Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Co 160/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 31 lipca 2019 r. Sąd Rejonowy wB.Sekcja Egzekucyjna II Wydziału Cywilnego uzupełnił, zmienił i zatwierdził uzupełniający plan podziału sumy 40.922,56 zł (w tym z licytacji 40.967,11 zł i odsetki 55,45 zł) uzyskanej z egzekucji z udziału dłużniczki J. U. (1) w ½ części oraz udziału dłużnika J. U. (2) w ½ części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w C. przy ulicy (...), o powierzchni użytkowej 71,65 m ( 2), znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej(...) w C., dla którego w Sądzie Rejonowym w B.IX Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...), sporządzony przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. A. W..

Zarzuty przeciwko planowi podziału złożył wierzyciel hipoteczny (...) Oddział w B. i wniósł o zmianę planu podziału poprzez przyznanie mu dzielonych środków zgodnie z art. 1025 k.p.c. (kat. VII).

W uzasadnieniu zarzutów wskazał, że należności (...) objęte tytułami egzekucyjnymi są zabezpieczone na nieruchomości, jednakże wpis hipotek nastąpił po jej zajęciu przez komornika, podobnie jak zabezpieczenie hipoteki wpisanej do księgi wieczystej na rzecz E. B.. Zatem należności te nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia (kategoria V zgodnie z art. 1025 k.p.c.). W związku z powyższym w sporządzonym planie podziału niesłusznie ujęto w kategorii V kwotę 30.000,00 zł na rzecz wierzyciela E. B.. Należności te były zabezpieczone hipoteką (...), wpisaną już po dacie dokonanego przez komornika zajęcia. Zdaniem (...) Oddziału w B. w zaskarżonym planie podziału wierzyciel E. B. powinien zostać zakwalifikowany do kategorii IX zaspokojenia. Natomiast środki po uwzględnieniu należności objętych I kategorią zaspokojenia (opłata sądowa w kwocie 100,00 zł), powinny być w całości przyznane(...) zgodnie z tytułami wykonawczymi, jako wynikające z VII kategorii zaspokojenia.

Odpowiadając na zarzuty w piśmie z dnia 11 września 2019 r. wierzyciel hipoteczny E. B. wskazała na ich niezasadność. Stwierdziła, że wpis hipoteki na jej rzecz nastąpił przed zajęciem nieruchomości przez komornika, wobec czego wierzytelność korzysta z V kategorii pierwszeństwa zaspokojenia na podstawie art. 1025 § 1 k.p.c.

W odpowiedzi na zarzuty wierzyciel egzekwujący i hipoteczny (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. poinformował o całkowitym spłaceniu zobowiązania z tytułu kredytu, które nastąpiło w dniu 5 marca 2019 r.

W piśmie z dnia 24 września 2019 r. wierzyciel hipoteczny (...) Oddział w B. podtrzymując złożone zarzuty podkreślił, że wierzytelność zabezpieczona hipoteką na rzecz E. B. nie korzysta z zasady pierwszeństwa z uwagi na dokonanie wpisu hipoteki po zajęciu nieruchomości przez komornika i podlega zaspokojeniu w kategorii IX.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2019 r., ustosunkowując się do złożonych zarzutów, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w B. A. W.uwzględniła zarzuty wierzyciela hipotecznego (...) Oddział w B. i sporządziła poprawiony, uzupełniający projekt planu podziału, z uwzględnieniem odsetek aktualnych na dzień sporządzania projektu, tj. na dzień 7 listopada 2019 r. W uzasadnieniu wskazała, że wpis hipoteki na rzecz wierzycieli (...) Oddział w B. i E. B. nastąpił po wszczęciu postępowania egzekucyjnego z nieruchomości. Zatem w sporządzonym uzupełniającym planie podziału błędnie uwzględniono wierzytelności (...) i E. B. w kategorii V. Należności (...) objęte tytułami wykonawczymi, zabezpieczonymi wpisem w dziale IV księgi wieczystej należało ująć w kategorii VII, zaś wierzytelność E. B. w kategorii IX.

Sąd ustalił i zważył, co następuje

Zgodnie z treścią art. 1028 § 2 k.p.c. na skutek wniesienia zarzutów Sąd po wysłuchaniu osób zainteresowanych zatwierdzi albo odpowiednio zmieni plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości, przy czym w postępowaniu tym Sąd nie rozpoznaje sporu, co do istnienia prawa objętego planem podziału.

Odnosząc się do wniesionych zarzutów, należy wskazać, że sporządzając plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji sądowy organ egzekucyjny powinien respektować zasady ogólne wynikające z art. 1023 – 1028 k.p.c.

Kolejność zaspokojenia wierzycieli w planie podziału została sprecyzowana w art. 1025 § 1 k.p.c. który stanowi, że z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:

1)koszty egzekucyjne;

2)należności alimentacyjne;

3)należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika;

4)należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim;

5)należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu;

6)należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej;

7)należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej;

8)(uchylony);

9)należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję;

10)inne należności.

Do kategorii siódmej zostały zaliczone należności wynikające z Ordynacji podatkowej, o ile były zabezpieczone w taki sposób, iż kwalifikowały się do kategorii piątej. Dotyczy to należności: zgłoszonych przez właściwy organ administracji publicznej w trybie art. 954 pkt 2 k.p.c.; wynikających z roszczeń organu administracji publicznej, który wszczął egzekucję jako wierzyciel egzekwujący, oraz zgłoszonych w trybie art. 1036 k.p.c. (patrz: A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska – Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 2019 r.).

W myśl art. 1026 § 1 k.p.c., jeżeli suma objęta podziałem nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności i praw tej samej kategorii, należności zaliczone w artykule poprzedzającym do kategorii czwartej i piątej będą zaspokojone w kolejności odpowiadającej przysługującemu im pierwszeństwu, inne zaś należności – stosunkowo do wysokości każdej z nich. Zgodnie z art. 1026 § 2 k.p.c. wydzieloną wierzycielowi sumę zalicza się przede wszystkim na koszty postępowania, następnie na odsetki, a w końcu na sumę dłużną.

Zgodnie zaś z art. 1036 k.p.c. w podziale oprócz wierzyciela egzekwującego uczestniczą:

1) wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości;

2) wierzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości;

3) osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły na niej prawa stwierdzone w opisie i oszacowaniu lub zgłoszone i udowodnione najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu;

4) pracownicy co do stwierdzonych dokumentem należności za pracę, jeżeli zgłosili swoje roszczenia przed sporządzeniem planu podziału (§ 1).

Jeżeli wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym, należność przypadającą wierzycielowi hipotecznemu pozostawia się na rachunku depozytowym Ministra Finansów (§ 2).

W ocenie Sądu zarzuty zgłoszone przez skarżącego należy uznać za uzasadnione.

Ustosunkowując się do zarzutów wierzyciela hipotecznego (...) Oddziału w B., Sąd orzekający podzielił wywody zawarte w odpowiedzi na zarzuty złożonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. A. W. w powołanym powyżej postanowieniu z dnia 7 listopada 2019 r. (k. 339 i następne). Analiza akt księgi wieczystej o numerze (...) wykazała, że wpis o zajęciu nieruchomości został dokonany na podstawie wniosku Komornika Sądowego A. W. ze sprawy o sygn. akt Km 1116/11, który wpłynął do IX Wydziału Ksiąg Wieczystych tut. Sądu w dniu 17 czerwca 2011 r. (k. 52-60 akt(...)). Natomiast wniosek E. B. o wpisanie hipoteki przymusowej na kwotę 30.000,00 zł wpłynął do IX Wydziału Ksiąg Wieczystych tut. Sądu w dniu 21 lutego 2012 r. (k. 154-171 tamże), a pierwszy wniosek (...) Oddział w B. – w dniu 3 września 2013 r. (k. 305-375 tamże).

Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, że zgodnie z art. 1025 § 1 pkt 5 k.p.c., należności zabezpieczone hipotekami na rzecz wierzycieli E. B. i (...) Oddział w B. nie korzystają z zasady pierwszeństwa, wskutek czego nie będą zaspokajane w kategorii V. Wierzytelność E. B. należy zaliczyć do kategorii IX, natomiast wierzytelność (...) – do kategorii VII.

W dniu 12 listopada 2019 r. Komornik SądowyA. W. przedstawiła skorygowany projekt uzupełniającego planu podziału, uwzględniający zarzuty wierzyciela (...) Oddziału w B., który Sąd w całości zaaprobował, stąd na mocy powoływanych przepisów oraz art. 1028 § 2 k.p.c., należało orzec, jak w sentencji postanowienia z dnia 17 stycznia 2020 r.