Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2017 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. R. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w (...), Dyrektorowi Zakładu Karnego w (...) i Dyrektorowi Aresztu Śledczego w (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt I C 93/15

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego;

3)  przyznaje na rzecz adwokat A. J. od Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Katowicach 4 428 (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem) złotych, w tym 828 zł podatku od towarów i usług, z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

I ACa 778)16

UZASADNIENIE

Powód M. R. (1) wnosił o zasądzenie od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Dyrektorów Zakładów karnych w (...), (...) oraz Aresztu Śledczego w (...) kwoty 100 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazywał, że od grudnia 2009 roku przebywał w Zakładzie Karnym w (...), następnie od 22 sierpnia 2011 roku do 8 maja 2014 roku w Areszcie Śledczym w (...) i następnie w Zakładzie Karnym w (...). W trakcie pobytu w tych jednostkach doszło do szeregu nieprawidłowości, które skutkowały naruszeniem dóbr osobistych powoda. Podczas pobytu w ZK w (...) cela mieszkalna powoda nie spełniała norm powierzchni, było w niej zamontowane rażące wzrok oświetlenie jarzeniowe, panował chłód z uwagi na nieszczelne okna, brak było ciepłej wody oraz istniał niezabudowany kącik sanitarny. Powodowi nie zapewniono zajęć na świeżym powietrzu oraz odpowiedniego sprzętu sportowego do wykonywania ćwiczeń fizycznych. Podobnie sytuacja wyglądała w Areszcie Śledczym w (...), gdyż cela nie spełniała wymagań dotyczących metrażu, oświetlenie było jarzeniowe, w oknach zamontowano blendy, które ograniczały dostęp światła i powietrza. W celi nie było ciepłej wody, a kąpiel była utrudniona z uwagi na brak odpowiedniego ciśnienia, a skazani nie mieli zapewnionych zajęć na świeżym powietrzu ani odpowiedniego sprzętu sportowego. W obu tych jednostkach osadzeni mieli trudności z uzyskaniem porad prawnych i koniecznych informacji. Odnośnie Zakładu Karnego w (...) powód zarzucił, iż cela jednoosobowa, w której dwukrotnie przebywał w okresie od maja do lipca 2014 roku i od końca października do grudnia 2014 roku nie spełnia warunków wynikających z art. 102 pkt 1 kkw, gdyż nie ma wymaganego metrażu. W celi tej toaleta była niezabudowana, a w kąciku sanitarnym brakowało odpowiedniego oświetlenia. Powód nie miał także dostępu do ciepłej wody i możliwości suszenia odzieży. Ponadto podniósł okoliczność oświetlenia celi światłem jarzeniowym i wyposażeniem celi w łóżka, które powodowały bóle kręgosłupa oraz zbyt małą ilość szafek w celi, a także awarię radiowęzła. Powód zarzucił także brak dostatecznej ilości zajęć kulturalnooświatowych, brak dostępu do codziennej prasy oraz możliwości uczęszczania na kursy zawodowe, a także zatrudnienie powoda w charakterze świetlicowego, a nie - jak o to prosił - wydającego posiłki. Odnośnie działania wychowawcy to powód zarzucił mu brak zaangażowania w wykonywanie obowiązków, zwlekanie z przyjmowaniem osadzonych, niepouczanie o przysługujących im prawach oraz o możliwościach kontynuowania nauki i ograniczanie dostępu do papieru i kopert w celu prowadzenia korespondencji.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń za okres poprzedzający trzy lata od wytoczenia powództwa tj. za okres przez 5 lutego 2012 roku. Pozwany zaprzeczył, by powód przebywał celach w warunkach przeludnienia, za wyjątkiem okresów od 14 do 15 stycznia 2013 r., od 17 do 24 stycznia 2013 r. oraz od 11 do 12 marca 2014 r. i w tych okresach pozwany wydawał indywidualne decyzje o umieszczeniu w warunkach przeludnienia. Ponadto wskazał, że sąd w postępowaniu cywilnym nie jest uprawniony do oceny prawidłowości działania funkcjonariuszy pozwanego, gdyż uprawnienie to przysługuje jedynie sędziemu lub sądowi penitencjarnemu. Pozwany podkreślał, że warunki bytowe w jednostkach penitencjarnych, w których powód przebywał odpowiadały obowiązującym przepisom prawa, a cele wyposażone były w odpowiednią ilość sprzętu i posiadały zabudowane kąciki sanitarne. Ponadto pozwany podkreślił, że powód był zatrudniany nieodpłatnie w Areszcie Śledczym w (...) na stanowisku wydającego posiłki w okresie od listopada 2012 r. do grudnia 2013 r., a w Zakładzie Karnym w (...) jako świetlicowy od 15 grudnia 2014 r. do 26 stycznia 2015 r. Pozwany wskazywał, że roszczenie powoda jest bezpodstawne, gdyż nie zostało poparte dowodami, a powód powinien wykazać zaistnienie szkody lub krzywdy oraz związek przyczynowy z działaniami pozwanego. Wskazał, że sam fakt pobytu w przeludnionej celi nie stanowi automatycznie naruszenia dóbr osobistych, a powód nie wykazał, by naruszona została jego godność. Zdaniem pozwanego dochodzenie przez powoda roszczenia jest sprzeczne z art. 5 kc.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo oraz orzekł w przedmiocie kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód M. R. (1) przebywał w Zakładzie Karnym w (...) w okresie od 20 października 2009 roku do 23 grudnia 2009 r. Ponownie powód został osadzony w dniu 22 sierpnia 2011 r. w Areszcie Śledczym w (...), gdzie przebywał do 8 maja 2014 roku. W tym czasie powód przebywał w warunkach przeludnienia w okresach od dnia 14 do 15 stycznia 2013 roku, od 17 do 24 stycznia 2013 roku i od 11 do 12 marca 2014 roku, a pobyty te odbywały się na podstawie wydanych przez Dyrektora aresztu indywidualnych decyzji. W dniu 19 grudnia 2012 roku została przez Sędziego Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej M. B. przeprowadzona wizytacja Aresztu Śledczego, który we wnioskach stwierdził, że pracę jednostki należy ocenić pozytywnie, w tym rozwinięte formy pracy penitencjarnej z osadzonymi, że przestrzegane są prawa osadzonych oraz, iż udaje się utrzymać stan zaludnienia poniżej 100%. W trakcie pobytu w Areszcie Śledczym w (...) powód był nieodpłatnie zatrudniony w okresie od listopada 2012 roku do grudnia 2013 roku na stanowisku roznoszącego posiłki. W Areszcie tym w celach był dostęp tylko do bieżącej wody, areszt był remontowany, z tym, że osadzeni mieli zastrzeżenia do funkcjonowania łaźni, gdzie bywały problemy z ciśnieniem wody. Od dnia 8 maja 2014 roku powód przebywał w Zakładzie Karnym w (...), gdzie był osadzony w celach 1 i 3 osobowych w pawilonie (...), w których nie występowało zjawisko przeludnienia. Cele 1 osobowe mają metraż 4,5 m ^{( 2)}, a cele 3 osobowe 9,2 m ^{( 2)}. Pawilon (...) jest budynkiem nowowybudowanym i oddany został do użytku w 2007 r. i wyposażony wówczas w nowy sprzęt kwaterunkowy. Kąciki sanitarne są oddzielone od celi ściankami działowymi (za wyjątkiem cel jednoosobowych) i doprowadzona jest do nich zimna woda, a osadzonym przysługuje kąpiel dwa razy w tygodniu. Osadzeni korzystają z zajęć kulturalno-oświatowych w świetlicach, gdzie znajduje się stół do tenisa stołowego oraz telewizor. Świetlica ta nie jest duża. Możliwość korzystania z zajęć na wolnym powietrzu jest ograniczona i decyzje w tym zakresie podejmuje Dyrektor. Cele mieszkalne oświetlane są światłem jarzeniowym, a w oknach zamontowane są zewnętrzne przesłony z płyt poliwęglanowych. Przewody wentylacyjne podlegają okresowym kontrolom kominiarskim. Powód był w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym w (...) zatrudniony nieodpłatnie w okresie od 15 grudnia 2014 r. do 26 stycznia 2015 r. na stanowisku świetlicowego i został pozbawiony możliwości dalszego zatrudnienia, z uwagi na ujawnienie u niego pieniędzy, których posiadania wcześniej nie zgłosił i nie potrafił wiarygodnie wykazać ich pochodzenia. W trakcie pobytu powód złożył jedną skargę na funkcjonowanie radiowęzła, która została uznana za niezasadną. Powód regularnie korzystał z pomocy ambulatoryjnej, był konsultowany przez neurologa oraz psychiatrę. W dniu 16 września 2013 r. została przeprowadzona wizytacja zakładu przez sędziego penitencjarnego, który w sprawozdaniu stwierdził, iż warunki bytowe w zakładzie są bardzo dobre lub dobre (za wyjątkiem pawilonów przeznaczonych do rozbiórki, w których powód nie przebywał), a budynki części zamkniętej należą do najnowocześniejszych w kraju.

W ocenie Sądu pierwszej instancji roszczenie powoda częściowo uległo przedawnieniu, to jest za okres przed 13 sierpnia 2011 r. W konsekwencji powództwo w części dotyczącej tegoż właśnie okresu, w tym w całości co do pobytu w Zakładzie Karnym w (...), z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia winno ulec oddaleniu. Powód nie wykazał aby jego dobra osobiste w trakcie pobytu w pozostałych jednostkach zostały naruszone. Powód przebywał tam w godnych warunkach, które wynikają z przepisów prawa. Pawilon (...) Zakładu karnego w (...) jest nowy i wyposażony w nowy sprzęt kwaterunkowy, a Areszt Śledczy w (...) był remontowany, jak wskazał nawet świadek D. G., który narzekał jedynie na ciśnienie wody plonujące w łaźni. Powód nie udowodnił, iż w trakcie pobytu u pozwanego nastąpiło pogorszenie jego stanu zdrowia i nie złożył w tym zakresie wniosków dowodowych, które mogłyby taki fakt wykazać.

Od powyższego rozstrzygnięcia apelację złożył powód, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości. Jako żądanie ewentualne zgłoszony został wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucał:

1)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 23 kc, 24 kc 448 kc oraz 110§2 kkw poprzez ich błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowania, gdyż zarówno wyposażenie cel jak i panujące w nich warunki sanitarne nie spełniały najbardziej podstawowych wymogów higieny, co w połączeniu z brakiem dostępu do świadczeń medycznych oraz zajęć kulturalnych stanowiło wyraźne naruszenie dóbr osobistych powoda;

2)  naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 227 kpc oraz 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przeprowadzenie dowolnej oceny materiału dowodowego, szczególnie w zakresie zeznań świadka R. M. i powoda, co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego prowadzącego do wisku, że nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie może odnieść skutku.

Sąd pierwszej instancji ustalił prawidłowy stan faktyczny. Wbrew zarzutom apelacji Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia art. 227 kpc oraz 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przeprowadzenie dowolnej oceny materiału dowodowego. Uzasadnienie wyroku sporządzone zostało w sposób bardzo staranny, a Sąd, ustalając stan faktyczny, wskazał na jakich dowodach oparł swe ustalenia. Wskazał również dlaczego częściowo odmówił wiary zeznaniom świadka D. P. i powoda, którzy bardzo negatywnie opisywali warunki panujące w ZK w (...), podając, że zeznania te nie zasługują na wiarę w sytuacji gdy pawilon (...) Zakładu Karnego w (...) został wybudowany i oddany do użytku w 2007 r., jest więc budynkiem nowym, zaprojektowanym i wyposażonym zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami. Słusznie, oceniając zeznania świadków, Sąd miał na względzie, iż wszyscy byli osobami osadzonymi w pozwanych jednostkach penitencjarnych, a niektórzy z nich (D. G. i M. R. (2)) również wytoczyli powództwa przeciwko pozwanemu w związku z warunkami panującymi w/w jednostkach. Słusznie miał na uwadze Sąd i to, że świadkowie powołani przez powoda (za wyjątkiem D. G.) nie przebywali z nim w tych samych celach i nie mieli bezpośrednich wiadomości na temat jego pobytu w jednostkach penitencjarnych. Reasumując: stan faktyczny został przez Sąd pierwszej instancji ustalony na podstawie wszechstronnej i prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i z tego też względu Sąd Apelacyjny w całości podziela dokonane ustalenia i przyjmuje je za własne.

Nie są uzasadnione zarzuty naruszenia prawa materialnego.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że apelacja nie kwestionuje już zasadności częściowego uwzględnienia zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, stąd też i poza zasięgiem rozważań Sądu odwoławczego pozostają już warunki pobytu w Zakładzie Karnym w (...).

Jeśli chodzi o pozostałe jednostki penitencjarne, to analiza ustalonego stanu faktycznego prowadzi do wniosku że nie doszło w nich do naruszenia dóbr osobistych powoda.

Powód wywodził swoje roszczenie z art. 24 § 1 kc i art. 448 kc w związku z art. 417 kc. Przyjęcie odpowiedzialności z art. 24 § 1 kc uzależnione jest od istnienia dobra osobistego, a następnie od jego naruszenia bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, co stanowi przesłanki tej odpowiedzialności. Na pokrzywdzonym spoczywa ciężar udowodnienia istnienia dobra osobistego, faktu jego naruszenia i powstania krzywdy oraz związku przyczynowego pomiędzy nimi, natomiast art. 24 § 1 kc konstruuje domniemanie bezprawności działania bądź zaniechania sprawcy.

Zgodnie z art. 417 § 1 kc za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Stanowi on więc ogólną podstawę odpowiedzialności władz publicznych za ich władcze działania. Warunkiem tej odpowiedzialności nie jest, w odróżnieniu od odpowiedzialności z art. 415 kc, wina podmiotu. Ustawodawca przyjął, bowiem iż wystarczające jest wykonywanie władzy publicznej niezgodnie z prawem, co oznacza, że wykonującemu władzę publiczną - bez względu na sposób i formę działania - można postawić zarzut działania z naruszeniem prawa. Za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej odpowiada ta osoba prawna, z którą związana jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna wykonująca uprawnienia władzy publicznej.

Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych, obok zdarzenia sprawczego, konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, a więc szkody i związku przyczynowego. Przepis art. 417 kc nie zawiera w tej kwestii żadnej regulacji, a tym samym znajdą zastosowanie ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody w mieniu (majątkowej) i na osobie (majątkowej i niemajątkowej) oraz koncepcji związku przyczynowego - w szczególności ujęte w przepisach art. 361 kc oraz art. 444-448 kc.

W świetle najświeższego poglądu judykatury samo umieszczenie osadzonego w przeludnionej celi stanowić może podstawę dla uznania, iż doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. Nie oznacza to jednak, iż samo stwierdzenie faktu umieszczenia w przeludnionej celi automatycznie powoduje przyjęcie, iż doszło do naruszenia dóbr osobistych, a co dalej do zasądzenia stosownego zadośćuczynienia. Za takim rozstrzygnięciem winny jeszcze dodatkowo przemawiać inne stwierdzone okoliczności sprawy które mogą mieć wpływ na ocenę stopnia dolegliwości, takie jak w szczególności długość przebywania w warunkach przeludnienia, właściwości i warunki osobiste osadzonego, płeć, wiek czy też stan zdrowia, jak również zgodność działań pozwanego Skarbu Państwa z prawem krajowym.

Z ustaleń faktycznych sprawy wynika, iż powód przebywał w warunkach przeludnienia tylko w okresach od 14 do 15 stycznia 2013 r., od 17 do 24 stycznia 2013 r. i od 11 do 12 marca 2014 r., a pobyty te odbywały się na podstawie wydanych przez Dyrektora Aresztu Śledczego w (...) indywidualnych decyzji. Tak krótki okres przebywania w warunkach przeludnienia, o ile nawet stanowił o naruszeniu dóbr osobistych powoda (czego Sąd Apelacyjny nie przyjmuje), nie powinien stanowić o konieczności zasądzenia z tego tytułu zadośćuczynienia. Przepis art. 448 kc stanowi bowiem, iż w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie Sądu Apelacyjnego przebywanie w warunkach przeludnienia tylko 11 dni nie uprawnia samo w sobie zasądzenia jakiegokolwiek zadośćuczynienia. Jeśli chodzi o pozostałe wskazywane przez powoda niedogodności oraz brak należytej opieki lekarskiej, to podzielić należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, że powód podczas pobytu zarówno w Areszcie Śledczym w (...), jak i w Zakładzie Karnym w (...) przebywał w godnych warunkach, które wynikają z przepisów prawa. Pawilon(...) Zakładu karnego w (...) jest nowy i wyposażony w nowy sprzęt kwaterunkowy, a Areszt Śledczy w (...) był remontowany, a przesłuchani świadkowie narzekali jedynie na ciśnienie wody w łaźni. Powód nie udowodnił, iż w trakcie pobytu u pozwanego nastąpiło pogorszenie jego stanu zdrowia i nie złożył w tym zakresie wniosków dowodowych, które mogłyby taki fakt wykazać. Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w trakcie pobytu w Areszcie Śledczym w (...) powód był nieodpłatnie zatrudniony w okresie od listopada 2012 roku do grudnia 2013 roku na stanowisku roznoszącego posiłki. W Areszcie tym w celach był dostęp tylko do bieżącej wody, areszt był remontowany, z tym, że osadzeni mieli zastrzeżenia do funkcjonowania łaźni, gdzie bywały problemy z ciśnieniem wody. Z kolei w czasie pobytu w Zakładzie Karnym w (...) powód był osadzony w celach 1 i 3 osobowych w pawilonie (...), w których nie występowało zjawisko przeludnienia. Pawilon (...) jest budynkiem nowowybudowanym i oddany został do użytku w 2007 roku i wyposażony wówczas w nowy sprzęt kwaterunkowy. Kąciki sanitarne są oddzielone od celi ściankami działowymi (za wyjątkiem cel jednoosobowych) i doprowadzona jest do nich zimna woda, a osadzonym przysługuje kąpiel dwa razy w tygodniu. Osadzeni korzystają z zajęć kulturalno-oświatowych w świetlicach, gdzie znajduje się stół do tenisa stołowego oraz telewizor. Możliwość korzystania z zajęć na wolnym powietrzu jest ograniczona i decyzje w tym zakresie podejmuje Dyrektor. Cele mieszkalne oświetlane są światłem jarzeniowym, a w oknach zamontowane są zewnętrzne przesłony z płyt poliwęglanowych. Przewody wentylacyjne podlegają okresowym kontrolom kominiarskim. Powód był w trakcie pobytu w ZK zatrudniony nieodpłatnie w okresie od 15 grudnia 2014 r. do 26 stycznia 2015 roku na stanowisku świetlicowego i został pozbawiony możliwości dalszego zatrudnienia z uwagi na ujawnienie u niego pieniędzy, których posiadania wcześniej nie zgłosił i nie potrafił wiarygodnie wykazać ich pochodzenia. W trakcie pobytu powód złożył jedną skargę na funkcjonowanie radiowęzła, która została uznana za niezasadną. Powód regularnie korzystał z pomocy ambulatoryjnej, był konsultowany przez neurologa oraz psychiatrę. Ustalony stan faktyczny wskazuje zatem, że nie zachodziły niedogodności pobytu w jednostkach penitencjarnych, wykraczające poza uprawnioną miarę, nie została wykazana nienależyta opieka lekarska, pomoc wychowawców, czy też godzące w dobra osobiste pozbawienie pracy.

Nie należy zapominać, że z samej istoty osadzenia wynika, iż stosowane jest ono wobec osób naruszających prawo i stanowić winno – jako kara – nieunikniony element cierpienia wpisanego w pozbawienie wolności. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 22 października 2014 r. (I ACa 589/14) o naruszeniu godności skazanego można mówić, gdy cierpienia i upokorzenie przekraczają konieczny element cierpienia wpisanego w odbywanie kary pobawienia wolności, zwłaszcza przy bierności zakładu karnego, który nie dba o poprawę warunków odbywania kary. Istotną kwestią jest rozgraniczenie dolegliwości, jakie są nieuniknione i nieodłącznie związane z pobytem w placówce penitencjarnej od tych, które wykraczają poza dolegliwości związane bezpośrednio z pozbawieniem wolności, stanowią udręczenie i skutkują naruszeniem dóbr osobistych.

Na zakończenie Sąd Apelacyjny podnosi, iż wiadomą rzeczą jest, że warunki w polskich zakładach karnych odbiegają od tych jakie mają miejsce w wysoko rozwiniętych krajach Unii Europejskiej. Wynika to z sytuacji ekonomicznej kraju oraz wysokości środków budżetowych przeznaczanych na zakłady penitencjarne. Również z podobnej przyczyny można wnosić wiele zastrzeżeń odnośnie warunków panujących w publicznych zakładach opieki zdrowotnej czy domach pomocy społecznej, których pacjenci czy pensjonariusze nie kierują roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Uznanie, iż w sytuacji w jakiej znalazł się powód, zasadnym jest przyznanie rekompensaty pieniężnej, równałoby się temu, iż każdy skazany z momentem uprawomocnienia się wyroku skazującego na bezwzględną karę pozbawienia wolności nabywałby roszczenie pieniężne przeciwko Skarbowi Państwa.

Z przedstawionych względów na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 108§1 kpc i art. 98 kpc. Zasądzona od powoda na rzecz pozwanego reprezentowanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej kwota ustalona została na podstawie § 2 pkt. 6 w związku z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Powód kwestionował nie tylko warunki pobytu w placówkach penitencjarnych, w których przebywał, ale i również sprawowaną tam opiekę medyczną, czy pomoc ze strony wychowawców oraz brak zatrudnienia. Tak szeroko skonstruowana podstawa faktyczna roszczenia powoduje, że należało uznać, iż powód w swym żądaniu wykraczał poza roszczenie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania (§ 8 pkt. 26 cyt. Rozporządzenia). Skutkowało to ustaleniem wynagrodzenia należnego pełnomocnikowi strony przeciwnej na podstawie stawki według wartości przedmiotu sprawy. Powód w toku postępowania odwoławczego reprezentowany był przez pełnomocnika z urzędu. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1081 ze zm.) koszty nieopłaconej pomocy ponosi Skarb Państwa. Wobec powyższego oraz wobec zgłoszenia przez pełnomocnika oświadczenia, że koszty te nie zostały opłacone ani w całości ani w części, Sąd Apelacyjny na podstawie § 4 ust 1. oraz § 8 pkt. 6 w związku z § 16 ust. 1 pkt 2 tegoż rozporządzenia przyznał pełnomocnikowi powoda od Skarbu Państwa kwotę 4 428 złotych (w tym podatek od towarów i usług) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Lucyna Świderska-Pilis SSA Tomasz Ślęzak SSA Roman Sugier