Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I Ns 408/18

POSTANOWIENIE

Dnia 29 listopada 2019 r.

Sąd Rejonowy w Brzezinach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Joanna Rezler-Wiśniewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Jolanta Ostrowska

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2019 r. w Brzezinach

na rozprawie sprawy z wniosku (...) B.

z udziałem Skarbu Państwa - (...), kuratora spadku po D. R., H. K. adw. (...) oraz kuratora spadku po J. S. K., , C. R. K. asystentki sędziego (...)

o zasiedzenie

POSTANAWIA:

1.  stwierdzić nabycie przez Skarb Państwa własności nieruchomości położonej w B. oznaczonej jako działka gruntu nr (...) w obrębie geodezyjnym nr(...) uregulowanej w Rep.H. nr (...) prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Brzezinach – w drodze przemilczenia z dniem 1 stycznia 1956 r. ;

2.  nie obciążać wnioskodawcy i uczestników postępowania nieuiszczonymi kosztami sądowymi

( ogłoszenie ) ;

3.  ustalić, że w pozostałym zakresie każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, przy czym wynagrodzenie kuratorów ustali Sąd, w sprawach w których ich ustanowił kuratorami spadku.

sygn. akt I Ns 408/18

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 19 października 2018r. wnioskodawca (...)
(...)wniósł o stwierdzenie nabycia przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w B., oznaczonej jako działka gruntu nr (...) w obrębie geodezyjnym nr (...) uregulowanej w Rep.H. nr (...) i (...) prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Brzezinach – w drodze przemilczenia z dniem 1 stycznia 1956 r. ; o ustanowienia kuratorów spadku po zmarłych uczestnikach; o ustalenie, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Żądanie ustanowienia kuratorów spadku zostało wyłączone do odrębnego rozpoznania. Postanowieniem z dnia 21 marca 2019r. w sprawie I Ns 409/18 został ustanowiony kurator spadków po: J. S. K. i C. R. K. – w osobie Asystenta sędziego (...).

(postanowienie k. 49) .

Kurator spadków po D. R. i H. K. adw. (...) został ustanowiony w sprawie I Ns 443/06 iI Ns 18/15 ( postanowienia k. 111 i k. 154 akt INs 18/15)

Uczestnik Skarb Państwa – (...) B. ostatecznie przyłączył się do wniosku o stwierdzenie nabycia własności przez przemilczenie na rzecz Skarbu Państwa, wniósł jednak o nieobciążanie kosztami postępowania, bo de facto nie jest zainteresowany wynikiem niniejszej sprawy, gdyż nieruchomość przypadnie gminie (komunalizacja), a przyłączenie się do wniosku nastąpiło, aby odpowiedzieć na zarzut kuratora (...) dotyczący braku legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy.

Kuratorzy spadków ostatecznie pozostawili wniosek o zasiedzenie do uznania sądu, wnieśli o zasądzenie wynagrodzenia od wnioskodawcy.

(...) B. wniosło o oddalenie wniosku o zasądzenie wynagrodzenia kuratorów spadków od wnioskodawcy.

(protokół rozprawy k. 100)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości byli: H. i C. R. małż. K., J. K. (1) C. i B. małż. K..

(zaświadczenie Rep. H.. K.12, k. 13 – 14, k. 24)

C. K. zmarł w 1930r., spadek po nim nabyła małżonka B., a spadek po niej, zmarłej w 1940r., nabył jej siostrzeniec D. R. .

(postanowienie k. 14)

Postanowieniem z dnia 21 września 2016r. w sprawie I Ns 830/15 tutejszy Sąd uznał za zmarłego J. K. (2) z dniem 1stycznia 1947r.

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2018r. w sprawie I Ns 292/17 tutejszy Sąd uznał za zmarłą C. R. K. z dniem 1stycznia 1947r.

Postanowieniem z dnia 21 marca 2019r. w sprawie I Ns 409/18 został ustanowiony kurator spadków po: J. S. K. i C. R. K. – w osobie Asystenta sędziego (...)

Kuratora spadków po D. R. i H. K. adw. (...) został ustanowiony w sprawach I Ns 443/06 i I Ns 18/15.

Postanowienia te są prawomocne.

H. K. zmarł w dniu 3 lipca 1933r.

Postępowania spadkowe po tych osobach nie toczyły się.

(postanowienia k. 16, k.17, k. 49 skrócony odpis aktu zgonu k. 15 oraz postanowienia k. 111 i k. 154 akt INs 18/15)

Przedmiotowa nieruchomość znajdowała się we władaniu Gminnej Spółdzielni (...) w L.” z siedzibą w B. od 1946r. Nieruchomość tę oddano Spółdzielni definitywnie w użytkowanie w dniu 31 grudnia 1950r.przez 2 Rejonowy Urząd Likwidacyjny w Ł., w wykonaniu zarządzenia Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Ł. z dnia 28 listopada 1950r.

(bezsporne; protokoły k.18, k.19 - 23)

Żaden z uczestników nie zgłaszał pretensji to tej nieruchomości od zakończenia II wojny światowej.

(bezsporne)

Jedynie D. R. wystąpił do tutejszego Sądu o ujawnienie go jako współwłaściciela w Rep. H.. (...); wniosek ten nie został rozpoznany. Jednak D. R. jako siostrzeniec osoby wpisanej jako właściciel do obu repertoriów prowadzonych dla byłej cegielni nie należał do wąskiego kręgu osób uprawnionych do ubiegania się o przywrócenie posiadania nieruchomości w rozumieniu art. 15 i 16 dekretu z 8 marca 1946r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. z 1946r., nr 13, poz. 87 z późn. zm.)

(bezsporne; zaświadczenia k.12, k. 13, k. 24)

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2018r. Sąd Rejonowy w Brzezinach w sprawie I Ns 18/15 oddalił wniosek (...) B. o zasiedzenie przedmiotowej nieruchomości, w uzasadnieniu stwierdzając, że przyczyną oddalenia wniosku było nabycie wlasnośc8i nieruchomości w drodze przemilczenia przez Skarb Państwa.

Apelacja od tego orzeczenia została oddalona.

(postanowienia z uzasadnieniami w aktach I Ns 118/15 k. 232 – 233 oraz k.294 – 297)

Sąd zważył , co następuje:

zgodnie z przepisem art. 34 tego dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 87 ze zm.), Skarb Państwa i związki samorządu terytorialnego nabywają przez przedawnienie (zasiedzenie) tytuł własności majątków opuszczonych co do nieruchomości z upływem lat 10. Majątkiem opuszczonym w rozumieniu dekretu (art. 1) jest wszelki majątek (ruchomy i nieruchomy) osób, które w związku z wojną rozpoczętą 1 września 1939 r. utraciły jego posiadanie, a następnie go nie odzyskały. Istotą opisanej instytucji przedawnienia (przemilczenia) jest zatem nabycie przez Skarb Państwa prawa własności majątku, pod warunkiem, że majątek ten jest majątkiem opuszczonym w rozumieniu cytowanych przepisów, a jego właściciel nie podjął czynności zmierzających do odzyskania posiadania przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wojna została ukończona (tj. w okresie od 31 grudnia 1945 r. do 31 grudnia 1955 r.).

Przedmiotowa nieruchomość stanowi majątek opuszczony w rozumieniu art. 1 dekretu, współwłaściciele w związku z wojną utracili posiadanie nieruchomości i nie odzyskali go, nieruchomość pozostawała w tymczasowym zarządzie jednostek przewidzianych w art. 12 ust. 1 dekretu i następnie przekazana została w zarząd właściwy Gminnej Spółdzielni (...) w L.” z siedzibą w B., co oznacza, że na podstawie art. 2 ust. 1 i 4 tego dekretu, Skarb Państwa nabył ex lege (z mocy samego prawa) własność tej nieruchomości z upływem wyże podanego okresu czasu, o czym orzekł Sąd w pkt 1 postanowienia.

Nie było ku temu przeszkodą złożenie przez D. R. wniosku o ujawnienie go w Rep. H.., gdyż jako siostrzeniec osoby wpisanej jako właściciel do obu repertoriów prowadzonych dla byłej cegielni nie należał do wąskiego kręgu osób uprawnionych do ubiegania się o przywrócenie posiadania nieruchomości w rozumieniu art. 15 i 16 dekretu z 8 marca 1946r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. z 1946r., nr 13, poz. 87 z późn. zm.). Zgodnie z tymi przepisami tylko osoba, która w związku z wojną rozpoczętą 1 września 1939 r. utraciły posiadanie majątku może wystąpić o przywrócenie posiadania tego majątku w terminie dp 31 grudnia 1948r., a jeśli zmarła lub jest nieobecna, przywrócenia posiadania mogą żądać jej krewni w linii prostej (zstępni i wstępni, również dzieci nieślubne), bracia i siostry oraz małżonek. Jest to katalog zamknięty. D. R. nie spełnia tych wymogów, poza tym nie wystąpił o przywrócenie posiadania nieruchomości do władz zarządzających majątkiem zgodnie z art. 19 dekretu po uzyskaniu zgody urzędu likwidacyjnego. Tylko wo ksiąg wieczystych.

Sąd nie obciążył uczestników postępowania kosztami sądowymi ogłoszeń, bo i tak były one konieczne do rozpoznania sprawy, wyłożył je tymczasowo Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Brzezinach. Zainteresowany Skarb Państwa – (...) B., który w postępowaniu reprezentuje beneficjenta zasiedzenia, to także jednostka Skarbu Państwa, więc przeksięgowywanie tych środków Sąd ocenił za zbędne (pkt 2 postanowienia).

Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienia od podstawowej zasady rządzącej rozliczeniem kosztów w postępowaniu nieprocesowym, wobec tego na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., orzekł , że w pozostałym zakresie każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, przy czym wynagrodzenie kuratorów ustali Sąd, w sprawach w których ich ustanowił kuratorami spadku (pkt 3 orzeczenia). Wnioskodawca był zainteresowany w sprawie, aby uregulować stan prawny nieruchomości, więc poniósł opłatę od wniosku. Skarb Państwa nabył nieruchomość , ale z niej nie skorzysta, bo podlega ona komunalizacji, a do wniosku przyłączył się tylko dlatego, by odeprzeć zarzut braku legitymacji czynnej gminy. Pozostałe koszty to koszty reprezentacji , tu każdy podmiot poniesie je we własnym zakresie, a co do kuratorów, to po ustaleniu wartości masy spadkowej przyzna je Sąd, który ich ustanowił.