Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Hanna Bartkowiak

1 Protokolant: stażysta Natalia Komorniczak

2przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Iluminaty Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2019 r.

sprawy A. P. (1)

oskarżonej z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej D. E.

3od wyroku Sądu Rejonowego w Szamotułach

4z dnia 18 czerwca 2019 r., sygn. akt II K 608/17

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej A. P. (1) kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów obrony w postępowaniu odwoławczym.

3.  Kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

Hanna Bartkowiak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 906/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Rejonowy w Szamotułach, wyrok z dnia 18 czerwca 2019 r., sygn. akt II K 608/17

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

A. P. (1)

wyznaczony administracyjnie początek drogi publicznej jednokierunkowej – ul. (...) we W. nie pokrywa się z ustawieniem znaku D-3 „droga jednokierunkowa”, który ze względów bezpieczeństwa znajduje się w pobliżu przejścia dla pieszych

mapa – plan sytuacyjny dot. wyznaczonych granic dróg gminnych: ul. (...)ul. (...) we W., z oznakowaniem wyniesionych przejść dla pieszych; sporządzony w lipcu 2017 r. – karta 502

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

początek ulicy jednokierunkowej Partyzantów

mapa – plan sytuacyjny dot. wyznaczonych granic dróg gminnych: ul. (...)ul. (...) we W. wraz z pismem z (...) W. z 16.07.2019 r.- k. 501-502

Dokument przedstawiony przy apelacji ma urzędowy charakter, został wydany w odpowiedniej formie. Brak podstaw do podważania wynikającej z niego okoliczności.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

rowerzystka poruszała się drogą główną po wyjeździe z ul. (...) i oskarżona była zobowiązana ustąpić jej pierwszeństwa

mapa – plan sytuacyjny k. 501

Usytuowanie znaku D3 na ul. (...) nie na samym jej początku przy skrzyżowaniu z ul. (...), a w pobliżu przejścia dla pieszych jest bez znaczenia dla wyniku sprawy. Wobec niezgodnego z przebiegiem tej drogi („pod prąd”) wjazdu przez uczestnika ruchu na skrzyżowanie z ul. (...), niezależnie od przejechanej drogi, rowerzystka była zobowiązana ustąpić pierwszeństwa pojazdowi poruszającemu się przepisowo, a wyjeżdzającemu z jej prawej strony z ul. (...).

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

oskarżycielka posiłkowa korzysta z konsultacji psychiatrycznej oraz psychologicznej

zaświadczenia z Ośrodka (...) we W. z dnia 3 lipca 2019 r., k. 500 i z dnia 24 września 2019 r., k. 503

Dokumenty nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych przedmiotowej sprawy z uwagi na uniewinnienie oskarżonej, a w konsekwencji nieprzyjęcie, że oskarżycielka posiłkowa doznała pokrzywdzenia czynem A. P. (1).

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty oznaczone numerem 1 i 2 – naruszenie art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonej A. P. (1) pomimo zmiennej treści i braku poparcia obiektywnym materiałem dowodowym, a także dowolną ocenę zeznań A. P. (2) i E. U. i danie im wiary w sytuacji gdy stoją one w sprzeczności z obiektywnym materiałem dowodowym i są nielogiczne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny wyjaśnień oskarżonej, co nastąpiło po wszechstronnej analizie wszystkich zgromadzonych dowodów. Pełnomocnik, przedstawiając w apelacji argumenty na zmienność wyjaśnień oskarżonej, w rzeczywistości wskazał chronologicznie stanowiska podsądnej co do poczuwania się do ukarania za fakt potrącenia rowerzystki. Te zaś nie stanowiły wyjaśnień oskarżonej. Dowód w postaci wyjaśnień A. P. (2) i jej relacja odnośnie przebiegu zaistniałego zdarzenia drogowego były natomiast jak najbardziej wartościowym dowodem. Konsekwentne w treści wyjaśnienia nie zostały podważone żadnym zasługującym na wiarę dowodem osobowym, a przede wszystkim nie były sprzeczne z zebranym w sprawie rzeczowym materiałem dowodowym. Także wedle opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych wersja przebiegu zdarzenia analizowana na podstawie m.in. wyjaśnień oskarżonej, nie została zdyskwalifikowana jako nieprawdopodobna. Apelujący bezzasadnie twierdził też, że na podważenie wyjaśnień oskarżonej powinno wpłynąć to, że w sprawie został przez nią późno zgłoszony świadek E. U., którego zeznania, w ocenie pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej Sąd Rejonowy powinien poddać w wątpliwość. Zdaniem Sądu odwoławczego pojawienie się świadka E. U. z inicjatywy dowodowej oskarżonej nie było okolicznością umniejszającą wartość dowodową wyjaśnień oskarżonej. Oczywiście to, że w sprawie strona przedstawia nowy dowód osobowy dopiero na etapie postępowania sądowego, po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji, winno wzmóc czynności kontrolne, zmierzające do zweryfikowania jego prawdziwości. Takie działania ze strony Sądu Rejonowego w przedmiotowej sprawie zostały podjęte i nie dawały one podstaw do zdyskwalifikowania świadka E. U. jako obserwatora na miejscu zdarzenia w dniu 18 listopada 2015 r. Warto w tym miejscu wskazać na jednostronność ocen apelującego, który neguje aktywność dowodową oskarżonej, nie widząc, że także jego mandantka – oskarżycielka posiłkowa za pomocą środków masowego przekazu poszukiwała świadków wypadku drogowego, w którym odniosła obrażenia ciała. Bezskuteczne okazały się też wskazania skarżącego na temat zakwestionowania przez biegłych możliwości zaistnienia wypadku w miejscu zaznaczonym przez oskarżoną na szkicu poglądowym ( (...)). Wprost na temat oznaczonego na rozprawie w dniu 16 października 2017 r. przez oskarżoną miejsca potrącenia rowerzystki wypowiedział się de facto biegły L. K. (k. 406), że jest ono sprzeczne z rzeczowym materiałem dowodowym oraz częściowo także z osobowym materiałem dowodowym w postaci zeznań świadka E. U.. Natomiast to błędne wskazanie przez oskarżoną miejsca potrącenia rowerzystki nie dyskwalifikowało jej wyjaśnień, gdyż po pierwsze precyzyjne jego określenie z racji braku zabezpieczenia śladów powypadkowych było niemożliwe, po drugie lokalizacja potrącenia została dodana przez oskarżoną prawie 2 lata po zdarzeniu, co z pewnością nie przysłużyło się dokładności postawienia znaku (...) na szkicu poglądowym. W tym miejscu trzeba krytycznie odnieść się do wysoce subiektywnych uwag skarżącego co do postawy oskarżonej i jej chęci do wskazania miejsca potrącenia roweru na szkicu, skoro korzystała ona ze swych uprawnień procesowych. Po trzecie zaś i najważniejsze, umiejscowienie znaku (...) nie podważało podawanych przez oskarżoną okoliczności zaistnienia wypadku, w tym jej zachowania jako uczestnika ruchu drogowego, a przede wszystkim nie podważało jej kategorycznego twierdzenia, że do potrącenia rowerzystki nie doszło przy prawej krawędzi jezdni ul. (...) skrzyżowania z ul. (...), z której oskarżona jako kierująca samochodem m-ki F. (...) wyjeżdżała na drogę główną. Ten ostatnio podany element wyjaśnień oskarżonej miał natomiast fundamentalne znaczenie przy odtwarzaniu przebiegu zdarzenia, który to proces był wysoce skomplikowany z uwagi na skąpy rzeczowy materiał dowodowy oraz rozbieżności w dowodach osobowych. Do ustaleń przy tym Sąd przyjął zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonej, iż nie widziała ona skąd wyjechała rowerem D. E. i tej okoliczności faktycznej, mimo wysuniętych zastrzeżeń apelujący nie zakwestionował.

Zdaniem Sądu Okręgowego apelujący nie zdołał też podważyć dokonanej przez Sąd I instancji wartości dowodowej zeznań świadków A. P. (2) i E. U., która była zgodna z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego.

Córka oskarżonej A. P. (2) niezmiennie opisywała sposób poruszania się pojazdu F. (...) oraz fakt dostrzeżenia rowerzystki jadącej ul. (...) w kierunku ul. (...). Spostrzeżenia takie były obiektywnie możliwe, świadek będąc pasażerką samochodu mogła rozglądać się na boki i wówczas między drzewami zauważyć osobę jadącą na rowerze. Dokumentacja fotograficzna z apelacji (str. 7) nie podważała tych zeznań świadka gdyż była wykonana z innej perspektywy, przy obranym innym punkcie obserwacyjnym. Wiarygodność świadka A. P. (2) w tym względzie potwierdza zaś materiał zdjęciowy przedstawiony przez biegłego P. A. (str. 6 opinii, k. 265). Nie stoi to w sprzeczności z ustaleniem Sądu Rejonowego, że tożsamych spostrzeżeń nie poczyniła oskarżona, która zbliżając się do skrzyżowania była skupiona na ruchu odbywającym się na drodze głównej ul. (...), gdzie zamierzała wykonać manewr skrętu w lewo. Odpowiadało to zasadom wiedzy i doświadczenia życiowego. Do obserwacji ul. (...) oskarżona nie była obowiązana z racji tego, że była to droga jednokierunkowa i nie miała ona podstaw aby zakładać, że jakiś pojazd „pod prąd” będzie stamtąd wyjeżdżał na ul. (...). Zaznaczenie miejsca potrącenia rowerzystki przez A. P. (2), tożsame ze wskazaniem samej oskarżonej, jak wyżej wykazano przy ocenie wyjaśnień oskarżonej, nie dyskredytowało wartości dowodowej również i tych zeznań.

W ocenie Sądu odwoławczego także zeznania świadka E. U. słusznie otrzymały miano wiarygodnych, zwłaszcza z uwagi na ich korelację z rzeczowym materiałem dowodowym wskazującym na miejsce potrącenia rowerzystki (usytuowanie uszkodzonych, plastikowych elementów pojazdów na jezdni i powypadkowe położenie rowerzystki widoczne na fotografiach obrazujących udzielanie pomocy medycznej k. 318-319 oraz szkicu poglądowym). Sąd I instancji uwzględnił przy tym należycie okoliczności w jakich doszło do ujawnienia świadka zdarzenia, nie znajdując miarodajnych powodów aby podważyć prawdziwość jego relacji. Przypomnienia wymaga, że KPP we W. potwierdziło, że o zdarzeniu drogowym zawiadomiła osoba o nazwisku U. (k. 300). Pewne jednak spostrzeżenia miały charakter subiektywny i choć nie zostały przez Sąd I instancji wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a podniesiono je w apelacji z racji rozbieżności z ustaleniami faktycznymi, w ostatecznym rozrachunku nie podważały faktu bytności świadka E. U. na miejscu wypadku. Jego zeznania były pozbawione wpływów zewnętrznych; świadek samodzielnie relacjonował to, co i jak zapamiętał, a upływ niespełna 2 lat od czasu zdarzenia do jego pierwszego przesłuchania, mógł powodować pewne zniekształcenia opisywanych okoliczności oraz mylenie szczegółów. Przykładowo, przy pierwszym przesłuchaniu w dniu 14 lipca 2017 r. E. U. nie potrafił precyzyjnie wskazać, którą częścią samochodu została potrącona rowerzystka, a w drugim zeznaniu podał, iż potrącenie nastąpiło lewą częścią pojazdu, od strony kierowcy. Ta okoliczność natomiast mogła i została ustalona przede wszystkim na podstawie stwierdzonych uszkodzeń obu pojazdów, poddanych następnie opiniowaniu przez biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. To zaś, co było istotne i przedstawiało wysoką wartość poznawczą z zeznań świadka E. U. to kierunek i sposób poruszania się rowerzystki ul. (...) oraz miejsce jej potrącenia, zgodne ze śladami powypadkowymi. Dostrzeżona różnica w zeznaniach tego świadka co do tego czy widział jak rowerzystka wyjeżdżała z ul. (...) na ul. (...), czy też według jego pierwszego wskazania, widział jak jechała ona w poprzek ul. (...), skąd wnosił, że musiała wyjechać z tejże ul. (...), wbrew ocenie apelującego nie umniejszała wartości dowodowej tychże zeznań. Należało jednak zgodzić się z pełnomocnikiem oskarżycielki posiłkowej, że wedle pierwszych zeznań tego świadka jedynie wydedukował skąd wyjechała rowerzystka i nie było to jego spostrzeżenie. Natomiast podczas powtórnego przesłuchania podawał w sposób pewny, że rowerzystkę widział już na ul. (...) i utrzymywał, że tak właśnie zeznawał wcześniej. Powyższa rozbieżność daje podstawy aby poddać w wątpliwość fakt dostrzeżenia przez świadka E. U. rowerzystki jadącej ul. (...), a późniejsze wskazania tego świadka można wyjaśnić nabraniem takiego przekonania po analizie własnej obserwowanego zdarzenia. I w tym zakresie Sąd Okręgowy podzielił uwagi skarżącego pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej. Inaczej jednak niż apelujący uznał, że świadek E. U. jadąc ul. (...) widział jak doszło do potrącenia rowerzystki przez samochód oskarżonej, gdzie to nastąpiło oraz jaki był tor ruchu roweru przed wypadkiem na ul. (...) we W.. Założywszy zatem, że Sąd Rejonowy mało wnikliwie odniósł się do szczegółów zeznań świadka E. U., to jednak na pełne uwzględnienie zasługiwały jego spostrzeżenia co do kierunku poruszania się rowerzystki na ul. (...) i to, czego świadek był pewien od początku, tj. że rower nie jechał ul. (...) z kierunku z jakiego świadek nadjeżdżał, a wyjechał z prawej jego strony, od ul. (...). Zeznania te w pełni zaś korelowały z powyżej omówionymi zeznaniami świadka A. P. (2). Nie stwierdzono przy tym podstaw do podważenia oceny świadka jako kierującego pojazdem mechanicznym, że ta sytuacja kolizyjna nie stanowiła dla niego zagrożenia, uwzględniając oznaczone przez niego na szkicu (litera C) miejsce potrącenia i upadek pieszej na lewy (patrząc według kierunku jazdy śwd. E. U.) pas ruchu.

Wniosek

Uznanie, że wyjaśnienia oskarżonej oraz zeznania świadków A. P. (2) i E. U. są niewiarygodne i nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. W konsekwencji powyższego konieczność uchylenia wyroku uniewinniającego i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na:

- błędny przedmiot oceny co do wyjaśnień oskarżonej, gdyż apelujący pod kątem wiarygodności analizował również stanowiska oskarżonej co do jej ukarania za potrącenie innego uczestnika ruchu drogowego,

- jednostronną analizę dowodową, opartą w głównej mierze na zeznaniach rowerzystki D. E.,

- podważanie wartości poznawczych analizowanych osobowych źródeł dowodowych w oderwaniu od rzeczowego materiału dowodowego,

- bezzasadne dyskwalifikowanie dowodów świadczących na korzyść oskarżonej poprzez doszukiwanie się w nich celowych zniekształceń okoliczności faktycznych.

Lp.

Zarzut

3.2.

Zarzut oznaczony numerem 3 – naruszenie art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny zeznań D. E. i niedanie im wiary w sytuacji ,gdy nie stoją one w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej bo krytycznej oceny zeznań świadka D. E., co nastąpiło po wszechstronnej analizie wszystkich zgromadzonych dowodów. Wbrew wskazaniom apelującego żaden inny dowód nie przystawał do konsekwentnych twierdzeń świadka D. E., że została potrącona przez samochód wyjeżdzający z jej prawej strony, na prawym pasie, a ona sama jechała prosto, ul. (...) przy prawej krawędzi jezdni. Taki scenariusz wydarzeń pozostaje w sprzeczności z osobowym i rzeczowym materiałem dowodowym. Wymaga także podkreślenia to, że biegli uznali, iż sytuacja kolizyjna opisana przez rowerzystkę jest rozbieżna z rzeczowym materiałem dowodowym i wręcz jest sprzeczna ze śladami ujawnionymi na miejscu zdarzenia oraz z powypadkowym usytuowaniem rowerzystki na jezdni ( vide: opinia Instytutu Ekspertyz Sądowych (...) w K., (...) w P.).

Pozbawione podstaw faktycznych były zarzuty apelującego pod adresem tychże biegłych, którzy mieliby zaniechać wskazania odległości możliwego odrzutu pokrzywdzonej przez samochód oskarżonej. Skarżący w swoich subiektywnych wywodach zapomina o istotnym elemencie rekonstrukcyjnym wypadku jakim jest lokalizacja uszkodzonych elementów pojazdów na drodze, a ślady kontaktu rowerzystki z F. (...) faktycznie znajdowały się w centralnej części jezdni ul. (...), w obrębie przejścia dla pieszych i bezpośrednio za nim (wg kierunku jazdy samochodu F. (...)). Najmniejszego wpływu na powyższe wnioski nie miały spostrzeżenia apelującego pełnomocnika odnośnie biegu ul. (...) w miejscu wypadkowym, po łuku. Twierdzenia apelującego o odjechaniu przez rowerzystkę od prawego krawężnika z tego powodu, ewentualnie z uwagi na kałuże, to tylko spekulacje. Podobnie czysto teoretyczne były wskazania skarżącego na temat manewru obronnego jaki wykonuje rowerzysta gdy widzi sytuację kolizyjną. Przecież świadek D. E. nie zeznawała aby podejmowała jakiekolwiek manewry obronne, chcąc uniknąć zderzenia z samochodem. Na ustalenie drogi jaką poruszała się rowerzystka w dniu wypadku nie mogło rzutować jaka była najdogodniejsza trasa D. E. do pracy ani to jak zwyczajowo ona przebiegała. Z powyższych powodów te wskazania apelacji nie mogły stać się podstawą ani rozszerzenia postępowania dowodowego, ani odmiennej oceny dowodu w postaci zeznań oskarżycielki posiłkowej, o co bezpodstawnie wnosił skarżący.

Wniosek

Uznanie, że zeznania świadka D. E. nie zasługują wiarę i przyjęcie ich za podstawę odtworzenia przebiegu zdarzenia. W konsekwencji powyższego konieczność uchylenia wyroku uniewinniającego i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na poprzedzającą go jednostronną i wybiórczą analizę dowodową.

Lp.

Zarzut

3.3.

Zarzut oznaczony numerem 4 – naruszenie art. 7 kpk w zw. z art. 201 kpk poprzez zaniechanie przeprowadzenia uzupełniającej opinii biegłych w oparciu o prawidłową konstrukcję skrzyżowania jaka istniała w dniu wypadku i uznanie za wystarczające opinie oparte o nieprawidłowe ulokowanie przejścia dla pieszych i przebieg krawędzi jezdni ul. (...) oraz oparcie się na niewyskalowanym szkicu policyjnym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Apelujący błędnie uznał, że biegli wydający opinie w sprawie nie bazowali na dowodach w sposób prawidłowy oddający przebieg ulic we W. w rejonie skrzyżowania ul. (...) i nie dostrzegali niedoskonałości szkicu miejsca wypadku sporządzonego przez funkcjonariusza Policji.

Odnośnie szkicu sporządzonego przez st. sierż. A. B. (k. 23 akt) przyznać trzeba, że miał on charakter poglądowy, brak zwymiarowania. Jednak te mankamenty dostrzegli i uwzględniali biegli: L. K. str. 11 opinii z dnia 18.08.2016 r., P. A. na str. 2 opinii z dnia 28.11.2017 r. określił parametry drogi poprzez badanie własne miejsca wypadku, biegli z Instytutu Ekspertyz Sądowych na str. 13 opinii z dnia 18.01.2019 r. zaznaczyli, że topografię skrzyżowania odtworzono z pomocą mapy zasadniczej rejonu zdarzenia z k. 329, co pozwoliło na ustalenie rzeczywistego przebiegu ulic: Niepodległości, Lipowej i Partyzantów. Natomiast posłużenie się przez kolejnych biegłych przedmiotowym szkicem wynikało z tego, że to na nim uczestnicy i świadkowie wypadku nanieśli oznaczenia miejsca kolizyjnego.

Apelujący niezasadnie też zarzucał okoliczność niewzięcia pod uwagę przez opiniujących biegłych przebudowy rejonu powyższego skrzyżowania po wypadku z dnia 18 listopada 2015 r. Okoliczność przeciwna wynika praktycznie ze wszystkich opinii wydanych w sprawie, co jeszcze dopełnia dokumentacja fotograficzna (np. u biegłego P. A. str. 3 jego opinii pisemnej oraz analizowane przez biegłych dwa zdjęcia wykonane w czasie gdy udzielana była D. E. pomoc medyczna). Myli się zatem apelujący, że w opiniach nie został uwzględniony faktyczny przebieg ulic i przejścia dla pieszych na rzeczonym skrzyżowaniu. Natomiast brak zwymiarowania położenia śladów powypadkowych przez Policję dawał biegłym możliwość jedynie przybliżonego wskazania ułożenia odłamków plastikowych roweru i samochodu m-ki F. (...).

Zdaniem Sądu Okręgowego wskazywana z kolei w apelacji różnica w wysokości krawężników na odcinku między ul. (...) a Partyzantów po obu stronach ul. (...) nie miała żadnego znaczenia dla odtworzenia przebiegu zdarzenia drogowego z udziałem rowerzystki, gdyż do potrącenia doszło w rejonie środka ul. (...). Wymiana nawierzchni pokrywającej ulice także pozostawała bez związku z wypadkiem, gdyż przy jego zaistnieniu nie była istotna kwestia prędkości poruszania się pojazdów (ok 10-12 km/h). Apelujący jako dodatkowy element dowodowy wymagający uwzględnienia wskazał na rozprawie apelacyjnej - plan sytuacyjny z (...) W. z wyznaczonym administracyjnie początkiem drogi publicznej jednokierunkowej – ul. (...), który nie pokrywa się z ustawieniem znaku D-3 „droga jednokierunkowa”.

Wniosek

O wydanie uzupełniającej opinii przez biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych (k. 499) albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji (k. 466)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na nieodpowiadającą faktom, wybiórczą analizę opinii biegłych.

Kwestia wartości dowodowej okoliczności przedstawionej w postępowaniu apelacyjnym, co do przebiegu linii początkowej drogi jednokierunkowej Partyzantów we W. została natomiast przedstawiona powyżej w rubryce 2.2.2. jako dowód, który sąd uznał za niemający znaczenia dla ustalenia faktów.

Lp.

Zarzut

3.4.

Zarzut oznaczony numerem 5 – naruszenie art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu w postaci opinii biegłego L. K. oraz Instytutu Ekspertyz Sądowych (...) i stwierdzenie na ich podstawie, że D. E. jest niewiarygodna, w sytuacji gdy opinie te nie wykluczają możliwości jazdy rowerzystki przed zdarzeniem ul. (...)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Okręgowy nie zgodził się z apelującym aby proces opiniowania przez biegłych wymagał dalszych analiz i uzupełnień, z naciskiem na biegłych z Instytutu Ekspertyz Sądowych(...) w P.. Pogłębiona i zobiektywizowana ocena opinii prowadzi bowiem do wniosku, że opiniowaniu poddano cały dostępny materiał dowodowy i przebadano takie wersje przebiegu zdarzenia, które wynikały z osobowego oraz rzeczowego materiału dowodowego. Sąd I instancji poświęcił wiele uwagi dowodom w postaci opinii biegłych, zalecał ustosunkowanie się do późniejszej ekspertyzy, wysłuchiwał na rozprawie. Wszystko to świadczy o dużej determinacji aby jak najwierniej odtworzyć przebieg zdarzenia. Niestety, bardzo skromny rzeczowy materiał dowodowy sprawiał, że było to zadanie istotnie utrudnione. Brak jednak spełnienia warunków z art. 201 kpk aby powołać biegłych do dodatkowego opiniowania. Skarżący będąc innego zdania, cytując fragmenty opinii L. K. oraz Instytutu Ekspertyz Sądowych im. S. wydanych w przedmiotowej sprawie tracił z pola widzenia fakt, że jakość ekspertyzy biegłego L. K. nie była zadowalająca, a po umożliwieniu mu zapoznania się z opinią (...), biegły ten przyznał, że bazował na skromniejszych dowodach, co miało wpływ na wnioski opinii. Ostatecznie wycofał się on z wersji przedstawionej przez rowerzystkę jako sprzecznej z materiałem dowodowym (k. 417). Biegły L. K. w sposób nieprzekonujący wykluczał opiniując w dniu 19 marca 2018 r., że rowerzystka jechała ul. (...) bo wówczas byłby inny zakres uszkodzeń, czego w żaden sposób nie wykazał. Za pochopne i nie oparte na odpowiednim rzeczowym materiale dowodowym były też zdaniem Sądu odwoławczego krytyczne uwagi tego biegłego co do opinii (...) w zakresie przyjętej sytuacji kolizyjnej (rys. 11 str. 15 opinii (...)). Zważywszy na poglądowy charakter rysunku, brak dokładnych ustaleń co do kąta pod jakim doszło do uderzenia roweru przez samochód oskarżonej, szacowanej prędkości pojazdów, nie sposób za miarodajne przyjmować twierdzenia biegłego L. K. co do tego w jaki sposób nastąpiłby upadek rowerzystki i dalsze tego skutki. Słusznie zatem postąpił Sąd I instancji do specjalistycznych badań przez biegłych przyjmując tylko te okoliczności, które wynikały z przeprowadzonych w sprawie dowodów. Żaden zaś dowód nie wskazywał aby rowerzystka zbliżając się do skrzyżowania z ul. (...) poruszała się na wprost, w okolicach środka drogi ulicą (...). Możliwości zebrania materiału dowodowego na temat przebiegu zdarzenia i zachowania się jego uczestników zostały zaś w tym procesie wyczerpane. Omyłki w opinii biegłych z (...) co do określenia marki pojazdu jakim poruszała się oskarżona oraz przeinaczenie danych świadka M. R. miały charakter oczywistych pomyłek pisarskich i nie rzutowały na jakość tej ekspertyzy.

Wniosek

Uznanie, że wobec niepełności i częściowej niespójności opinii L. K. i Instytutu Ekspertyz Sądowych im. S. zachodzą podstawy procesowe z art. 201 kpk do przeprowadzenia uzupełniającej opinii z zakresu rekonstrukcji wypadku drogowego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na poprzedzającą go jednostronną i wybiórczą analizę dowodową. Niepodważenie przez apelującego wartości dowodowej opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych wskazaniami biegłego L. K.. Brak dowodowego poparcia dla badania trzeciej wersji zdarzenia.

Lp.

Zarzut

3.5.

Zarzut oznaczony numerem 6 – naruszenie art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu w postaci opinii biegłego P. A. i uznanie powyższej opinii za prawidłową i przydatną do rozpoznania sprawy, w sytuacji gdy jest ona sprzeczna ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Okręgowy uznał powyższy zarzut za bezzasadny gdyż wspomniana przez apelującego sprzeczność tejże opinii ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym dotyczyła w rzeczywistości jednego dowodu – opinii biegłego L. K., która to opinia jak wyżej podano, przedstawiała obniżoną wartość dowodową. Natomiast Sąd I instancji w sposób właściwy bo kompleksowy przeanalizował powyższą opinię, słusznie wysoko ją oceniając. W dużej mierze była ona zgodna z najbardziej wartościową w tej sprawie opinią biegłych z Instytutu Ekspertyz Sądowych im. S., a występujące różnice dostrzegł i omówił Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Wniosek

Uznanie opinii biegłego P. A. za nieprzydatną do rozpoznania sprawy z uwagi na sprzeczność ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na poprzedzającą go wybiórczą analizę porównawczą wyłącznie z jedną opinią biegłego L. K., co do której trafne uwagi krytyczne zgłosił Sąd Rejonowy.

Lp.

Zarzut

3.6.

Zarzut oznaczony numerem 7 – błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że D. E. przed zdarzeniem jechała „pod prąd” ul. (...) w sytuacji gdy brak jest obiektywnych dowodów o tym świadczących, a sama pokrzywdzona od początku postępowania konsekwentnie temu zaprzecza.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Powyższy zarzut okazał się niezasadny. Sąd Rejonowy trafnie zdyskwalifikował zeznania D. E. co do deklarowanego przez nią toru poruszania się ul. (...). Wykluczeniu takiemu natomiast, z dowodowego punktu widzenia, nie podlegały odmienne relacje oskarżonej, jej córki A. oraz świadków E. U. i M. R.. W konsekwencji brak dowodowego uzasadnienia do obalenia wersji wypadku korzystnej dla oskarżonej. Nie sposób przy tym podzielić stanowiska pełnomocnika z apelacji, że prawdopodobna i wymagająca zbadania jest jeszcze trzecia wersja, wedle której rowerzystka jechała cały czas ul. (...) i że lekko ścinając zakręt mogła ona znaleźć się blisko środka jezdni. Przecież sama rowerzystka wyraźnie przeczy aby jechała w ten sposób, nie wspominając już o całkowicie odmiennych w tym względzie zeznaniach E. U.. Dywagacje apelującego w tym zakresie nie mają oparcia w żadnych dowodach. Wtrącić poza tym można, że wyjazd D. E. „pod prąd” z ul. (...) był prawdopodobny z tego względu, że ulica ta prowadzi od ośrodka zdrowia.

Wniosek

Uchylenie wyroku uniewinniającego i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na bezpodstawność zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe prawidłowo, a ze zgromadzonego materiału wyciągnął prawidłowe wnioski. Proces karny nie wykazał aby oskarżona potrącając rowerzystkę na skrzyżowaniu ul. (...) naruszyła zasady ruchu drogowego, natomiast takie niewłaściwe zachowanie oraz związek przyczynowo-skutkowy z wypadkiem stwierdzono w przypadku kierującej rowerem D. E.. Odrzucając zaś nawet przyjętą do ustaleń przez Sąd Rejonowy wersję z wyjazdem rowerzystki „pod prąd” brak jest możliwości dowodowych aby upatrywać w zachowaniu kierującej samochodem F. (...) nieostrożności przy wyjeżdżaniu z drogi podporządkowanej ul. (...) na ul. (...). Jednocześnie apelacja w przeważającej mierze opierała się na spekulacjach i gołosłownej polemice z ustaleniami Sądu I instancji, w związku z czym nie została uwzględniona. Niezasadny był zatem wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż w sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek do podjęcia takiego rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 437 § 2 zd. 2 kpk.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

A. P. (1)

punkt 2 i 3

W punkcie 2 zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej koszty obrony z wyboru za postępowanie odwoławcze, w związku z wnioskiem adwokata złożonym w imieniu oskarżonej. Podstawę prawną tego rozstrzygnięcia stanowi art. 632 pkt 2 kpk oraz § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.)

W punkcie 3 obciążono kosztami procesu za postępowanie odwoławcze Skarb Państwa, a de facto zwolniono oskarżycielkę posiłkową D. E. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, co nastąpiło na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk. Według zasad ogólnych koszty postępowania odwoławczego ponosi strona przegrywająca. W tym przypadku koszty należne byłyby od oskarżycielki posiłkowej. Sąd Okręgowy z powołaniem na zasady słuszności uznał jednak, że wobec osoby, która w wyniku wypadku doznała obrażeń ciała, znalazła się w niekomfortowej sytuacji finansowej, niezgodne z zasadami współżycia społecznego byłoby nakładanie kosztów tego postępowania apelacyjnego.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak