Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2020 r. w Piszu

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko B. G.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz pozwanej B. G. kwotę 3 617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 758/19 upr

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wytoczyła powództwo przeciwko B. G. o zapłatę kwoty 19 141,87 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 17 812,24 złotych od dnia 10.09.2019r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 30.01.2018r. pomiędzy stronami zawarta została umowa pożyczki nr (...) z pakietem ubezpieczeniowym z terminem zapadalności wyznaczonym na dzień 15.02.2026r., na podstawie której powódka udzieliła pozwanej pożyczki gotówkowej w kwocie 25 137,08 zł. Pozwana zobowiązała się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 96 równych ratach płatnych do 15-ego dnia każdego miesiąca zgodnie z harmonogramem spłaty. Pozwana nie realizowała postanowień umowy. Z powodu braku spłaty wymaganych rat, powódka pismem z 13.06.2019r. wypowiedziała umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Korespondencja została doręczona pozwanej 24.06.2019r. Przed wytoczeniem powództwa powódka skierowała do pozwanej wezwanie do zapłaty, informując o możliwości zawarcia ugody/porozumienia w spłacie wymagalnego zadłużenia, jednakże do dnia dzisiejszego pozwana nie podjęła próby dobrowolnego uregulowania zadłużenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w niniejszej sprawie 23.09.2019r., Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakazał pozwanej zapłacić na rzecz powódki całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania (k. 6).

Pozwana w przepisanym terminie wniosła sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. Wniosła o zawieszenie niniejszego postępowania z uwagi na toczące się śledztwo. Podniosła, że została pokrzywdzona przez przestępcze działania J. W. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Operacje (...), jak również reprezentującej (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T.. Prokuratura Rejonowa w Ełku w postępowaniu pod sygn. akt PR 2 Ds. 243/2019 postawiła J. W. zarzuty doprowadzenia do niekorzystanego rozporządzenia mieniem znacznej wartości poprzez wprowadzenie w błąd, co do faktycznej zdolności kredytowej kredytobiorców oraz ilości zaciąganych przez nich zobowiązań w innych bankach, a także faktycznej możliwości osiągnięcia deklarowanego zysku oraz możliwości spłaty zaciągniętych zobowiązań finansowych, a także przejęcia i używania środków pieniężnych pochodzących z ww. przestępstwa. Śledztwo to przejęła Prokuratura Okręgowa w Suwałkach, która prowadzi je pod sygn. akt PO 1 Ds. 51/2019. Ewentualnie, pozwana wniosła o oddalenie powództwa jako bezzasadnego i o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zakwestionowała roszczenie powódki tak co do zasady, jak i wysokości.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 30 stycznia 2018 roku pomiędzy (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., a B. G. zawarta została umowa pożyczki o numerze (...), w ramach której B. G. przyznana została kwota 25 137,08 złotych, a wypłacona na rachunek bankowy została kwota 17 500 złotych.

Zgodnie z harmonogramem spłat, B. G. zobowiązała się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami umownymi w 96 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych płatnych do 15-ego dnia każdego miesiąca począwszy od marca 2018 roku, w wysokości określonej w planie spłaty.

(dowód: umowa pożyczki k. 23)

W związku z brakiem spłaty zadłużenia wymagalnego w wysokości 1 157,61 złotych, pismem z 13 czerwca 2019 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypowiedziała umowę pożyczki z 30 stycznia 2018 roku z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie Bank poinformował, że brak spłaty zadłużenia wymagalnego przed upływem terminu wypowiedzenia spowoduje, że cała kwota pożyczki wraz z odsetkami i opłatami stanie się przeterminowana i wymagalna. Jeżeli natomiast w okresie wypowiedzenia nastąpi spłata całości zadłużenia wymagalnego, wypowiedzenie należy traktować jako bezskuteczne, a w konsekwencji umowa kontynuowana będzie na dotychczasowych obowiązujących warunkach.

Pismo zawierające oświadczenie Banku o wypowiedzeniu umowy pożyczki zostało doręczone B. G. w dniu 24.06.2019r.

Wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne.

(dowód: pismo z 13.06.2019r. wraz z dowodem doręczenia k. 27-28)

Pismem z 1 sierpnia 2019 roku, doręczonym pożyczkobiorcy w dniu 12 sierpnia 2019 roku, (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. skierowała do B. G. wezwanie do zapłaty w terminie 7 dni zadłużenia z tytułu umowy pożyczki numer (...), które na dzień sporządzenia pisma wynosiło 18 875,42 złotych. Jednocześnie Bank poinformował o możliwości złożenia w terminie 7 dni wniosku o zawarcie porozumienia lub umowy ugody, ustalających warunki spłaty zadłużenia.

(dowód: pismo z 01.08.2019r. wraz z dowodem doręczenia k. 34-35; historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 29-31)

Prokuratura Okręgowa w Suwałkach przejęła do prowadzenia i zarejestrowała pod sygn. akt PO I Ds. 51.2019 postępowanie Prokuratury Rejonowej w Ełku prowadzone pod sygn. akt PR 2 Ds. 243.2019 w sprawie oszustwa na szkodę wielu osób w postaci doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości ustalonych w sprawie pokrzywdzonych, w tym B. G., poprzez wprowadzenie w błąd co do faktycznej zdolności kredytowej kredytobiorców oraz ilości zaciąganych przez nich zobowiązań w innych bankach, a także faktycznej możliwości osiągnięcia deklarowanego zysku oraz możliwości spłaty zaciągniętych zobowiązań finansowych, a także przejęcia i używania środków pieniężnych pochodzących z ww. przestępstwa.

(dowód: pismo z Prokuratury Okręgowej w Suwałkach k. 68)

Sąd zważył, co następuje:

Zawarta przez strony umowa pożyczki zasadniczo jest regulowana w przepisach art. 720-724 k.c., a także znajdują do niej zastosowanie przepisy ustawy z 12.05.2011r. o kredycie konsumenckim na mocy art. 3 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, a nadto przepisy ustawy Prawo bankowe z 29.08.1997r.

Pozwana wniosła o zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie z uwagi na toczące się śledztwo przeciwko J. W., jednak niniejsze powództwo – w ocenie Sądu – winno być oddalone z powodów, które nie mają związku z zarzutami przedstawionymi podejrzanej.

Roszczenie powódki podlegało oddaleniu, albowiem powódka nie zdołała wykazać, że roszczenie o zwrot pożyczki stało się wymagalne z chwilą jego wypowiedzenia. Podkreślenia przy tym wymaga, iż żądanie swoje powódka wywodziła z faktu postawienia całego zobowiązania w stan wymagalności w związku z wypowiedzeniem umowy pożyczki łączącej ją z pozwaną, a tym samym winna była wykazać, iż wypowiedzenie to było skuteczne. Okoliczność, iż pozwana faktu tego nie podważała, nie zwalniała Sądu z obowiązku przesądzenia prawidłowości wypowiedzenia wiążącej strony umowy.

Zgodnie z art. 75c ust. 1-6 ustawy Prawo bankowe, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę. Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych.

Zdaniem Sądu, powód dokonał wypowiedzenia umowy pożyczki w wadliwy sposób, bez wdrożenia procedury wynikającej z przepisu art. 75c ustawy Prawo bankowe. Uwzględniając treść wspomnianego przepisu uznać należy, że bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu. W pierwszej kolejności bank winien doręczyć kredytobiorcy wezwanie oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu, wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych), na spłatę zadłużenia. Dopiero po upływie tego terminu może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. W przypadku, gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu. Procedura wynikająca z art. 75c ustawy nie może być przeprowadzona także po złożeniu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, tym samym wypowiedzenie umowy kredytu nie może być konwalidowane poprzez późniejsze działania. Wskazany przepis prawa bankowego stanowi w całości przepis semidyspozytywny. Może zostać zmieniony w umowie kredytu albo osobnym porozumieniu jedynie na korzyść kredytobiorcy, na przykład przez wydłużenie terminu na złożenie wniosku w sprawie restrukturyzacji kredytu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15.04.2019r. w sprawie V ACa 663/18, Legalis; podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19.07.2018r. w sprawie I ACa 285/18).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, iż powódka w pierwszej kolejności wypowiedziała umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, po upływie którego to okresu, pismem z 1 sierpnia 2019 roku wezwała pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni zadłużenia z tytułu umowy pożyczki numer (...), informując jednocześnie o możliwości złożenia w terminie 7 dni wniosku o zawarcie porozumienia lub umowy ugody, ustalających warunki spłaty zadłużenia.

Podkreślić należy, że od banku jako profesjonalisty należy oczekiwać, aby działania upominawcze były zgodne z dyspozycją art. 75c prawa bankowego i tym samym poprzedzały właściwe wypowiedzenie umowy. Z samej istoty upomnienia wynika, że stanowi ono rodzaj skarcenia, napomnienia, przypomnienia, lecz nie ukarania. Sekwencja oświadczeń powodowego banku powinna być taka, że w pierwszej kolejności winien on wezwać kredytobiorcę do zapłaty, z poinformowaniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację, a następnie, w przypadku bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu, złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Tego w rozpatrywanym przypadku nie było.

Mając powyższe na uwadze, uznając roszczenie powódki za niezasadne, na podstawie powołanego przepisu Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepisy § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W tym przypadku jest to kwota 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.