Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Angelika Sykut

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2020 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko P. G. i N. G.

1.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 20.000 (dwadzieścia tysięcy) i 19 (dziewiętnaście) groszy;

2.  zasądza od pozwanego P. G. na rzecz powoda kwotę 6.702 (sześć tysięcy siedemset dwa) złotych i 78 (siedemdziesiąt osiem) groszy;

3.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 3.056 (trzy tysiące pięćdziesiąt sześć) złotych i 19 (dziewiętnaście) groszy od dnia 10 lipca 2019 roku;

4.  zasądza od pozwanego P. G. na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 2.531 (dwa tysiące pięćset trzydzieści jeden) złotych i 39 (trzydzieści dziewięć) złotych od dnia 10 lipca 2019 roku;

5.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 4.953 (cztery tysiące dziewięćset pięćdziesiąt trzy) złotych tytułem zawrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 1231/19

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Powód R. S. złożył pozew z dnia 8 lipca 2019 roku przeciwko P. G. i N. G.. Powód zarządzał zapłaty solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 20.000,19 złotych, zasądzenia od pozwanego P. G. na rzecz powoda kwotę 6.702 (sześć tysięcy siedemset dwa) złotych i 78 (siedemdziesiąt osiem) groszy, zasądzenia solidarnie od pozwanych na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 3.056 (trzy tysiące pięćdziesiąt sześć) złotych i 19 (dziewiętnaście) groszy od dnia 10 lipca 2019 roku, zasądzenie od pozwanego P. G. na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 2.531 (dwa tysiące pięćset trzydzieści jeden) złotych i 39 (trzydzieści dziewięć) złotych od dnia 10 lipca 2019 roku, oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że powód jest wierzycielem (...), egzekucja wobec spółki była nieskuteczna, zaś pozwani wchodzili w skład zarządu we wskazanych okresach.

Pozwani (każdy z osobna) złożyli odpowiedzi na pozew (karta 47, karta 59) o tożsamej treści. Wnieśli o oddalenie powództwa, wskazali, że pierwotny dłużnik posiada środki na zaspokojenie roszczenia powoda, postępowanie egzekucyjne umorzono na wniosek powoda mimo wskazania środków do zajęcia – nadpłaty podatku VAT. Ponadto spółka posiada swoje wierzytelności w stosunku do kontrahentów.

Na rozprawie w dniu 30 stycznia 2020 roku strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska. Pozwani podnieśli ponadto, że egzekucji nie prowadzono z nieruchomości należącej do pierwotnego dłużnika (spółki).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. S. prowadzi działalność gospodarczą. Jest on wierzycielem (...) w S. z tytułu wykonania na rzecz spółki prac remontowych. W przedmiotowej sprawie złożył on pozew przeciwko spółce. Prawomocnym wyrokiem z dnia 27 czerwca 2018 roku w sprawie (...) Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie zasądzono od pozwanego (...) w S. na rzecz powoda R. S. kwotę 16.944 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 14 stycznia 2016 roku, również zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.917 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Niniejsza wierzytelność dotyczyła faktury VAT z dnia 21 grudnia 2015 roku wystawionej na podstawie umowy o roboty budowalne z dnia 16 października 2015 roku.

W dniu 6 lipca 2018 roku wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej komornikowi przy Sądzie Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie G. R. na podstawie wyżej opisanego tytułu. P. prowadzone było pod sygnaturą (...). Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2019 roku postępowanie umorzono z uwagi na jego bezskuteczności na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.

Niesporne.

W z skład zarządu (...) w S. wchodził P. G. i N. G. w okresie od 29 kwietnia 2013 roku do dni dnia 6 grudnia 2017 roku, zaś sam P. G. od dnia 7 grudnia 2017 roku do dnia złożenia pozwu w niniejszej sprawie (10 lipca 2019 roku).

Niesporne a ponadto dowód:

- odpis z KRS karta 26 – 32;

Wierzyciel poniósł koszty postępowania w zakresie uzyskania klauzuli wykonalności na wyżej opisany wyrok w kwocie 126 złotych. Koszty poniesione przez wierzyciela w postępowaniu komorniczym to 128,39 złotych.

Niesporne;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

Stan faktyczny niniejszej sprawy ustalono na podstawie twierdzeń i okoliczności wskazanych przez powoda (zasadniczo nie przeczyli tym okolicznościom pozwani) dowodów z dokumentów w postaci: odpisu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, wyroku wraz z postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności, postanowienia o bezskuteczności egzekucji oraz wezwania do zapłaty.

Na podstawie przeprowadzonych dowodów, sąd ustalił istotne okoliczności sprawy obejmujące fakt pełnienia przez pozwanych funkcji członków zarządu (...).

Zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Przesłankami odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania jest zatem: po pierwsze – sprawowanie mandatu w czasie istnienia niewykonanego przez spółkę zobowiązania, a po wtóre – bezskuteczność dochodzenia jego zaspokojenia od samej spółki. Podkreślenia wymaga, że decydujące znaczenie ma tu samo istnienie zobowiązania w okresie pełnienia funkcji w zarządzie, a nie jego wymagalność lub tym bardziej moment stwierdzenia bezskuteczności jego egzekucji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2006 roku, sygn. akt V CSK 39/06, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2003 roku, sygn. akt V CK 198/02, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 roku, sygn. akt V CSK 248/09). Przesłanka ta została spełniona w niniejszej sprawie. Wierzytelność powódki istniała w okresie, gdy pozwani sprawowali funkcję członków zarządu dłużnej spółki.

Odpowiedzialność w oparciu o powołany przepis art. 299 § 1 k.s.h. ma charakter subsydiarny i aktywuje się jedynie w sytuacji, gdy spółka nie jest w stanie samodzielnie wykonać swojego zobowiązania. W konsekwencji na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że próba uzyskania zaspokojenia od dłużnej spółki nie przyniosła rezultatu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2008 roku, sygn. akt III CSK 12/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 czerwca 2011 roku, sygn. akt VI ACa 1441/10; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2011roku, sygn. akt II CSK 451/10). Roszczenie z art. 299 § 1 k.s.h. stanowi ostateczne zabezpieczenie roszczeń wierzycieli przeciwko spółce. Jeśli więc po stwierdzeniu bezskutecznej egzekucji okaże się, że wierzyciel może jednak uzyskać zaspokojenie od spółki, to jest brak podstaw do przyjęcia, że zachowuje on prawo do żądania zaspokojenia z majątku członków zarządu spółki. Z kolei bezskuteczność egzekucji może być przy tym dowodzona każdym środkiem dowodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2009 roku, sygn. akt I CSK 34/09). Jakkolwiek przesłanka odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. jest spełniona, gdy skuteczna egzekucja wobec spółki nie jest w ogóle możliwa, a nie gdy jest niemożliwa z jednego z kilku składnika majątku, to jednak wykazania tej okoliczności (bezskuteczności egzekucji do całego majątku spółki) nie może być rozumiane schematycznie. Nie ma przeto potrzeby kierowania egzekucji do tych składników majątku spółki, z których uzyskanie zaspokojenia jest w istniejących okolicznościach faktycznych nierealne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2009 roku, sygn. akt V CSK 460/08).

W niniejszej sprawie, powód po uzyskaniu w tytułu wykonawczego doprowadził do wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko (...). Analiza złożonych dokumentów z akt komorniczych, jak również twierdzenia powoda podniesione rozprawie doprowadza do wniosku, że postepowanie egzekucyjne prowadzone było w sposób kompleksowy. Pozwani przedstawili zarzuty wobec wadliwie prowadzonego postepowania egzekucyjnego, nie przedstawili jednak dowodów na tę okoliczność, że mimo bezskuteczności egzekucji w spółce jest majątek z którego powódka może realnie zaspokoić się.

W odpowiedzi na pozew pozwani wskazali na:

- „istnienie wierzytelności spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w stosunku do dłużników tej spółki”;

- istnienie nadpłaty podatku;

- istnienie nieruchomości (prawdopodobnie) należącej do dłużnika pierwotnego (spółki).

Okoliczności te nie tylko nie zostały jednak wykazane ale nawet nie zostały uprawdopodobnione. Jak wynika to z postanowienia komornika (karta 16) stwierdzono bezskuteczność egzekucji wobec spółki. Komornik wskazał wprost, że nie ustalono majątku dłużnika.

W myśl art. 299 k.s.h. dłużnik (pozwany) może zwolnić się z odpowiedzialności za długi spółki jeśli wykaże wymienione tam przesłanki. Powód, w myśl przywołanego przepisu wykazać ma bezskuteczność egzekucji. Powód wykonał niniejszy obowiązek dokumentem urzędowym (art. 244 k.p.c.) – wykazał nieskuteczność egzekucji. Jeśli pozwany przeczy okolicznościom wskazanym w postanowieniu organu egzekucyjnego, powinien naprowadzić dowody na te okoliczności (art. 252 k.p.c.). Twierdzenia pozwany nie zastępują dowodu. Jeśli również pozwani nie mają dostępu do dokumentów spółki, nie są członkami zarządu należy przedstawić wniosek oto aby sąd zwrócił się do spółki, urzędu skarbowego bądź do innego podmiotu o przesłanie odpowiedniej dokumentacji.

Twierdzenia w zakresie wierzytelności pierwotnego dłużnika nie dotyczą żadnej konkretnej wierzytelności. Nie sposób ich zweryfikować, nie sposób stwierdzić czy istnieją, czy nie są przedawnione, czy wystarczyłyby na zaspokojenie przedmiotowej wierzytelności, czy są egzekwowalne, czy ów dłużnik jest wypłacalny. Podobnie w zakresie nieruchomości - nie sposób ustalić jaki ewentualnie tytuł przysługuje spółce co do nieruchomości, czy owa nieruchomość istnieje, czy posiada jakąkolwiek wartość handlową, czy nie jest wyłączona z obrotu. W stosunku do zarzutu co do istnienia nadpłaty w postaci podatku VAT również ta okoliczność nie został wykazana, uprawdopodobniona. Nie wskazano jaka jest to kwota nadpłaty (wyższa czy niższa aniżeli kwota objęta pozwem). Za który rok, czy inni wierzyciele nie zajęli tej wierzytelności,

Zatem analizując sposób i zakres prowadzenia egzekucji sąd ustalił, że egzekucję prowadzono w sposób kompleksowy, zakres i charakter postępowania egzekucyjnego nie miał charakteru iluzorycznego ale był ukierunkowany na realne zaspokojenie wierzyciela.

Postępowanie egzekucyjne nie przyniosło rezultatu – komornik ustalił bezskuteczność egzekucji.

W tych warunkach, okoliczności uzasadniające roszczenie powoda, w zakresie, w jakim to na nim spoczywał ciężar dowodu (art. 6 k.c.), należało zatem uznać za udowodnione.

W myśl art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Zarówno podniesienie zarzutów z art. 299 § 2 k.s.h. jak i ich dowodzenie leży po stronie pozwanego członka zarządu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt III CSK 321/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2013 roku, sygn. akt I ACa 52/13). Przepis art. 299 k.s.h. przewiduje bowiem domniemanie winy członka zarządu w doprowadzeniu do braku możliwości uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia.

Niesporną okolicznością jest to, że aby przyjąć odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki, w pierwszej kolejności powód powinien wykazać bezskuteczność egzekucji. Co za tym idzie, wobec wykazania przez powoda przesłanek z art. 299 § 1 k.s.h. oraz braku skutecznych zarzutów ze strony pozwanego, roszczenie zgłoszone w pozwie należało uwzględnić co do zasady. Na zasądzoną kwotę składa się należność główna z wyroku, koszty procesu orzeczone w wyroku, koszty postępowania klauzulowego i egzekucyjnego a także skapitalizowane odsetki.

Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w wyroku, orzekając o odsetkach zgodnie z normą art. 481 k.c., mając na uwadze okresy, w których pozwani piastowali funkcje członków zarządu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Strona powodowa wygrała w całości sprawę, zatem należy się jej zwrot kosztów procesu w całości. Strona powodowa była reprezentowana przez radcę prawnego,. Na koszty zasądzono na rzecz powoda składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w wysokości 3.600 złotych. Do kwoty tej dodać należy opłatę od pozwu 1.336 złotych i opłatę od pełnomocnictwa.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...)

3.  (...)