Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodnicząca: Sędzia Marzena Sirokos

Protokolant: st.sekr.sądowy Karolina Klufczyńska

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2019 r. w Brodnicy

na rozprawie sprawy z wniosku M. J.

z udziałem Gminy M. B.

o przyznanie okresowego wynagrodzenia za opiekę nad ubezwłasnowolnioną całkowicie W. L.

p o s t a n a w i a:

1)  przyznać M. J. wynagrodzenie za sprawowanie opieki nad ubezwłasnowolnioną całkowicie W. L. za okres od 1 maja 2019 roku do 30 listopada 2019 roku w łącznej kwocie 2.100 zł ( dwa tysiące sto złotych ) ustalając wynagrodzenie 300 zł (trzysta złotych) za każdy miesiąc,

2)  ustala, że przyznane wynagrodzenie opiekunowi będzie wypłacone ze środków publicznych,

3)  stwierdzić brak podstaw do uwzględnienia wniosku w pozostałym zakresie,

4)  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność

Sygn. Akt III RNs 100/19

UZASADNIENIE

M. J. wniosła o przyznanie jej okresowego wynagrodzenia za sprawowanie opieki, jako opiekuna prawnego nad całkowicie ubezwłasnowolnioną W. L..

Uściślając roszczenie wniosła o przyznanie jej ze środków publicznych w maksymalnej wysokości wynagrodzenia za sprawowanie opieki tj. 10 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za okres od maja 2019r.

Uzasadniając wniosek podała m.in., że: W. L. jest dla opiekuna całkowicie obcą osobą. Z bliskiej rodziny posiada tylko brata, który nie chce utrzymywać z nią kontaktu. Sprawowanie opieki prawnej nad Panią L. wiąże się dla opiekuna z dużymi nakładami czasu. Pani L. zawarła w przeszłości niekorzystne zobowiązania finansowe, w tym umowy pożyczek i kredytów. Nadal spływają roszczenia finansowe, realizowane są potrącenia komornicze. Ponadto Pani L. jest chora onkologicznie, co skutkuje licznymi wyjazdami do poradni i szpitali. Pani L. jest objęta opieką paliatywną. Sprawowanie opieki nad Panią L. zabiera opiekunowi dużo czasu, co odbywa się kosztem jego życia rodzinnego i spiętrzeniem obowiązków służbowych w pracy zawodowej.

Gmina M. B. reprezentowana przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w odpowiedzi na wniosek nie zajęła stanowiska czy wnosi o uwzględnienie czy oddalenie wniosku. Uczestnik podniósł, natomiast, że zgodnie z art. 162 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. W związku z faktem, podanym we wniosku, że Pani W. L. przebywa obecnie w Domu Pomocy Społecznej w W., gdzie ma na pewno zapewnioną opiekę, zdaniem Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B., Sąd powinien rozważyć czy nie zachodzi negatywna przesłanka z art. 162 § 2, że wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny. Przesłanka ta podlega ocenie Sądu, ponieważ gmina wykonuje tylko postanowienia Sądu.

Sąd ustalił, co następuje:

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2015r. w sprawie I Ns 65/15 Sąd Okręgowy w Toruniu ubezwłasnowolnił całkowicie W. L. urodzoną (...) w miejscowości B., córki J. i F. z powodu zaburzeń psychicznych pod postacią otępienia procesów poznawczych o głębokim stopniu nasilenia.

Postanowieniem z dnia 4 lutego 2016r. Sąd Rejonowy w Brodnicy w sprawie I R Ns 192/15 ustanowił opiekuna prawnego dla ubezwłasnowolnionej całkowicie W. L.. Obowiązki opiekuna powierzył E. B., siostrze ubezwłasnowolnionej. Ubezwłasnowolniona ma też brata, ale zerwał kontakt z siostrami.

Od 4 grudnia 2016r. W. L. przebywa w Domu Pomocy Społecznej w W.. Ubezwłasnowolniona nie jest w stanie samodzielnie egzystować, wymaga całodobowej opieki. W. L. ponosi 70% wysokości swojej renty kosztów pobytu w (...), resztę pokrywa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w G. D.. 31 lipca 2017r. opiekun prawny Pani E. B. zmarła.

Postanowieniem z dnia 22 lutego 2018r. w sprawie III R Ns 1287/17 Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich powierzył M. J. obowiązki opiekuna prawnego.

M. J. mieszka w B.. Pracuje w Domu Pomocy Społecznej w W. na stanowisku pracownika socjalnego w pełnym wymiarze godzin pracy. Jej miesięczne netto wynagrodzenie to kwota 2.600zł.

Ubezwłasnowolniona choruje m.in. na: nadciśnienie tętnicze, padaczkę, enecefalopatię, polineuropatię poalkoholową, nowotwór gruczołu piersiowego. Otrzymuje rentę 1660,57zł. z czego 499,60zł ma potrąceń komorniczych oraz 70% przekazywane jest na jej koszt utrzymania w (...). Ubezwłasnowolniona nie posiada majątku. Nadal wymaga całodobowej opieki.

Do obowiązków zawodowych M. J. należy prowadzenie dokumentacji pacjentów, dba o ich finanse, pilnuje rożnych zaświadczeń, zwraca się o rożne zaświadczenia, wykonuje „biurową pracę” związaną z obsługą pacjentów. Jako opiekun prawny ma dodatkowe obowiązków, które musi wykonywać i w czasie pracy i po godzinach pracy. Jeździ z ubezwłasnowolnioną do specjalistów. Jeżdżą do szpitala do G., na konsultację do poradni onkologicznej w B., która jest czynna od godziny 15.00., jeżdżą na kontrole USG do G., ta poradnia czynna jest od godz. 15.00. Pani W. obciążona jest medycznymi obciążeniami, zdarzają się padaczki i znowu wtedy potrzebna jest konsultacja lekarska a przy konsultacji potrzebny jest opiekun. Jeśli coś dzieje się w godzinach pracy to opiekun jeździ samochodem służbowym, ale wtedy musi „nadgonić” swoją pracę poza czasem pracy w zakładzie, a jeśli coś się dzieje po godzinach pracy to musi z podopieczną jechać prywatnym samochodem. Musi oświadczyć się m.in. czy wyraża zgodę np. na zabieg. Ubezwłasnowolnioną czekają badania psychiatryczne, kolejne będą w styczniu. Ubezwłasnowolniona jest „chodząca”, ale jednego zdania konkretnego nie powie. Opiekun robi też zakupy dla W. L.. Opiekun wystąpił z pismem do (...)u o uzyskanie dodatkowych pieniędzy na leki. U ubezwłasnowolnionej zachodzi już konieczność zakładania pielucho-majtek. Opiekun pracuję od 7.00 - do 15.00, jeśli coś się dzieje z panią L. to jest zaangażowana po godzinie 15.00. Brat Pani L. nadal nie chce utrzymywać z siostrą kontaktów.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań M. J. k. 60 – 60v., akt sprawy Op 3/18 w tym zawartych w nich postanowień, sprawozdań o ubezwłasnowolnionej.

Zeznania opiekuna prawnego były rzeczowe i szczere i Sąd w pełni dał im wiarę.

Dokumentami zawartymi w aktach postępowania opiekuńczego ubezwłasnowolnionej Op 3/18 Sąd był związany.

Sąd zważył, co następuje:

Kwestię wynagrodzenia opiekuna reguluje art. 162 krio. Z treści § 1 cytowanego przepisu wynika, że Sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Z treści § 2 tego przepisu wynika z kolei, że jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego wynagrodzenia nie przyznaje się. W przypadku przyznania wynagrodzenia pokrywa się ono z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej, co wskazuje § 3 omawianego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 53a Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 930 ze zm.) wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. Wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni, z których wynika, że nakład pracy przez cały okres sprawowanej opieki jest duży i angażuje ona swój prywatny czas poświęcając go swojej podopiecznej. Wnioskodawczyni z uwagi na pełnioną funkcję opiekuna i stan zdrowotny podopiecznej musi być dyspozycyjna praktycznie 24 godziny na dobę. Opiekun prawny wykazała bardzo duże zaangażowanie, jakie wkłada, aby podopieczna miała zapewnione wszystkie potrzeby.

Sąd oczywiście miał świadomość, że ocenia pracę opiekuna w sytuacji, gdy podopieczna przebywa w specjalistycznej placówce i płaci za swoje utrzymanie częściowo ze swojej renty – ta okoliczność miała wpływ przy ocenianiu przez sąd nakładu pracy opiekuna i miarkowaniu wysokości wynagrodzenia.

Według Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w pierwszym kwartale 2019r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w pierwszym kwartale 2019 r. wyniosło 5014,94 zł. Maksymalna kwota wynagrodzenia zgodnie z cytowanymi przepisami to kwota 501 zł.

Sąd uznał, że kwota 300zł miesięcznego wynagrodzenia jest właściwa.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy Sąd uznał, że wnioskodawczyni M. J. ma prawo do żądania, co miesięcznego wynagrodzenia za sprawowanie opieki nad W. L.. Nie można nie przyznać żadnego wynagrodzenia, bo to tak jakby zlekceważyło się obowiązki i nie doceniło pracy opiekuna i też, co nie jest be znaczenia ciągłej gotowości do określonych działań na rzecz ubezwłasnowolnionej. Okoliczność, że W. L. mieszka w domu pomocy społecznej nie zwalnia z obowiązków opiekuna gdyby tak było to np. ustawodawca nie przewidziałby instytucji opiekuna prawnego dla osób przebywających w domu pomocy społecznej.

Na dokonaną przez Sąd ocenę wpłynęło także to, że wnioskodawczyni prawidłowo z pełnym zaangażowaniem sprawuje opiekę. Ponosi nie tylko czas, ale i koszty związane z pełnieniem funkcji opiekuna. Reasumując wskazane wyżej ustalenia oraz rozważania skłoniły Sąd do rozstrzygnięć zawartych w postanowieniu. I tak Sąd w punktach 1) postanowienia postanowił przyznać M. J. wynagrodzenie za sprawowanie opieki w łącznej kwocie 2100 zł (dwa tysiące sto złotych) ustalając wynagrodzenie 300 zł (trzysta złotych) za każdy miesiąc, za sprawowanie opieki nad W. L. od 1 maja 2019 roku do 30 listopada 2019 roku. Sąd w pkt 2) ustalił jednocześnie, że przyznane wynagrodzenie opiekunowi będzie wypłacone ze środków publicznych. Uwzględniając żądanie w części Sąd w punkcie 3) orzekł o braku podstaw do uwzględnienia wniosku w pozostałym zakresie, tj. przekraczającym kwotę żądanego wynagrodzenia. W punkcie 4) postanowienia Sąd rozstrzygnął o kosztach postępowania ustalając, iż kosztami tymi obciąża Skarb Państwa.