Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 136/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2020r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

sędzia Elżbieta Kala

Marek Tauer (spr.)

Wojciech Wołoszyk

Protokolant

protokolant sądowy Daria Błaszkowska

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2020r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) w L.

przeciwko : (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 9 listopada 2018r. sygn. akt VIII GC 3517/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 2.833 zł (dwa tysiące osiemset trzydzieści trzy złote) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2017r. do dnia zapłaty;

b)  w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.156 zł (tysiąc sto pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

c)  w punkcie III ( trzecim) w ten sposób, że nakazuje pobrać tytułem nieuiszczenie wydatków:

- od powoda na rzecz Skarbu Państwa Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 69,06 zł (sześćdziesiąt dziewięć złotych 06/100);

- od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 18,35 zł (osiemnaście złotych 35/100);

2. oddala apelację w pozostałym zakresie;

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 364 zł (trzysta sześćdziesiąt cztery złote) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Marek Tauer Elżbieta Kala Wojciech Wołoszyk

Sygn. akt VIII Ga 136/19

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w L. (obecnie (...)) domagał się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w W. kwoty 3.787,85 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2017 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 31 marca 2017 r. został uszkodzony pojazd marki R. o nr rej. (...) stanowiący własność O. K.. Pozwany jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił bezsporną część odszkodowania. W związku z uszkodzeniem pojazdu poszkodowany został zmuszony do wynajęcia pojazdu zastępczego, z którego korzystał w okresie od dnia 2 do 25 kwietnia 2017 r. Za wynajęcie pojazdu zastępczego poszkodowanemu została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 25 kwietnia 2017 r. na kwotę 4.667,85 zł brutto (23 dni x 165 zł netto = 3.795 zł netto). W dniu 25 kwietnia 2017 r. powód nabył wierzytelność obejmującą odszkodowanie za szkodę wynikająca z konieczności najmu pojazdu zastępczego. Pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 880 zł za 8 dni najmu przy przyjęciu stawki 110 zł brutto za jeden dzień najmu. Nie pokrywało to w całości szkody, w związku z czym powód dochodzi różnicy pomiędzy należnością wynikającą z faktury za najem a odszkodowaniem wypłaconym przez pozwanego.

W dniu 7 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym sygn. akt VIII GNc 4395/17 zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że kwestionuje roszczenie powoda co do wysokości, albowiem powód w sposób nieuprawniony zwiększył rozmiar szkody w zakresie długości najmu. Według pozwanego okres wystarczający do naprawy pojazdu wynosił 8 dni. Pozwany zakwestionował ponadto zastosowane stawki najmu pojazdu zastępczego, wskazując, że przy dochowaniu przez poszkodowanego staranności pojazd zastępczy mógł być najmowany po stawce zaproponowanej przez pozwanego.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 184 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2017r. do dnia zapłaty, zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 87,41 złotych tytułem nieuiszczonych wydatków. W pozostałej części oddalił powództwo.

Sąd I instancji wskazał, że poszkodowany w dniu 2 kwietnia 2017 r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...) o nr rej. (...) ze stawką za dobę najmu w wysokości 165 zł netto. Najem trwał od dnia 2 do 25 kwietnia 2017 r., tj. łącznie 23 dni. Zaś Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę komunikacyjną, w tym za koszty najmu pojazdu zastępczego przez okres 8 dni. Pozwany wypłacił odszkodowanie obejmujące zwrot kosztów najmu w wysokości 880 zł, tj. przy przyjęciu dobowej stawki najmu w wysokości 110 zł.

Sąd Rejonowy zważył, że na gruncie niniejszej sprawy mamy do czynienia z dwoma rodzajami szkody. Pierwsza z nich to szkoda o charakterze niepieniężnym, wyrażająca się w braku możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego. Druga to szkoda o charakterze pieniężnym, polegająca na poniesieniu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Szkoda pieniężna powstała w majątku poszkodowanego w dniu ustania stosunku najmu i powstania roszczenia powodów (jako wynajmującego) o zwrot kosztów najmu. Z chwilą powstania szkody o charakterze pieniężnym powstała jednocześnie wierzytelność o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, którą to wierzytelnością poszkodowany mógł swobodnie dysponować.

W ocenie Sądu Rejonowego poniesienie przez poszkodowanego kosztu najmu pojazdu zastępczego nastąpiło poprzez przeniesienie na rzecz powoda wierzytelności przysługującej poszkodowanemu względem pozwanego z tytułu odszkodowania w zakresie kosztów pojazdu zastępczego. Już bowiem samo powstanie wymagalnej wierzytelności o zapłatę czynszu najmu przysługującego wynajmującemu wobec poszkodowanego powoduje u tego ostatniego powstanie nowych lub zwiększenie się istniejących pasywów. Zwiększenie pasywów lub powstanie nowych jest niczym innym jak poniesieniem straty przez poszkodowanego w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 lipca 2008 r. w sprawie III CZP 62/08 wskazując, że pojęcie strat, jakie poszkodowany poniósł w rozumieniu powołanego artykułu, obejmuje także niezaspokojone przez poszkodowanego, wymagalne zobowiązanie na rzecz osoby trzeciej.

Sąd I instancji podkreślił, że kwestią sporną między stronami był zakres odpowiedzialności pozwanego co do obowiązku zapłaty kosztu najmu pojazdu zastępczego w stawce ustalonej przez powoda, tj. 202,95 zł brutto za dobę, oraz czas trwania najmu pojazdu zastępczego. Mając na uwadze, iż rozstrzygnięcie tej kwestii wymagało uzyskania wiadomości specjalnych, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego A. M. na okoliczność ustalenia wysokości stawek czynszu najmu pojazdu zastępczego klasy pojazdu wynajętego występujących na rynku lokalnym w miejscu i czasie najmu pojazdu zastępczego.

Sąd Rejonowy w całości uznał za właściwe i uzasadnione wnioski biegłego, który wskazał, że przeciętne stawki najmu pojazdu należącego do segmentu C na lokalnym rynku w okresie najmu wynosiły 119 - 169 zł brutto za dobę, a stawka najmu przyjęta w umowie najmu w wysokości 165 zł netto (202,95 zł brutto) odbiega od stawek na rynku lokalnym.

W ocenie Sądu I instancji uznać należało, że koszt najmu pojazdu zastępczego wynoszący 202,95 zł brutto za dobę nie mieścił się w lokalnych stawkach rynkowych obowiązujących w czasie trwania najmu. Z opinii biegłego wynika jeszcze jeden wniosek, a mianowicie, że przyjęta przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym dobowa stawka najmu w wysokości 110 zł brutto jest niższa od dolnej granicy przeciętnych stawek podanych przez biegłego.

Na podstawie opinii biegłego Sąd doszedł do przekonania, że koszty najmu pojazdu zastępczego podlegające zwrotowi w ramach odpowiedzialności pozwanego wynoszą po 133 zł brutto za dobę (średnia arytmetyczna wyliczona przez biegłego dla pojazdów klasy C).

W ocenie Sądu I instancji powód nie udowodnił, że czas, na jaki wynajęto pojazd zastępczy (23 dni), był uzasadniony technologicznym czasem naprawy uszkodzonego pojazdu. Tymczasem pozwany od początku stał na stanowisku, że czas ten wynosi 8 dni. W związku z tym, że to na powodzie ciążył obowiązek wykazania także zasadności długości najmu pojazdu zastępczego, a powód zaniechał złożenia wniosku dowodowego co do tej okoliczności, Sąd uznał, że uzasadniony okres najmu to 8 dni.

W związku z powyższym Sąd I instancji uznał, że łączne koszty najmu podlegające zwrotowi w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego wynoszą 1064 zł (8x 133 zł). Pozwany zapłacił odszkodowanie w wysokości 880 zł, a zatem zasadna jest dopłata odszkodowania w wysokości 184 zł.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 822 § 1 k.c. Sąd zasądził w punkcie 1 wyroku od pozwanego na rzecz powoda kwotę 184 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 maja 2017 r. do dnia zapłaty. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zgłoszenie pozwanemu szkody nastąpiło w dniu 28 kwietnia 2017 r. Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń miał obowiązek wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. Zatem na dzień 29 maja 2017 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia pieniężnego na rzecz poszkodowanego, które uzasadnia zasądzenie od tej daty odsetek za opóźnienie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., zgodnie z którym sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części. Powód wygrał proces w 5 %, zaś pozwany utrzymał się w obronie w 95 %. Daje to podstawę na obciążenia powoda kosztami postępowania poniesionymi przez pozwanego w całości

Na podstawie art. 83 ust.1 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 87,41 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na pokrycie kosztów stawiennictwa świadka (72 zł) oraz resztę kosztów opinii (15,41 zł).

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód, zaskarżając ten wyrok w części tj. co do punktu IV - co do kwoty 3603,85 zł wraz z odsetkami oraz co do punktu II - zasądzającego od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił:

naruszenie art. 361§ 1 k.c., polegające na jego błędnej wykładni wyrażającej się w przyjęciu, że należne powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego powinno zostać przyznane za okres 8 dni kalendarzowych po stawce za dobę wynoszącej 133 zł brutto, przy czym błędna wykładnia – w ocenie powoda, wynika z nieuwzględnienia przez Sąd I instancji następujących okoliczności:

- osoba poszkodowana zdała pojazd zastępczy przed rozpoczęciem naprawy uszkodzonego pojazdu, albowiem dokonywała od strony pozwanej na wypłatę odszkodowania, które pozwoliłyby na przywrócenie pojazdu sprzed powstania szkody,

- osoba poszkodowana otrzymała odszkodowanie za uszkodzony pojazd w dnu 8 maja 2017r., podczas gdy w dniu 25 kwietnia 2017r. zwróciła pojazd zastępczy powodowi,

- osoba poszkodowana zdała pojazd zastępczy przed wypłatą odszkodowania. W ocenie powoda był to okres uzasadniony, ponieważ w chwili wypłaty odszkodowania i tak nie mógłby przeprowadzić naprawy pojazdu z uwagi na brak środków,

- osoba poszkodowana nie ma obowiązku angażowania własnych środków na naprawę uszkodzonego pojazdu, zakładając , że w ogóle posiadałaby takie środki,

- przed datą wypłaty odszkodowania osoba poszkodowana, nie będąca zobowiązana do angażowania własnych środków na naprawę uszkodzonego pojazdu, nie mogła zgłosić do warsztatu naprawczego chęci dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu,

- brak jest jakichkolwiek podstaw do zobligowania osoby poszkodowanej do zaangażowana własnych środków celem dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu, jak również do zobowiązania warsztatu samochodowego do zaangażowania i tym samym „zamrożenia” własnych środków finansowych celem rozpoczęcia naprawy uszkodzonego pojazdu już w chwili otrzymania kalkulacji naprawy szkody. Ponadto w ocenie powoda, za uzasadnione należy uznać obawy wykonawcy usługi w zakresie pokrycia kosztów części zamiennych.

naruszenie art. 362 k.c. polegające na jego bezzasadnym zastosowaniu i przyjęciu, że poszkodowany wynajmując pojazd zastępczy od powoda na okres od dnia 2 kwietnia 2017r. do dnia 25 kwietnia 2017r. tj. przez okres 23 dni kalendarzowych przyczynił się do powiększenia rozmiaru powstałej szkody, podczas gdy w ocenie powoda – zachowanie pozwanego przyczyniło się do powiększenia rozmiaru powstałej szkody, albowiem:

- dopiero w dniu 9 marca 2017r. osoba poszkodowana otrzymała odszkodowanie za uszkodzony pojazd, tj. po 17 dniach od momentu, gdy pozwany miał pełną wiedzę co do zakresu oraz rozmiaru powstałej szkody,

naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., polegającej na dowolnej i wybiórczej, nie zaś swobodnej ocenie dowodów w postaci:

- wyrokowania biorąc pod uwagę ustaloną przez biegłego stawkę na poziomie 133 zł brutto, że jest stawką rynkową, podczas gdy stosowane i akceptowane przez stronę pozwaną nie umożliwiały poszkodowanemu korzystania z pojazdu poza granicami kraju,

- uznania przez Sąd uzasadnionego okresu najmu w ilości 8 dni kalendarzowych od dnia rozpoczęcia najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy w ocenie powoda- w niniejszej sprawie bez znaczenia jest ustalanie technologicznego czasu naprawy – osoba poszkodowana oczekiwała od pozwanego na wypłatę odszkodowania, które pozwoliłoby na przywrócenie pojazdu zastępczego przez okres uzasadniony. Do chwili wypłaty odszkodowania poszkodowany nie mógłby przeprowadzić naprawy pojazdu z uwagi na brak środków. W ocenie powoda – poszkodowany nie ma obowiązku angażowania własnych środków na naprawę, zakładając, że w ogóle posiadałby takie środki.

Ponadto powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 3603,85 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 maja 2017r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za I i II instancję ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu apelacji powód podniósł, że okres najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego od powoda był wyznaczony okresem oczekiwania na wypłacenie przez pozwanego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, ponieważ dopiero po jego otrzymaniu poszkodowany miał możliwość naprawy pojazdu. W ocenie powoda odszkodowanie z tytułu korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego powinno zostać wyliczone przy zastosowaniu stawki dobowej najmu w wysokości 202,95 zł brutto.

W odpowiedzi na apelację powoda – pozwany wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzeni od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała częściowemu uwzględnieniu w zakresie, w jakim skarżący zarzucił Sądowi I instancji nieprawidłowe uznanie zasadności okresu najmu pojazdu zastępczego oraz w zakresie nieprawidłowego przyjęcia, że stawka najmu pojazdu zastępczego powinna wynosić po 133 zł brutto za dobę – jako średnia arytmetyczna wyliczona przez biegłego.

Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego za okres 23 dni po stawce w wysokości 202,95 zł brutto.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy pragnie odnieść się do kwestii wysokości stawki, po której wynajęto pojazd zastępczy. Przy, czym jednocześnie należy podkreślić, że poszkodowanemu przysługuje możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51) . Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wobec powyższego, jedynie w przypadku gdy istotnie koszty najmu pojazdu zastępczego mogą być zakwalifikowane jako " rażąco" wysokie, czyli odbiegające w sposób szczególnie znaczący od stosowanych na lokalnym rynku, może dojść do obniżenia odszkodowania do poziomu średnich stawek lokalnych.

W przedmiotowej sprawie z opinii biegłego wynika, że przeciętne stawki najmu pojazdu zastępczego należącego do segmentu C, do którego należy pojazd uszkodzony oraz pojazd zastępczy na lokalnym rynku w zakresie najmu wynosiły 119 -169 zł brutto za dobę. Ponadto z opinii biegłego wynika, że stawka najmu przyjęta w umowie najmu w wysokości 202,95 zł brutto odbiega od stawek na rynku lokalnym. Dlatego też, zdaniem Sądu drugiej instancji stanowisko Sądu pierwszej instancji odnośnie zasadności przyznania wyłącznie średnich kosztów najmu pojazdu zastępczego, wyprowadzone na podstawie sporządzonej przez biegłego opinii należało uznać za nieodpowiadające zasadom ustalenia wysokości odszkodowania. Bowiem Sąd Okręgowy uznał w niniejszej sprawie za prawidłową stawkę, kwotę 169 zł – a więc górną granicę stawki w przedziale wskazanym w sporządzonej opinii biegłego. W świetle powyższego nie ma racji również powód, że w przedmiotowej sprawie powinna zostać uznana stawka w kwocie 202,95 zł brutto.

Przechodząc do kwestii zasadności okresu najmu pojazdu zastępczego należy wskazać, iż w tym zakresie rację ma powód. Otóż należy zaznaczyć, że Sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił dlatego uznał 8 dni za uzasadniony okres najmu. W każdym bądź razie samo odniesienie się do akt szkodowych nie jest wystarczające gdy dla wykazania okresu najmu pojazdu zastępczego powód przedstawił m.in. umowę najmu (zob. k. 14- 21 akt), fakturę VAT nr (...) (zob. k. 12 akt), umowę cesji (zob. k. 13 akt).

Dlatego też, wbrew poglądowi Sądu pierwszej instancji to, nie na powodzie, lecz na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia, że rzeczywisty czas naprawy był w tym przypadku nadmierny i ekonomicznie nieuzasadniony (art. 6 k.c.). Ustalenie związanych z tym okoliczności wymagało niewątpliwie wiadomości specjalnych, a w konsekwencji zgłoszenia przez pozwanego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego (art. 278 § 1 k.p.c.) na okoliczność ustalenia zasadności okresu najmu pojazdu zastępczego. Tymczasem pozwany, reprezentowany w toku procesu przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, nie wykazał w tym zakresie stosownej inicjatywy dowodowej. Należy podkreślić, że obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (por np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76 i z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNP 1998, nr 21, poz. 643). W literaturze trafnie podniesiono, że brak obowiązku działania sądu z urzędu (art. 232 zd. 2 k.p.c.) z reguły dotyczy także dowodu z opinii biegłego. Ma w takim wypadku zastosowanie art. 6 k.

W konsekwencji zarzuty apelacji odnoszący się do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., – poprzez przyjęcie, że najem pojazdu zastępczego podlegał uwzględnieniu tylko za okres 8 dni – należało uznać za uzasadniony. Bowiem, w ocenie Sądu Odwoławczego - Sąd I instancji dokonał samowolnych ustaleń w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych. W piśmiennictwie i w orzecznictwie zgodnie podkreśla się, że dowód z opinii biegłego ma charakter szczególny, ponieważ jego celem jest dostarczenie sądowi wiadomości specjalnych niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy. Z tego względu nie można go zastąpić inną czynnością dowodową (np. przesłuchaniem świadka) lub zaniechać jego przeprowadzenia z powodu posiadania wiedzy specjalnej przez sędziego wchodzącego w skład sądu orzekającego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r., II CSK 245/06 LEX nr 233063). Nie może w konsekwencji sąd w miejsce gdzie wymagana byłaby opinia biegłego wprowadzać własnych stwierdzeń (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lutego 2014 r., V CSK 140/13, LEX nr 1458681). Dowolne było w konsekwencji samodzielne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego wskazanego przez pozwanego. W tej sytuacji Sąd nie miał jednak ani obowiązku, ani też możliwości wyręczania w tym zakresie strony pozwanej (art. 232 zd. 2 k.p.c.).

Dlatego też mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd odwoławczy uznał za celową i ekonomiczną stawkę za dobę wynoszącą kwotę 169 zł/ brutto przez okres 23 dni kalendarzowych (169 zł/brutto x 23 dni= 3887 zł/ brutto). Przy czym, należało także uwzględnić wypłacone odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w kwocie 880zł. – co dało kwotę 3007 zł. (3887 zł -880 zł= 3007 zł.)

Wobec powyższych argumentów na uwadze, Sąd Okręgowy zaskarżone orzeczenie zmienił na podstawie art. 386§ 1 k.p.c.

Mając powyższe na względzie Sąd Odwoławczy – uwzględniając zasądzoną przez Sąd I instancji kwotę 184 zł – zasądził od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 2833 zł (3007 zł – 184 zł = 2833 zł) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2017r. do dnia zapłaty.

Na nowo również – przy zastosowaniu regulacji art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c. – rozstrzygnięto o kosztach procesu. Powód wygrał proces w 79 %. Na koszty powoda złożyły się: opłata od pozwu – 190 zł, opłata od pełnomocnictwa – 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika na podstawie stawek określonych w § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) – 900 zł oraz zaliczka na opinię biegłego – 600 zł. Zaś na koszty pozwanego złożyły się opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 900 zł. W świetle powyższych regulacji powodowi należy się kwota 1156 zł.

Ponadto z uwzględnieniem art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać:

- od powoda na rzecz Skarbu Państwa Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 69,06 zł,

- od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 18,35 zł.

W pozostałym zakresie apelację powoda oddalił.

W punkcie III wyroku - o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., w zw. z art. 100 k.p.c., oraz stosownie do stawek określonych w § 10 ust. 1 pkt 1 w związku z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Na koszty powoda składają się opłata od apelacji – 181 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 450 zł (1/2 x 900 zł). Zaś na koszty pozwanego składa się wynagrodzenie pełnomocnika – 450 zł (1/2 x 900 zł).Powód wygrał w 79%. Zatem powodowi należy się kwota 364 zł (581 zł – 94,50 zł)

Marek Tauer Wojciech Wołaszyk Elżbieta Kala