Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1318/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 16 lipca 2019 roku, sygn. akt VII K 701/17, uniewinniający oskarżonego D. M. od popełnienia zarzucanego mu czynu art. 286 § 1 kk

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

------------------

-------------------------------------------------------------------------

-------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----------

--------------------

---------------------------------------------------------------------------

------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

----------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obraza przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. mającą wpływ na jego treść, dokonana poprzez nieprawidłową, wybiórczą,

powierzchowną i dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, skutkująca przyjęciem, iż oskarżony zachowaniem swoim nie wypełnił znamion zarzuconego mu przestępstwa, podczas gdy prawidłowo oceniony zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż D. M. zachowaniem swoim wypełnił znamiona zarzuconego mu przestępstwa, które to uchybienie miało istotny wpływ na treść orzeczenia;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Okręgowego, podniesione przez Prokuratora zarzuty i przedstawiona na ich poparcie argumentacja przemawiająca za koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, są w pełni zasadne. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi bowiem do wniosku, iż Sąd I instancji w trakcie rozpoznania przedmiotowej sprawy dopuścił się tego rodzaju obrazy przepisów prawa procesowego, która mogła mieć istotny wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia.

Zauważyć należy, że zadaniem Sądu orzekającego jest ustalenie prawdy. Realizując powinność wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, Sąd winien nie tylko zgromadzić pełny materiał dowodowy ale także poddać go ocenie stosownie do kryteriów wskazanych w art. 7 k.p.k. Ocena dowodów, aby pozostawała pod ochroną przepisów kodeksu postępowania karnego, oparta być musi o całokształt ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności (art. 410 k.p.k.), zarówno dla oskarżonego korzystnych, jak i tych, które oskarżonego mogą obciążać (art. 4 k.p.k.). Pisemne motywy zaskarżonego wyroku winny zawierać odniesienie się do wszystkich tych okoliczności odzwierciedlając proces rozumowania Sądu prowadzący do wydania wyroku. Swoje stanowisko Sąd winien wyczerpująco oraz logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uzasadnić z poszanowaniem zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k.).

Rację ma apelujący Prokurator, że Sąd Rejonowy, rozpoznając przedmiotową sprawę, dokonał wybiórczej i powierzchownej oceny dostępnych w sprawie dowodów, która razi swoją dowolnością.

Kontrola instancyjna wykazała, że Sąd I instancji w sposób nieprawidłowy ocenił załączone do akt sprawy opinie biegłych sądowych, przede wszystkim błędnie marginalizując dołączoną do aktu oskarżenia opinię biegłego z zakresu rachunkowości i finansów – inż. K. S.. Opinia ta, sporządzona w toku innego postępowania karnego, zawiera pełną i kompleksową analizę kondycji (...) spółki (...) w latach 2012-2014, a zatem, wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, również w czasie popełnienia przez oskarżonego czynu będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Treść przedmiotowej opinii jest zdaniem Sądu Okręgowego niezwykle istotna dla prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego.

Dokonując analizy kondycji finansowej prowadzonej przez oskarżonego spółki w inkryminowanym okresie, biegła wskazała, że już na koniec marca 2013 r. wystąpił w spółce ujemny kapitał w kwocie 29.117,50 zł i z miesiąca na miesiąc ujemna wartość kapitału powiększyła się. Wyjaśniła przy tym, że ujemna wartość kapitału oznacza, że majątek spółki nie pokrywał jej zobowiązań, co było symptomem do rozważenia możliwości ogłoszenia upadłości. Ponadto od stycznia 2013 r. do końca lutego 2014 r. spółka generowała straty przewyższające połowę kapitału zakładowego przy braku kapitału rezerwowego i zapasowego (k. 265). Zdaniem bieglej, przesłanka do ogłoszenia upadłości wynikająca z art. 11 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze wystąpiła już w marcu 2013 r. i stan taki trwał nieprzerwanie do końca czerwca 2014 r. (k. 266). W dalszej części opinii biegła, analizując wypłaty dywidendy, wskazała, że w chwili podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy za 2012 rok, tj. 28.06.2013 r., spółka (...) osiągnęła za 5 miesięcy 2013 r. narastająco stratę w kwocie 326,317,78 zł, a kapitał własny wykazywał wartość ujemną w kwocie 139,357,34 zł, co oznaczało jej niewypłacalność (k. 267). Z treści przedmiotowej opinii wynika jednoznacznie, że w dacie zawarcia przez D. M. umowy cesji wierzytelności, tj. w dniu 28 maja 2013 r., (...) nie była już w stanie regulować swoich bieżących zobowiązań i generowała straty. Zważyć, zatem należało, że oskarżony, jako członek zarządu spółki, posiadał wiedzę o jej kondycji finansowej.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że przedstawione w przedmiotowej opinii okoliczności, przemawiające na niekorzyść oskarżonego, zostały przez Sąd Rejonowy całkowicie pominięte.

Uwagę Sądu Okręgowego zwróciło ponadto, że tożsame wnioski wynikają z treści opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości J. G., sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania i uznanej przez Sąd I instancji za w pełni wiarygodną.

Biegły ten, związany tezą dowodową opinii, wskazał, co prawda, że w jego ocenie istniała możliwość spełnienia przez (...) Sp. z o.o. świadczenia na rzecz Fabryki (...) Sp. z o.o. w Ż., ponieważ spółka posiadała finansowe środki obrotowe oraz nadal prowadziła działalność gospodarczą, z której uzyskiwał znaczne dochody, jednak w dalszej części przedmiotowego opracowania podkreślił, że kondycja finansowa Spółki była już w tym okresie bardzo trudna, a sama Spółka a była już w tym okresie w zasadzie niewypłacalna, co czyniło, iż spełnienie tego zobowiązania wiązałoby się z niewykonaniem lub opóźnieniem w wykonaniu innych również wymagalnych jej zobowiązań (k. 127). Jednoznaczne uznanie przez Sąd Rejonowy, w oparciu o wnioski przedmiotowej opinii, że w dacie zawarcia umowy sprzedaży oraz realizacji zobowiązania firma reprezentowana przez oskarżonego dysponowała środkami na jego realizację, jest w ocenie Sądu Okręgowego zupełnie nieuprawnione.

Niezrozumiałe dla Sądu Odwoławczego są ponadto motywy, którymi kierował się Sąd Rejonowy, odmawiając wiarygodności zeznaniom ówczesnych członków zarządu Fabryki (...) Sp. z o.o. w Ż. - A. Z. i J. P., w zakresie, w jakim zgodnie utrzymywali oni, że D. M., namawiając ich do zawarcia cesji wierzytelności, wprowadził ich w błąd odnośnie trudnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa (...) S.A. a nadto, co do faktu, że po cesji będzie mu łatwiej ściągnąć należność. (k. 80 i 81-82). W ocenie Sądu Okręgowego, zeznania tych świadków są, bowiem konsekwentne, logiczne, spójne oraz nie zawierają wewnętrznych sprzeczności, a także znajdują potwierdzenie w treści zeznań świadka T. P. (k. 51), również nieuwzględnionych przez Sąd.

Ponadto Sąd Rejonowy w swoich rozważaniach nie przeanalizował należycie sposobu działania oskarżonego już po skutecznym wyegzekwowaniu należności do (...) S.A.. Jak bowiem wynika m.in. z zeznań J. P. (k. 81 -82), D. M., pomimo całkowitej spłaty zadłużenia przez P.- (...) już w czerwcu 2013 r., aż do grudnia 2013 r. wprowadzał ją w błąd, mówiąc w rozmowach telefonicznych, że przedmiotowa wierzytelność nie została jeszcze spłacona. Dopiero w 2014 r., po wyjaśnieniu przez świadka sytuacji z przedstawicielami P., oskarżony przyznał, że należność została odzyskana, wskazał jednak, że pieniądze omyłkowo zostały wysłane do innego klienta. Wskazane przez tego świadka okoliczności, całkowicie pominięte przez Sąd Rejonowy, powinny zostać poddane ponownej całościowej analizie, albowiem są nader istotne do ustalenia istnienia po stronie oskarżonego zamiaru oszustwa przy zawieraniu przedmiotowej umowy cesji wierzytelności.

Wszystkie omówione powyżej nieprawidłowości postępowania przed Sądem I instancji, budzą poważne wątpliwości Sądu Odwoławczego, co do właściwego rozważenia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, mających wpływ na prawnokarną ocenę zachowania oskarżonego, a w konsekwencji, co do zasadności uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k.

W tym stanie rzeczy, rozstrzygnięcie Sądu meriti nie mogło się ostać.

Wniosek

Uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia-Krzyków do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przyczyn omówionych przy rozpatrywaniu zarzutu wniosek uznać należało za zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1

__________________________________________________________________________________

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

__________________________________________________________________________________

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

_

Przedmiot utrzymania w mocy

_________________________________________________________________________________

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

________________________________________________________________________________________________

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

_.

Przedmiot i zakres zmiany

____________________________________________________________________________

Zwięźle o powodach zmiany

________________________________________________________________________________________________

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

_____________________________________________________

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

___________________________________________________________________________________

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

________________________________________________________________________________________

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

______________________________________________________________________________________

4.1.

Dokonana ocena rozstrzygnięcia Sądu I instancji doprowadzić musiała do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Kontrola instancyjna wykazała, że przyjęcie przez Sąd meriti, że D. M. swoim zachowaniem nie wypełnił znamion zarzuconego mu przestępstwa, nie stanowiła wyniku rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd I instancji dokonał wybiórczej i powierzchownej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, która wręcz razi swoją dowolnością. W rezultacie Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, które mogą okazać się błędnymi, czego konsekwencją może być bezzasadne uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Mając przy tym na uwadze, że wydaniu przez Sąd Okręgowy orzeczenia reformatoryjnego stoi na przeszkodzie przepis art. 454 § 1 k.p.k., należało zaskarżone orzeczenie uchylić.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania, co do dalszego postępowania

Niczego w sprawie nie przesądzając, rzeczą Sądu Rejonowego, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, będzie przede wszystkim poprawne i wolne od błędów przeprowadzenie postępowania dowodowego, bacząc przy tym, aby w jego ramach doszło do wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, przede wszystkim kwestii sygnalizowanych w powyższych rozważaniach. W szczególności Sąd ustali stan faktyczny sprawy zgodny z prawdą obiektywną, w tym dokona prawidłowej oceny całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a także z uwzględnieniem zasady swobodnej, a nie dowolnej oceny dowodów, nie pomijając przy tym żadnych okoliczności, ani przemawiających na korzyść, ani na niekorzyść oskarżonego. W konsekwencji Sąd ten wysnuje właściwe wnioski odnośnie sprawstwa i winy oskarżonego oraz wyda trafny wyrok. Przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, Sąd Rejonowy może skorzystać z możliwości, jaką daje art. 442 § 2 k.p.k.

Całokształt materiału dowodowego Sąd Rejonowy będzie obowiązany poddać wszechstronnej analizie, dążąc do poczynienia precyzyjnych ustaleń w zakresie wszystkich elementów stawianego oskarżonemu zarzutu i bacząc na istotę znamion przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.,

Podstawą wyroku, zgodnie z treścią przepisu art. 410 k.p.k., Sąd Rejonowy uczyni całokształt okoliczności ujawnionych w sprawie, czemu da wyraz w pisemnym uzasadnieniu sporządzonym zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

_____________

_________________________________________________________________________

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

____________

____________________________________________________________________________

7.  PODPIS

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu I instancji uniewinniający oskarżonego D. M. od popełnienia zarzucanego mu czynu art. 286 § 1 kk

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana