Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUz 57/19

POSTANOWIENIE

Dnia 7 czerwca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na posiedzeniu niejawnym w składzie:

Przewodniczący SSA Dorota Elżbieta Zarzecka (spr.)

Sędziowie SA Alicja Sołowińska

SA Marek Szymanowski

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2019 r. w Białymstoku

sprawy z odwołania M. R.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o wysokość policyjnej renty inwalidzkiej

na skutek zażalenia M. R.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 maja 2019 r. w sprawie o sygn. akt V U 385/19

postanowił:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSA Alicja Sołowińska SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Marek Szymanowski

Sygn. akt III AUz 57/19

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 13 maja 2019 r. wydanym na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie z odwołania M. R. od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno–Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z dnia 7 czerwca 2017 r. o ponownym ustaleniu wysokości renty inwalidzkiej.

Zawieszenie postępowania Sąd uzasadnił tym, że analogiczne sprawy są rozpoznawane przez Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych Sekcję ds. odwołań od decyzji zmniejszających wysokość emerytur i rent byłym funkcjonariuszom pełniącym służbę na rzecz totalitarnego państwa. Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XIII 1 U 326/18, sąd ten zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym o stwierdzenie zgodności zaskarżonych przepisów z Konstytucją RP. W ocenie Sądu I instancji rozstrzygnięcie tego zagadnienia prawnego będzie miało wpływ na wydanie orzeczenia w sprawie niniejszej.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł M. R.. W uzasadnieniu wskazał, że w swoim odwołaniu od decyzji z 7 sierpnia 2017 r. Dyrektora Zakładu Emerytalno–Rentowego MSWiA w W. podniósł oprócz zarzutów niekonstytucyjności przepisów ustawy, zarzut naruszenia samej ustawy. Odwołujący wskazał, że w art. 33 ust. 4 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) ustawodawca w sposób wyraźny i jednoznaczny stwierdził, że decyzja nie może ulec zmianie lub uchyleniu, jeśli od momentu jej wydania minęło więcej niż 10 lat – jeśli emeryturę lub rentę przyznano w wyniku przestępstwa, a w innych przypadkach okres ten wynosi od 3 do 5 lat.

Odwołujący wskazał ponadto, że nie bez znaczenia powinien zostać fakt, że 1982 r. został usunięty ze służby za przekonania religijne, a następnie przywrócony do służby po zmianie ustroju.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołujący wniósł o uchylenie postanowienia o zawieszeniu postepowania i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

Zaskarżoną w sprawie decyzją z 7 sierpnia 2017 r. na podstawie art. 22a w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. ponownie ustalił M. R. wysokość renty inwalidzkiej.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 r., Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt XIII 1 U 326/18 zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym, czy art. 15c, art. 22a oraz art. 13 ust.1 pkt 1c w związku z art. 13b ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin /t.j. Dz.U. 2016. poz. 708/ w brzmieniu nadanym przez art.1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) /Dz.U. z 2016 r. poz. 2270/ w związku z art. 2 ustawy zmieniającej, są zgodne z art. 2, art. 30, art. 32 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP – z uwagi na ukształtowanie regulacji ustawowej w sposób ograniczający wysokość emerytury i renty policyjnej, mimo odpowiedniego okresu służby, w zakresie w jakim dokonano tą regulacją naruszenia zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywatela do państwa i stanowionego prawa, niedziałania prawa wstecz, powodującego nierówne traktowanie części funkcjonariuszy w porównaniu z tymi, którzy rozpoczęli służbę pierwszy raz po 11 września 1989 r., skutkując ich dyskryminacją, oraz czy art. 1 i 2 ustawy zmieniającej, są zgodne z art. 2, art. 7, art. 95 ust.1, art. 96 ust. 1, art. 104, art. 106, art. 109 ust.1, art. 119, art.120 oraz art. 61 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP – z uwagi na sposób i tryb uchwalenia zaskarżonych przepisów oraz wątpliwości, czy spełnione zostały merytoryczne przesłanki do ich uchwalenia.

Aktualnie postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym toczy się pod sygn. akt: P4/18.

Sąd pierwszej instancji uznał, iż rozstrzygnięcie tego zagadnienia prawnego będzie miało istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy i na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 k.p.c. zawiesił postępowania w sprawie.

Zgodnie z tym przepisem sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wprowadzając regulację zawartą w tym przepisie, intencją ustawodawcy było dopuszczenie możliwości zawieszenia postępowania cywilnego w sytuacji, w której rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym. Powyższa podstawa zawieszenia obejmuje zarówno przypadek, w którym to sąd orzekający zwrócił się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, jak i przypadek, gdy z pytaniem takim wystąpił inny sąd, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem.

Rozpoznając przedmiotowe zażalenie należy zwrócić uwagę na fakt, iż M. R. w odwołaniu od zaskarżonej decyzji zarzucił nie tylko niekonstytucyjność przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), ale również naruszenie przepisów samej ustawy tj. art. 33 ust. 4 poprzez wydanie decyzji zmieniającej wysokość policyjnej renty inwalidzkiej, pomimo upływu terminów wskazanych w tym przepisie oraz przywołanie błędnej podstawy prawnej wydania decyzji o ponownym ustaleniu wysokości renty inwalidzkiej (art. 22a w zw. z 32 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Odwołujący podniósł, że decyzja ma charakter deklaratoryjny i może podlegać zmianie, jednakże warunki tej zmiany są ściśle określone, a także ograniczone ramami czasowymi, o czym stanowi art. 33 tej ustawy. Wyjaśnił, iż w jego przypadku nie zachodziły przesłanki do zamiany decyzji określone w art. 33, a w szczególności nie zostały przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności faktyczne, które miałyby wpływ na wysokość świadczenia rentowego.

Należy podkreślić, iż niewyznaczenie dotychczas przez Trybunał Konstytucyjny terminu rozpoznania pytania prawnego w sprawie P 4/18 prowadzi do faktycznego uniemożliwienia tysiącom osób uprawnionych do świadczeń z Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA dostępu do Sądu i rozpoznania sprawy o wysokość świadczenia w rozsądnym terminie, bez nieuzasadnionej zwłoki. Mogą stąd wynikać konsekwencje przewidziane w przepisach ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2016 r. poz. 1259 ze zm.). Może również dojść do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji, w myśl którego każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły Sąd.

W pierwszej kolejności należy więc ustalić, czy okres służby M. R. można zakwalifikować jako służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy z 18 lutego 1994 r., a w konsekwencji, czy istnieją podstawy do obniżenia świadczeń emerytalno-rentowych odwołującej w oparciu o treść art. 15c cytowanej ustawy. Dopiero po dokonaniu oceny tej kwestii, w szczególności gdy Sąd dojdzie do przekonania, że do odwołującego mają zastosowanie przepisy powołanej ustawy, rozważeniu będzie podlegać, czy zasadny jest wniosek organu rentowego o zawieszenie postępowania w sprawie. Przed podjęciem takiej decyzji, Sąd powinien ustalić, czy Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w sprawie P 4/18, bądź na jakim etapie znajduje się ta sprawa. Analizując przesłanki do zawieszenia postępowania należy również mieć na uwadze, że z mocy art. 177 § 1 pkt 3 1 k.p.c. ma ono charakter fakultatywny, zaś przedmiotowa sprawa toczy się od lipca 2017 r.

Biorąc pod uwagę powyższe, trzeba stwierdzić, że zaskarżone postanowienie jest co najmniej przedwczesne, dlatego z mocy art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. podlegało ono uchyleniu.

SSA Alicja Sołowińska SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Marek Szymanowski

ZARZĄDZENIE

(...):

- (...)

- (...)

(...)

(...)