Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(...), dnia 23 października 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Piotr Chańko

Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Ćwiklińska

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2019 roku w (...)

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko D. K.

o zapłatę

1. oddala powództwo;

2. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz D. K. kwotę 9.939,25zł (dziewięć tysięcy dziewięćset trzydzieści dziewięć złotych dwadzieścia pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3. nakazuje pobrać od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 4.802,82 zł (cztery tysiące osiemset dwa złote osiemdziesiąt dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygnatura akt XIII GC 654/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 stycznia 2015 roku powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie kwoty 47.359,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 lipca 2013 roku do dnia zapłaty od pozwanego D. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) D. K. w K.. Nadto, powódka wniosła o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie zgłoszonego żądania strona powodowa podała, iż pozwany wykonał w dniu 16 stycznia 2013 roku odwiert w gruncie przy ul. (...) w Ł. w celu instalacji pionowej rury piezometrycznej. Podczas wykonywania robót pozwany uszkodził infrastrukturę teletechniczną powódki. Powódka poinformowała, iż pozwany nie kwestionuje faktu uszkodzenia infrastruktury, ale odmówił naprawienia szkody powołując się na okoliczność wykonania prac zgodnie z projektem robót geologicznych. Uszkodzona infrastruktura techniczna została naprawiona przez powódkę, w celu jak najszybszego przywrócenia możliwości świadczenia usług telekomunikacyjnych.

(pozew k. 3-5)

W dniu 16 lutego 2015 roku Referendarz sądowy w tut. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt XIII GNc 415/15 uwzględniając roszczenie powódki w całości.

(nakaz zapłaty k. 30)

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty, zaskarżając to orzeczenie w całości, pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany potwierdził, że wykonywał prace w celu zainstalowania pionowej rury piezometrycznej oraz zaprzeczył, iż ponosi odpowiedzialność za uszkodzenie infrastruktury telefonicznej, wskazując, że prace te wykonywał zgodnie z zatwierdzonym przez Prezydenta Miasta Ł. projektem prac geologicznych opracowanym przez uprawnionego geologa. Zgodnie z projektem w miejscu gdzie wyznaczono prace związane z zainstalowaniem pionowej rury piezometrycznej nie przebiegały kable telekomunikacyjne. W ocenie pozwanego również załączona do pozwu kopia mapy w skali 1:250 potwierdza, iż kable telekomunikacyjne przebiegały w znacznej odległości od miejsca wykonywania prac. Pozwany podał, iż z uwagi na likwidację szkody związanej z uszkodzeniem kabli został zlikwidowany również wykonany piezometr, co skutkowało koniecznością ponownego jego wykonania. Nadto pozwany podniósł, że kable układane w ziemi powinny być odpowiednio zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zabezpieczenie takie w ocenie pozwanego pozwoliłoby na zauważenie kabli podczas wykonywanych prac oraz na uniknięcie szkody. Ostatecznie pozwany zakwestionował zakres prac wykonanych w ramach naprawy, jak i ich koszty.

(sprzeciw k. 34-39)

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 16 kwietnia 2015 roku powódka wskazała, iż w miejscu wykonywania przez pozwanego robót występowało znaczne zagęszczenie sieci podziemnych, a w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy prawo budowlane oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podała, że podczas wykonywania robót budowlanych wykonanie przedmiotowych prac powinno być poprzedzone próbnymi odkrywkami wykonywanymi ręcznie, pozwalającymi wyeliminować ryzyko szkody.

(odpowiedź na sprzeciw k. 63)

Na rozprawie w dniu 28 maja 2018 roku pełnomocnik pozwanego podniósł zarzut braku legitymacji biernej pozwanego.

(protokół rozprawy k. 987v.)

Na rozprawie w dniu 9 października 2019 roku pozwany wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400 zł oraz kwoty 462,15 zł tytułem poniesionych przez niego kosztów. W załączeniu pozwany przedłożył spis kosztów wraz z fakturami oraz dowodami ich poniesienia, a także umowę o świadczenie obsługi prawnej i podatkowej zawartą pomiędzy pozwanym a (...) Spółką komandytową z siedzibą w K..

(spis kosztów k. 652, raport k. 653, załączniki k. 654-690, umowa k. 691-697, protokół rozprawy k. 698)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka i pozwany są przedsiębiorcami. Pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno – inżynierskich. Przedmiot sporu pozostaje w związku z działalnością gospodarczą stron.

(odpis z KRS k. 9-17, wydruk z CEiDG k. 18)

Na podstawie umowy o roboty budowlane nr(...) z dnia 30 września 2010 roku (...) Spółka akcyjna z siedzibą w P. jako zamawiający powierzył do wykonania Zakładowi (...) G. J. w systemie generalnego wykonawstwa prace polegające na kompleksowej realizacji inwestycji na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...).

W ramach § 1 ust. 3 umowy wykonawca został zobowiązany w szczególności do wykonania robót budowlano - montażowych, w pełnym zakresie wielobranżowym, zgodnie z ostateczną decyzją - Pozwoleniem na budowę oraz załączoną do niej dokumentacją projektową. Stosowanie zaś do § 1 ust. 4 lit. a, f i g zobowiązano wykonawcę do koordynacji wszystkich dostaw inwestorskich oraz prac podwykonawców, dokonania wszelkich uzgodnień niezbędnych do rozpoczęcia, wykonywania i do zakończenia prac na inwestycji zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy, decyzją - Pozwolenie na budowę, prawem budowlanym i innymi przepisami, a także do zgłoszenia zmian do ewidencji gruntów (naniesień). W odniesieniu do podwykonawców zamawiający zobowiązany był do poinformowania wykonawcy o zawartych umowach pomiędzy nim, a podwykonawcami, z podaniem postanowień umownych, które są niezbędne dla wykonawcy celem zapewnienia koordynacji ich prac.

W § 2 ust. 1 umowy strony ustaliły termin rozpoczęcia robót na 11 października 2010 roku, natomiast jako dzień zakończenia robót wskazano 31 grudnia 2010 roku. Stosownie zaś do § 2 ust. 2 umowy terminy wykonania poszczególnych etapów robót określa uzgodniony przez strony harmonogram, stanowiący załącznik nr 1 do umowy. Wykonawca zobowiązany został do wykonywania robót zgodnie z harmonogramem.

§ 3 ust. 12 umowy stanowi, iż wykonawca ma prawo do zlecenia innym podmiotom (podwykonawcom; pod rygorem nieważności zaakceptowanym uprzednio przez zamawiającego) wykonania poszczególnych elementów robót lub ich części, pod warunkiem, iż wartość zleconych robót im zleconych nie przekroczy 50% wartości umowy. Wykonawca w terminie 5 dni przed przekazaniem placu budowy przedstawi zamawiającemu parafowane projekty umów ze wszystkimi podwykonawcami wraz z umowami cesji płatności oraz częścią dokumentacji dotyczącej wykonania robót określonych w umowie. Przez zawarcie umowy z podwykonawcą wykonawca nie zostaje zwolniony z jakiegokolwiek obowiązku, odpowiedzialności ani zobowiązania wynikających z umowy i wykonawca pozostaje w pełni odpowiedzialny za wszelkie działania lub zaniechania podwykonawców jak za własne.

(umowa k. 118-137)

Zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik nr 1 do umowy o nr (...) modernizacja stacji paliw obejmowała również wykonanie fundamentów pod śmietnik (pkt 8). Czas trwania robót miał wynosić 9 dni. Rozpoczęcie robót zaplanowano na 8 listopada 2010 roku, natomiast zakończenie na 18 listopada 2010 roku. Koszt ww. prac określono na kwotę 8.500 zł. Początkowo w harmonogramie w pkt 8 wpisana była budowa śmietnika, następnie została naniesiona ręcznie poprawka poprzez wykreślenie słowa „śmietnik” i wpisanie w jego miejsce słowa „piezometry”.

(załącznik nr 1 k. 141-144, pismo k. 301-302)

W ramach umowy z (...) S.A. w P. J. G. nigdy nie zlecał nikomu wykonania dwóch otworów piezometrycznych i sporządzania dokumentacji geologicznej. Zgodnie z pkt 8 załącznika J. G. wykonywał fundamenty pod śmietnik zgodnie z ofertą złożoną w konkursie i zawartą umową. J. G. nie podjąłby się wykonania piezometrów w terminie od 10 listopada do 18 listopada 2010 roku i zakończenia wszystkich prac do dnia określonego umową, tj. 31 grudnia 2010 roku.

(pismo k. 301-302)

Decyzją nr (...) z dnia 29 grudnia 2010 roku Prezydent Miasta Ł. zatwierdził na czas oznaczony tj. do 31 grudnia 2012 roku projekt prac geologicznych, dotyczący określenia warunków hydrogeologicznych i stanu środowiska gruntowo - wodnego na terenie modernizowanej stacji paliw płynnych (...) w Ł., przy ul. (...).

(decyzja k. 588)

W dniu 10 marca 2011 roku Prezydent Miasta Ł. przyjął bez zastrzeżeń dokumentację określającą warunki hydrogeologiczne oraz stan środowiska gruntowo-wodnego na terenie modernizowanej stacji paliw płynnych (...) w Ł., przy ul. (...). W dokumentacji zlecono wykonanie dwóch otworów piezometrycznych o głębokości po około 10 m każdy w celu kontroli jakości wód podziemnych.

(zawiadomienie k. 569, dokumentacja k. 570-586)

Decyzją nr (...) z dnia 5 kwietnia 2011 roku Prezydent Miasta Ł. zatwierdził na czas oznaczony, tj. do dnia 31 grudnia 2012 roku projekt prac geologicznych na wykonanie dwóch otworów piezometrycznych nr P-1 i P-2 o głębokości 9 m każdy, na terenie modernizowanej stacji paliw płynnych (...) S.A. (...), zlokalizowanej w Ł., przy ul. (...).

(decyzja k. 40)

Zgodnie z projektem prac geologicznych na wykonanie dwóch otworów piezometrycznych na terenie modernizowanej stacji paliw płynnych (...) sporządzonym w marcu 2011 roku otwór piezometryczny P1 miał zostać wykonany w zachodniej części działki w odległości około 1,5 km od ul. (...), w pasie zieleni, otwór P2 miał zostać wykonany we wschodniej części działki, na terenie klombu z zielenią, w odległości około 5 m od ogrodzenia działki. Szczegółową lokalizację otworów przedstawiono na załączniku nr 6 i 7. W projekcie przedstawiono również przewidywany profil geologiczny na terenie stacji w miejscu projektowanych otworów piezometrycznych. Wykonanie otworów miało zostać wykonane metodą udarowo – okrętną, każdy z otworów należało „zafiltrować” filtrem kolumnowym z rur PCV. Ważność projektu została określona do dnia 31 grudnia 2012 roku. Załączniki do projektu stanowiła mapa dokumentacyjna w skali 1:10000, mapa sytuacyjno – wysokościowa w skali 1:250 oraz projekty geologiczno – techniczne projektowanych otworów piezometrycznych P1 i P2. W zaleceniach wskazano, iż wszystkie prace wykonane mają zostać pod nadzorem uprawnionego geologa oraz, że roboty geologiczne stanowiące przedmiot projektu należy przeprowadzić w sposób nie powodujący szkód z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy.

(projekt k. 41-51, mapy k. 52-53, załączniki nr 6 i 7 k. 54-55)

Zlecenie na założenie sieci monitoringu lokalnego na stacji paliw płynnych (...) S.A. w Ł., przy ul. (...) dla C. C. wystawił J. G..

(pismo k. 66, zeznania świadka C. C. k. 555)

W dniu 12 grudnia 2012 roku C. C. zgłosił Prezydentowi Miasta Ł. zamiar przystąpienia do wykonania robót geologicznych zlokalizowanych na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł., przy ul. (...). W zgłoszeniu jako rodzaj prac wskazano wykonanie dwóch otworów obserwacyjnych do głębokości 9 m, pomiary zwierciadła wody, wykonanie pompowania oczyszczającego oraz pobór próbek wody. Osobą sprawującą dozór geologiczny oraz wykonawcą wiercenia był C. C., kierowanie pracami geologicznymi powierzono J. C., robotami wiertniczymi kierował B. K.. Podano, iż przewidywany termin rozpoczęcia robót to 27 grudnia 2012 roku, jako dzień zakończenia robót wskazano 29 grudnia 2012 roku.

(zgłoszenie k. 205)

W dniu 6 stycznia 2013 roku w wiadomości e-mail wysłanej na adres (...) C. C. zlecił odwiert dwóch piezometrów wraz z pobraniem próbek wody do badań laboratoryjnych przy ul. (...) w Ł.. C. C. poinformował, iż ze względu na ważność decyzji prace zostały zgłoszone w dniach od 27 do 29 grudnia 2012 roku oraz wskazał, że dopiero w dniu wysłania wiadomości dostał projekt i prace należy wykonać jak najszybciej.

(e-mail k. 58)

Powyższe zlecenie nie regulowało odpowiedzialności za ewentualne szkody przy wykonywaniu prac. Rozmowy dotyczące zlecenia C. C. przeprowadzał z J. K. (ojcem pozwanego). C. C. nie był obecny przy wykonywaniu odwiertów.

(zeznania świadka C. C. k. 555, e-mail k. 19)

Na podstawie ustnej umowy J. K. został kierownikiem robót wiertniczych prowadzonych przez C. C. z wynagrodzeniem w wysokości 1.000 zł za całość robót. Roboty wykonywane były przez J. K. oraz jego pracownika. Dokumentacja na podstawie której wykonywane były prace została przesłana drogą mailową dla J. K. przez C. C..

(zeznania świadka J. K. k. 458-459)

Szkic tyczenia piezometru P1 w Ł. przy ulicy (...) na działce nr (...) został sporządzony przez J. K., nieposiadającego uprawnień geodezyjnych.

(szkic k. 226)

Do dnia 15 sierpnia 2012 roku J. K. wykonywał działalność gospodarczą pod nazwą (...) Zakład Usług (...). Przeważającym przedmiotem działalności było wykonywanie wykopów i wierceń geologiczno – inżynierskich.

(wydruk z CEiDG k. 422)

W dniu 16 stycznia 2013 roku podczas wykonywania prac ziemnych związanych z wykonywaniem piezometru w Ł., przy ul. (...) doszło do uszkodzenia elementów sieci będących własnością (...) S.A. z siedzibą w W.. W protokole z miejsca zdarzenia jako wykonawcę robót wskazano (...) C. C.. Stwierdzono uszkodzenie m.in. sześciu sztuk rur kanalizacji pierwotnej wykonanej z rur PCV, dwóch kabli LB/181-190 i LB/191-200, kabla optycznego, rury kanalizacji wtórnej oraz dwóch rur kanalizacji wtórnej rezerwowej. Protokół nie został podpisany przez przedstawiciela sprawcy uszkodzenia. Wiercenie wykonywane było spalinową wiertnicą.

(protokół z miejsca zdarzenia k. 23-24, zeznania świadka J. K. k. 458-459 )

W dniu 11 czerwca 2013 roku (...) Spółka Akcyjna w W. wystawiła notę obciążeniową nr (...) na łączną kwotę 47.359,36 zł brutto tytułem odszkodowania za uszkodzenie infrastruktury teletechnicznej w Ł., przy ul. (...) w dniu 16 stycznia 2013 roku. Wystawiona nota obciążała firmę (...).

(nota obciążeniowa k. 25)

D. K. nie wykonywał wierceń w celu zainstalowania pionowej rury piezometrycznej. O fakcie uszkodzenia infrastruktury pozwany dowiedział się z wystawionej przez powódkę noty obciążeniowej. Pozwany nie zawierał żadnej umowy z C. C. oraz nie wykonywał żadnych prac na terenie stacji paliw płynnych (...), przy ul. (...) w Ł..

(zeznania D. K. k. 565v. 566)

W piśmie z dnia 19 czerwca 2013 roku D. K. podał, iż w jego ocenie nie jest odpowiedzialny za zaistnienie wspomnianej szkody, bowiem prace były realizowane na podstawie projektu robót geologicznych. Lokalizacja wykonywanego odwiertu wyznaczona była na podstawie mapy zasadniczej w skali 1:250 z naniesionym przez projektanta punktem lokalizacji piezometru P-1. Punkt prowadzenia wierceń został wyznaczony zgodnie z projektem, natomiast zaistnienie szkody zostało spowodowane błędem w inwentaryzacji przebiegu instalacji podziemnych naniesionych na mapie zasadniczej. Wobec powyższego pozwany odesłał w/w notę obciążeniową oraz wniósł o jej anulowanie.

(pismo k. 26, mapa k. 27)

W odpowiedzi na powyższe pismo (...) S.A. w W. poinformowała, iż podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie. Jednocześnie wskazano, iż firma wykonująca roboty ziemne powinna uprzednio wykonać ręczny przekop kontrolny. Powódka zaoferowała również pozwanemu rozłożenie na raty spłaty należności.

(pismo k. 28)

W dniu 2 lipca 2013 roku Prezydent Miasta Ł. przyjął bez zastrzeżeń dokumentację geologiczną zawierającą wyniki robót związanych z wykonaniem dwóch otworów piezometrycznych nr P1- i P-2, zlokalizowanych na terenie modernizowanej stacji paliw płynnych (...) S.A. (...) znajdującej się w Ł., przy ul. (...).

(zawiadomienie k. 613)

Zgodnie z dokumentacją geologiczną z wykonania piezometrów obserwacyjnych monitoringu lokalnego na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł. prace zostały wykonane na podstawie Decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 5 kwietnia 2011 roku zatwierdzającej projekt prac geologicznych. Wykonawcą prac był (...) C. C. , a podmiotem finansującym prace (...) S.A. Prace zostały zrealizowane w maju 2013 roku. Dokumentacja geologiczna wykonana została na podstawie zlecenia z dnia 16 października 2012 roku od (...) dla (...) C. C. . Celem wykonania prac było zainstalowanie piezometrów sieci monitoringu lokalnego na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł.. Na terenie stacji paliw odwiercono dwa otwory wiertnicze o głębokości do 9 m każdy, które zabudowano piezometrycznymi kolumnami filtracyjnymi. Z otworów pobrano próbki wody. Wszystkie otwory zostały wykonane na terenie będącym we władaniu inwestora. W celu zainstalowania systemu monitoringu lokalnego wód podziemnych na terenie stacji paliw wykonano dwa otwory wiertnicze o głębokości do 9 m każdy. Otwory wiertnicze wykonane zostały wiertnicą hydrauliczną. Jako kierujący jednostką, projekt podpisał C. C..

(dokumentacja k. 614-629, sprawozdanie z badań k. 633-634)

Zgodnie z mapą oraz projektem geologicznym jakimi dysponował B. K. w miejscu położenia piezometru nie powinno być infrastruktury telekomunikacyjnej powódki. Mapa do celów projektowych, na której nie umieszczono przewodów telekomunikacyjnych została sporządzona w skali 1:250. Przewód telekomunikacyjny został naniesiony na mapę z dokumentacji branżowej, a dokładność oznaczenia jego przebiegu można określić z dokładnością około 0,5 m. Z uwagi na ilość otworów oznaczonych na mapie podczas projektowania piezometru w punkcie P1 należało się spodziewać, że znajdujące się w ziemi przewody zajmują ponad 1 m szerokości, a wykonując jakiekolwiek prace ziemne należy zachować szczególną ostrożność. Projektując odwiert należało wziąć pod uwagę dokładność pomiaru oraz dokładność aktualizacji mapy w zakresie uzbrojenia. Na dzień 12 października 2016 roku odwiert piezometryczny znajdował się w innym miejscu, niż w chwili awarii, natomiast w miejscu w którym wcześniej znajdował się odwiert obecnie jest studnia telekomunikacyjna.

(opinia biegłego M. R. k. 168-169, szkic z inwentaryzacji wody k. 170, szkic z inwentaryzacji przewodu 2t k. 171, opinia uzupełniająca biegłego M. R. k. 213v. – 214, notatka k. 215)

Na sporządzonej przez geodetę mapie widniały ostrzeżenia o zmianach w położeniu przewodów oraz wskazano, że ich położenie w terenie może różnić od oznaczenia na mapie. Zapis ten znajduje się na oryginale mapy, na której z urzędu przystawiono pieczątki, zgodnie z treścią których nie wyklucza się istnienia w terenie innych niż wskazane na mapie urządzeń podziemnych. Tego rodzaju ostrzeżenia podczas wykonywania prac ziemnych powinny być brane pod uwagę. Projektant piezometru powinien sprawdzić odzwierciedlenie mapy w terenie, a także zwrócić się o uzgodnienie wykonania prac.

(uzupełniające wyjaśnienia do opinii biegłego M. R. k. 228v. -230v.)

Ze sporządzonych map oraz projektu geologicznego sporządzonego w 2011 roku nie wynika, aby w punkcie oznaczonym numerem P1 (planowane miejsce odwiertu) na projekcie prac geologicznych przebiegały kable powódki. O fakcie wykonania odwiertu piezometrycznego w sposób prawidłowy decyduje nadzorujący pracę kierownik budowy. Do akt sprawy nie został załączony dziennik robót budowlanych, w którym zawarte są wpisy dotyczące wykonania poszczególnych etapów prac przez osoby do tego uprawnione. Jednostki wykonawstwa geodezyjnego tyczenie obiektów budowlanych wykonują w oparciu o współrzędne obiektu podane przez projektanta lub o współrzędne obliczone na podstawie miar podanych przez projektanta w nawiązaniu do granic działek.

Na mapie zasadniczej oraz projekcie prac geologicznych widać inny przebieg kabli niż w rzeczywistości. Przy założeniu, że odwiert został wykonany zgodnie z projektem przyczynami powstałej kolizji mogły być błędy projektowe lub niezgodność przebiegu kabla przedstawiona na mapie zasadniczej z faktycznym jego przebiegiem w terenie. Ze względu na bliskie usytuowanie kabli można było podczas prowadzenia prac terenowych zachować większą ostrożność np. wykonując ręcznie odkrywkę w celu uniknięcia powstałej sytuacji. Z uwagi na fakt, iż projekt prac geologicznych powstał w 2011 roku, prawdopodobnie na podstawie mapy do celów projektowych z 2005 roku powinna zostać wykonana nowa mapa do celów projektowych lub zaktualizowana mapa już istniejąca przed wykonaniem na niej projektu.

(opinia biegłego K. C. k. 283-284, załącznik k. 285)

Wszystkie prace powinny być prowadzone na podstawie aktualnej dokumentacji w postaci projektu prac geologicznych. Roboty ziemne powinny być prowadzone na podstawie projektu określającego podłoże instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót. Wykonywanie robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci powinno być poprzedzone określeniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległości, w jakiej mogą być one wykonywane od istniejącej sieci i sposobu wykonywania robót. Bezpieczną odległość ustala kierownik budowy w porozumieniu z właściwą jednostką, w której zarządzie lub użytkowaniu znajdują się te instalacje. Prowadzenie robót ziemnych w pobliżu instalacji podziemnych, a także głębienie wykopów poszukiwawczych powinno odbywać się ręcznie. Przed rozpoczęciem wykopów uprawniony geodeta powinien oznakować w sposób jednoznaczny i widoczny całą infrastrukturę podziemnych urządzeń elektroenergetycznych, teletechnicznych, gazowych i wod - kan w obrębie obszaru objętego robotami budowlanymi. Każdy wykonawca jakichkolwiek robót, czy badań powinien świadomie założyć istnienie na nim podziemnych i naziemnych sieci i urządzeń oraz powinien przed przystąpieniem do prac prowadzić uzgodnienia identyfikujące istniejące sieci i urządzenia na terenie objętym planowanymi robotami. Głębokość oraz położenie podziemnego uzbrojenia może trwale ulegać zmianie na skutek ubytków w podłożu, ruchów podłoża, zsypów lub innych czynników. Tego rodzaju zmiany nie zawsze mogą od razu zostać odzwierciedlone w dokumentacji terenu. Z tego powodu należy dokładnie określić rzeczywistą głębokość i położenie kabla poprzez wykonanie przekopów kontrolnych lub lokalizację przy zastosowaniu odpowiedniej aparatury pomiarowej.

(opinia biegłego J. T. k. 313-333, opinia uzupełniająca k. 376-384)

Koszt wykonania prac naprawczych, przy zastosowaniu czynników cenotwórczych dla pierwszego kwartału 2013 roku dla miasta Ł. oraz przy uwzględnieniu stawki za roboczogodzinę w wysokości 15 zł wynosi 69.963,16 zł netto.

(kosztorys k. 334-341)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w pierwszej kolejności w oparciu o przywołane powyżej, załączone do akt sprawy dowody o charakterze nieosobowym pochodzące od stron, które jako niekwestionowane w toku postępowania oraz nie wzbudzające wątpliwości co do ich prawdziwości i rzetelności Sąd poczytał za w pełni wiarygodne. Istotne dla ustalenia okoliczności zawarcia przez pozwanego umowy na wykonanie dwóch odwiertów piezometrycznych były nadto w tym zakresie zeznania świadków C. C. oraz J. K., a także wyjaśnienia pozwanego D. K., którym Sąd także przypisał walor wiarygodności. Podstawę dla ustaleń dotyczących okoliczności powstania uszkodzeń jak również wartości powstałej szkody stanowiły opinia pisemne biegłych M. R., K. C. oraz J. T., które wraz z opinią ustną uzupełniającą biegłej M. R. Sąd poczytał za integralną całość i sporządzone w oparciu o fachową wiedzę i doświadczenie biegłych źródło rzetelnych i sprawdzonych informacji. Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu infrastruktury telekomunikacyjnej. W ocenie Sądu w szczególności z uwagi na podniesiony przez pozwanego zarzut braku legitymacji biernej dowód ten pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości z uwagi na skuteczny zarzut braku legitymacji procesowej biernej podniesiony przez pozwanego.

Tytułem wstępu należy zauważyć, że legitymacja procesowa jest szczególnym uprawnieniem wynikającym z określonej sytuacji materialnoprawnej i oznacza, że dany podmiot jest uprawniony, czyli legitymowany do występowania w charakterze strony w konkretnym procesie w stosunku do jego przedmiotu. Legitymacja procesowa to uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie, to znaczy, że osoba lub przedsiębiorstwo może występować w roli powoda lub pozwanego. Problem legitymacji procesowej występuje w każdym postępowaniu, ale przede wszystkim odgrywa on szczególnie istotną rolę w procesie cywilnym, na którego tle to pojęcie się zrodziło i wykształciło. Rozróżniana jest legitymacja procesowa czynna i bierna. Pierwsza z nich dotyczy strony powodowej i oznacza uprawnienie do wszczęcia i prowadzenia procesu, druga odnosi się do strony pozwanej i uzasadnia występowanie w procesie w charakterze pozwanego (v. wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dn. 27.11.2014 r., sygn. akt X Ga 569/14).

Przedmiotowe roszczenie nie może być więc skutecznie dochodzone przez stronę powodową z uwagi na brak legitymacji biernej wobec pozwanego D. K.. Powódka w toku procesu konsekwentnie wskazywała jako pozwanego D. K. i nie zmieniła swojego stanowiska pomimo uzasadnionego i popartego materiałem dowodowym zarzutu pozwanego co do braku po jego stronie legitymacji biernej. Podkreślenia wymaga, iż legitymacja procesowa jest przesłanką jurysdykcyjną, a tym samym przesłanką zasadności powództwa. Jednak w odróżnieniu od zdolności sądowej i zdolności procesowej kodeks postępowania cywilnego nie zawiera definicji legalnej legitymacji procesowej. W nauce prawa postępowania cywilnego, jak i w praktyce sądowej przyjmuje się jednak na ogół, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno-konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy (art. 316 § 1 k.p.c.), a stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), zamyka rozprawę i wydaje wyrok oddalający powództwo (v. uchwała SN z dn. 12.12.2012 r., sygn. III CZP 83/12, Legalis).

W rozpoznawanej sprawie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego D. K. kwoty 47.359,36 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie infrastruktury teletechnicznej do niej należącej podczas wykonywania robót ziemnych na stacji paliw płynnych (...), przy ul. (...) w Ł.. Nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, iż w dniu 16 stycznia 2013 roku doszło do wyżej opisanego zdarzenia. Sporny zaś pozostaje podmiot odpowiedzialny za powstanie szkody. Strona powodowa legitymację procesową (bierną) pozwanego wywodziła z zawartej przez pozwanego oraz C. C. umowy o podwykonawstwo. Powódka jednak wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczność stwierdzenia, że pozwanego łączyła jakakolwiek umowa z C. C., której przedmiotem miało być wykonanie dwóch odwiertów piezometrycznych na terenie stacji paliw płynnych (...) w Ł..

Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Przepisowi temu odpowiada treść art. 232 k.p.c., według którego strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, iż w niniejszej sprawie na powódce spoczywał ciężar udowodnienia istnienia po jej stronie zasadności dochodzonego roszczenia, w tym przedstawienia dowodu na potwierdzenie istnienia osoby odpowiedzialnej, zaś na stronie pozwanej - z racji sformułowanego zarzutu, to jest braku legitymacji biernej pozwanego - spoczywał ciężar udowodnienia tej okoliczności. Konsekwencje nieudowodnienia faktu, z którego wynika roszczenie procesowe obciążają więc w niniejszej sprawie ponad wszelką wątpliwość powódkę. W ocenie Sądu w oparciu o załączone do akt sprawy dokumenty nie było bowiem możliwym ustalenie istnienia zobowiązania zawartego przez C. C. z pozwanym. Nie została załączona bowiem do akt sprawy umowa pomiędzy ww. stronami. W takiej sytuacji, aby udowodnić roszczenie konieczne było poparcie twierdzeń zawartych w pozwie za pomocą innych źródeł dowodowych, których powódka jednak nie przedstawiła. W szczególności powódka nie przedłożyła ani umowy pomiędzy głównym inwestorem J. G. a podwykonawcą C. C., ani też umowy zawartej pomiędzy C. C. a pozwanym jako dalszym podwykonawcą. O fakcie zawarcia umowy podwykonawstwa pomiędzy głównym inwestorem a C. C. może świadczyć jednak okoliczność wskazania w dokumentacji geologicznej z wykonania piezometrów obserwacyjnych monitoringu lokalnego na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł., iż dokumentacja ta została wykonana na podstawie zlecenia z dnia 16 października 2012 roku od (...) dla (...) C. C.. Powódka jednak nie wykazała, aby pozwany zawarł umowę na wykonanie odwiertów z C. C. oraz wykonywał jakiekolwiek prace na terenie stacji paliw (...) w Ł.. Z przedstawionej w sprawie korespondencji e-mail oraz zeznań świadków wynika jedynie, że C. C. w dniu 6 stycznia 2013 roku przesłał zlecenie wykonania dwóch odwiertów piezometrycznych na adres e-mail (...) W toku postępowania ustalono natomiast, iż wskazany adres e-mail nie należy do pozwanego D. K., lecz do jego ojca J. K., z którym C. C. dokonywał ustaleń w sprawie wykonania przedmiotowych odwiertów. W tym miejscu wskazać należy, iż ujawnionym w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej adresem e-mail pozwanego jest adres: (...) Nadto, C. C. w e-mailu z dnia 6 stycznia 2013 roku nie wskazał do kogo kieruje wiadomość. Istotnym również pozostaje, że w swoich zeznaniach C. C. potwierdził, iż wszystkich uzgodnień w przedmiocie przystąpienia do realizacji robót dokonywał ustnie z J. K. (omyłkowo określanym również jako (...)), nie zaś z pozwanym. Zgodnie zaś z zeznaniami ojca pozwanego - pozwany D. K. w przedmiotowej sprawie miał jedynie wystawić fakturę za wykonane roboty z uwagi na okoliczność, iż J. K. w 2012 roku zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej.

W zakresie zaś treści umowy o roboty budowlane zawartej pomiędzy (...) S.A. w P. a generalnym wykonawcą J. G. w dniu 30 września 2010 roku wskazać należy, iż przedmiotem umowy miały być prace polegające na kompleksowej realizacji inwestycji na nieruchomości położonej przy ul. (...) w Ł., które zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 umowy trwać miały od 11 października do 31 grudnia 2010 roku. Z akt sprawy nie wynika, iż strony ustaliły nowy termin zakończenia robót w drodze pisemnego porozumienia pod rygorem nieważności w formie aneksu do umowy. Do uszkodzenia instalacji powódki doszło zaś w dniu 16 stycznia 2013 roku. Ponieważ § 3 ust. 12 umowy zezwala wykonawcy na zlecenie innym podmiotom (podwykonawcom; pod rygorem nieważności zaakceptowanym uprzednio przez zamawiającego) wykonania poszczególnych elementów robót lub ich części. Wykonawca powinien w tym celu w terminie 5 dni przed przekazaniem placu budowy przedstawić zamawiającemu parafowane projekty umów ze wszystkimi podwykonawcami wraz z umowami cesji płatności oraz częścią dokumentacji dotyczącej wykonania robót określonych w umowie. W niniejszej sprawie strona powodowa nie przedstawiła jednak żadnego dowodu na okoliczność zlecania przez generalnego wykonawcę jakichkolwiek prac objętych umową do wykonania dalszym podwykonawcom. W niniejszej sprawie również inwestor opisanych robót (...) S.A. w P. nie był w posiadaniu dokumentacji potwierdzającej zgłoszenie powierzenia przez J. G. prac geologicznych pozwanemu D. K. (k. 79). Także z harmonogramu rzeczowo - finansowego realizacji inwestycji, stanowiącego załącznik nr 1 do ww. umowy jednoznacznie nie wynika, iż wykonanie dwóch odwiertów piezometrycznych wchodziło w zakres przedmiotowej umowy. Należy bowiem zauważyć, że w harmonogramie tym w pkt 8 pierwotnie wpisano budowę śmietnika, następnie została - w sposób nieuprawniony - naniesiona ręcznie poprawka poprzez wykreślenie słowa „śmietnik” i wpisanie w jego miejsce słowa „piezometry”. Również główny wykonawca J. G. w swoim piśmie (k. 301-302) potwierdził, iż pkt 8 harmonogramu zawierał wykonanie fundamentu pod śmietnik zgodnie z ofertą złożoną w konkursie oraz zawartą umową. Zauważyć trzeba, iż wykonanie ww. prac miało się odbywać w okresie od 10 do 18 listopada 2010 roku i zakończenia wszystkich prac objętą umową do dnia 31 grudnia 2010 roku. W tym czasie nie istniał jeszcze projekt prac geologicznych na podstawie którego miały zostać wykonane odwierty piezometryczne, który sporządzony został dopiero w marcu 2011 roku oraz tym samym nie został on jeszcze zatwierdzony decyzją Prezydenta Miasta Ł., która została wydana dopiero w kwietniu 2011 roku. W tej sytuacji trudno więc zakwalifikować wykonanie dwóch odwiertów piezometrycznych jako prac objętych zakresem powyżej opisanej umowy.

Kolejnym argumentem przemawiającym za brakiem legitymacji biernej pozwanego jest sposób w jaki zostało dokonane zgłoszenie wykonania dwóch otworów obserwacyjnych od Urzędu Miasta Ł.. Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy prawo geologiczne oraz prawo górnicze (Dz. U. z 2019 r., poz. 868) zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót dokonuje się na piśmie, najpóźniej na 2 tygodnie przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót geologicznych, określając zamierzone terminy rozpoczęcia i zakończenia robót geologicznych, ich rodzaj i podstawowe dane dotyczące robót geologicznych oraz imiona i nazwiska osób sprawujących dozór i kierownictwo, a także numery świadectw stwierdzających kwalifikacje do wykonywania tych czynności. W niniejszej sprawie zgłoszenie wykonania dwóch otworów obserwacyjnych zostało dokonane przez C. C. w dniu 12 grudnia 2012 roku, który wskazał jako wykonawcę wiercenia firmę (...), jako kierującego pracami geologicznymi J. C., jako osobę pełniącą dozór geologiczny C. C., a jako kierującego robotami wiertniczymi B. K. (w zgłoszeniu błędnie wpisano imię ojca pozwanego - J. K.). Z powyższego dokumentu nie wynika więc, aby pozwany D. K. na jakimkolwiek etapie brał udział we wskazanych powyżej pracach. Także z dokumentacji powykonawczej z wykonania piezometrów obserwacyjnych monitoringu lokalnego na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł. jednoznacznie wynika, że dokumentacja ta została opracowana przez J. C., którego pozwany nie zna. W niniejszej sprawie nie sposób zatem uznać, że to pozwany był stroną umowy jako podwykonawca i to od niego obecnie powódka może dochodzić roszczenia związanego z uszkodzeniem jej infrastruktury teletechnicznej. Z całej nadesłanej przez Prezydenta Miasta Ł. dokumentacji, opracowanej przez C. C. nie wynika, aby jakiekolwiek prace wykonywał pozwany oraz aby brał udział w prowadzeniu prac polegających na wykonaniu piezometrów obserwacyjnych monitoringu lokalnego na terenie stacji paliw (...) S.A. (...) w Ł..

W ocenie Sądu strona powodowa w żaden sposób nie wykazała legitymacji biernej pozwanego D. K. do występowania w niniejszym procesie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pozwany w niniejszej sprawie D. K. nigdy nie zawierał umowy podwykonawstwa z J. G. ani C. C. oraz nie wykonywał prac geologicznych terenie stacji paliw (...) S.A. (...), przy ul. (...) w Ł.. Tym samym pozwany nie może ponosić odpowiedzialności za szkodę poniesioną przez powódkę. Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę powództwo zasługiwało w całości na oddalenie, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

Z uwagi na fakt, iż strona pozwana na rozprawie w dniu 9 października 2019 roku wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400 zł oraz kwoty 462,15 zł tytułem poniesionych kosztów, a także przedłożyła sądowi spis kosztów wraz z dowodami ich poniesienia oraz umowę o świadczenia obsługi prawnej stosownie do art. 190 k.p.c. kwotę tą należało zasądzić od powódki na rzecz pozwanego (pkt 2 wyroku). O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. powódka przegrała spór w całości a zatem była zobowiązana do poniesienia kosztów niezbędnych oraz celowych dla prowadzenia sporu przez pozwanego. Na koszty te złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego reprezentującego pozwanego w kwocie 7.200 zł, kwota 462,15 zł tytułem poniesionych przez pozwanego kosztów oraz kwota 2.277,10 zł tytułem zaliczek uiszczonych na wynagrodzenie biegłego. Sąd zasądził podwójną stawkę wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego uwzględniając ponadprzeciętny nakład pracy i liczbę terminów rozpraw oraz czynności postępowania dowodowego. W istocie, o zakresie postępowania dowodowego zdecydował bowiem katalog wniosków dowodowych zgłoszonych przez stronę powodową, niemniej, wynagrodzenie w wysokości czterokrotności stawki minimalnej jawiłoby się jako nadmierne.

Podkreślenia wymaga, iż w zakresie kosztów zastępstwa procesowego spis kosztów może obejmować wynagrodzenie ustalone przez stronę z reprezentującym ją adwokatem lub radcą prawnym. Należy uznać, że złożenie przez adwokata lub radcę prawnego spisu kosztów daje rękojmię rzetelności spisu, uzasadnia więc oparcie na tym spisie ustaleń co do poszczególnych pozycji objętych spisem bez ich sprawdzania (v. postanowienie SN z dn. 17.05.1960 r., sygn. akt IV CZ 34/66, OSPiKA 1961, Nr 4, poz. 117). W niniejszej sprawie pozwany reprezentowany był przez radcę prawnego, więc maksymalną stawką, jaką sąd może zasądzić od strony przegrywającej jest kwota określona w § 2 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

Ponadto, wobec tego iż w trakcie postępowania powstałe wydatki w postaci wynagrodzenia biegłego zostały tymczasowo pokryte ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 785) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. nakazał pobrać kwotę 4.802,82zł stanowiącą równowartość poniesionych wydatków od powódki, jako strony przegrywającej w pkt 3 wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

6 listopada 2019 roku.