Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący- SSO Jolanta Hryciuk

Protokolant - stażysta Justyna Oknińska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2018r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko I. S.

o zapłatę

I.  uchyla nakaz zapłaty z 9 kwietnia 2018r. i powództwo oddala,

II.  zasądza od (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz I. S. kwotę 11 817 (jedenaście tysięcy osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 672/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 marca 2018r. wniesionym przeciwko I. S. powód (...) Bank (...) z siedzibą w W. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i nakazanie pozwanej I. S. zapłaty kwoty 190 290,44 CHF zł wraz dalszymi odsetkami umownymi od kwoty 175 625,00 CHF w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, jednak nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2018r. do dnia zapłaty i kosztami procesu wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa i kosztami odpisów pełnomocnictw poświadczonych notarialnie w kwocie 3,69 zł, a w razie wniesienia przez pozwaną zarzutów od nakazu zapłaty, o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, iż w dniu 31 października 2014r. nastąpiło w trybie art. 492§1 pkt 1 ksh połączenie (...) Banku (...) S.A. z (...) Bankiem (...) S.A. Zgodnie z art. 494 ksh (...) Bank (...) S.A. jako podmiot przejmujący wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki przejmowanego (...) Banku (...) S.A.

12 maja 2008r. I. S. zawarła umowę nr (...) o kredyt mieszkaniowy N.-H.. Na podstawie ksiąg (...) S.A. stwierdzone zostało, że na 29 stycznia 2018r. figuruje wymagalne zadłużenie pozwanej z tytułu niespłaconej umowy. 29 listopada 2017r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty, które zostało skutecznie doręczone w dniu 15 grudnia 2017r. Pozwana nie uregulowała należności.

Nakazem zapłaty z dnia 9 kwietnia 2018r. Sąd Okręgowy w Siedlcach w sprawie I Nc 34/18 nakazał pozwanej I. S., aby zapłaciła (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 190 290,44 franków szwajcarskich wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 175 625 franków szwajcarskich od dnia 30 stycznia 2018r. do dnia zapłaty oraz kwotę 7841,69 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 23 maja 2018r. pozwana I. S. wniosła zarzuty od nakazu zapłaty. Pozwana wniosła o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, iż (...) Bank (...) S.A. udzielił pozwanej kredytu hipotecznego. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowiona została hipoteka kaucyjna w wysokości 675 000 zł na nieruchomości, której pozwana była właścicielką, położonej w miejscowości H., działka nr (...) w gminie H., powiat (...), posiadającej urządzoną księgę wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim nr (...). Wierzytelność hipoteczna była przedmiotem obrotu. Powodowy Bank w 2014r. dokonał przelewu na rzecz N. Bank (...) wpisanej do szwedzkiego rejestru spółek pod numerem (...)- (...) działającej w Polsce pod (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w Ł. przysługujące bankowi wierzytelności wynikające z umowy kredytu hipotecznego (...)08- (...). W oświadczeniu banku z 7 października 2014r. wydanym w trybie art. 95 Prawa bankowego stwierdzono, iż wszelkie wierzytelności Banku wynikające z umowy kredytowej oraz wszelkie prawa z tytułu zabezpieczeń ustanowionych na zabezpieczenie umowy kredytowej dotyczące hipoteki zostały przeniesione na (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Ł., który jako nabywca wierzytelności hipotecznej został wpisany w księdze wieczystej (...) w dniu 27 listopada 2014r. 26 lutego 2018r. powodowy Bank złożył wniosek o zmianę wierzyciela hipotecznego załączając oświadczenie w trybie art. 95 prawa bankowego z 22 lutego 2018r., z którego wynika, iż N. Bank (...) działający poprzez Oddział w Polsce pod (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce przelał na podstawie umowy przeniesienia na rzecz powodowego Banku wierzytelności wynikające m.in. z kredytu hipotecznego nr (...)08- (...). Powodowy Bank jako nabywca wierzytelności hipotecznej został wpisany w księdze wieczystej w dniu 17 kwietnia 2018r. Pozwana podniosła, iż zgodnie z art. 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Pozwana podniosła, iż w okresie od 10 października 2014r. do 26 lutego 2018r. wierzycielem hipotecznym był (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Ł., a nie powodowy Bank. Oznacza to, że wypowiedzenie umowy kredytu z 14 lutego 2017r., wezwanie do zapłaty z 29 listopada 2017r. skierowane do pozwanej i wyciąg z ksiąg banku z 29 stycznia 2018r. nie mają mocy sprawczej, bowiem powodowy Bank nie był wierzycielem hipotecznym z tytułu umowy kredytu hipotecznego (...)08- (...).

Na rozprawie pełnomocnik powoda popierał powództwo.

Pełnomocnik pozwanej wnosił o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

12 maja 2008r. I. S. zawarła umowę nr (...) o kredyt mieszkaniowy N.-H., kredyt hipoteczny przeznaczony na zakup lub zamianę nieruchomości na rynku wtórnym w kwocie 218 733,29 CHF na okres od 12 maja 2008r. do 10 maja 2043r. (umowa kredytu k. 12-24).

W dniu 27 sierpnia 2008r. Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim dokonał wpisu w księdze wieczystej hipoteki umownej kaucyjnej w kwocie 675 000 zł na rzecz (...) Bank (...) S.A. Centrum Bankowości Detalicznej Oddział Główny 11 P. Bankowa w W. z siedzibą w W. (k. 58-59 akt księgi wieczystej).

W dniu 2 lipca 2014r. (...) Bank (...) S.A. zawarł z N. Bank (...) w Szwecji umowę przelewu wierzytelności z umowy kredytu hipotecznego nr (...)08- (...) zawartej pomiędzy Bankiem (...). Na podstawie oświadczenia Banku (...) S.A. z siedzibą w Ł. wydanego w trybie art. 95 Prawa Bankowego z 7 października 2014r. (k.86) Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim 27 listopada 2014r. dokonał wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego z (...) Bank (...) S.A. Centrum Bankowości Detalicznej Oddział Główny 11 P. Bankowa w W. z siedzibą w W. na (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w S. Oddział w Polsce z siedzibą w Ł. (k. 99-100 akt księgi wieczystej, oświadczenie banku k. 86 akt księgi wieczystej)

W dniu 31 października 2014r. nastąpiło połączenie (...) Banku (...) S.A. z (...) Bank (...) S.A. w trybie art. 492§1 pkt 1 ksh.

5 maja 2016r. Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim dokonał zmiany wpisu właściciela w księdze wieczystej, wykreślając I. S., a wpisując Y. S. (k. 109-110 akt księgi wieczystej).

14 lutego 2017r. (...) Bank (...) S.A. wypowiedział umowę kredytu nr (...)08- (...) w części dotyczącej warunków spłaty z powodu braku spłaty wymaganych rat, wskazując, iż termin wypowiedzenia wynosi 30 dni i liczy od dnia następnego po doręczeniu wypowiedzenia. Na dzień wystawienia wypowiedzenia zadłużenie wymagalne wynosiło 2777,71 CHF, zaś zadłużenie niewymagalne 172 972,96 CHF (wypowiedzenie k.25). Wypowiedzenie to I. S. otrzymała w dniu 2 marca 2017r., co wynika ze zwrotnego poświadczania odbioru (k.26).

27 października 2017r. (...) Bank (...) S.A. zawarł z N. Bank (...) w Szwecji umowę zwrotnego przeniesienia wierzytelności przelewając na rzecz Banku wierzytelności wynikające m.in. z umowy kredytu hipotecznego nr (...)08- (...) zawartej pomiędzy (...) Bank S.A. a I. S. (oświadczenie Banku k. 217 akt księgi wieczystej).

Pismem z 29 listopada 2017r. (...) Bank (...) S.A. wezwał I. S. do zapłaty kwoty 187355,26 CHF w związku z wypowiedzeniem warunków spłaty umowy (pismo k. 10), które zostało doręczone pozwanej w dniu 15 grudnia 2017r., co wynika ze zwrotnego poświadczenia odbioru (k.11).

W dniu 29 stycznia 2018r. (...) S.A. z siedzibą w W. na podstawie ksiąg stwierdził, iż figuruje w nich wymagalne zadłużenie I. S. z tytułu umowy nr (...) o kredyt mieszkaniowy N.-H. zaewidencjonowane na rachunku nr (...) w kwocie 190 290,44 CHF, na które składa się należność główna w wysokości 175 625,00 CHF i odsetki za okres od 10 października 2016r. do 29 stycznia 2018r. 14 657,02 CHF oraz koszty 8,42 CHF (wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) k.9).

17 kwietnia 2018r. Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim na podstawie oświadczenia (...) S.A. wydanego w trybie art. 95 Prawa bankowego z 22 lutego 2018r. (k.217 akt księgi wieczystej) dokonał zmiany wpisu wierzyciela hipotecznego z (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce na (...) Bank (...) S.A. w W. (k.231-232 księgi wieczystej). Postanowieniem z 11 października 2018r. Sad Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy wpis uchylił i wniosek oddalił (postanowienie k. 271 akt księgi wieczystej).

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż pozwana I. S. zawarła w dniu 12 maja 2008r. umowę kredytu hipotecznego z (...) Bankiem SA. z siedzibą w G. w kwocie stanowiącej równowartość 218 733,29 CHF (umowa k. 12-24). Jest też niesporne, iż w dniu 31 października 2014r. zgodnie z art. 492§1 pkt1 ksh, nastąpiło połączenie (...) Bank S.A. (spółka przejmowana) z (...) Bankiem (...) S.A. (spółka przejmująca), poprzez przeniesienie całego majątku (wszystkich aktywów, kapitału własnego i zobowiązań) na rzecz (...) Bank (...) S.A. z uwzględnieniem art. 516 i 515§1 ksh tj. bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, uchwalone uchwałą Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku (...) S.A. z 26 czerwca 2014r. i uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (...) Banku S.A. z 24 czerwca 2014r., co potwierdza odpis z KRS (k.28-29), który wprawdzie nie został poświadczony, ale po sprawdzeniu jest on zgodny z danymi z Centralnej Informacji KRS. Zgodnie z art. 492 § 1 pkt1 ksh połączenie może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie). Zgodnie z art. 494 § 1 ksh spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Z w/w przepisu wynika zasada uniwersalnego następstwa prawnego, stanowiąca istotę procedury połączenia. Sukcesja praw i obowiązków cywilnoprawnych oznacza, że spółki sukcesorki, tj. przejmujące lub nowo zawiązane, wstępują z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółek przejmowanych i łączonych (fuzja). Dla zaistnienia skutków w postaci sukcesji nie są potrzebne żadne dodatkowe czynności poza tymi, których należy dokonać w postępowaniu łączeniowym. Z faktu połączenia z poprzednim wierzycielem pozwanej w trybie art. 492 §1 pkt 1 ksh Bank (...) S.A., powód w niniejszej sprawie wywodzi swoją legitymację czynną do dochodzenia wierzytelności wynikających z umowy wobec dłużnika I. S..

W ocenie Sądu pozwana słusznie podniosła, iż mimo połączenia banków czynności podjęte przez Bank (...) S.A. w stosunku do pozwanej były co najmniej przedwczesne, a tym samym nie są skuteczne, co w konsekwencji prowadzi do uznania niezasadności powództwa. Mianowicie, powód uzasadniając roszczenie pominął, istotne czynności, jakie miały miejsce w zakresie wierzytelności wynikającej z umowy kredytu zawartej przez I. S.. I tak w dniu 2 lipca 2014r. (...) Bank (...) S.A. zawarł z N. Bank (...) w Szwecji umowę przelewu wierzytelności z umowy kredytu hipotecznego nr (...)08- (...) zawartej pomiędzy Bankiem (...). Na podstawie oświadczenia Banku (...) S.A. z siedzibą w Ł. wydanego w trybie art. 95 Prawa Bankowego z 7 października 2014r. (k.86) Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim 27 listopada 2014r. dokonał wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego z (...) Bank (...) S.A. Centrum Bankowości Detalicznej Oddział Główny 11 P. Bankowa w W. z siedzibą w W. na (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w S. Oddział w Polsce z siedzibą w Ł. (k. 99-100 akt księgi wieczystej, oświadczenie banku k. 86 akt księgi wieczystej). Do zwrotnego przeniesienia wierzytelności wynikającej m.in. z umowy kredytu hipotecznego nr (...)08- (...) zawartej pomiędzy (...) Bank S.A. a I. S. przez N. Bank (...) w Szwecji na rzecz (...) Banku (...) S.A doszło na skutek umowy przeniesienia wierzytelności z 27 października 2017r., co potwierdza oświadczenie Banku wydane w trybie art. 95 Prawa bankowego z 22 lutego 2018r. (k. 217 akt księgi wieczystej). W tych okolicznościach Sąd uznał za zasadne zarzuty pozwanej, iż mimo przejęcia (...) Banku S.A. przez powoda, co nastąpiło w dniu 31 października 2014r. do 27 października 2017r. czyli zwrotnego przeniesienia wierzytelności przez N. Bank (...) w Szwecji na rzecz Banku (...) S.A., powód nie miał uprawnień m.in. do wypowiedzenia umowy kredytu, co nastąpiło w piśmie z 14 lutego 2017r. (k.25), gdyż przed przejęciem (...) Banku S.A. Bank ten w dniu 2 lipca 2014r. przelał wierzytelność wynikającą z umowy kredytu zawartej z I. S. na rzecz N. Bank (...) w Szwecji. W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem dokonane przez powodowy Bank wypowiedzenie umowy kredytu, jako jednostronne oświadczenie woli o charakterze prawno-kształtującym, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego było nieskuteczne. W konsekwencji przyjął, że umowa o kredyt nie została wypowiedziana i nadal wiąże strony i powinna być wykonywana. Tym samym żądanie zwrotu niespłaconego kredytu i pozostałych należności Sąd ocenił jako nieuzasadnione.

Uzupełniająco podnieść też należy, iż zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka kaucyjna do kwoty 675 000 zł na nieruchomości stanowiącej własność I. S. dla której Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą nr (...). Oznacza to, iż pozwana była również dłużnikiem rzeczowym Banku. Rację ma pozwana wskazując, iż zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982r. w razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka. Do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. W judykaturze nie jest sporne, że przytoczone zdarzenie prawne ma charakter konstytutywny. Kreuje ono bowiem, z mocą wsteczną od złożenia wniosku o ujawnienie umowy przelewu, skutki rozporządzające cesji w postaci zmiany wierzyciela (art. 79 ust. 1 zd. 2 w zw. z art. 29 ukwh). Tymczasem, jak wynika z treści księgi wieczystej (k. 80-85), na dzień rozprawy w księdze wieczystej jako wierzyciel hipoteczny w dalszym ciągu wpisany jest (...) Bank (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce, a nie powodowy Bank. Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika powoda, aby zawiesić postepowanie w niniejszej sprawie do czasu złożenia i rozpoznania wniosku o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego do Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim, gdyż wniosek taki nie znajduje podstawy prawnej. Nadto, wskazać należy, iż Bank (...) S.A. taki wniosek składał już 26 lutego 2018r. (k. 213-216) i wniosek ten nie został uwzględniony (k.271).

Z tych wszystkich względów Sąd uznał powództwo za niezasadne, co skutkowało uchyleniem nakazu zapłaty z 9 kwietnia 2018r. na podstawie art. 496 kpc i oddaleniem powództwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 kpc. Sąd zasądził od powoda jako strony przegrywającej koszty procesu poniesione przez pzowaną w kwocie 11817 zł tj. koszty opłaty od zarzutów w kwocie 1000 zł, koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł i koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie §2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 ze zm.).