Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 764/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Alicja Sołowińska

Sędziowie: Dorota Elżbieta Zarzecka

Marek Szymanowski

Protokolant: Anna Kuklińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lutego 2020 r. w B.

sprawy z odwołania G. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji G. L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 września 2019 r. sygn. akt IV U 1636/19

I.  oddala apelację;

II.  odstępuje od obciążania G. L. kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego za II instancję.

Dorota Elżbieta Zarzecka A. M. S.

Sygn. akt III AUa 764/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2019r. (...) Oddział w O. odmówił ubezpieczonej G. L. prawa do ponownego przeliczenia emerytury. W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 5 ust. 2. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998r. okresy nieskładkowe (tutaj okres opieki nad dziećmi) mogą być doliczone maksymalnie w wysokości 1/3 okresów składkowych. Skoro okresy składkowe w przypadku ubezpieczonej wynoszą 4 lata 3 m-ce, 17 dni to okres nieskładkowy (opieki nad dziećmi) może być uwzględniony jedynie w wymiarze 1 rok 5 m- cy i 6 dni (1/3 z 4 lat 3 m-cy i 17 dni).

W odwołaniu od tej decyzji pełnomocnik ubezpieczonej zarzucił naruszenia regulacji z art. 7 pkt 5a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998r. wskazując iż okres opieki nad dziećmi winien być uwzględniony w całości (6 lat).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 12 września 2019 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy stwierdził, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji ocenił, że wskazana przez profesjonalnego pełnomocnika regulacja art. 7 pkt 5a ustawa o FUS z dnia 17 grudnia 1998r. kategoryzuje jedynie okresy nieskładkowe. Dopiero wskazany przez organ rentowy przepis art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o FUS zawiera regułę ich uwzględniania przy wyliczaniu świadczenia emerytalnego. W ocenie Sądu wskazane okoliczności wprost wskazują na niezasadność odwołania (żądanie uwzględnienia przy wyliczaniu emerytury całego okresu nieskładkowego sprawowania opieki w wymiarze 6 lat).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w oparciu o powołane przepisy orzekł jak w sentencji orzeczenia.

Apelację od powyższego wyroku złożyła G. L..

Skarżąca zarzucała:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej poprzez przyjęcie, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych,

2.  nieznajomość znowelizowanej ustawy z dnia 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wskazując na powyższe zarzuty wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz rozpoznanie sprawy także pod jej nieobecność.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Stan faktyczny jest bezsporny. Wynikało z niego, że organ rentowy decyzją z dnia 18 stycznia 2018 roku przyznał G. L. prawo do emerytury, od dnia 1 stycznia 2018 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłosiła wniosek o to świadczenie. Organ rentowy przyjął za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 5 lat 8 miesięcy i 23 dni. Na ten okres składa się 4 lata 3 miesiące i 17 dni okresów składkowych oraz 1 rok 5 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych. W dniu 10 października 2018 roku odwołująca zgłosiła wniosek do organu rentowego o ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem okresów z tytułu opieki nad trojgiem dzieci w wymiarze 6 lat.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił G. L. prawa do przeliczenia emerytury, wskazując, iż przyjęto okres opieki nad dziećmi w maksymalnym dopuszczalnym wymiarze – 6 lat, jednakże podlegał on ograniczeniu do jednej trzeciej okresów składkowych, które wynoszą 4 lata 3 miesiące i 17 dni, co w konsekwencji pozwoliło na uwzględnienie okresów nieskładkowych w wymiarze 1 roku 5 miesięcy i 6 dni.

Zauważyć należy, iż zgodnie z prawidłowo zastosowanym przez Sąd pierwszej instancji przepisem art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Oczywistym jest zatem, że skoro wnioskodawczyni wykazała jedynie okres 4 lata 3 miesiące i 17 dni oraz okres opieki nad dziećmi jako okres nieskładkowy w maksymalnym dopuszczalnym wymiarze – 6 lat (zgodnie z art. 7 pkt 5a w/w ustawy) – to zarówno Sąd Okręgowy jak i organ rentowy słusznie, na mocy wskazanego przepisu art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej, ograniczyli ten okres nieskładkowy do jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Wskazany w apelacji przepis art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej nie ma zastosowania w sprawie, gdyż dotyczy on wyłącznie ustalania wysokości kapitału początkowego. Sąd I instancji w rozpoznawanej sprawie tego przepisu nie stosował, a zatem nie mógł go naruszyć. Ponadto należy zauważyć, iż kwestia ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego wnioskodawczyni była rozpoznawana w odrębnym postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie sygn. akt IV U 1515/18. W sprawie tej Sąd pierwszej instancji badał kwestie zaliczenia wskazanego okresu nieskładkowego 6 lat opieki na dziećmi do ustalenia wysokości kapitału początkowego i stwierdził, iż kapitał ten został obliczony w sposób prawidłowy, ponieważ organ rentowy przyjął okresy opieki nad dziećmi w wymiarze 6 lat jako okresy nieskładkowe już w decyzji z 17 stycznia 2018 roku, ustalając ponownie wartość kapitału początkowego. Wyrok w sprawie IV U 1515/18 z dnia 20 marca 2019 roku jest prawomocny.

Mając powyższe na uwadze apelacja jako nieuzasadniona na mocy 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego organu rentowego za drugą instancję, Sąd Apelacyjny orzekł, na podstawie art. 102 k.p.c. Przepis ten uprawnia Sąd do zasądzenia od strony przegrywającej tylko części kosztów albo nie obciążania jej w ogóle kosztami w wypadkach szczególnie uzasadnionych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, do szczególnych okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 102 k.p.c. w niniejszej sprawie należało przyjąć charakter sprawy (wysokość emerytury), a także to, że wysokość świadczenia emerytalnego odwołującej nie jest wysoka. Emerytura odwołującej wynosi bowiem 622,74 brutto zł. Powyższe uzasadniało zastosowanie zasady słuszności i odstąpienie od obciążania odwołującej kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego za drugą instancję, na podstawie art. 102 k.p.c. (punkt II sentencji wyroku).

(...) A. M. S.