Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

29 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Pułtusku, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu 29 stycznia 2020 roku na rozprawie w Pułtusku

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w S.

przeciwko B. B. i A. B.

o zapłatę

orzeka

1.  zasądza od pozwanych B. B. i A. B. solidarnie na rzecz (...) sp. z o.o. w S. 22379,81 (dwadzieścia dwa tysiące trzysta siedemdziesiąt dziewięć i osiemdziesiąt jeden setnych) złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi jednak niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, za okres od 10 września 2019 roku do 29 stycznia 2020 roku;

2.  kwotę zasądzoną w pkt. 1 rozkłada na 45 (czterdzieści pięć) miesięcznych rat płatnych do 10 każdego miesiąca, poczynając od marca 2020 roku, przy czym 44 (czterdzieści cztery) raty w wysokości po 500 (pięćset) złotych i ostatnia rata w wysokości równej sumie 379,81 (trzysta siedemdziesiąt dziewięć i osiemdziesiąt jeden setnych) złotych oraz odsetek zasądzonych zgodnie z punktem 1 wyroku, przy czym w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, całe zasądzone według punktu 1. wyroku świadczenie staje się natychmiast wymagalne z należnymi według punktu 1. wyroku odsetkami od wskazanego dnia ich wymagalności do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 1136 (tysiąc sto trzydzieści sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  w pozostałym zakresie nie obciąża pozwanych kosztami procesu.

Sygnatura akt I C 954/19

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w S. wystąpiła z powództwem przeciwko B. B. i A. B. (poprzednio) Z. domagając się zasądzenia od nich solidarnie 22379,81 złotych wraz z odsetkami umownymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasadzenie kosztów postępowania według norm przepisanych oraz wskazanych kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwane są spadkobiercami W. B., która zawarła umowę pożyczki, jednakże nie zwróciła pożyczonej jej kwoty w całości. Wierzytelność ta została nabyta przez powoda.

27 września 2019 roku Sąd wydał w sprawie nakaz zapłaty uwzględniający roszczenie w całości.

Od nakazu zapłaty sprzeciw złożyły pozwane zaskarżając go w całości i wskazując, że nie kwestionują roszczenia, jednakże nie są w stanie zaspokoić go jednorazowo i wnoszą o rozłożenie świadczenia na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

1 sierpnia 2013 roku W. B. zawarła umowę pożyczki (kredyt konsumencki) ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. w G. (zwanej dalej Kasą). Na podstawie tej umowy została jej pożyczona kwota 19000 złotych, której nie zwróciła w całości. Nie zwróciła również należnych na podstawie umowy odsetek. Pożyczona jej kwota miała być zwrócona najpóźniej do 26 lipca 2021 roku.

W. B. zmarła 25 września 2014 roku skutkiem czego była natychmiastowa wymagalność roszczenia wynikającego z powyższej umowy, ponieważ na skutek śmierci pożyczkobiorczyni ustało jej członkostwo w Kasie. Spadek po niej nabyły jej córki A. B. i B. B. po ½ części każda z nich. Dział spadku nie został dokonany.

Do spłaty pozostała kwota 22379,81 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi jednak niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, za okres od 10 września 2019 roku do dnia zapłaty. Na kwotę tą składa się niespłacony kapitał pożyczki oraz naliczone zgodnie z umową odsetki.

Wierzytelność z powyższej umowy została nabyta przez powoda na podstawie umowy z 22 grudnia 2015 roku.

Pozwana A. B. jest osobą bezrobotną, po rozwodzie i wychowuje samotnie trójkę małoletnich dzieci: O. lat 10, D. lat 5 i A. lat 4. Podstawowym ich dochodem są alimenty w łącznej kwocie 600 złotych, zasiłek rodzinny w wysokości 438 złotych i świadczenie wychowawcze w kwocie 1500 złotych. Pozwana zamieszkuje w mieszkaniu, które nabyła w spadku po W. B.. Ponadto jej syn D. jest alergikiem i musi przyjmować stale leki, przez co jest częściej narażony na infekcje. A. B. od lutego 2020 rozpoczyna pracę, będzie zarabiać 1900 złotych netto. Razem z A. B. i jej dziećmi w spadkowym mieszkaniu zamieszkuje także pozwana B. B. i jej niepełnosprawna córka P.. Również B. B. jest osobą bezrobotną, ponieważ konieczność sprawowania opieki nad córka uniemożliwia jej podjęcie pracy. Z tego powodu otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny na córkę w kwocie 158 złotych, świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 1583 złote i alimenty w kwocie 280 złotych.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy, z których dowód został dopuszczony, a także na podstawie faktów przyznanych.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd nie miał jakichkolwiek zastrzeżeń odnośnie materiału dowodowego zebranego w sprawie tym bardziej, że stan faktyczny w sprawie był niesporny i niekwestionowany przez stronę pozwaną. Także twierdzenia pozwanych co do ich sytuacji majątkowej i osobistej nie były kwestionowane i w związku z tym Sąd na podstawie art. 230 kpc mając na uwadze wyniki całej rozprawy uznał te twierdzenia za przyznane.

Podstawą roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie była umowa pożyczki. Do wskazanej umowy należy stosować przepisy ustawy z 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim jak też art. 720 kc. Zgodnie z tym ostatnim przepisem przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z zawartą umową W. B., a po jej śmierci jej spadkobiercy zgodnie z art. 1034 kc, byli solidarnie zobowiązani do zwrotu wykorzystanej kwoty pieniężnej pożyczonej pożyczkobiorczyni przez Kasę w określonym terminie wraz z naliczonymi odsetkami. Wobec powyższych ustaleń i przyznania przez pozwane podawanych przez powoda okoliczności związanych z wymagalnością i wysokością zobowiązania (art. 229 k.p.c.) Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda 22379,81 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi jednak niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, za okres od 10 września 2019 roku do 29 stycznia 2020 roku.

Jak wynika z art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem „szczególnie uzasadnione wypadki” zachodzą, jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 25 stycznia 2013 r., I ACa 1080/12, LEX nr 1313300).

Sąd rozpatrując niniejszą sprawę uznał, iż zachodziły po stronie pozwanej, okoliczności uzasadniające rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Jak bowiem wynika z ustalonego stanu faktycznego pozwane zamieszkują razem w spadkowym mieszkaniu wraz z dziećmi (łącznie w 6 osób), jedno z dzieci jest niepełnosprawne, a utrzymują się wyłącznie z alimentów i świadczeń socjalnych, co uniemożliwia im jednorazową spłatę dochodzonego świadczenia, jednakże z uwagi na stałe uzyskiwanie środków pieniężnych umożliwia dokonywanie ratalnego spłacania świadczenia na rzecz powoda. W konsekwencji należało uznać, że jednorazowe spełnienie świadczenia przez pozwane, uwzględniwszy strukturę ich dochodów i wydatków narażałoby je na niepowetowaną szkodę graniczącą z pozbawieniem dochodów zaspokajających ich podstawowe potrzeby bytowe. Z uwagi na powyższe Sąd uwzględnił wniosek o rozłożenie świadczenia na raty ustalając wysokość miesięcznej raty na 500 złotych, a więc w istocie na kwotę wyższą niż miała być spłacana przez pożyczkobiorczynię (rata wynosiła 341,80 złotych – k 99). Zdaniem Sądu rozłożenie zasądzonego świadczenia na 45 miesięcznych rat po 500 złotych (poczynając od 10 marca 2020 roku) przy uwzględnieniu, że ostatnia rata będzie wynosić sumę kwoty 379,81 złotych oraz odsetek zasądzonych zgodnie z punktem 1 wyroku, a jednoczesne zastrzeżenie, że w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, całe zasądzone według punktu 1. wyroku świadczenie stanie się natychmiast wymagalne z należnymi według punktu 1. wyroku odsetkami od wskazanego dnia ich wymagalności do dnia zapłaty, chroni uzasadnione interesy i prawa powoda, a jednocześnie zapewnia skuteczność wykonania zobowiązania. Co więcej jest szczególnie motywujące dla pozwanych do uiszczania rat w terminie, ponieważ uchybienie terminowi skutkuje natychmiastową wymagalnością całego roszczenia. Taką formę rozłożenia świadczenia na raty z zastrzeżeniem natychmiastowej wymagalności całości roszczenia w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat dopuścił Sąd Okręgowy w Ostrołęce, między innymi w wyroku z 25 listopada 2016 roku, sygn. akt I Ca 356/16 (niepublikowany).

Sąd orzekając w punkcie 1 wyroku o roszczeniu odsetkowym powoda w zakresie odsetek umownych od kwoty dochodzonej pozwem od 10 września 2019 roku do 29 stycznia 2020 roku, miał na uwadze stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale 7 sędziów z 22 września 1970 roku (III PZP 11/70, LEX nr 1158) oraz potwierdzone w uchwale z 15 grudnia 2006 roku (III CZP 126/06, LEX nr 203857). Zgodnie z nim, rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc powoduje, że sąd nie może - na podstawie tego przepisu - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 i 4 sentencji wyroku zasądzając od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 1136 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, to jest kosztów uiszczonej przez powoda opłaty od pozwu oraz opłaty skarbowej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa, a w pozostałym zakresie nie obciążył pozwanych kosztami procesu. Zgodnie bowiem z art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Za takim rozstrzygnięciem przemawiała bardzo trudna sytuacja finansowa i osobista pozwanych. Wobec tego Sąd uznał, że pozwane powinny zwrócić powodowi przede wszystkim koszty poniesione na rzecz Skarbu Państwa, a w pozostałym zakresie, to jest w szczególności kosztami zastępstwa procesowego pozwanych nie obciążać.