu przez podział rzeczy lub też przyznanie jej jednemu ze współwłaścicieli, to jednocześnie nakładany jest obowiązek dopłaty celem wyrównania wartości przysługującego udziału, bądź też spłaty pozostałych.

Dokonując rozliczenia wartościowego majątku wspólnego zainteresowanych Sąd uwzględnił wartości składników majątku, ustalone częściowo przez biegłego sądowego A. K. bądź wynikające z zalegających w sprawie dokumentów, częściowo zaś będące poza sporem pomiędzy zainteresowanymi. Z. zgodni byli co do wartości udziałów wnioskodawcy w (...) Sp. z o.o. z/s w W. (500 zł) Wartość samochodu osobowego uczestniczka postępowania pozostawiła do uznania tut. Sądu (k. 284), a zatem Sąd wziął pod uwagę treść dokumentu z k. 89 (8.200 zł). Z faktury wynika, że A. zostało nabyte w dniu 04.02.2008 r. za kwotę 8 200 zł. Miało to miejsce zaledwie na kilka miesięcy przed orzeczeniem rozwodu stron. Zapewne więc do daty ustania wspólności ustawowej małżeńskiej stan techniczny pojazdu i jego wartość nie uległa większym zmianom. Samochód został zbyty dopiero w 2016 r. i przez cały ten czas pozostawał do wyłącznej dyspozycji wnioskodawcy.

Wartości składników opisanych w pkt I.1, 2 i 5 ustalone zostały przez biegłego sądowego A. K., a zgodnie z ową opinią wartość lokalu mieszkalnego stron wynosi 234.000 zł, wartość prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego garażem wynosi 25.000 zł, nakład zaś uczestniczki postępowania z majątku osobistego na majątek wspólny wynosi 10.820 zł. Uczestniczka postępowania nie zgodziła się częściowo z w/w opinią, a to w zakresie wartości lokalu mieszkalnego oraz gruntu zabudowanego garażem, wskazując, że składniki podlegające wycenie przedstawiają wyższą wartość. Twierdzenia uczestniczki postępowania w tym zakresie nie mogły podlegać uwzględnieniu, a to w świetle logicznych i spójnych twierdzeń biegłego sądowego prezentowanych w uzupełniającej opinii, a także ustnie na rozprawie, oraz przez wzgląd na doświadczenie życiowe Sądu. Podkreślić należy, że wycena sporządzona przez biegłego została dokonana według stanu na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, a według cen aktualnych, a zatem zgodnie z metodologią szacowania stosowaną w takich sprawach jak przedmiotowa. W efekcie powyższych rozważań Sąd uzyskał kwotę 278.520,00 zł, jako kwotę podlegającą rozliczeniu miedzy zainteresowanymi. Spłata na rzecz uczestniczki postępowania wyniosła zatem 103.440,00 zł, i stanowiła efekt wyliczeń: 278.520,00 zł : 2 (uwzględniając wszak równe udziały stron w majątku wspólnym). Odejmując od tego wartość przedmiotów, które przypadły uczestniczce (35.820,00 zł),

Sąd zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania kwotę 103.440,00 zł tytułem spłaty, o czym jak w pkt II sentencji postanowienia.

Jednocześnie na podstawie art. 212 § 3 k.c. Sąd oznaczył termin i sposób uiszczenia spłaty przez wnioskodawcę, nakazując mu zapłatę w terminie trzech miesięcy od daty prawomocności orzeczenia. Przy takim ustaleniu spłaty Sąd miał na uwadze w szczególności czas trwania postępowania, wysokość spłaty obciążającej wnioskodawcę oraz jego sytuację majątkową. Tak ustalony termin spłaty, z jednej strony umożliwi wnioskodawcy zgromadzenie środków na realizację tego obowiązku, a z drugiej – nie spowoduje nadmiernego zmniejszenia wartości spłaty wskutek ciągłej inflacji.

W zakresie żądań zainteresowanych co do dokonania stosownych rozliczeń nakładów i wydatków z majątku odrębnego na majątek wspólny stron i rozliczenie ich w niniejszym postępowaniu Sąd miał na uwadze treść art. 45 § 1 k.r.o. Zgodnie z nim każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można jednak żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zgodnie zaś z § 2 w/w przepisu zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że nakładami koniecznymi są wydatki, których celem jest utrzymanie normalnego stanu rzeczy umożliwiającego normalne (zgodne z jej przeznaczeniem) korzystanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dokonując dystynkcji między poszczególnymi kategoriami nakładów, wyrażono zdanie, że przez nakłady konieczne należy rozumieć nakłady, których celem jest utrzymanie rzeczy w stanie zdolnym do normalnego z niej korzystania (np. remonty bieżące, kapitalne). Nakładami użytecznymi natomiast są nakłady poczynione w celu ulepszenia rzeczy (np. inwestycyjne), zwiększające wartość rzeczy, na której zostały poczynione (por. np. wyrok Sąd Najwyższego z 13 kwietnia 1983 r. (IV CR 67/83, OSNC 1983, Nr 11, poz. 186). Wskazać należy również, że zgodnie z art. 27 k.r.o. oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli.

Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy Sąd dostrzegł, że powoływane przez uczestniczkę postępowania nakłady w postaci zakupu i montażu pieca centralnego ogrzewania - kotła a także remontu łazienki zostały uwzględnione w obliczeniach dokonanych przez biegłego sądowego A. K. i rozliczone w niniejszym postępowaniu, o czym była już mowa wyżej. Biegły sądowy podkreślił, że nie uwzględnił malowania ścian, albowiem czynności te mają charakter robót konserwacyjnych związanych z bieżącym utrzymaniem i nie stanowią nakładów wpływających na wartość nieruchomości. Poniesienie przez wnioskodawcę i uczestniczkę w okresie po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej szeregu wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnych stron należało z kolei rozpatrzyć w kontekście art. 45 § 1 k.r.o. Odnosi się to do zgłoszonych do rozliczenia przez wnioskodawcę kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W., funduszu remontowego oraz wody zimnej, ścieków i wywozu nieczystości stałych, obowiązkowego ubezpieczenia w/w lokalu mieszkalnego, opłat za użytkowanie wieczyste gruntu wspólnego zainteresowanych w postaci działki nr (...), zabudowanej garażem, a także do żądań uczestniczki postępowania D. B. rozliczenia kosztu zakupu opału, opłat stałych za energię elektryczną, opłat stałych za zużycie gazu, opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu zabudowanego garażem, a także kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W., funduszu remontowego oraz wody zimnej, ścieków i wywozu nieczystości stałych. Nie były to wydatki nadzwyczajne. Raczej służyły zachowaniu substancji mieszkaniowej i zapobieżeniu dewastacji obiektów, zmierzały do zaspokojenia potrzeb rodziny, a także nie zwiększały wartości owych składników. W. przy tym argumentował, że skoro uczestniczka wyłącznie korzystała z lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...) to poniesione przez wnioskodawcę po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej koszty eksploatacyjne związane z jego utrzymaniem winna zwrócić wnioskodawcy w połowie. Podkreślić przy tym należy, że w wyroku z dnia 29.08.2008 r. Sąd Okręgowy w. (...) ustalił sposób korzystania ze wspólnego mieszkania zainteresowanych w ten sposób, że przyznał D. B. 2 pokoje – największy i średni, a wnioskodawcy J. B. pokój najmniejszy, z pozostałych zaś pomieszczeń strony miały korzystać wspólnie. W. zaś mógł w dalszym ciągu zamieszkiwać w lokalu wspólnym zainteresowanych, w dalszym ciągu nadto wnioskodawca posiadał klucze do tegoż lokalu. Opuszczenie lokalu było wyłącznie jego wyborem, nie wyłączającym wszak obowiązku dalszego partycypowania w kosztach utrzymywania składników majątku wspólnego. Podkreślić przy tym należy, że w dacie ustania wspólności ustawowej małżeńskiej córka zainteresowanych miała 16 lat i uczęszczała do gimnazjum. W okresie tym zamieszkiwała wraz z matką we wspólnym lokalu zainteresowanych. Niewątpliwie również w okresie dalszej nauki (w tym w okresie studiów) córka przebywała we wspólnym lokalu zainteresowanych. Wskazany przez wnioskodawcę zatem argument zmierzający do zakwestionowania poniesionych przez uczestniczkę wydatków na opał, a wedle którego do ochrony substancji samego lokalu wystarczające było jedynie utrzymanie w lokalu temperatury przekraczającej 0°C - należy ocenić zatem w świetle treści art. 128-134 k.r.o., implikujących po stronie zainteresowanych obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Zaakcentować należy bowiem, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania składa się na treść obowiązku alimentacyjnego, którego celem jest zapewnienie środków egzystencji osobie, która nie może ich uzyskać samodzielnie i może przybierać postać zapewnienia uprawnionemu wyżywienia, mieszkania, ubrania, ogrzewania, oświetlenia itp. Ów obowiązek wygasa dopiero wówczas, gdy dziecko może się już utrzymać samodzielnie. Przez wzgląd zatem na zamieszkiwanie w spornym lokalu wspólnego dziecka zainteresowanych w okresie wydatkowania przez uczestniczkę kwestionowanych przez wnioskodawcę środków na opał, tak ukształtowane stanowisko wnioskodawcy nie tylko pozostaje w sprzeczności w treścią powołanych regulacji dot. obowiązku alimentacyjnego, ale przede wszystkim przeczy podstawowej zasadzie obowiązku każdego z małżonków zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny oraz zasadom współżycia społecznego.

Sąd w stosownych rozliczeniach między zainteresowanymi nie uwzględnił zgłoszonych przez uczestniczkę kwot: 3.794,00 zł tytułem nadpłaconego podatku za rok podatkowy 2005, oraz 1.680,00 zł tytułem świadczenia z racji nieszczęśliwego wypadku uczestniczki z dnia 7.09.2006 r. Kwota 3.794,00 zł została zwrócona przez Urząd Skarbowy w okresie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej, a zatem niewątpliwie została ona włączona do majątku wspólnego małżonków. Co do kwoty odszkodowania z tytułu wypadku w wys. 1.680 zł należy stanowczo stwierdzić , że uczestniczka nie wykazała okoliczności jej przekazania do majątku wspólnego , bądź osobistego wnioskodawcy.

Pozostałe żądania stron w zakresie wzajemnych zwrotów wydatków z majątków osobistych na majątek wspólny należy uznać za zasadne co do zasady.

Sąd, analizując wnioski zainteresowanych dotyczące wzajemnych rozliczeń pomiędzy nimi dostrzegł jednakże , że żądanie wnioskodawcy dotyczyło zwrotu od uczestniczki postępowania kwoty 22.895,74 zł, a składało się na nią żądanie zwrotu połowy kredytu w kwocie 19.430,74 zł, połowy uiszczonego podatku za grunt z garażem w wysokości 987 zł, połowy opłaty za ubezpieczenie mieszkania w kwocie 978 zł a także połowy nakładu na samochód A. w kwocie 1.500 zł.

Z kolei żądanie uczestniczki postępowania zamknęło się w kwocie 21.500,78 zł, na którą składała się kwota 5.410 zł tytułem nakładu na mieszkanie, 5.853,51 zł oraz 3.142,63 zł tytułem wydatków na prąd i gaz, 241 zł tytułem podatku za grunt z garażem oraz 11.722,64 zł tytułem kosztu zakupu opału. O zasadności tych roszczeń sąd wypowiedział się we wcześniejszej części uzasadnienia.

Zestawienie tychże kwot prowadzi do wniosku, że zainteresowali partycypowali we wskazanych wydatkach i nakładach niemalże w równym stopniu, co skłoniło sąd do wzajemnego zniesienia tych kwot , odstąpienia od ich szczegółowego rozliczania i oddalenia wniosków byłych małżonków w tym zakresie

Z ustalonym sposobem podziału majątku został skorelowany obowiązek wydania przyznanych zainteresowanym składników majątkowych, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji orzeczenia.

O kosztach postępowania Sąd orzekł po myśli art. 520 § 1 k.p.c. W efekcie Sąd orzekł jak w pkt V postanowienia.