Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 lutego 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2020 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku J. P.

z udziałem Skarbu Państwa- Krajowego Ośrodka (...), (...) S.A. z siedzibą w O.

o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości

postanawia:

1.  Wniosek oddalić.

2.  Ustalić, że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Sygn. akt I Ns 156/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. P. domagał się stwierdzenia, że jego poprzednicy prawni Z. i S. małżonkowie P. nabyli w drodze zasiedzenia z dniem 30 listopada 2001 r. własność części nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 1750 m2 położonej w miejscowości B. gmina R., powiat (...), województwo (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Giżycku VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta pod numerem (...).

W uzasadnieniu podał, iż jego rodzice objęli w posiadanie wyżej opisaną nieruchomość w 1971 r . po tym jak ojciec podjął pracę w PGR G.. Poza tym, że korzystali z mieszkania i ogrodu wykorzystywali również część gruntu z zabudowaniami bez żadnej umowy w tym zakresie., będąc w zasadzie pewni, że to fragment ich ogrodu. Dopiero w 2016 r. okazało się ,że ta część gruntu , której dotyczy wniosek o zasiedzenie stanowi własność Skarbu Państwa. Wnioskodawca twierdził ,że rodzice władali tym gruntem jak właściciele , nie płacąc podatków ani czynszu dzierżawnego na rzecz właściciela nieruchomości. W 1992 r. poprzednicy prawni wnioskodawcy nabyli na własność lokal mieszkalny położony w B. wraz z udziałem równym (...) części w nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym (...). Po tej umowie w zasadzie nic się nie zmieniło w sposobie korzystania z nieruchomości. Wcześniej rodzice , a obecnie wnioskodawca przez cały okres użytkuje przedmiotową nieruchomość czyniąc na niej w miarę swoich możliwości nakłady ( ogrodzenie, nasadzenia drzew i krzewów poprawa stanu budynków gospodarczych). Mając na uwadze posiadanie w złej wierze wnioskodawca ostatecznie wskazał, że nabył własność z dniem 01 października 2005 r. w takim samym zakresie jak przy objęciu nieruchomości w posiadanie

Uczestnik Skarb Państwa- Krajowy Ośrodek (...) w O. ( dalej (...)) nie zgodził się z wnioskiem. Twierdził, iż wnioskodawca nie wykazał aby doszło do zasiedzenia, a poza tym wskazał, że przedmiotowa nieruchomość była przedmiotem umowy dzierżawy z innym podmiotem , a mianowicie (...) S.A.

Postanowieniem z dnia 30 maja 2019 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie (...) S.A. z/s w O.( k. 59v).

(...) S.A. poparła stanowisko (...) wskazując, że posiadanie zarówno wnioskodawcy jak i jego poprzedników prawnych nie miało charakteru samoistnego, chociażby z tego powodu ,że nigdy nie uiszczali żadnych danin publicznoprawnych, zaś sama manifestacja czynności o charakterze faktycznym nie wskazuje na samodzielny stan władztwa nad przedmiotem.

Sąd ustalił, co następuje:

W 1971 r. rodzice wnioskodawcy Z. i S. małżonkowie P. przeprowadzili się do miejscowości B. gmina R.. Ojciec wnioskodawcy podjął pracę w PGR G., w którego zarządzie pozostawały nieruchomości położone między innymi w B.. Rodzina wnioskodawcy zajęła mieszkanie i budynki gospodarcze wraz z ogrodem po wyprowadzającym się pracowniku PGR-u. Użytkowali dokładnie to co poprzedni lokatorzy. Ani ojciec wnioskodawcy , ani on sam nie zmieniał położenia budynków a jedynie poprawiał istniejące. Był tam kurnik, szopa na drewno i stary garaż. Nasadzono drzewa owocowe , iglaki i olchy. (...) położone w B. – w tym także działka oznaczona nr geodezyjnym (...) na mocy decyzji Wojewody (...) z dnia 29 czerwca 1992r. zostały przekazane do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie zasobem tym dysponuje (...) . Jesienią 1992 r. na mocy porozumienia pomiędzy Tymczasowym Zarządcą Gospodarstwa Rolnego (...) Skarbu Państwa w G. a Z. i S. małż. P. ustalono warunki sprzedaży zajmowanego przez nich lokalu mieszkalnego , udziału równego (...) w działce oznaczonej nr geod.(...), udziału w działce ozn. nr geod.(...) wraz budynkiem gospodarczym , ogródka przydomowego o pow.1 200 m ^{( 2)} położonego na działce ozn. nr geod.(...) oraz udziału w wysokości (...) w nieruchomości oznaczonej nr geod. (...). Umowa sprzedaży została zawarta w dniu 15.XII.1992 r.

Matka wnioskodawcy zmarła w 2016 roku ,zaś ojciec rok później. W wyniku działu spadku wnioskodawca stał się wyłącznym właścicielem nieruchomości położonych w B..

Jeszcze za życia rodziców rozpoczęła się z inicjatywy uczestnika postępowania (...) S.A. procedura wznawiania znaków granicznych. Podyktowane to było wymogami dotyczącymi hodowli indyków prowadzonej przez uczestnika postępowania. Okazało się bowiem , iż konieczna jest tak zwana strefa buforowa wolna od zwierząt , a tymczasem w zabudowaniach wnioskodawcy i jego sąsiadów prowadzona była hodowla drobiu na potrzeby własne, która kolidowała z produkcją prowadzoną przez uczestnika. To wówczas okazało się ,że między innymi wnioskodawca zajmuje więcej nieruchomości niż wynikałoby to z zawartych umów sprzedaży. Sporna okazała się część działki oznaczonej nr geod (...) , którą poprzednik prawny (...) w całości wydzierżawił spółce (...). Znalazło to swój finał w sprawach sądowych , które spółka wytoczyła D. B. (1) , Z. i S. małż. P. . W sprawie p-ko D. B. o ochronę naruszonego posiadania wyrok oddalający przeciwko niemu powództwo zapadł dnia 27.05.2017 r.( zob. I C 1299/16). Sprawa przeciwko Z. i S. małż. P. początkowo została zawieszona na skutek śmierci S. P. ( pozew p-ko Z. P. został odrzucony na podstawie art.199§1 pkt 3kpc , sygn. akt IC 1300/16), a ostatecznie powódka cofnęła pozew i na mocy postanowienia z dnia 10.02.20 r. postępowanie zostało umorzone ( zob. I C 102/20) .

Po zawarciu umowy sprzedaży z dnia 15.XII.1992 r. sposób korzystania poprzedników prawnych wnioskodawcy i jego samego z posiadanej wcześniej całej działki nie zmienił się. W szczególności nie ponosili żadnych opłat za część nieruchomości, której nie nabyli. Nikt się od nich zresztą tego nie domagał.

(dowód: wydruki księgi wieczystej - k.7 - 16 , pismo uczestników k. 31 i 64-66, decyzja nr (...) k-37, protokół zdawczo-odbiorczy k-38- 42, umowa dzierżawy z załącznikami i aneksami k 43-57, dowody uiszczania podatków k68-72, protokół wznowienia znaków granicznych k.74-76, umowa sprzedaży z 15.XII.92 i porozumienie k.125-130, k;143-144, wykaz zmian gruntowych i zawiadomienia k.145-153, akta sprawy I Ns 364/17 – postanowienie k.6,wydruki ksiąg wieczystych k.9-45,postanowienie z dnia 16.XI.17 k.63, zeznania świadków D. B., Z. B. k. 59, S. K. k.94, zeznania wnioskodawcy k. 121-121v) .

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do brzmienia art. 172 § 1 i 2 kpc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Natomiast po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia uzależnione zostało zatem od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek: władania nieruchomością jako posiadacz samoistny oraz upływu ustawowego terminu zasiedzenia. Dobra lub zła wiara posiadacza nie stanowi przesłanki uzyskania własności, a wpływa jedynie na długość terminu zasiedzenia ( obecnie odpowiednio 20 lub 30 – letniego ).

Posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, jeżeli posiadacz włada rzeczą "jak właściciel" (art. 336 kc). Posiadacz wykonuje zatem faktycznie uprawnienia składające się na treść prawa własności, stąd też posiadanie takie zwane jest również właścicielskim. O tym, czy posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, decydują okoliczności faktyczne o charakterze przede wszystkim zewnętrznym (zachowanie się posiadacza względem przedmiotu posiadania dostrzegalne dla innych osób.

Samoistne posiadanie musi trwać nieprzerwanie przez określony ustawą czas. Decydującym momentem dla oceny, czy posiadaczowi należy przypisać dobrą, czy złą wiarę, jest chwila uzyskania posiadania. Późniejsze zmiany świadomości posiadacza pozostają bez wpływu na tę ocenę.

Przy ocenie, czy zachodzą warunki do nabycia własności w drodze zasiedzenia, dobra wiara posiadacza polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje (por. orz. SN z 7.5.1971 r., I CR 302/71).

W ocenie sądu – mając na względzie zebrany, przedstawiony wyżej materiał dowodowy, nie może budzić wątpliwości, iż rodzice wnioskodawcy , a następnie on sam od 1971 r. byli posiadaczami lokalu mieszkalnego i udziałów w nieruchomościach opisanych powyżej , które następnie nabyli na własność w 1992 r. oraz części nieruchomości która nosiła numer (...), o powierzchni około 0,0995 ha . Powierzchnia ta wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji oraz oględzin sądu.

( zob. opinia k. 154-159).

Ta wymieniona część posiadanej działki o nr geod.(...) jest objęta wnioskiem o zasiedzenie w niniejszej sprawie. Nadmienić należy, że zakup w 1992 r części nieruchomości nie ma wpływu na ocenę posiadania działki objętej niniejszym postępowaniem . Opisywane w stanie faktycznym działanie takie jak ogrodzenie działki, jej zagospodarowanie oraz zabudowanie bez wątpienia wskazują na posiadanie ale same w sobie nie wskazują na charakter tego posiadania. Wnioskodawca co prawda nie płacił za posiadany teren ale również wskazał, że nikt takiej zapłaty od niego nie wymagał. Wnioskodawca nie ponosił jednak również obciążeń podatkowych od zajmowanej nieruchomości. W realiach lat 70 – tych i następnych XX wieku nie sposób przyjąć aby wnioskodawca od razu po objęciu w posiadanie nieruchomości stał się jej posiadaczem samoistnym. Należy mieć także na uwadze, że objęcie posiadania, jak podaje sam wnioskodawca nastąpiło cyt. „poprzez wskazanie rodzicom przez kogoś kto przyjechał z G. lub z C. gdzie mają mieszkać i co mają uprawiać”

( zob. przesłuchanie wnioskodawcy k. 121-121 v).

Zatem dokonało się ono za wiedzą i zgodą osób trzecich( pan z G. ). Takie posiadanie nie mogło być uznane za samoistne, a zatem nie mogło prowadzić do zasiedzenia.

Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego ( Wydawnictwo (...),1993 r.) wynika że „samoistny” to tyle, co niezależny od czegoś innego, samorzutny.

Brak samoistnego charakteru posiadania jest niewątpliwie negatywną przesłanką zasiedzenia. To okazanie , o którym w swoich zeznaniach wspomina wnioskodawca miało zresztą miejsce dwukrotnie. Z jego zeznań jednoznacznie wynika bowiem , że rodzice objęli dokładnie to co posiadali ich poprzednicy , którzy się wyprowadzali. To oni wskazali im zarówno które budynki mogą objąć jak i jakie działki( zob. zeznania k.121v).

W sprawie nie ma też wątpliwości, że wnioskodawca i jego poprzednicy prawni nie byli posiadaczami w dobrej wierze ( na co wskazuje sam wnioskodawca). Sposób wejścia w posiadanie nakazuje przyjęcie złej wiary. Stosownie do brzmienia art. 172 § 2 kc w przypadku złej wiary wymagany jest 30 – letni okres posiadania samoistnego nieruchomości.

Fakt ten jednak pozostaje bez znaczenia w sytuacji ustalenia przez sąd braku samoistnego charakteru posiadania co musi skutkować oddaleniem wniosku.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art.172§2 kc a contrario orzeczono jak w sentencji.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 520 §1 kpc.