Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lutego 2020 r.

w Warszawie

sprawy D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania D. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 27 września 2019 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 4635/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , decyzją z dnia 27 września 2019 r. znak: (...) odmówił ubezpieczonemu D. M. prawa do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego. Organ rentowy wskazał, że zgodnie z treścią art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Organ rentowy zaznaczył, iż z uwagi na fakt, że ubezpieczony nie przedłożył nowych dokumentów mogących mieć wpływ na wysokość świadczenia, brak jest podstaw do ponownego przeliczenia emerytury (decyzja z dnia 27 września 2019 r., znak: (...)k. 13 tom II a.r.).

Od powyższej decyzji, odwołanie złożył w dniu 25 października 2019 r. ubezpieczony D. M. , wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury z zastosowaniem niewłaściwego mechanizmu waloryzacji, tj. przy przyjęciu ostatniej rocznej waloryzacji składek na dzień 31 stycznia 2013 r. bez uwzględnienia waloryzacji kwartalnej. Ubezpieczony nadmienił, że kwota przyjęta przez organ rentowy, jako zwaloryzowany kapitał początkowy uwzględnia waloryzację roczną za 2013 r., jednakże pomija waloryzację kwartalną za ten rok, jaka powinna zostać przeprowadzona w miejsce waloryzacji rocznej zgodnie z art. 173 ust. 5a i art. 25a ust. 2 pkt 2 ustawy emerytalno-rentowej za wszystkie cztery kwartały 2013 r., skoro nabył on prawo do emerytury w czerwcu 2014 r. Dodał, że stosownie do treści art. 25a ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ostatniej waloryzacji kwartalnej dokonuje się za I kwartał danego roku, a waloryzacji podlega kwota składek zaewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, a zatem w tym przypadku, przy stosowaniu wykładni językowej, chodzi o kwotę składek zgromadzonych na dzień 31 stycznia danego roku. Składki zgromadzone na ten dzień dla osób przechodzących na emeryturę od lipca do końca września danego roku zostały już objęte waloryzacją roczną przeprowadzoną 1 czerwca danego roku, a przy tym zgodnie z art. 25a ust. 1 waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zaewidencjonowanych po 31 stycznia, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację. W ocenie odwołującego, wykładnia językowa w/w regulacji prowadzi do wniosku, że przy ustalaniu wysokości należnej mu emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien przeprowadzić waloryzację kwartalną. Przepis art. 25a powołanej ustawy wprowadza waloryzację kwartalną dla osób przechodzących na emeryturę, tak aby stan ich konta uwzględniał przyrost przypisu składek przypadających po ostatniej waloryzacji rocznej dokonanej w trybie tego artykułu. Dotyczy to zatem składek zaewidencjonowanych na jego koncie na dzień 31 stycznia danego roku zaś art. 25a dotyczy składek zaewidencjonowanych po tej dacie. Stwierdził także, że to działania organu rentowego spowodowały, że złożył on wniosek o przeliczenie świadczenia dopiero w czerwcu 2014 r. Organ rentowy przyznał mu bowiem prawo do emerytury dopiero na mocy wyroku Sądu z dnia 23 kwietnia 2014 r. Jednocześnie ZUS nie prowadził w żaden sposób polityki informacyjnej odnośnie odmowy przyjmowania wniosków o wyliczenie emerytury w czerwcu 2014 r. Powołując się na w/w okoliczności, ubezpieczony wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i ponowne przeliczenie świadczenia emerytalnego z zastosowaniem waloryzacji kwartalnej, a także o wyrównanie pobranego dotychczas zaniżonego świadczenia (odwołanie z dnia 25 października 2019 r. k. 3-5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy jeszcze raz podkreślił, że zgodnie z treścią art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. W związku z tym, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mogących mieć wpływ na wysokość świadczenia, brak było podstaw do ponownego przeliczenia emerytury. Na tej podstawie organ rentowy stwierdził, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, natomiast odwołanie, jako bezzasadne powinno zostać oddalone (odpowiedź na odwołanie z dnia 15 listopada 2019 r. k. 11 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony D. M., ur. (...) w dniu 18 listopada 2013 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury. Do wniosku ubezpieczony załączył informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych oraz świadectwa pracy. Organ rentowy ustalił, że ubezpieczony wykazał łączny staż pracy w wymiarze 26 lat, 9 miesięcy i 9 dni, na który składało się 26 lat i 16 dni okresów składkowych oraz 8 miesięcy i 23 dni okresów nieskładkowych. Organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczył 14 lat, 9 miesięcy i 3 dni. Wobec nie wykazania przez ubezpieczonego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, decyzją z dnia 29 listopada 2013 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury (wniosek o emeryturę z dnia 18 listopada 2013 r. wraz z załącznikami k. 1-29, decyzja z dnia 29 listopada 2013 r., znak: ENMS/20/045040016 k. 43 tom II a.r.).

D. M. złożył odwołanie od wymienionej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2014 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do emerytury począwszy od dnia 1 listopada 2013 r. Wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wydał w dniu 8 lipca 2014 r. decyzję znak:(...), na mocy której przyznał ubezpieczonemu zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od dnia 1 listopada 2013 r., tj. od daty określonej w wyroku Sądu. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że od dnia 1 czerwca 2014 r. podejmie wypłatę świadczenia, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy na wniosek złożony w dniu 26 czerwca 2014 r. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 2.917,96 zł, natomiast po waloryzacji od dnia 1 marca 2014 r. 3.556,00 zł brutto (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 kwietnia 2014 r. wraz z uzasadnieniem k. 31-41 tom I a.r., decyzja z dnia 8 lipca 2014 r. znak: (...)k. 79-81 tom II a.r.).

W dniu 25 czerwca 2014 r. D. M. złożył w organie rentowym wniosek o przeliczenie świadczenia emerytalnego wraz ze świadectwem pracy potwierdzającym ustanie zatrudnienia z dniem 23 czerwca 2014 r. W decyzji z dnia 8 lipca 2014 r. organ rentowy ustalając wysokość emerytury przyjął kwotę składek poddaną ostatniej rocznej waloryzacji, tj. kwotę składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowaną za 2013 r. bez zastosowania waloryzacji kwartalnej. Ponadto organ rentowy wskazał, że ostateczna wysokość świadczenia zostanie ustalona w terminie późniejszym po dostarczeniu zaświadczenia z zakładu pracy, stwierdzającego kwoty nagród, premii, „13 pensji” i innych składników za lata 1999-2014 w rozbiciu na kwoty wpłacone w danym roku i kwoty za dany rok wypłacone w roku następnym oraz podania informacji w jakim miesiącu został osiągnięty limit (świadectwo pracy z dnia 23 czerwca 2014 r. k. 53, decyzja z dnia 8 lipca 2014 r. znak: (...) k. 79-81 tom II a.r.).

Decyzją z dnia 5 września 2014 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu przeliczył emeryturę ubezpieczonego od dnia 1 listopada 2013 r., tj. od daty określonej w wyroku Sądu. Obliczenie wysokości świadczenia nastąpiło w trzech wariantach, tj. zgodnie z art. 53, art. 26 oraz w oparciu o art. 183 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , tj. częściowo na podstawie art. 26 (80%) i częściowo na podstawie art. 53 ustawy (20%). Obliczając świadczenie na podstawie art. 53 ustawy, organ rentowy przyjął do obliczenia wysokości świadczenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 2001 r. do 2010 r. i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w wymiarze 250,00%. Podstawa wymiaru została obliczona przez pomnożenie wskaźnika podstawy wymiaru 250,00% przez kwotę bazową – 3.080,84 zł i wyniosła 7.702,10 zł. Organ rentowy uwzględnił 39 lat, 3 miesiące i 6 dni okresów składkowych oraz 2 lata, 4 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych. Wysokość świadczenia obliczona według art. 53 wyniosła 4.795,32 zł i ustalono ją w następujący sposób: 24% x 3.080,84 zł (kwota bazowa) = 739,40 zł, (471 m-cy x 1,3%)/ 12 x 7.702,10 zł (podstawa wymiaru) = 3.930,38 zł, (39 m-cy x 0,7%)/ 12 x 7.702,10 zł (podstawa wymiaru) = 125,54 zł. Następnie organ rentowy wyliczył wysokość emerytury na podstawie art. 26. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. W przypadku ubezpieczonego kwota składki zaewidencjonowana na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 355.410,13 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 719.336,51 zł, natomiast średnie dalsze trwanie życia wyniosło 254,50 miesięcy. Wyliczona kwota emerytury wyniosła zatem 4.222,97 zł tj. (355.410,13 zł + 719.336,51 zł) / 254,50 = 4.222,97 zł. Trzeci wariant wysokości świadczenia ZUS obliczył według art. 183. Wobec osiągnięcia przez odwołującego wieku uprawniającego do emerytury w 2013 r. wysokość emerytury wyniosła: 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej –959,06 zł oraz 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej – 3.378,38 zł. Zatem wysokość emerytury ustalonej sposobem mieszanym wyniosła 4.337,44 zł, a od dnia 1 września 4.406,84 zł (decyzja z dnia 5 września 2014 r., znak:(...) k. 83-85 tom II a.r.).

Decyzją z dnia 7 lipca 2014 r. ZUS (...) Oddział w W. na podstawie art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponownie ustalił odwołującemu wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. Przeliczenia dokonał poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym 67 lat, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. W ten sposób, wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. po przeliczeniu z uwzględnieniem dodanego okresu składkowego w wymiarze 6 lat i 5 miesięcy wyniosła 229.785,05 zł (decyzja z dnia 7 lipca 2014 r., znak: (...)-2003 k. 101 tom I a.r.).

W dniu 17 października 2018 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją z dnia 2 listopada 2018 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę od dnia 14 października 2018 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia kwoty emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Podstawa obliczenia emerytury podlega pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Jednocześnie kwota emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wyniosła 4.672,34 zł. Ustalając wysokość emerytury powszechnej, organ rentowy na mocy decyzji z dnia 30 października 2018 r. ponownie przeliczył kapitał początkowy, bez uwzględnienia okresu dodanego mając na uwadze, że emerytura powszechna przysługuje osobom, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, czyli 65 lat dla mężczyzn (wniosek z dnia 17 października 2018 r. k. 1-6, decyzja z dnia 2 listopada 2018 r., znak: (...) k. 7-9 tom II a.r., decyzja z dnia 30 października 2018r., znak: (...)-2003 k. 107-109 tom I a.r.).

W dniu 13 września 2019 r. ubezpieczony D. M. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ponowne przeliczenie świadczenia emerytalnego wskazując, że nie zgadza się z zastosowanym mechanizmem waloryzacji składek zaewidencjonowanych na jego koncie ubezpieczeniowym i kapitału początkowego. Po rozpoznaniu powyższego wniosku, organ rentowy wydał w dniu 27 września 2019 r. decyzję znak: (...), mocą której odmówił ubezpieczonemu prawa do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego. Organ rentowy wskazał, że zgodnie z treścią art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Organ rentowy zaznaczył, iż z uwagi na fakt, że ubezpieczony nie przedłożył nowych dokumentów mogących mieć wpływ na wysokość świadczenia, brak jest podstaw do ponownego przeliczenia emerytury (wniosek z dnia 13 września 2019 r. k. 11, decyzja z dnia 27 września 2019 r., znak: (...)k. 13 tom II a.r.).

Od powyższej decyzji, ubezpieczony D. M. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 25 października 2019 r. k. 3-5 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawnie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane, co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie D. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 27 września 2019 r., znak: (...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Rozpoznanie sprawy w rozpatrywanym przypadku nastąpiło na posiedzeniu niejawnym. Taką możliwość daje art. 148 ¹ § 1 k.p.c. (Dz. U. z 2019 r., poz. 1460), który przewiduje, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przedmiotowej sprawie okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne, a zatem nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dowodów. Spór dotyczył jedynie prawa. Ponadto strony nie wniosły o przeprowadzenie rozprawy. W tych okolicznościach Sąd na podstawie powołanego przepisu ocenił, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy i wydanie rozstrzygnięcia na posiedzeniu niejawnym.

Kwestionując zaskarżoną decyzję ubezpieczony D. M. domagał się przeliczenia emerytury w zakresie, w jakim organ rentowy nie uwzględnił waloryzacji kapitału początkowego oraz faktycznej sumy zwaloryzowanych składek zgromadzonych na jego koncie. Odwołujący zarzucił, że kwota przyjęta przez ZUS jako zwaloryzowany kapitał początkowy uwzględnia waloryzację roczną za 2013 r., ale pomija waloryzacje kwartalne za ten rok za wszystkie cztery kwartały. Wskazał również, iż przez to, że wskazana przez ZUS kwota składek nie uwzględnia waloryzacji kwartalnych za 2013 r., to tym samym jego świadczenie zostało zaniżone wobec, czego przysługuje mu prawo do wypłaty wyrównania emerytury za w/w okres czasu.

Zasady waloryzacji składek określa art. 25 ust. 3-12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 ze zm.). Składki gromadzone na indywidualnych kontach w ZUS nie są inwestowane, ale przeznaczone na wypłatę bieżących świadczeń. Podlegają jedynie corocznej waloryzacji o realny wzrost cen i usług. Składki gromadzone na koncie waloryzowane są corocznie - od 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji od 2000 r., z zastrzeżeniem, że w wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu. Waloryzowana jest kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia każdego roku, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji. Mechanizm ten ma charakter narastający i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany rok oraz podwyższanie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji (pomnożenie jej przez wskaźnik waloryzacji). Jak stanowi art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, waloryzację składek przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za 2000 r., z uwzględnieniem art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu. Zgodnie z art. 25 ust. 4 powołanej ustawy, waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji. W myśl przepisu art. 25 ust. 5 w/w ustawy, waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji. Zasady waloryzacji kapitału początkowego regulują natomiast przepisy art. 173 ust. 4-6a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Ustalona na dzień 1 stycznia 1999 r. kwota kapitału początkowego podlega corocznej waloryzacji. Waloryzacja kapitału początkowego odbywa się na takich samych zasadach jak waloryzacja składek na ubezpieczenie emerytalne, z tym że: 1) pierwsza waloryzacja przeprowadzana jest za 1999 r. - według wskaźnika wynoszącego- 115,60%, zaś 2) kolejne waloryzacje kapitału początkowego, tj. za 2000 r. i lata następne, przeprowadzane są według wskaźników waloryzacji - jak dla składek na ubezpieczenie emerytalne - ogłaszanych w „Monitorze Polskim” w obwieszczeniu (...). W ustawie zawarto gwarancję, że w wyniku przeprowadzonej waloryzacji kapitał początkowy nie może ulec obniżeniu (art. 173 ust. 6a ustawy emerytalno- rentowej). Niezależnie od tego, w którym roku była lub będzie wydana decyzja o ustaleniu kapitału początkowego lub decyzja o ponownym jego ustaleniu, każdemu ubezpieczonemu waloryzowany jest kapitał początkowy od tych samych terminów i według takich samych wskaźników. Stosownie do treści art. 173 ust. 4 powołanej wyżej ustawy, pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. W myśl art. 173 ust. 5 tej ustawy, drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a. Jak zaś stanowi art. 173 ust. 5a ustawy, trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

Decyzją z dnia 5 września 2014 r., znak: (...) organ rentowy ustalił wysokość emerytury mieszanej odwołującego na podstawie art. 183 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z tym przepisem, emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 albo 2014 wynosi: 1) 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz 2) 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26. Emerytura obliczona według tego wariantu okazała się świadczeniem korzystniejszym dla odwołującego niż emerytura kapitałowa z art. 26 ustawy emerytalno- rentowej, której wysokość wyniosła 4.222,97 zł (k. 83-85 tom II a.r.).

Zgodnie z art. 25a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie. Stosownie do brzmienia art. 25a ust. 2 tej ustawy, w przypadku ustalania wysokości emerytury: 1) w pierwszym kwartale danego roku- ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku; 2) w drugim kwartale danego roku- ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku; 3) w trzecim kwartale danego roku- ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku; 4) w czwartym kwartale danego roku- ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych (art. 25a ust. 3 powołanej wyżej ustawy). Z obowiązujących przepisów wynika zatem, że zasadą waloryzacji składek i kapitału początkowego jest waloryzacja roczna, zaś waloryzacja kwartalna stanowi odstępstwo od waloryzacji rocznej. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 13 lutego 2013 r., waloryzacja kwartalna dotyczy składek zaewidencjonowanych na koncie po 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację roczną. Możliwość waloryzacji kwartalnej kapitału początkowego istnieje tylko w przypadku naliczania emerytury, a formułę tę ustawodawca wprowadził jednorazowo w celu zapewnienia osobom przechodzącym na emeryturę w różnych miesiącach roku, że nie będą wyłączone z waloryzacji te okresy, które nie są objęte waloryzacją roczną- pomiędzy czerwcem jednego roku, a czerwcem roku następnego- przy czym nie wszystkie, gdyż nie podlegają waloryzacji kwartalnej składki za żaden miesiąc tego kwartału, w którym ustalana jest wysokość emerytury oraz w kwartale poprzednim. Jest oczywiste, że waloryzacja kwartalna nie dotyczy osób, których emerytura zostaje ustalona w czerwcu danego roku, gdyż ich składki i kapitał na dzień 1 czerwca zostały zwaloryzowane wskaźnikiem rocznym, a więc za cały rok poprzedzający ustalenie emerytury. Osoby przechodzące na emeryturę w kwietniu lub maju danego roku, czyli w pozostałych miesiącach II kwartału, także mają zwaloryzowane składki za cały poprzedni rok, a to dzięki mechanizmowi waloryzacji kwartalnej, ponieważ w tym przypadku ostatniej waloryzacji kwartalnej dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, a więc cały rok poprzedzający przejście na emeryturę objęty jest waloryzacją. W wyroku z dnia 22 sierpnia 2012 r., (III AUa 325/12) Sąd Apelacyjny w Krakowie wskazał nadto, że przepisy art. 25 i art. 25a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS nie naruszają konstytucyjnych zasad równości wobec prawa oraz państwa prawa, albowiem jedynie różnicują sytuację prawną osób pobierających świadczenia z ubezpieczeń społecznych w zależności od długości opłacania składek na te ubezpieczenia, co jest cechą relewantną i dopuszcza takie zróżnicowanie, przy czym nie jest to niezgodne z art. 32 Konstytucji RP.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że jeżeli ustalenie emerytury następuje w I lub II kwartale (ale w okresie kwiecień - maj) 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2012 r. zwaloryzowana za 2012 r.) powinna być włączona w cykl waloryzacji kwartalnych poczynając od waloryzacji za I kwartał 2013 r., w II kwartale, ale w czerwcu, 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowana za 2013 r.) nie podlega żadnej waloryzacji kwartalnej, natomiast w III lub IV kwartale, 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowana za 2013 r.) powinna być włączona w cykl waloryzacji kwartalnych poczynając od waloryzacji za I kwartał 2014 r. Ubezpieczony w dniu 25 czerwca 2014 r. złożył w organie rentowym wniosek o przeliczenie świadczenia emerytalnego, załączając świadectwo pracy potwierdzające ustanie zatrudnienia z dniem 23 czerwca 2014 r. W związku z powyższym, organ rentowy prawidłowo przyjął kwotę składek poddaną ostatniej rocznej waloryzacji, tj. kwotę składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowaną w 2013 r., bez możliwości zastosowania waloryzacji kwartalnej. Wskazać należy, że ostatecznego ustalenia wysokości emerytury ZUS dokonuje dopiero na wniosek uprawnionego o podjęcie wypłaty świadczenia wraz z dokumentem potwierdzającym rozwiązanie stosunku pracy, co pozwala na ustalenie daty, od której powinna zostać podjęta wypłata, średniego dalszego trwania życia i zwaloryzowanej kwoty składki i kapitału początkowego. W przypadku ubezpieczonego, organ rentowy nie mógł zatem ustalić wysokości świadczenia uwzględniając kwartalną waloryzację składek za IV kwartał 2013 r.

Prawidłowo także organ rentowy przy obliczeniu wysokości świadczenia przyznanego decyzją z dnia 2 listopada 2018 r. zastosował średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę w wymiarze 218,40, gdyż pozostawało to w zgodzie z tablicami średniego trwania życia ogłoszonymi przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązującymi od dnia 1 kwietnia 2018 r. Także wyliczenie ZUS w zakresie ustalenia podstawy obliczenia emerytury w decyzji z dnia 5 września 2014 r. okazało się właściwe. Przy ustalaniu podstawy obliczenia świadczenia organ rentowy dokonał również przeliczenia kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym 67 lat, a faktycznym wiekiem przejścia ubezpieczonego na emeryturę. W ten sposób, wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. po przeliczeniu z uwzględnieniem dodanego okresu składkowego w wymiarze 6 lat i 5 miesięcy wyniosła 229.785,05 zł. Jednocześnie ustalając wysokość emerytury powszechnej, organ rentowy ponownie przeliczył kapitał początkowy, aczkolwiek bez uwzględnienia okresu dodanego, gdyż emerytura powszechna przysługuje osobom, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, czyli 65 lat dla mężczyzn.

Organ rentowy decyzją z dnia 2 listopada 2018 r. prawidłowo zatem ustalił wysokość należnej odwołującemu emerytury. W sposób zgodny z obowiązującymi przepisami dokonał waloryzacji zarówno kapitału początkowego, jak i składek ubezpieczonego. Za rok 2013 r. zarówno kapitał, jak i składki nie mogły być waloryzowane czterokrotnie przy uwzględnieniu wskaźnika waloryzacji kwartalnych. W wyniku takiego zabiegu, w ciągu jednego roku kapitał i składki ubezpieczonego zostałyby bowiem zwaloryzowane cztery razy, co w świetle obowiązujących regulacji jest niedopuszczalne. Argumenty podniesione w odwołaniu nie zasługiwały zatem na uwzględnienie.

W opisanych okolicznościach, Sąd Okręgowy ocenił, że zaskarżona decyzja organu rentowego odpowiada prawu. Odwołanie podlegało więc oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Zarządzenie: odpis(...)