Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Agata Trawka

po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2020 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w S.

przeciwko (...) spółka akcyjna w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.399 (pięć tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych i 70 (siedemdziesiąt) groszy z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2018 roku;

2.  zwraca powodowi od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 408 (czterysta osiem) złotych i 13 (trzynaście) groszy tytułem nadpłaconej zaliczki.

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.478 (dwa tysiące czterysta siedemdziesiąt osiem) złotych i 87 (osiemdziesiąt siedem) groszy tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 605/19

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym.

UZASADNIENIE

Powódka (...) w S. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) spółka akcyjna w W. kwoty 5.399,70 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego roszczenia wskazała, że dochodzona pozwem kwota stanowi należne wynagrodzenie za wynajęcie samochodu M. B., którego to pojazd został uszkodzony przez sprawcę ubezpieczonego u pozwanej. Powódka dochodziła od pozwanej należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego od dnia 29 maja 2018 roku do dnia 28 czerwca 2018 r., tj. za okres 31 dni najmu za łączną kwotę 7.750 netto (9.532,50 złotych brutto).

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 27)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zakwestionowano stawkę najmu i okres najmu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 maja 2018 roku doszło do kolizji w wyniku, której uszkodzony został samochód marki M. należący do M. B.. Sprawca kolizji był ubezpieczony u pozwanej. Poszkodowany potrzebował auta zastępczego. Pozwana tytułem odszkodowania za najem uiściła kwotę 4.132,80 złotych uznając za zasadny czas najmu 24 dni przy stawce dobowej 140 złotych.

Niesporne.

W dniu 29 maja 2018 r. M. B. zawarł z (...) w S. umowę najmu auta zastępczego –B. za stawkę dzienną 250 złotych plus podatek VAT. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Najem trwał do dnia 28 czerwca 2018 roku. Koszt najmu wyniósł 10.485,75 złotych.

W dniu 28 czerwca 2018 r. poszkodowany jako cedent podpisał z (...) w S. jako cesjonariuszem umowę cesji wierzytelności wynikającej z ww. umowy najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa najmu k. 15

- faktura k. 15,

- umowa cesji, karta 16v-17;

- zeznania świadka W. Z., karta 135 płyta CD;

- zeznania oświadczenie, karta 17v;

- owu karta 18 – 19;

Pojazd uszkodzony zarejestrowany był na M. B. i L. B.. Korzystał z niego wyłącznie M. B. (syn L.). Mieszka ona osobno, studiuje, jest na utrzymaniu ojca. Ojciec nie mógł przekazać synowi innego pojazdu, w chwili uszkodzenia pojazdu M., ponieważ sam korzystał z drugiego posiadanego pojazdu. Po szkodzie pojazd nie był jezdny. Poszkodowany korzystał ze swojego pojazdu codziennie, podobnie jak z pojazdu wynajętego.

Poszkodowany uzyskał informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela sprawcy. Po zapytaniu o szczegóły takiego najmu nie nadeszła żadna odpowiedź.

W sprawie wystąpiła szkoda całkowita. Poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy kiedy sprzedawał wrak. Poszkodowany po sprzedaży wraku kupił pojazd.

Dowód:

- zeznania świadka M. B., karta 78 protokół płyta CD;

- zeznania świadka L. B., karta 78 protokół płyta CD;

Średnia stawka dobowa za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu, wynosi 487,50 złotych.

Średnia stawka dobowa za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego pojazdowi wynajętemu, wynosi 232,50 złotych a stawki rynkowe wahają się od 205 złotych do 290 złotych.

Najem pojazdu przy obowiązku wniesienia kaucji, z limitem kilometrów, bez wykupienia udziału własnego w szkołach przy rozliczeniu gotówkowym wynosił średnio 158,75 złotych.

Na rynku nie występuje przedsiębiorstwo wynajmujące pojazdy o klasie pojazdu wynajętego za stawkę 140 złotych za dobę.

Przedmiotowa szkoda wyłączyła natychmiast pojazd z eksploatacji. W sprawie wystąpiła szkoda całkowita. Odszkodowanie wypłacono w dniu 19 czerwca 2018 roku 23 dni po wystąpieniu szkody. Najem pojazdu zastępczego trwać powinien 30 dni.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego M. M. k. 87-95

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawą żądania pozwu stanowi norma wyrażona w art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którą przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie z normą wyrażoną w § 4 art. 822 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Odpowiedzialność pozwanej wynika również z ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Norma zawarta w art. 35 ustawy stanowi, iż ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela wobec poszkodowanego obejmuje szkody na osobie oraz szkody w mieniu (art. 34 ust. 1 powołanej ustawy).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela pokrywa się z odpowiedzialnością sprawcy szkody. Zgodnie z normą wyrażoną w art. 436 § 2 k.c., w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody ich posiadacze mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód na zasadach ogólnych. Oznacza to, że odpowiedzialność za skutki takiego zdarzenia oparta jest na zasadzie winy (art. 415 k.c.). Natomiast zgodnie z normą zawartą w art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Rolą odszkodowania jest wyrównanie uszczerbku majątkowego poszkodowanego – również przy cesji wierzytelności. Stąd zawsze dla ustalenia odszkodowania konieczne jest określenie faktycznego uszczerbku w majątku poszkodowanego.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu, ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej, czego dowodem jest nadto wypłata przez pozwaną odszkodowania za szkodę (odszkodowanie).

W spornym zakresie Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, zeznaniach świadka oraz opinii biegłego sądowego M. M..

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W zakresie stawki najmu istnieje obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej. Uznając, że sam fakt poszkodowania i konieczność aktywności poszkodowanego w zakresie likwidacji szkody jest sam w sobie na tyle obciążający i absorbujący, pierwszeństwo przyznać należy zapewnieniu poszkodowanemu komfortu, a nawet poczucia bezpieczeństwa i profesjonalnego wsparcia. Nie jest więc tak że zawsze najtańsza oferta będzie najkorzystniejsza. W rozpoznawanej sprawie poszkodowany otrzymał informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego w trakcie zgłaszania szkody nieodpłatnie, bez dodatkowych kosztów. Poszkodowany ostatecznie chciał skorzystać z oferty pozwanej, dał minimalną szansę ubezpieczycielowi, ale nie udało mu się, ani przedstawicielowi powoda skontaktować z ubezpieczycielem celem ustalenia szczegółów najmu. Informacja pozwanego nie zawierała szczegółów nie sposób ustalić, czy taki najem, o ile w ogóle możliwy, byłby korzystniejszy aniżeli proponowany przez powoda. W tym zakresie zeznawał świadek M. B. a zeznań tych pozwany nie kwestionował.

Przyjąć zatem należało, że pozwany nie złożył oferty poszkodowanemu (w zakresie najmu pojazdu), przedstawił informację o możliwości najmu, poszkodowany dołożył wszelkich starań aby z tej możliwości skorzystać nie mniej jednak, nie z jego winy, nie udało się wynająć pojazdu zastępczego w sposób wskazany przez pozwanego. Stąd pełne prawo poszkodowanego do najmu pojazdu zastępczego z innego źródła, za cenę rynkową – co miało miejsce. Przyjąć również należało, że poszkodowany nie naruszył zasady minimalizacji szkody.

Legitymacja powódki do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z przedłożonej przez nią umowy cesji oraz z art. 509 k.c. Zgodnie z normą zawartą w art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Z kolei norma zawarta w art. 510 § 1 k.c. stanowi, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

C. przedmiotowej umowy stanowiło zwolnienie z długu.

Za uzasadnioną stawkę najmu Sąd przyjął za biegłym stawkę obowiązująca w umowie najmu tj. 240 zł netto za dobę, ponieważ jest to stawka rynkowa, obowiązująca nie tylko w wypożyczalni powoda, ale również u innych przedsiębiorców działających na rynku.

Natomiast jeśli chodzi o uzasadniony okres najmu, przyjąć należało cały okres najmu tj. 31 dni, obejmujący okres od 28 maja 2018 roku (dzień rozpoczęcia najmu i podpisania umowy najmu) do 28 czerwca 2018 roku. Jak wynika z dokumentów, odszkodowanie wypłacono 19 czerwca 2018 roku. Poszkodowany zeznał, że za odszkodowanie kupił samochód. Zatem zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa, należało doliczyć kilka dni (najczęściej mowa jest o okresie około tygodnia) na poszukiwanie pojazdu. Poszkodowany pojazdu poszukiwał i kupił, co zeznał a czemu pozwany nie przeczył. Nie może zejść z pola widzenia, że likwidacją szkody nie jest data wydania postanowienia o sposobie rozliczenia szkody lecz data wypłaty odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze kwota należnego odszkodowania wynosiła 10.485,75 zł brutto tj. 31 dni x 250 zł netto plus Vat. Biorąc pod uwagę, iż ubezpieczyciel sprawcy nie wypłacił odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego zasądzić należało wymienioną kwotę w całości.

Odsetki liczone od zasądzonej kwoty należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.), a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku; gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Ubezpieczyciel w toku likwidacji szkody dysponował całym materiałem niezbędnym do wydania decyzji. Stąd orzeczono, jak w pkt I sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powódkę koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 1.800 zł, ustalone zgodnie z § 2 ust 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800), opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, opłata od pozwu w kwocie 270 zł oraz koszt sporządzenia opinii w kwocie 391,87 zł. Kwota 800 zł została wypłacona biegłemu z zaliczki uiszczonej przez powódkę, natomiast kwotę 391,87 zł wypłacono biegłemu z zaliczki uiszczonej przez powoda.

W punkcie 2 wyroku zwrócono powodowi nadpłaconą zaliczkę w myśl art. 82 i art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)