Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 stycznia 2020 r. w Warszawie

sprawy Z. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek odwołania Z. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 18 marca 2019 r. znak: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 18 marca 2019 r. znak: (...)w ten sposób, że stwierdza, że odwołująca Z. A. nie pobrała nienależnie świadczenia za okres od 19 lutego 2019 r. do 30 czerwca 2019 r. w łącznej kwocie 594,96 zł (słownie: pięćset dziewięćdziesiąt cztery 96/100) z tytułu ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy kolejowy i nie zobowiązuje odwołującej Z. A. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 19 lutego 2019 r do 30 czerwca 2019 r. w kwocie 594,96 zł;

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. na rzecz odwołującej się Z. A. kwotę 270 zł (słownie: dwieście siedemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 2674/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. , decyzją z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...), przyznał ubezpieczonej Z. A. prawo do renty rodzinnej od dnia 19 lutego 2019 r., tj. od dnia śmierci męża. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę emerytury wskazując, że jest ona niższa od renty rodzinnej. Powołując się na treść art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2020 r. poz. 53) organ rentowy wskazał, że w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Ponadto organ rentowy poinformował ubezpieczoną o tym, że na poczet należności z tytułu renty rodzinnej za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. zaliczył kwotę wypłaconej emerytury. W związku z powyższym, na tej podstawie organ rentowy zażądał zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy w kwocie 594,96 zł (decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...) – nienumerowane karty akt organu rentowego).

W dniu 17 kwietnia 2019 r. ubezpieczona Z. A. złożyła odwołanie od decyzji z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...) domagając się jej zmiany poprzez odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. w łącznej kwocie 594,96 zł. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od organu rentowego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania. Uzasadniając swe stanowisko wskazała, że na poczet należności za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2019 r. organ rentowy zaliczył kwotę 2.573,08 z tytułu wypłaconej emerytury, co oznacza, że w tym okresie powinna ona korzystać z uprawnień związanych z pobieraniem deputatu węglowego kolejowego w formie ekwiwalentu pieniężnego. Ekwiwalent pieniężny jest bowiem świadczeniem związanym z istnieniem prawa do emerytury. Tym samym w ocenie odwołującej, w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji, nie zaistniały okoliczności powodujące zawieszenie prawa do w/w świadczenia. Ubezpieczona podkreśliła, że jej prawo do emerytury nie ustało, a uległo jedynie zawieszeniu wobec przyznania renty rodzinnej, jako świadczenia korzystniejszego. Z kolei tylko ustanie prawa do emerytury powoduje, że prawo do pobierania ekwiwalentu pieniężnego ustaje lub ulega zawieszeniu. Ubezpieczona powołała się także na okoliczność, że organ rentowy nie poinformował jej z jakiego powodu uznano, że świadczenie w postaci ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy kolejowy, zostało uznane jako nienależne. Takie pouczenie jest istotne dla oceny tego, czy świadczenie, którego zwrotu domagał się ZUS jest rzeczywiście świadczeniem nienależnym. Organ rentowy nie wskazał jednak na żaden przepis prawa, z którego wynikałoby, że prawo do pobierania ekwiwalentu pieniężnego ustało lub uległo zawieszeniu. Ponadto ZUS nie podał żadnych okoliczności, które w jego ocenie spowodowały ustanie lub zawieszanie prawa do świadczeń. Ubezpieczona zaakcentowała, że żadna z decyzji wydanych przez organ rentowy, w tym decyzja o przyznaniu renty rodzinnej, nie zawierała pouczenia o zawieszeniu prawa do pobierania ekwiwalentu pieniężnego w związku z zawieszeniem wypłaty emerytury. W orzecznictwie wskazuje się ponadto, że pouczenie musi być należyte, czyli wyczerpująco i wyraźnie wskazujące okoliczności, w jakich dochodzi do nienależnego pobrania świadczenia, dokonane w taki sposób, aby było zrozumiałe dla osoby, do której jest skierowane. Pouczenie nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń. A zatem zaskarżona decyzja zobowiązująca odwołującą do zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu jest błędna z racji braku stosownego pouczenia. Na poparcie swojego stanowiska odwołująca przywołała orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych (odwołanie z dnia 17 kwietnia 2019 r. k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 maja 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko, organ rentowy powołał argumentację analogiczną, jak w treści zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jeszcze raz podkreślił, że w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Wskazał, iż poinformował ubezpieczoną o tym, że na poczet należności z tytułu renty rodzinnej za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. zaliczył kwotę wypłaconej emerytury. Jednak z powyższego sformułowania nie można wyciągnąć wniosku, że pobranym za ten okres świadczeniem była emerytura. Wręcz przeciwnie, zdaniem ZUS, ze sformułowania tego wynika, że pobieranym za wskazany okres świadczeniem jest renta rodzinna, której wypłata została jedynie rozliczona poprzez zaliczenie na jej poczet wcześniej wypłaconej emerytury. Jest to jedynie zabieg techniczny, który nie przesądza o tym, że pobieranym świadczeniem była emerytura. W dalszej kolejności organ rentowy podkreślił, że zgodnie z art. 138 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Przy czym za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu art. 138 ust. 2 pkt 1 tego aktu prawnego uważa się świadczenia wypłacone pomimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. O powyższym ubezpieczona została pouczona, zgodnie z decyzją z dnia 20 lipca 2017 r. o przyznaniu dodatku pielęgnacyjnego, że w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń emerytalno- rentowych wypłaca się jedno z tych świadczeń-wyższe lub wybrane przez emeryta-rencistę. Ponadto z pouczenia tego wynika, ze osoba która nienależnie pobrała świadczenia, jest zobowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane uważa się z kolei świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie do nich prawa albo wstrzymanie wypłaty w całości lub części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku pobierania. W związku z powyższym organ rentowy stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawnie oraz faktycznie uzasadniona (odpowiedź na odwołanie z dnia 29 maja 2019 r. k. 5-6 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. A., ur. (...) był pracownikiem kolejowym. Od dnia 17 listopada 1997 r. ubezpieczony był uprawniony do pobierania świadczenia emerytalnego w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. W kolejnych latach świadczenie było przeliczane i waloryzowane w oparciu o dodatkowe dokumenty dotyczące przebiegu poszczególnych okresów zatrudnienia. W. A. zmarł w dniu 19 lutego 2019 r. (wniosek z dnia 12 września 1997 r. wraz z załącznikami, decyzja organu rentowego z dnia 16 października 1997 r., znak: E (...) i nast., odpis skrócony aktu zgonu – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w tomie I i II a.r.).

Z. A., ur. (...) w okresie od dnia 15 lutego 1971 r. do dnia 31 sierpnia 1997 r. była zatrudniona w (...) Państwowych (...) w N. na stanowisku dróżnika przejazdowego klasy II. Na mocy decyzji wydanej przez Zakład Kolejowych Emerytur i R. Wydział Przyznawania ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od dnia 1 września 1997 r. Do ustalenia prawa i wysokości świadczenia zostały uwzględnione następujące okresy: składkowe kolejowe w wymiarze 26 lat, 1 miesiąca i 24 dni, nieskładkowe kolejowe w wymiarze 4 miesięcy i 22 dni, składkowe niekolejowe w wymiarze 9 lat, 11 miesięcy i 19 dni oraz nieskładkowe niekolejowe w wymiarze 1 roku i 4 dni. Emerytura po waloryzacji od dnia 1 września 1997 r. wyniosła do wypłaty 761,84 zł. W kolejnych latach świadczenie było przeliczane i waloryzowane, przy czym na mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z 19 lutego 2004 r. emerytura została zwiększona o dodatkowy składnik, tj. deputat węglowy w kwocie 430,09 zł. Od dnia 1 marca 2011 r. całkowita kwota świadczenia do wypłaty wyniosła 1.576,43 zł (kwestionariusz dotyczący okresów zatrudnienia wraz z załącznikami, decyzja Zakładów Kolejowych Emerytur i R. Wydział Przyznawania z dnia 16 października 1997 r., decyzja ZUS z dnia 19 lutego 2004 r., decyzja ZUS z dnia 1 marca 2011 r. - nienumerowana dokumentacja zgromadzona w tomie II a.r.).

W dniu 8 marca 2019 r. ubezpieczona Z. A. złożyła w organie rentowym wniosek o rentę rodzinną po zmarłym w dniu 19 lutego 2019 r. mężu W. A.. W rozpoznaniu powyższego wniosku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W., decyzją z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...), przyznał ubezpieczonej Z. A. prawo do renty rodzinnej od dnia 19 lutego 2019 r., tj. od dnia śmierci męża. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę emerytury wskazując, że jest ona niższa od renty rodzinnej. Powołując się na treść art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2020 r. poz. 53) organ rentowy wskazał, że w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Ponadto organ rentowy poinformował ubezpieczoną o tym, że na poczet należności z tytułu renty rodzinnej za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. zaliczył kwotę wypłaconej emerytury. W związku z powyższym, na tej podstawie organ rentowy zażądał zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy w kwocie 594,96 zł (decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...) – nienumerowane karty akt organu rentowego).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz aktach rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Z. A. od decyzji organu rentowego z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...) jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl przepisu art. 40 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2020 r. poz. 53), kolejowa emerytura przysługuje pracownikowi kolejowemu urodzonemu przed dniem 1 stycznia 1949 r., który spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 55 lat, mężczyzn 60 lat oraz ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia na kolei, o których mowa w art. 44-45. Stosownie zaś do treści art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...), byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych albo przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także członkom rodziny tego pracownika pobierającym po nim rentę rodzinną przyznaną na podstawie wymienionych przepisów, przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego. Ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w ust. 1, przyznaje i wypłaca w dwóch terminach wraz z wypłatą emerytury lub renty: w marcu - za okres od 1 stycznia do 30 czerwca i we wrześniu - za okres od 1 lipca do 31 grudnia każdego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dotacji celowej z budżetu państwa. (ust. 5). W przypadku przyznania emerytury lub renty po terminie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego, ekwiwalent należny od dnia przyznania emerytury lub renty do końca półrocznego okresu, o którym mowa w ust. 5, wypłaca się łącznie z pierwszą należnością z tytułu emerytury lub renty (ust. 6). Emeryci i renciści nabywają prawo do ekwiwalentu pieniężnego z dniem przyznania emerytury lub renty (ust. 10). Prawo do pobierania ekwiwalentu pieniężnego ustaje lub ulega zawieszeniu wraz z ustaniem prawa do emerytury lub renty (ust. 11).

Jak wynika z akt sprawy ubezpieczona nabyła prawo do emerytury kolejowej od dnia 1 września 1997r. przyznanej na mocy decyzji Zakładu Kolejowych Emerytur i R. Wydział Przyznawania. Na mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 19 lutego 2004 r. emerytura została zwiększona o dodatkowy składnik, tj. deputat węglowy w kwocie 430,09 zł. Od dnia 1 marca 2011 r. całkowita kwota świadczenia do wypłaty wyniosła 1.576,43 zł. W rozpatrywanej sprawie istota sporu sprowadzała się do tego, czy w ustalonym stanie faktycznym Z. A. pobrała nienależne świadczenie i w związku z tym jest zobowiązana do jego zwrotu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazywał bowiem, że poinformował ubezpieczoną o tym, że na poczet należności z tytułu renty rodzinnej za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. zaliczył kwotę wypłaconej emerytury. W jego ocenie z powyższego sformułowania nie można natomiast wyciągnąć wniosku, że pobranym za ten okres świadczeniem była emerytura. Wręcz przeciwnie, zdaniem ZUS, ze sformułowania tego wynika, że pobieranym za wskazany okres świadczeniem jest wyłącznie renta rodzinna, której wypłata jednocześnie została rozliczona poprzez zaliczenie na jej poczet wcześniej wypłaconej emerytury. Jest to jedynie zabieg techniczny, który nie przesądza o tym, że pobieranym świadczeniem była emerytura. W związku z powyższym, na tej podstawie organ rentowy zażądał zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy w kwocie 594,96 zł.

W tym miejscu wskazać należy, że realizacja wypłaty deputatu przez organ rentowy na rzecz określonej kategorii emerytów i rencistów, następuje w oparciu o treść art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, natomiast zasady i sposób realizacji uprawnienia do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla, zwanego „ekwiwalentem”, przysługującego osobom uprawnionym zatrudnionym na kolei określa ustawa z 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...). Zgodnie zaś z art. 74 ust. 10 i ust. 11 w/w ustawy o komercjalizacji, emeryci i renciści nabywają prawo do ekwiwalentu pieniężnego z dniem przyznania emerytury lub renty. Ekwiwalent ten jest wypłacany wraz z wypłatą świadczenia emerytalnego bądź rentowego. Tym samym do momentu, do którego wypłacana jest emerytura bądź renta, osoba uprawniona do jednego ze wskazanych świadczeń jest również uprawniona do pobierania deputatu węglowego, jako ekwiwalentu pieniężnego. Ekwiwalent pieniężny jest bowiem świadczeniem związanym z istnieniem samego prawa do emerytury. Skoro zatem w rozpatrywanej sprawie w okresie od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2019 r. organ rentowy wypłacił odwołującej świadczenie emerytalne to tym samym świadczenie to powinno zostać powiększone o należny deputat węglowy. Wskazać bowiem należy, że powołane wyżej przepisy przyznają pracownikom kolejowym wypłatę ekwiwalentu pieniężnego z tytułu deputatu węglowego z dwóch odrębnych tytułów - z tytułu zatrudnienia i z tytułu przyznanego prawa do emerytury. Są to zatem dwa odrębne tytuły do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu deputatu węglowego - jeden należny na podstawie art. 74 ust. 1 powyższej ustawy w związku z nabyciem prawa do emerytury i ściśle związany z istnieniem tego prawa, a drugi wypłacany na podstawie układu zbiorowego, należny z tytułu

zatrudnienia w (...). Prawo do pobierania ekwiwalentu pieniężnego ustaje lub ulega zawieszeniu wraz z ustaniem prawa do emerytury lub renty (art. 74 ust. 11). W przepisie tym nie przewidziano innej przyczyny ustania prawa do deputatu węglowego pobieranego wraz z

emeryturą. A zatem skoro ubezpieczona była uprawniona do pobrania emerytury w okresie od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2019 r. to tym samym przysługiwało jej prawo do wypłaty deputatu węglowego, jako świadczenia ściśle związanego z pobraną emeryturą.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie ze stanowiącym podstawę wydania zaskarżonej decyzji przepisem art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Stosownie zaś do art. 138 ust. 2 ustawy emerytalnej, za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się: świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania, a także świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia. Zgodnie zatem z ust. 1 art. 138 ustawy emerytalnej obowiązkiem zwrotu objęte jest nie każde, a tylko świadczenie nienależnie pobrane, tj. świadczenie wypłacone pomimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania, bądź też świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez

osobę pobierającą świadczenia. Trafnie w piśmiennictwie wskazuje się na konieczność rozróżnienia tych dwóch świadczeń, tj. świadczenia nienależnie pobranego od świadczenia nienależnego. Każde świadczenie nienależnie pobrane jest nienależne, jednak nie działa tu reguła odwrotna. Istotny w realiach rozpoznanej sprawy jest fakt, że wypłata określonej jako nienależnie pobranej kwoty nie nastąpiła wskutek okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie świadczeń w całości lub w części, o których wnioskodawczyni została pouczona. W zakresie wykładni art. 138 ust. 1 pkt 1 ustawy

emerytalnej należy podzielić pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 06 grudnia 2010 r., (II UK 149/10), wskazujący na to, że pouczenie o którym mowa w tym przepisie jest przesłanką warunkującą obowiązek zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Świadczenie zawyżone lub wypłacone wskutek błędu organu rentowego jest nienależne, ale w przypadku braku zajścia przesłanek określonych w art. 138 ust. 2 pkt 1-2 nie będzie stanowić świadczenia nienależnie pobranego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 09 stycznia 2013 r., III AUa 786/12). Jak wynika ze zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy dokumentów, żadna z decyzji wydanych przez ZUS, poprzedzających decyzję z dnia 18 marca 2019 r., w tym decyzja o przyznaniu renty rodzinnej nie zawierała pouczenia o zawieszeniu prawa do pobierania ekwiwalentu pieniężnego w związku z zawieszeniem wypłaty emerytury. Pouczenie musi być natomiast należyte, czyli wyczerpująco i wyraźnie wskazujące okoliczności, w jakich dochodzi do nienależnego pobrania świadczenia, dokonane w taki sposób, aby było zrozumiałe dla osoby, do której jest skierowane. Pouczenie nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 17 lutego 2016 r., sygn. III AUa 751/15). W świetle zatem powyższych rozważań wskazać należy, że ze względu na brak odpowiedniego pouczenia, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 1 omawianej ustawy, deputat węglowy przyznany odwołującej w formie ekwiwalentu pieniężnego nie jest świadczeniem nienależnie pobranym. Skoro więc na podstawie art. 138 ust. 1 ustawy emerytalnej obowiązkowi zwrotu podlega tylko i wyłącznie świadczenie nienależnie pobrane, tj. świadczenie w rozumieniu art. 138 ust. 2, to Z. A. nie jest zobowiązana do zwrotu kwoty w wysokości 594,96 zł.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie Z. A. od decyzji z dnia 18 marca 2019 r., znak: (...), w konsekwencji, czego zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, że odwołująca Z. A. nie pobrała nienależnie świadczenia za okres od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. w łącznej kwocie 594,96 zł z tytułu ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy kolejowy i nie zobowiązał odwołującej do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za w/w okres czasu w kwocie 594,96 zł, o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804), zmienionego następnie rozporządzeniem z dnia 3 października 2016 r., zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz ubezpieczonej kwotę 270, zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt. 2 wyroku).

ZARZĄDZENIE

Odpis (...)

M.St.