Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 190/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może
ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343,
art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie
o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji
zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie
przypisano)

1

G. P. (2)

w okresie od dnia 18 sierpnia 2013r do dnia 22 stycznia 2014r w J., będąc właścicielem Gospodarstwa (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła firmę PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wyzyskania błędu w zakresie swoich możliwości finansowych i zamówiła towar o łącznej wartości 20.109,79 zł i pomimo upływu terminu płatności nie uregulowała swoich zobowiązań czym działała na szkodę PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. oddział w J.

tj. czynu wyczerpującego znamiona art. 286§1 kk w zw. z art. 12§1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżona prowadziła gospodarstwo rolne. Od marca 2012 r. współpracowała z firma PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.. W punkcie firmy w J. dokonywała zakupów środków ochrony roślin. Z uwagi na długotrwałą współpracę z prezesem firmy faktury za zakup towarów wystawiane były z odroczonym terminem płatności. Przez cały okres współpracy oskarżona miała opóźnienia w płatnościach za zamówiony towar i stopniowo regulowała zaległości. Dokonywane przez nią wpłaty zaliczane były przez pokrzywdzonego na najstarsze nie uregulowane faktury.

wyjaśnienia oskarżonej, zeznania I. S.,

odpis KRS

k. 105 – 106, 164

k. 20 – 21, 231

k. 3 – 4, 124 – 130, 168 - 169

W dniu 24 lipca 2013 r. oskarżona dokonała działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości gruntowej obejmującej prowadzonej przez nią gospodarstwo rolne. Na mocy tej umowy właścicielami działek wchodzących w skład gospodarstwa stali się M. P. co do działki (...) i J. P. co do działek (...) . Dodatkowo G. P. (2) zaczęła mieć kłopoty ze zdrowiem. Sytuacja finansowa oskarżonej była coraz gorsza. Formalnie oskarżona zakończyła prowadzenie działalności z dniem 7 stycznia 2014 r. O fakcie zbycia gospodarstwa, zakończenia działalności i pogłębiającej się złej sytuacji finansowej G. P. (2) nie poinformowała pokrzywdzonego. W dniu 14 stycznia 2014 r. pokrzywdzona dokonała darowizny udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu na rzecz syna M. P..

wyjaśnienia oskarżonej zeznania I. S.

kopie aktów notarialnych, zaświadczenie

k. 105 – 106, 164,

k. 20 – 21, 231,

k. 49 - 56

k. 171

W okresie od 18 sierpnia 2013 r. do 22 stycznia 2014r. oskarżona dokonywała sporadyczne płatności na rzecz pokrzywdzonego. Dokonywane przez nią wpłaty zaliczane były przez pokrzywdzonego na najstarsze nie uregulowane faktury. G. P. (2) ostatniej wpłaty dokonała w dniu 4 lipca 2014 r. PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. skierowała sprawę na drogę postępowania sądowego . W dniu 14 czerwca 2016 r. w sprawie I C 2232/15 zapadł wyrok, w którym Sąd Rejonowy w Kaliszu zasądził od G. P. (2) na rzecz PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. kwotę 18.008,56 zł. Prowadzona przeciwko oskarżonej egzekucja komornicza na podstawie w/w wyroku okazała się bezskuteczna. Do chwili wydania wyroku w przedmiotowej sprawie wyroku oskarżona nie uregulowała pozostałych należności i w żaden sposób nie skontaktowała się z pokrzywdzonym w celu polubownego zakończenia sporu i uregulowania zaległości. Na dzień zamknięcia przewodu sądowego zaległość wyniosła 19324,44 zł.

wyjaśnienia oskarżonej zeznania I. S.

wezwanie do zapłaty kopia wyroku

kopia postanowienia kopia akt komorniczych

kopie dowodów wpłat

rozliczenie

k. 105 – 106, 164,

k. 20 – 21, 231,

k. 5,

k. 6, 122 – 123,

k. 7

k. 29 – 39,

k. 172 – 220,

k. 225 - 226

Oskarżona G. P. (2) ma 61 lat. Posiada wykształcenie średnie. Jest wdową, nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Oskarżona utrzymuje się z renty chorobowej w wysokości 800 złotych. Oskarżona nie była uprzednio karana.

wyjaśnienia oskarżonej, karta karna, zaświadczenie

opinia

k. 105 – 106, 164

90

135

k. 144 - 148

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie
przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1-4

Wyjaśnienia oskarżonej

Oskarżona słuchana w toku postępowania przygotowawczego przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i wyraziła skruchę. Złożyła w trybie art. 335 § 1 kpk wniosek o dobrowolne poddanie się karze. Na posiedzeniu sądu w tym przedmiocie cofnęła swój wniosek albowiem jej obrońca wskazał, iż nie jest możliwe orzeczenie zobowiązania oskarżonej do wykonania orzeczenia w innym postępowaniu, o co wnosił oskarżyciel posiłkowy.

Na rozprawie przed sądem oskarżona nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wskazała, iż w żaden sposób nie wprowadzała pokrzywdzonego w błąd, a w okresie wskazanym w zarzucie dokonywała na jego rzecz wpłat za pobrany towar.

Zdaniem Sądu oświadczenie oskarżonej i jej wyjaśnienia w zakresie nie przyznania się do winy nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym i zdaniem Sądu stanowi linię obrony przyjętą przez oskarżoną. Przedstawiona przez oskarżoną wersja jest najbardziej korzystna z punktu widzenia jego obrony, jednakże pozostaje ona w sprzeczności z obiektywnie ustalonymi w oparciu o przeprowadzone dowody faktami, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Jak wynika z załączonych dokumentów, których wiarygodności oskarżona nie kwestionowała pobierała ona towar od pokrzywdzonego i nie poinformowała go o fakcie zbycia gospodarstwa, o zakończeniu jego prowadzenia oraz pogłębiającej się złej sytuacji finansowej.

1-3

Zeznania I. S.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania świadka I. S., która opisała jak doszło do zawarcia umowy z oskarżoną oraz jaką szkodę w wyniku działań oskarżonej poniósł pokrzywdzony. Świadek wskazała ponadto w jaki sposób zostały rozliczone wpłaty dokonywane przez G. P. (2). Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, gdyż są one konsekwentne, logiczne, znajdują potwierdzenie w wiarygodnym materiale dowodowym – szczególnie w przedłożonych dokumentach.

1-4

Opinia biegłych

Sąd uznał za trafną i przydatną dla rozstrzygnięcia jako sporządzoną zgodnie z zasadami sztuki opinię biegłych lekarzy psychiatrów w zakresie stwierdzenia czy w chwili dokonania zarzucanego czynu G. P. (2) miała zachowaną lub ograniczoną zdolność do rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swym postępowaniem. Biegli w oparciu o analizę akt sprawy, dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania psychiatrycznego wskazali, iż nie stwierdzili u oskarżonej zaburzeń psychicznych mogących wpływać na zaburzenia świadomości i w chwili popełnienia czynu jej poczytalność nie budziła wątpliwości.

1-4

Dokumenty

Za wiarygodne należało uznać także zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie sądu wątpliwości.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia
dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt
1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Oskarżony

X

3.1. Podstawa prawna
skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania
zgodna z zarzutem

1

G. P. (2)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Oskarżona G. P. (2) w okresie od dnia 18 sierpnia 2013r do dnia 22 stycznia 2014r w J., będąc właścicielem Gospodarstwa (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła firmę PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wyzyskania błędu w zakresie swoich możliwości finansowych i zamówiła towar o łącznej wartości 20.109,79 zł i pomimo upływu terminu płatności nie uregulowała swoich zobowiązań czym działała na szkodę PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. oddział w J. tj. czynu wyczerpującego znamiona art. 286§1 kk w zw. z art. 12§1 kk

Przestępstwo oszustwa polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzania własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania w celu uzyskania korzyści majątkowej. Zachowanie karalne określone zostało w przepisie art. 286 § 1 k.k. za pomocą znamienia czynnościowo-skutkowego. W sytuacji wprowadzenia w błąd sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego lub innej osoby, której mienie stanowi przedmiot rozporządzenia dokonywanego przez wprowadzonego w błąd, fałszywe wyobrażenie, zaś przy wyzyskaniu błędu wykorzystuje już istniejącą rozbieżność między stanem świadomości dokonującego rozporządzenia mieniem a rzeczywistością, której sprawca nie koryguje, lecz używa dla uzyskania przez siebie lub kogo innego osiągnięcia korzyści majątkowej, wynikającej z niekorzystnego dla pokrzywdzonego rozporządzenia mieniem (por. wyrok SN z 2 grudnia 2002 r., IV KKN 135/00, LEX nr 74478).

W przedmiotowej sprawie oskarżona zobowiązała się wobec pokrzywdzonego do zapłaty za zamówiony i pobrany towar. Działanie sprawcy polegające na zaciągnięciu zobowiązania przy istnieniu już w momencie zawierania umowy zamiaru niewykonania tej umowy wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Oskarżona zawierając umowy, których nie wykonała doprowadziła pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. G. P. (2) nie uregulowała należność za towar zamówiony i pobrany od PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. Oddział w J..

Przestępstwo oszustwa określone w art. 286 § 1 k.k. jest przestępstwem umyślnym, kierunkowym. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca, podejmując zachowanie, musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Sprawca nie tylko musi chcieć uzyskać korzyść majątkową, lecz musi także chcieć w tym celu użyć określonego sposobu działania lub zaniechania. O zamiarze sprawcy przesądza całokształt tak podmiotowych, jak i przedmiotowych okoliczności sprawy. Dopiero bowiem na podstawie wszystkich okoliczności dotyczących danego wypadku i osoby sprawcy możliwe jest odtworzenie rzeczywistych przeżyć sprawcy i ustalenie, do czego zmierzał, czego chciał, względnie - postępując w określony sposób - co przewidywał i na co się godził.

Oskarżona wiedziała, iż nie wykona umów zawartych w okresie wskazanym w zarzucie. Nie poinformowała pokrzywdzonego o zmianie swojej sytuacji finansowej i zaprzestaniu prowadzenia działalności. W trakcie dłużej trwającej współpracy doszło do istotnej zmiany sytuacji finansowej, w tym w szczególności - istotnego pogorszenia płynności finansowej. Niepoinformowanie o tej okoliczności oraz kontynuowanie współpracy stanowi, zdaniem sądu, realizację znamion oszustwa. Trafnie wskazuje się w orzecznictwie, że w sytuacji gdy sprawca wiedział o istotnym pogorszeniu lub utracie płynności finansowej i nie informując o tym fakcie kontrahenta, kontynuował współpracę, realizując uprzednio ustalone zasady zamówienia, przyjąć należy, że doszło do wyzyskania błędu polegającego na nieaktualnym przeświadczeniu o posiadaniu przez sprawcę zdolności do rzeczywistego wypełnienia ciążących na nim zobowiązań i doprowadzenia w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (por. stanowisko SA w K. zawarte w wyroku z dnia 10 lipca 2014 r., II AKa 229/14). Zła sytuacja finansowa G. P. (2) nie była spowodowana zdarzeniem nagłym, lecz narastała z upływem kolejnych miesięcy. Oskarżona wiedząc o utracie płynności finansowej, nadal realizowała zamówienia w firmie pokrzywdzonego. Dla odpowiedzialności oskarżonej bez znaczenia są przyczyny niepowodzenia gospodarczego jej działalności gospodarczej. Istotne jest to, że odbierając towar zamówiony od pokrzywdzonego nie tylko przerzuciła na niego ryzyko prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, ale w konsekwencji obciążyła go pełnymi konsekwencjami finansowymi tych działań. ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie sygn. akt II AKa 229/14 opubl. LEX 1566609)

Oskarżona podjęła więcej zachowań w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dlatego należało przyjąć, iż jej działanie stanowi jeden czyn zabroniony.

Zarzucany oskarżonej czyn był przez nią zawiniony, brak bowiem jakichkolwiek okoliczności wyłączających bezprawność bądź winę oskarżonej. Oskarżona w chwili dokonania zarzucanego jej czynu rozumiała jego znaczenie i mogła pokierować swoim postępowaniem. Miała zdolność rozpoznania bezprawności czynów i zachodziła normalna sytuacja motywacyjna.

3.2. Podstawa prawna
skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania
niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

G. P. (2)

1

1

Przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę jako okoliczność obciążającą stopień społecznego niebezpieczeństwa przestępstwa. Wymierzając karę oskarżonej sąd wziął pod uwagę stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, które należy ocenić jako znaczne. Przemawia za tym postawa oskarżonej, postać zamiaru, a także sposób i okoliczności popełnienia zarzucanego jej czynu. Sąd uwzględnił również rodzaj i rozmiar ujemnych następstw wywołanych zachowaniem oskarżonej oraz uprzednią niekaralność oskarżonej.

Mając powyższe na uwadze Sąd kierując się określonymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. dyrektywami wymiaru kary wymierzył oskarżonej karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu orzeczona kara jest sprawiedliwa i słuszna w odczuciu społecznym, spełniając tym samym wymogi prewencji generalnej, jak również stanowi zasłużoną dolegliwość, jaka spotyka sprawcę za naruszenie pozostających pod ochroną dóbr. Uwzględniając postawę oskarżonej, jej warunki osobiste i dotychczasowy sposób życia Sąd uznał, iż takie orzeczenie kary jest jedynym adekwatnym dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

G. P. (2)

2

1

Sąd na podstawie art. 69 §1 kk i 70 § 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary na okres próby 3 lat. Zdaniem Sądu dokonując oceny zarówno okoliczności przedmiotowych związanych z popełnionym przez oskarżoną przestępstwem w niniejszej sprawie, jak i analizując postawę samej oskarżonej zauważyć należy, iż istnieją pozytywne prognozy na przyszłość, które dają podstawę do przyjęcia, iż mimo zawieszenia wykonania kary oskarżona więcej nie popełni już przestępstw. Podejmując decyzję o wymierzeniu kary pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem Sąd uznał, iż spełni ona cele wychowawcze i prewencyjne wobec oskarżonej. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności będzie mobilizowało oskarżoną do spłaty przedmiotowej należności, gdyż brak spłaty zobowiązań skutkować może zarządzeniem wykonania kary pozbawienia wolności.

G. P. (2)

3

1

Na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązał oskarżoną do informowania sądu o przebiegu okresu próby na piśmie co 6 miesięcy. Umożliwi to sądowi bieżącą kontrolę przebiegu okresu próby.

G. P. (2)

4

1

Na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 kk sąd zobowiązał oskarżoną do wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 14 czerwca 2016r w sprawie I C 2232/15 w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W warunkach niniejszej sprawy odstąpienie od obowiązku w zakresie naprawienia szkody wobec pokrzywdzonego byłoby oczywiście niecelowe, a nawet demoralizujące. Jak wiemy na podstawie dowodów z akt sprawy, oraz deklaracji pokrzywdzonego, pomimo prawomocnego orzeczenia w sprawie Sądu Rejonowego w Kaliszu, sygn. akt I C 2232/15, i prowadzonej egzekucji, pokrzywdzony nie uzyskał dotychczas nic z tytułu naprawienia szkody. Zabiegi oskarżonej w zakresie zbycia majątku skutkują brakiem efektów egzekucji komorniczej. Zachodzi obecnie obawa, że oskarżona nadal cieszy się korzyściami uzyskanymi z przestępstwa i nie ma zamiaru szkody naprawić. To sytuacja zdecydowanie nie do zaakceptowania z uwagi na probacyjny charakter kary oraz sprawiedliwość samego rozstrzygnięcia. W zakresie możliwości orzeczenia na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. zobowiązania do wykonania orzeczenia zapadłego w innym postępowania, w tym postępowaniu cywilnym, można już mówić o ukształtowanej linii orzeczniczej. Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2014 r. Sąd Najwyższy, w sprawie IV KK 219/14, stwierdził dopuszczalność tego rodzaju obowiązku. Takie stanowisko obecnie zostało podtrzymane przez kolejne orzeczenia.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował
określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez
stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt

rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5,6

Sąd zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego PHU (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. oddział w J. kwotę 1008 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Z uwagi sytuację rodzinną i finansową oskarżonej sąd, na podstawie art. 624 § 1 kpk, zwolnił ją od ponoszenia kosztów sądowych i opłaty.

8. PODPIS

SSR Marta Przybylska