Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 362/19

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 17 marca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Siedlcach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Jolanta Warsz

Protokolant: sekr. sądowy Alicja Pakuła

po rozpoznaniu w dniu 03 marca 2020r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa P. T.

przeciwko pozwanej A. T. (1) reprezentowanej przez ustawową

przedstawicielkę M. S. (1)

o uchylenie alimentów oraz o zwrot nienależnie pobranych alimentów

I.  uchyla alimenty ustalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 19 listopada 2013 r. wydanym w sprawie sygn. akt IC 87/13 na kwotę 500 zł należne od P. T. na rzecz jego małoletniej córki A. T. (1) za okres od dnia 2 października 2015 r. do dnia 30 września 2018 r.;

II.  zasądza od pozwanej A. T. (1) reprezentowanej przez ustawową przedstawicielkę M. S. (1) na rzecz P. T. kwotę 6000 (sześć tysięcy) złotych tytułem zwrotu alimentów nienależnie pobranych od P. T. na rzecz jego małoletniej córki A. T. (1) za okres od dnia 2 października 2015 r. do dnia 30 września 2018 r. ;

III.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV.  kosztami postępowania obciąża strony do wysokości uiszczonych opłat, koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt III RC 362/19

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2019 r. P. T. złożył pozew przeciwko małoletniej A. T. (1) reprezentowanej przez ustawową przedstawicielkę M. S. (1) (poprzednio T.) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 19 listopada 2013 r. wydanego w sprawie sygn. akt IC 87/13 w części dotyczącej alimentów za okres od 1 października 2015 do 30 września 2018 r. W uzasadnieniu podał min. że po rozwodzie orzeczonym przez Sąd Okręgowy w Siedlcach we wskazanej sprawie, małżonkowie dalej prowadzili wspólne gospodarstwo domowe i wspólnie wychowywali córkę A..

Następnie pismem z dnia 22 października 2019 (k.83-95) powód zmienił powództwo i na podstawie art. 193§1 kpc w zw. z art. 138 krio wniósł o uchylenie alimentów od powoda na rzecz małoletniej uprawnionej orzeczonych wyrokiem wydanym w sprawie rozwodowej za okres od 1 października 2015 r. do 30 września 218 r. oraz na podstawie art. 410§2 kpc wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kwoty 18 000 zł z tytułu nienależnie pobranych alimentów za okres od dnia 1 października 2015 r. do 30 września 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia zmiany powództwa. Wnosił jednocześnie o wydanie wyroku wstępnego uchylającego obowiązek alimentacyjny we wskazanym okresie.

Pozwana w odpowiedzi na pozew pierwotny (k.65-68) wnosiła o oddalenie powództwa zaprzeczając m.in., iż po rozwodzie wrócili do wspólnego pożycia, prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, wychowywali wspólnie córkę A. i łożyli na utrzymanie dziecka, strony nie funkcjonowały jako rodzina. Po zmianie powództwa , pismem procesowym z dnia 19 listopada 2019 r. (k.98-100) pozwana również wniosła o oddalenie powództwa, powołując się na te same wnioski dowodowe.

Przed zamknięciem rozprawy, strony popierały swoje stanowiska.

Sąd ustalił , co następuje:

Na mocy wyroku z dnia 19 listopada 2013 r. rozwiązano małżeństwo P. T. i M. T. (1) zd. S. przez rozwód bez orzekania o winie. Kosztami wychowania i utrzymania małoletniej córki obciążono obojga rodziców, od ojca na rzecz A. T. (1) zasadzono alimenty po 500 zł miesięcznie (wyrok k. 456 akt sprawy IC 87/13).

W dniu 2 października 2018 r przedstawicielka ustawowa małoletniej –M. T. (1) złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji do Komornika sądowego T. W. , żądając alimentów zaległych za okres 3 lat wstecz od dnia złożenia wniosku do dnia 30 września 2018 r. wraz z odsetkami ustawowymi i odsetkami za opóźnienie w łącznej kwocie 19 910,70 zł oraz o egzekucję alimentów bieżących. Komornik wyegzekwował na rzecz uprawnionej tytułem zaległych alimentów kwotę 18 000 zł. (wniosek wszczynający postępowanie w sprawie komorniczej KMP 37/18, zajęcie wierzytelności k.9 akt komorniczych , okoliczność niesporna).

Po rozwodzie małżonkowie dalej mieszkali w tym samym mieszkaniu, które posiadali na współwłasność od 2005 r. W 2015 r. P. T. zakupił w imieniu własnym mieszkanie sąsiadujące, obydwa mieszkania zostały połączone. Na mocy postanowienia wydanego w sprawie o podział majątku dorobkowego małżonków, w maju 2019 r. zamurowano ścianę między połączonymi mieszkaniami. Opłaty za mieszkanie robił powód-była to kwota od 300 do 500 zł. wg. powoda, od 400 do 700 wg. pozwanej w zależności od pory roku (przelewy k. 21-39) . Od września 2018 r. rachunki za mieszkanie płaciła M. S. (2). W czasie, gdy za mieszanie opłaty robił powód, M. S. (2) spłacała kredyt hipoteczny wzięty na zakup pierwszego mieszkania w wysokości 90 000 zł., z ratami na 30 lat. Rata wahała się od 650 do 800 zł.(okoliczność niesporna).

Po rozwodzie każdy z małżonków zaopatrywało lodówkę, z której korzystali wszyscy domownicy, powód korzystał z obiadów gotowanych przez byłą żonę . P. T. partycypował w kosztach utrzymania córki : opłacił jej naukę pływania (przelew z dnia 11 maja 2016 r. k.12,13, 42-444), zakupił telefon komórkowy sobie, następnie oddał go córce (faktura wraz z zestawieniem spłaty rat za telefon k. 15-17, rozliczenie bieżących opłat za abonament k.46). Razem z rodziną robił zakupy w I. ( przelewy k.20 ), opłacał ubezpieczanie domu (polisa k.47,48) oraz ubezpieczał dom w M. (polisa k. 49). Byli małżonkowie posiadają dom letniskowy w M., do którego wspólnie przyjeżdżali zarówno przed orzeczeniem rozwodu , jak i po orzeczeniu rozwodu z rodziną oraz znajomymi (fotografie znad B. k. 86-94,92,93 za okres 2016 -2019), uczestniczyli we wspólnych spotkaniach rodzinnych w 2017,2018 r. (fotografie k. 91-94), wspólnie brali udział w rajdzie rowerowym w 2018 r. (fotografie k.91 ) . Byli małżonkowie w 2016 r. byli też na wspólnym wyjeździe na L. (fotografia k.95, zeznania stron). O wspólnie spędzanym czasie wolnym nad B. zeznali też świadkowie M. Ł. (zeznania k. 105v), A. S. (1) (k.105v-106), A. T. (2)-bratowa 106-106v, A. S. (2)- matka M. S. (1) (zeznania k.107-107 v). Świadek M. Ł. zeznał o wspólnym pobycie z rodziną w M. ok.1,5 roku temu, na jesieni. W jego odczuciach para zachowywała się jak małżeństwo, pomimo że miał wiedzę że są po rozwodzie, wspólnie robili obiad, zjedli go, razem poszli nad rzekę. W ocenie świadka A. S. (1) to nie była normalnie funkcjonująca rodzina, w mieszkaniu na ul. (...) zazwyczaj nie było, jeśli przyszedł to zaraz wychodził, wg. świadka wspólny czas byli małżonkowie spędzali dla dobra dziecka, aby T. miała pełną rodzinę. Świadek była też w M. , gospodynią spotkania była M., P. zawsze był obok, leżał na hamaku, obserwował, przychodził na przygotowany posiłek, siedział wtedy razem z nimi, znikał w międzyczasie. Relacje pomiędzy małżonkami były zimne, nie było czułości, bliskości. Co do sytuacji we wspólnym zamieszkiwaniu małżonków świadek zeznała, że P. korzystał z tego, co było w mieszaniu, robił opłaty, M. spłacała kredyt, bywała w M. dla dobra T., ze strony P. były złośliwości, w następstwie których M. chowała jedzenie, zamykała pokój na klucz. Wg świadka, M. do wspólnych spotkań z rodziną byłego męża, była zmuszana przez emocjonalny szantaż.

O wzajemnych relacjach w rodzinie po rozwodzie zeznała świadek A. T. (2), wg. której P. i M. nadal żyli jak rodzina, wspólnie się spotykali, wychodzili, na czas wyjścia zostawiali T. u matki powoda. Odmienne relacje z życia małżonków przedstawiła A. S. (2)-matka M., która rzadko odwiedzała córkę w jej miejscu mieszkania, miała natomiast kontakt z wnuczką, którą do czasu ukończenia III klasy SP zabierała ze szkoły do czasu przyjścia przedstawicielki ustawowej z pracy. Świadek zeznała, że relacje córki i zięcia były ozięble, także gdy była z nimi w M., małżonkowie funkcjonowali oddzielenie bardziej koleżeńsko niż małżeńsko, P. płacił za mieszkanie i media, w powstałym zakresie koszty utrzymania domu i córki ponosiła M.. Świadek zeznała również, że byli małżonkowie nie wyjeżdżali wspólnie na wakacje, nie wychodzili na koncerty, zakupy odzieży T. finansowała wyłącznie matka, telefon który ojciec sprezentował córce został mu zwrócony, ponieważ był w nim zainstalowany podsłuch. Podobnie świadek M. O. (zeznania k.135v-136)zeznała, że M. jeździła na wspólne wyjazdy do M. ze względu na córkę, bywała u mamy byłego męża na obiedzie, ale w ocenie świadka robiła to , żeby podtrzymać relacje T. z babcią i rodziną ojca. Świadek M. T. (2) (zeznania k.107v-108) w zakresie istotnym dla przedmiotu postępowania zeznała, że mając córki w tej samej klasie zauważyła większy udział matki małoletniej w wycieczkach szkolnych, przywożeniu i odwożeniu ze szkoły, udziale w wywiadówkach. Dziewczynki razem spędzały też czas w M. w weekend majowy , przypuszcza że zawiózł je tam P.. K. T. finansowała matka dziewczynki. O bardzo dobrych relacjach po rozwodzie miedzy małżonkami, zeznała świadek D. G. (zeznania k.118v-119) oraz E. T. - matka powoda (zeznania k 119-119v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów, w tym zeznań stron oraz przesłuchanych świadków. Zeznania te wzajemnie się uzupełniały przedstawiając obraz niebudzący wątpliwości w zakresie : wspólnego zamieszkiwania małżonków po rozwodzie do 2019 r. , kiedy w drodze zabezpieczenia w postępowaniu o podział majątku zamurowano ścianę między mieszkaniami oddzielając je od siebie, małżonkowie wspólnie jeździli do domu letniskowego w M., biesiadowali tam ze wspólnymi znajomymi i rodziną, zorganizowali wspólny wyjazd na L., wychodzili też wspólnie na imprezy kulturalno-oświatowe organizowane w mieście, wspólnie z córką uczestniczyli w obiadach, które odbywały się praktycznie co niedziela w rodzinnym domu powoda. Do września 2018 r. przestrzegali też podziału w zakresie ponoszenia opłat za mieszkanie (choć M. S. (1) podniosła, że były zaległości nieuregulowane) i spłaty kredytu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie uchylenia alimentów zasługiwało na uwzględnienie w całości, z tym że ponieważ wniosek o wszczęcie egzekucji zawierał żądanie zasądzenia alimentów na 3 lata wstecz poczynając od dnia złożenia wniosku , co miało miejsce w dniu 2 października 2015 r., od tej daty uchylono obowiązek alimentacyjny powoda, powództwo oparte na przepisie art. 410§2 kpc zasługiwało na uwzględnienie w części.

W ocenie Sądu zostało przez powoda wykazane , że po orzeczeniu rozwodu małżonkowie dalej prowadzili wspólne gospodarstwo domowe do 2019 r. kiedy to oddzielono dwa mieszkania. Pozwany, pomimo zeznań w/w świadków zawnioskowanych przez stroną pozwaną partycypował w kosztach utrzymania córki, czego wyrazem było m.in. udokumentowanie kosztów opłaty basenu. Robił opłaty za mieszkania , to że były zaległości w opłatach, nie zostało zakwestionowane przez powoda, ale należy zwrócić uwagę, że nie było to pierwszy raz. M. S. (1) zeznała, że zaległości w opłatach i groźba odcięcia gazu miały miejsce już wcześniej, gdy wspólna córka była jeszcze mała. Małżonkowie, wbrew zeznaniom matki M. S. (1) byli na wspólnych wyjazdach poczynając od wysp kanaryjskich, po wycieczki rowerowe, wspólne wyjścia na imprezy. Podobnie z uczestniczeniem w obiadach u matki powoda, które były rodzinne i częste, praktycznie raz w tygodniu. Dlatego też sąd w tym zakresie nie dał wiary zeznaniom świadków zawnioskowanych przez stroną pozwaną. W ocenie Sądu zeznania świadków zaprzeczające tym okolicznościom zostały w sposób wiarygodny uzupełnione fotografiami ze wspólnie spędzonych chwil życia w kolejnych latach po rozwodzie. Dlatego też w omawianym zakresie sąd obdarzył wiarą zeznania świadka M. Ł., A. T. (2) oraz świadków D. G. i E. T. uzupełnione również zeznaniami samego powoda. W ocenie sądu ich zeznania wzajemnie się uzupełniały i przekazywały jednolity obraz funkcjonowania rodziny po orzeczeniu rozwodu między małżonkami. Świadek A. S. (2) była bardzo rzadkim gościem w domu córki, spędzała jednak z jej rodziną czas wolny w M.. Jej spostrzeżenia, że małżeństwo córki funkcjonowało bardziej jak koleżeństwo mogły być trafne , ich relacje mogły być oschle czy ozięble, co nie zmienia jednak faktu, że zarówno w domu, jak i w trakcie wypoczynku funkcjonowali jako rodzina. Tym bardziej, że z zeznań świadka wynika, że nie była ona do końca zorientowana w życiu rodzinnym swojej córki, nie miała wiedzy o jej wyjeździe z byłym mężem na wakacje zagraniczne, czy wspólnym chodzeniu na miejskie wydarzenia kulturalne. Niewiele też wniosły zeznania świadka M. T. (2), które skupiły się bardziej na wykazaniu większego zaangażowania matki T. w życiu szkolnym dziecka , co samo w sobie nie było kwestionowane. Zeznania świadka A. S. (1) bardziej przedstawiały jej wyobrażenie ,,o normalnie funkcjonującej rodzinie , wyobrażenie, że jak przychodzi do domu gość , to oboje gospodarze są” . Każda rodzina funkcjonuje inaczej i nie zostało wykazane, by przed rozwodem małżeństwo T. funkcjonowało zgoła odmiennie, niż po rozwodzie. Zeznania tego świadka oraz świadka M. O. w zakresie intencji M. T. (1) we wspólnych wyjściach czy wyjazdach podkreślały, że odbywały się one na zasadzie działania matki zgodnego z dobrem dziecka, tymczasem z załączonych wspólnych fotografii rodzinnych nie wynika, by w czasie wspólnego spędzania czasu, M. S. (1) była nieszczęśliwa z czasu wspólnie spędzanego z byłym mężem i rodziną, a fotografie dotyczą różnych miejsc i czasookresu.

W oparciu o przeprowadzony materiał dowodowy , sąd obdarzył wiarą zeznania powoda jako wiarygodne w zakresie funkcjonowania rodziny po rozwodzie, natomiast nie obdarzył wiarą zeznań M. S. (2).

Biorąc pod uwagę powyższe, sąd stanął na stanowisku , że w okresie od dnia 2 października 2015 r do 30 września 2018 rodzina funkcjonowała, pozwany partycypował w kosztach jej utrzymania i nie było podstaw do żądania alimentów za ten czas. W tym zakresie powództwo uwzględniono.

Odnośnie żądania z art. 410 §2 kc, który to przepis stanowi, że świadczenie jest nienależne , jeżeli ten , kto je spełnił , nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby , której świadczył albo jeżeli podstawa świadczenia odpadała lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieni uświadczenia.

Uchylając alimenty za w/w okres, przesądzono jednocześnie, że wyegzekwowane świadczenie było nienależne.

W piśmie procesowym z dnia 19 listopada 2019 r. (k.98-100) pełnomocnik strony pozwanej zakładając , że nawet gdyby Sąd z jakichkolwiek powodów uznał powództwo z art. 138 krio za uzasadnione za okres 1.10.2015-30.09.2018 , to wyłączona została możliwość zwrotu wyegzekwowanego świadczenia w oparciu o art. 411 kc. W uzasadnieniu swojego stanowiska zacytowane zostały orzeczenie Sądu Najwyższego oraz orzeczenie Sądu Okręgowego w Suwałkach. Nie kwestionując argumentów w nich przedstawionych, za uwzględnieniem zwrotu nienależnie pobranego świadczenia przesadziło stanowisko –zeznania M. S. (3) . Będąc przesłuchiwana na rozprawie w dniu 3 marca 2020 r. w charakterze strony zeznała ona bowiem, że pieniądze, które otrzymała od komornika w wysokości 18 000 zł. , przeznaczyła głównie na dziecko, część tej kwoty jest odłożona dla córki, pieniądze są na rachunku przedstawicielki ustawowej w wysokości 6000 zł. Istotą obowiązku alimentacyjnego jest zaspokojenie bieżących potrzeb uprawnionego. Sąd stanął na stanowisku, że ta kwota, która pozostała po zaspokojeniu potrzeb uprawnionej córki stron, winna być zwrócona pozwanemu z tytułu nienależnie pobranego świadczenia. Strona powodowa w tym przedmiocie-wydatkowania wyegzekwowanych zaległych alimentów- nie zajęła stanowiska. Zatem skoro małoletnia córka ma zaspokojone wszystkie potrzeby i na to zaspokojenie zostało przekazana część świadczenia wyegzekwowanego zaległego oraz alimenty bieżące, postała kwota winna być zasądzona dla powoda.

W pozostałym zakresie, w tym również w zakresie żądania odsetek, również w powołaniu się na stanowiska cytowane przez pełnomocnika pozwanej w piśmie z 19 listopada 2019 r., powództwo zostało oddalone.

W oparciu o powyższą argumentację, orzeczono jak na wstępie, biorąc pod uwagę wynik postępowania , częściowe uwzględnienie powództwa przesadziło, że o kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak na wstępie.