Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny w G. w składzie :

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11.02.2020r. sprawy

z wniosku M. Ł.

z udziałem M. K.

o podział majątku

postanawia:

I.  Dokonać podziału majątku zgromadzonego w trakcie trwania związku małżeńskiego wnioskodawczyni M. Ł. z uczestnikiem postępowania M. K., zawartego w dniu 24.09.2011r. w K., a rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 27.10.2015r. sygn. akt VI RC 793/15, w skład którego to majątku wchodzi lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość położony w G. przy ul. (...) o powierzchni użytkowej 50,94 m ² wraz z udziałem w elementach wspólnych budynku oraz udziałem we współwłasności działki gruntu pod budynkiem do (...) części, zapisany w księdze wieczystej nr (...) w ten sposób, że opisany powyżej składnik majątku dorobkowego przyznać na wyłączną rzecz uczestniczka postępowania M. K. bez obowiązku spłaty na rzecz wnioskodawczyni M. Ł..

II.  Stwierdzić, że orzeczenie w pkt I:

1.  uwzględnia nakłady w wysokości 60.000 zł w postaci uiszczenia części ceny nabycia lokalu mieszkalnego ze środków pochodzących z darowizny, poczynione z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny;

2.  uwzględnia nakłady w wysokości 26.340,94 zł w postaci spłaty kredytu na zakup lokalu mieszkalnego poczynione w okresie od 07.01.2016r. do 05.11.2019r. z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny.

III.  Oddalić wnioski:

1.  wnioskodawczyni o ustalenie, że poczyniła nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci uiszczenia części ceny nabycia lokalu mieszkalnego ze środków pochodzących z darowizny;

2.  uczestnika postępowania o ustalenie, że poczynił nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci uiszczania czynszu za lokal mieszkalny w okresie od 18.11.2015r. do 05.11.2019r.

IV.  Ustalić wartość przedmiotu podziału majątku na kwotę 207.000 złotych.

V.  Ustalić, że stroną ponoszą koszty postępowania we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 402/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni – M. Ł. – wniosła o dokonanie podziału majątku dorobkowego, zgromadzonego w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wnioskodawcy z uczestnikiem postępowania M. K., w skład którego to majątku wchodzi lokal mieszkalny położony w G. ul. (...) o wartości 207.000 zł poprzez przyznanie tego składnika majątkowego na rzecz wnioskodawczyni. M. Ł. podniosła także, że nabycie mieszkania przez strony nastąpiło w części ze środków jej majątku osobistego, albowiem otrzymała ona od swoich rodziców darowiznę w kwocie 55 000 zł, którą przeznaczyła właśnie na pokrycie ceny zakupu lokalu.

Uczestnik postępowania – M. K. – w odpowiedzi na wniosek nie oponował przeciwko dokonaniu podziału majątku dorobkowego, potwierdzając, iż jedynym składnikiem owego majątku jest wskazany lokal mieszkalny o podanej wartości 207.000 zł. Uczestnik postępowania domagał się jednak, by to właśnie jemu przypadł ów lokal, który zresztą został nabyty przez strony częściowo ze środków z majątku osobistego uczestnika tj. pieniędzy w kwocie 60.000 zł, jaką uczestnik otrzymał w darowiźnie od swoich rodziców.

Sąd Rejonowy ustalił co następuje:

W dniu 24.09.2011r. strony – M. Ł. (poprzednio Z.-K.) oraz M. K. zawarli związek małżeński. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 27.10.2015r. sygn. akt VI RC 793/15.

dowód: wyrok k 35 akt VI RC 793/15 SO w Olsztynie

W skład majątku dorobkowego zainteresowanych, zgromadzonego w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wchodzi lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość położony w G. przy ul. (...) o powierzchni użytkowej 50,94 m ² wraz z udziałem w elementach wspólnych budynku oraz udziałem we współwłasności działki gruntu pod budynkiem do (...) części, zapisany w księdze wieczystej nr (...) o wartości 207.000 zł.

Mieszkanie to zostało nabyte przez strony w dniu 14.05.2013r. za kwotę 207.000 zł. Przed zakupem lokalu zainteresowani otrzymali od rodziców wnioskodawczyni darowiznę w wysokości 55.000 zł, zaś uczestnik postępowania M. K. otrzymał od swoich rodziców darowiznę w kwocie 60.000 zł. Ponadto – na zakup lokalu – strony zaciągnęły kredyt w Banku (...) SA w wysokości 87.000 zł.

dowód : zeznania wnioskodawczyni k 84

zeznania uczestnika postępowania k 84

zeznania świadka G. K. k 89

zeznania świadka J. K. k 89v

wypis k 10-13

odpis k 14-15, 16

informacja k 58, 70, 200, 208

zaświadczenie k 81

Po rozwiązaniu związku małżeńskiego stron zadłużenie w Banku (...) SA w W. spłacał wyłącznie uczestnik postępowania M. K., który z tego tytułu uiścił na rzecz wierzyciela łącznie kwotę 26.340,94 zł. Wyłącznie też uczestnik postępowania uiszczał należności na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., obciążające strony zarówno z tytułu samego posiadania lokalu mieszkalnego, jak i opłat eksploatacyjnych.

W dniu 08.01.2016r. strony zawarły porozumienie, zgodnie z którym uczestnik postępowania M. K. zobowiązał się do przekazania rodzicom wnioskodawczyni, za jej pośrednictwem, kwoty 58.000 zł tytułem zwrotu środków, przekazanych zainteresowanym na zakup spornego lokalu. Nadto uczestnik postępowania zobowiązał się do przekazania wnioskodawczyni – tytułem spłaty – kwoty 40.000 zł.

Po rozwiązaniu związku małżeńskiego stron, uczestnik przekazał wnioskodawczyni łącznie kwotę 75.000 zł tytułem rozliczenia udziału wnioskodawczyni w majątku wspólnym, w tym kwotę 58.000 zł, wynikającą z porozumienia z 08.01.2016r.

dowód: zeznania wnioskodawczyni k 84

zeznania uczestnika postępowania k 84

wyciąg k 39-74

oświadczenie k 75

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Bezspornym w sprawie jest przede wszystkim okres trwania związku małżeńskiego zainteresowanych, a tym samym okres obowiązywania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, co wprost wynika i ze zgodnych twierdzeń stron i przede wszystkim z treści dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy.

Bezspornym także jest skład majtku dorobkowego zainteresowanych oraz jego wartość. Zainteresowani bowiem zgodnie oświadczyli, że jedynym składnikiem owego majtku jest lokal mieszkalny, a jego wartość obecną ustalili na podstawie ceny nabycia.

Poza sporem wreszcie pozostaje fakt poczynienia ustaleń pomiędzy stronami na etapie przesądowym, w ramach których to uczestnik postępowania miał przejąć przedmiotowe mieszkanie i dokonać spłaty wnioskodawczyni. Ta konstatacja wynika wprost z zeznań stron.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, nie budzące jakichkolwiek wątpliwości, Sąd ustalił skład i wartość masy wspólnej zainteresowanych oraz wskazał sposób jej podziału jak w pkt I. postanowienia. Jedynie z kronikarskiego obowiązku należy wspomnieć, iż za przyznaniem lokalu na rzecz uczestnika postępowania przemawiają nie tylko ustalenia pomiędzy stronami, ale również fakt, że to wyłącznie uczestnik postępowania spłaca kredyt, zaciągnięty na jego nabycie (o czym będzie mowa za chwilę) i ponosi bieżące koszty jego utrzymania (o czym też będzie za chwilę). Skoro zatem, co wszak też jest poza sporem, oboje zainteresowani przebywają na co dzień poza granicami kraju, a wnioskodawczyni dodatkowo założyła tam nową rodzinę, to oczywistym jest, że przedmiotowe mieszkanie winno przypaść uczestnikowi postępowania.

Przechodząc do kwestii niejako spornych w sprawie wskazać trzeba na odmienną interpretację stron co do pochodzenia środków pieniężnych, za które przedmiotowy lokal został nabyty. Wnioskodawczyni bowiem podnosiła, że kwota 55.000 zł lub 58.000 zł, otrzymana od jej rodziców stanowiła darowiznę na jej wyłącznie rzecz, a zatem stanowiła jej nakład z majątku odrębnego na majątek wspólny, zaś uczestnik określał tę kwotę jako pożyczkę, otrzymaną od teściów. Podobnie uczestnik określał kwotę 60.000 zł otrzymaną od jego rodziców jako darowiznę wyłącznie na jego rzecz, zaś wnioskodawczyni optowała za przyjęciem, że owa kwota stanowiła darowiznę jej teściów dla obojga stron.

Pochylając się nad wskazanymi powyżej kwestiami Sąd dostrzegł przede wszystkim zeznania wnioskodawczyni, która z jednej strony nie była w stanie określić kwoty, jaką jej rodzice przekazali na zakup mieszkania przez zainteresowanych (być może 55.000 zł albo 58.000 zł), a z drugiej - jednoznacznie wskazała, że ustalenia na temat wsparcia finansowego stron przez rodziców wnioskodawczyni, prowadziła telefonicznie; jej rodzice zgodzili się, że darują obojgu zainteresowanym określoną kwotę i następnie przelali tę kwotę na rachunek bankowy zainteresowanych (k 82v). Co więcej – wnioskodawczyni wprost zeznała, że „pieniędzy, które podarowali nam rodzice nie trzeba było zwracać w trakcie kiedy byliśmy małżeństwem”. Jednocześnie uczestnik podał, że nie był obecny przy ustaleniach wnioskodawczyni z jej rodzicami, ale wydawało mu się, że kwota 55.000-58.000 zł stanowiła pożyczkę. Mając na uwadze powyższe zeznania stron oraz treść odpisu wtórnika operacji (k 16) Sąd uznał, że zainteresowani uzyskali od rodziców wnioskodawczyni pomoc finansową na zakup mieszkania w wysokości 55.000 zł formie darowizny uczynionej na rzecz obojga zainteresowanych.

Z kolei co do kwoty 60.000 zł, jaką przekazali rodzice uczestnika postępowania, to zauważyć trzeba jednoznaczną treść zeznań świadków G. K. i J. K. (rodziców uczestnika), z których wynika, że adresatem darowizny w kwocie 60.000 zł był wyłącznie M. K.. Biorąc pod uwagę, że zeznania wskazanych świadków korelują z zeznaniami uczestnika postępowania, zaś wnioskodawczyni nie przedstawiła w tej materii żadnych dowodów, które podważyłyby wiarygodność tezy lansowanej przez uczestnika, Sąd dał wiarę zeznaniom świadków G. K. i J. K. oraz zeznaniom M. K., uznając, że kwota 60.000 zł stanowiła nakład uczestnika na majątek wspólny zainteresowanych i podlega rozliczeniu w niniejszej sprawie.

Następnym zagadnieniem, w sumie bezspornym, pozostaje spłata kredytu zaciągniętego przez strony na zakup przedmiotowego mieszkania. Zainteresowani zgodnie podali, że owej spłaty dokonuje wyłącznie uczestnik. M. K. przedstawił wyciąg z rachunku bankowego, z którego wynika, że po dacie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego (tj. po 18.11.2015r.) spłacił zadłużenie wobec Banku (...) SA w W. łącznie w kwocie 26.340,94 zł tytułem rozliczenia kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego. Jest to zatem, w ocenie Sądu, kwota poczynionych przez uczestnika nakładów z majtku osobistego na majtek wspólny stron, która powinna być uwzględniona w rozliczeniach pomiędzy zainteresowanymi.

W dalszej kolejności należy zająć się roszczeniem uczestnika postępowania w zakresie rozliczenia kosztów utrzymania wspólnego mieszkania w okresie po rozwodzie zainteresowanych. Uczestnik podniósł bowiem, że uiścił na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. z tytułu czynszu kwotę 12.321,91 zł. Pochylając się nad tą kwestią należy w pierwszej kolejności dostrzec, że rzeczywiście po dniu 18.11.2015r. wszystkie koszty utrzymania lokalu stron pokrywał uczestnik postępowania, co przyznała wprost wnioskodawczyni. Na owe koszty składają się dwie grupy kosztowe: z jednej strony są to środki wydatkowane na samo utrzymanie lokalu (koszty stałe niezależne od liczby mieszkańców, a nawet od tego czy ktokolwiek zamieszkuje w lokalu) np. opłaty na fundusz remontowy, opłaty za sprzątanie klatek, opłaty za energię elektryczną zużywaną na klatkach schodowych, koszty zarządu nieruchomością itp., a z drugiej – wydatki związane z eksploatacją wynikające ze sposobu korzystania z lokalu np. opłaty za zużytą przez mieszkańców wodę, opłaty za wywóz nieczystości stałych, uzależnione od liczby mieszkańców itp. Oczywistym jest, że współwłaścicieli obciążają koszty stałe, zaś koszty eksploatacyjne powinny pokrywać te osoby, które generują owe koszty. Na gruncie niniejszej sprawy wątpliwości nie budzi fakt, że wnioskodawczyni nie korzysta ze wspólnego lokalu, co prowadzi do wniosku, że nie powinny jej obciążać koszty eksploatacyjne, a jedynie koszty stałe, związane z samym utrzymaniem substancji lokalowej. Tymczasem uczestnik postępowania przedstawił do rozliczenia zbiorcze kwoty, przekazane na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej, które nie pozwalają na określenie wysokości opłat stałych. To zaś uniemożliwia Sądowi ustalenie owych kosztów stałych i ewentualne obciążenie nimi wnioskodawczyni. Pamiętać przy tym należy, że roszczenia o rozliczenie nakładów w ramach postępowania o podział majątku podlegają reżimowi określonemu w art. 6 kc ze skutkiem oddalenia owych roszczeń w przypadku braku udowodnienia ich tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Ostatnią kwestią wartą dostrzeżenia są ustalenia stron, dokonane już po rozwodzie w przedmiocie wzajemnych rozliczeń i losów wspólnego mieszkania. W sprawie nie budzi wątpliwości fakt, że zainteresowani ustalili, iż lokum zostanie przejęte przez uczestnika, który – w ramach rozliczenia – przekaże rodzicom wnioskodawczyni za jej pośrednictwem kwotę 58.000 zł, a nadto samej wnioskodawczyni jeszcze kwot 40.000 zł. Ustalenia owe wynikają wprost ze zgodnych zeznań stron oraz oświadczenia k 18. Jakkolwiek zatem ustalenia stron co do kwoty 58.000 zł nie zostały poczynione w obecności lub za jakąkolwiek wiedzą rodziców wnioskodawczyni, to jednak nie zmienia to faktu, że uczestnik zobowiązał się do zapłaty na rzecz wnioskodawczyni kwoty 98.000 zł. Co więcej – w wykonaniu swojego zobowiązania przekazał na rzecz wnioskodawczyni łącznie kwotę 75.000 zł, co wnioskodawczyni potwierdziła w trakcie postępowania. Tymczasem z wyliczeń, dokonanych przez Sąd wynika, że uczestnik postępowania powinien zapłacić wnioskodawczyni kwotę 60.329,53 zł jako wynik działań matematycznych (207.000 – 60.000) : 2 = 73.500 to wysokość samej spłaty za mieszkanie z uwzględnieniem nakładów uczestnika na zakup; 73.500 – (26.340,94 : 2) = 60.329,53 zł to wysokość spłaty z uwzględnieniem nakładów uczestnika na spłatę kredytu. Dokonanie zatem przez uczestnika postępowania zapłaty na rzecz wnioskodawczyni w wysokości 75.000 zł oznacza nadpłatę w kwocie 14.670,47 zł. W ramach jednak niniejszego postępowania Sąd nie mógł orzec o ewentualnym zwrocie tej kwoty przez wnioskodawczynię na rzecz uczestnika postępowania, albowiem kwestie związane z ewentualnymi roszczeniami wynikającymi z bezpodstawnego wzbogacenia, nienależnego świadczenia itd. wykraczają poza ramy niniejszego postępowania. Pomijając bowiem nawet odmienność trybu rozpoznawania takich roszczeń od trybu postępowania właściwego dla podziału majątku, wskazać trzeba na treść art.686 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc. Jedynym zatem rozstrzygnięciem, jaki mogło zapaść w uwarunkowaniach niniejszej sprawy było ustalenie poziomu należnej wnioskodawczyni spłaty, stwierdzenie, że wnioskodawczyni ową spłatę już otrzymała i z tego tytułu strony są już rozliczone. Tak też Sąd uczynił w pkt I, II i III.

O kosztach postępowania pomiędzy stronami Sąd orzekł w pkt V, a to po myśli art. 520 § 1 kpc. Orzeczenie w pkt IV zapadło w uwzględnieniu zgodnego stanowiska stron.