Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Sądu Rejonowego A. M.

Protokolant: st. sekr. sąd. E. M.

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2020 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa M. F. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą
w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powódki M. F. (1):

a)  kwotę 15.000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych) wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 7.200,00 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) od dnia 20 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 7.800,00 zł (siedem tysięcy osiemset złotych) od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia;

b)  kwotę 1.467,85 zł (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powódki M. F. (1) kwotę 3.495,00 zł (trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje zwrócić powódce M. F. (1) ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 273,00 zł (dwieście siedemdziesiąt trzy złote) tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej na poczet wynagrodzenia biegłego w dniu 15 marca 2018 roku, zaksięgowanej pod pozycja 500028581649;

5.  nakazuje zwrócić pozwanej (...) Spółce Akcyjnej
z siedzibą w W. ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 16,19 zł (szesnaście złotych dziewiętnaście groszy) tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej na poczet wynagrodzenia biegłego w dniu 21 marca 2018 roku, zaksięgowanej pod pozycja 500028779944;

6.  obciąża pozwaną (...) Spółkę Akcyjną
z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi- Widzewa w Łodzi kwotą 38,46 zł (trzydzieści osiem złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem tymczasowo wyłożonych wydatków.

Sygnatura akt II C 633/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 września 2017 roku skierowanym przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., powódka M. F. (1) wniosła
o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 7.200 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 1.467,85 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty od obydwu kwot oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż w dniu 5 września 2016 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego powódka doznała obrażeń ciała. Sprawcą zdarzenia był kierujący pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń, które w toku postepowania likwidacyjnego uznało swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznało na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 800,00 zł oraz kwotę 200,87 zł tytułem odszkodowania. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się kwota 7.200 zł z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwota 1.467,85 zł z tytułu utraconego dochodu (pozew k. 2-5v.).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że udzielał ochrony ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia drogowego z dnia 5 września 2016 roku, w którym powódka brała udział. Wskazał również, iż po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, na skutek zgłoszonej przez powódkę szkody wypłacił na jej rzecz tytułem zadośćuczynienia kwotę 800,00 zł oraz tytułem zwrotu kosztów leczenia kwotę 200,87 zł. Pozwany wskazał, że przyznane w toku postępowania likwidacyjnego na rzecz powódki kwoty pieniężne są adekwatne do rozmiaru wyrządzonych krzywd. Pozwany zakwestionował zasadność roszczenia z tytułu renty wyrównawczej. Podniósł, że pobyt powódki na zwolnieniu lekarskim nie był związany z wypadkiem z dnia 5 września 2016 roku (odpowiedź na pozew k. 36-37).

W piśmie procesowym złożony na rozprawie w dniu 28 listopada 2019 roku pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo i wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 7.200 zł od dnia 15 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 7.800 zł od dnia następnego po dniu doręczenia niniejszego pisma pozwanemu do dnia zapłaty (pismo procesowe k. 187-187v.).

Pozwany nie uznał powództwa również w rozszerzonej części (pismo procesowe k. 192).

W toku postępowania strony pozostały przy swoich stanowiskach w sprawie (okoliczność bezsporna).

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 września 2016 roku w miejscowości B. doszło do zdarzenia drogowego, podczas którego kierujący samochodem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wjechał w kondukt żałobny, wskutek czego powódka została przewrócona przez innego uczestnika i doznała obrażeń ciała. Kierujący pojazdem w dacie zdarzenia miał zawartą z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (okoliczność bezsporna, a także akt oskarżenia k. 11).

Na miejsce zdarzenia została wezwana karetka pogotowia. U powódki rozpoznano uraz miednicy i przewieziono ją do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w B.. Po przeprowadzeniu niezbędnych badań, u powódki zdiagnozowano powierzchowny uraz brzucha oraz stłuczenie dolnej części grzbietu i miednicy. Powódce zalecono dalsze leczenie oraz badanie kontrolne w poradni chirurgicznej (karta informacyjna k. 10).

Powódka kontynuowała leczenie w poradni rodzinnej. Podczas wizyty kontrolnej w dniu 8 września 2019 roku powódce zalecono stosowanie środków farmakologicznych tj. D., K. żel i hydroxyzynę. W dniu 31 października 2016 roku powódka została skierowana do psychologa i na rehabilitację. Powódka leczyła się w poradni neurologicznej z powodu dolegliwości odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Od stycznia 2017 roku powódka pozostawała także pod opieką (...). Na przełomie stycznia i lutego 2017 roku przeszła rehabilitację (dokumentacja medyczna k. 11-21, k. 47-51, zeznania powódki – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2020 r. czas elektroniczny 00:02:18 – 00:03:53, k. 196-197 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:06:47 – 00:21:22k. 56-57).

Na skutek doznanych obrażeń powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim w okresie od 5 września 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku (zwolnienie lekarskie k. 26-29v, karta informacyjna k. 10 – 10v, k. 16 – 17, k. 18 - 21).

Przed wypadkiem powódka pracowała w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł., gdzie była zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku montera. W okresie trzech miesięcy poprzedzających zdarzenie to jest w okresie od czerwca 2016 roku do sierpnia 2016 roku powódka otrzymywała średnie miesięczne wynagrodzenie za pracę w wysokości 2.448,99 zł netto. W okresie od września 2016 roku do stycznia 2017 roku powódka otrzymywała średnie miesięczne wynagrodzenie za pracę w wysokości 2.096,41 zł netto. Po zdarzeniu z dnia 5 września 2016 roku, powódka, w związku z niezdolnością do pracy, otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 80%. Pozostawała na zasiłku chorobowym (zaświadczenie o zarobkach k. 24-25).

W wyniku wypadku z dnia 5 września 2016 roku powódka doznała stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy. Leczenie neurologiczne zostało zakończone w dniu 19 stycznia 2017 roku. Z neurologicznego punktu widzenia powódka nie doznała długotrwałego ani trwałego uszczerbku na zdrowiu, jej stan zdrowia jest dobry, zaś rokowania co do stanu zdrowia pomyślne (opinia biegłego neurologa k. 135-137)

W wyniku wypadku z dnia 5 września 2016 roku u powódki wystąpiły zaburzenia w sferze psychicznej zdiagnozowane psychologicznie jako zaburzenia stresowe, pourazowe. Zaburzenia miały charakter przewlekający się. Obecnie mają obraz zaburzeń depresyjno-lękowych. Powódka z powodu zaburzeń odbyła psychoterapię w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym powódki, będący wyłącznym następstwem wypadku z dnia 5 września 2016 roku wynosi 8%. Obecnie u powódki utrzymują się objawy zaburzeń depresyjno-lękowych, które w dużym stopniu są następstwem zdarzenia z dnia 5 sierpnia 2016 roku. Rokowanie co do stanu zdrowia psychicznego powódki jest niepewne. Pomimo odbytej psychoterapii objawy zaburzeń stresowych, pourazowych nie wycofały się i mają tendencje do nawracania (opinia biegłego psychiatry k. 171-177).

Przed zdarzeniem powódka nie korzystała z pomocy psychologa i psychiatry. Powódka była osobą sprawną fizycznie i aktywną towarzysko. Na skutek zdarzenia z dnia 5 września 2016 roku powódka była zmuszona leczyć się u wyżej wskazanych specjalistów. W dalszym ciągu leczy się u psychiatry. Po wypadku powódka zamknęła się w domu, nie chciała się z nikim kontaktować, nie potrafiła rozmawiać o zdarzeniu. Cierpiała na bezsenność i bóle głowy. Nie radziła sobie z nawracającymi myślami o zdarzeniu, przede wszystkim o tym, że została zasłonięta przez obcego mężczyznę, który doznał rozległych obrażeń. Przez okres pierwszego miesiąca po zdarzeniu M. F. (1) wymagała pomocy przy codziennych czynnościach, takich jak robienie zakupów, przygotowywanie posiłków i dbanie o higienę. Najsilniejsze dolegliwości bólowe występowały u powódki w okresie 2-3 miesięcy po zdarzeniu. Po wypadku powódka odczuwała mniejszą sprawność i siłę w rękach. Powódka odczuwa lęk przed jazdą samochodem, boi się również przechodzić przez jezdnię. Powódka stała się bardziej nerwowa (zeznania powódki – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2020 r. czas elektroniczny 00:02:18 – 00:03:53, k. 196-197 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:06:47 – 00:21:22k. 56-57, zeznania świadka M. F. (2) - elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:22:47 – 00:33:46 k. 57-58, zeznania świadka A. W. - elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:35:16 – 00:43:46 k. 57-58, zeznania świadka J. S. - elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:45:18 – 00:54:47 k. 58-59).

Powódka w dalszym ciągu odczuwa dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa i głowy. Przyjmuje leki wyciszające i uspokajające. Nadal towarzyszą jej lęki, w szczególności na ulicy. M. F. (1) kontynuuje psychoterapię (zeznania powódki – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2020 r. czas elektroniczny 00:02:18 – 00:03:53, k. 196-197 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 8 marca 2018 r. czas elektroniczny 00:06:47 – 00:21:22k. 56-57).

Pismem z dnia 17 maja 2017 roku, doręczonym w dniu 19 maja 2017 roku, powódka zgłosiła szkodę pozwanemu, żądając wypłaty kwoty 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia, kwoty 283,47 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz kwoty 1.533,04 zł tytułem utraconego dochodu (zgłoszenie szkody k. 30-32).

Decyzją z dnia 14 czerwca 2017 roku pozwany wypłacił powódce zadośćuczynienie w wysokości 800,00 zł oraz kwotę 200,87 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia (kopia decyzji k. 33-33v).

Pismem z dnia 25 listopada 2016 roku powód ponownie wezwał stronę pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 6.800,00 zł, w wyniku czego zapadła w dniu 8 grudnia 2016 roku decyzja, na podstawie której pozwany odmówił wypłaty zadośćuczynienia (decyzja k. 25, wezwanie k. 24).

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o dokumenty lub ich kserokopie, stosując w tym względzie art. 308 k.p.c., zeznania powódki oraz świadków M. F. (2), A. W. i J. S., które były spójne i wzajemnie ze sobą korespondowały.

Pełnowartościowym dowodem w sprawie są złożone do akt sprawy opinie biegłych tak neurologa jak i biegłego psychiatry, którzy w sposób logiczny i spójny udzielili odpowiedzi na pytania sądu oraz w sposób wyczerpujący i jasny uzasadnili wnioski płynące ze sporządzonych przez nich opinii. Zaznaczyć przy tym należy, iż żadna ze stron nie kwestionowała powyższych opinii w toku postępowania.

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w przeważającej części.

Podstawą prawną odpowiedzialności ubezpieczyciela za skutki wypadku jest przyjęcie odpowiedzialności za ubezpieczonego na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z art. 822 kc przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem, których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający, albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta. Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 392), z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę. Natomiast, zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Stosownie zaś do treści art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego pojazdu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Pozwany nie kwestionował ani podstawy swej odpowiedzialności, ani istnienia obowiązku naprawienia wyrządzonej powódce szkody na osobie. Kwestię sporną stanowiła natomiast wysokość zadośćuczynienia ponad wypłaconą kwotę. W odniesieniu do żądania zwrotu utraconych dochodów podniósł, że w ocenie pozwanego, niezdolność do pracy powódki w okresie od 5 września 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku i utracony z tego powodu dochód nie stanowi następstwa wypadku z dnia 5 września 2016 roku.

Powódka w toku postępowania domagała się zadośćuczynienia w wysokości 15.000,00 zł.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c., Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) oraz cierpienie psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia).

W przepisach obowiązującego prawa ustawodawca nigdzie nie sprecyzował sposobu ustalenia wysokości zadośćuczynienia, odwołując się do sędziowskiego uznania, opartego na całokształcie okoliczności sprawy. Przeprowadzona w ten sposób analiza konkretnego przypadku ma doprowadzić do wyliczenia „odpowiedniej sumy”, to jest takiej kwoty, która odpowiada krzywdzie, ale nie jest wygórowana na tle majątkowych stosunków społeczeństwa. Przez krzywdę należy przy tym rozumieć cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych doznaniach przeżywanych w związku z cierpieniami fizycznymi i ich następstwami, zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi uszkodzeniami ciała lub rozstroju zdrowia. Przy czym w pojęciu krzywdy mieszczą się nie tylko cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, ale również te, które mogą powstać w przyszłość (na tym, bowiem polega całościowy charakter zadośćuczynienia).
W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, bowiem, że ocena rozmiarów krzywdy wymaga uwzględnienia nasilenia cierpień, długotrwałości choroby, rozmiarów kalectwa, trwałości następstw zdarzenia oraz konsekwencji uszczerbku na zdrowiu w dziedzinie życia osobistego i społecznego. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba, zatem wziąć pod uwagę całokształt okoliczności, w tym rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadków (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury, wiek poszkodowanego (por. uchwała pełnego składu izby cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNC 1974/9/145; wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 15 grudnia 1965 roku, III RP 280/65, OSNCP 1966/10/168; 10 października 1967 roku, I CR 224/67, OSNCP 1968/6/107; 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968/2/37; 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 283/80, OSNCP 1981/5/81; uchwała Sądu Najwyższego z 8 grudnia 1983 roku, OSNCP 1974/10/145; wyroki z 10 grudnia 1997 roku, III CKN 219/97, M. Prawn. 2011/17/948; 10 czerwca 1999 roku, II UKN 681/98 OSNAP 16/00/626; 9 lutego 2000 roku, III CKN 582/98 Lex nr 52776; 11 lipca 2000 roku, II CKN 1119/98, Lex nr 50884; 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, Lex nr 80272; 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03 OSNC 2005/2/40; 10 marca 2006 roku, IV CSK 80/05 OSNC 2006/10/175; 9 listopada 2007 roku, V CSK 245/07, OSNC - ZD 2008 nr D, poz. 95; 14 lutego 2008 roku, II CSK 536/07, OSP 2010/5/47; 26 listopada 2009 roku, III CSK 62/09, OSNC - ZD 2010 nr C, poz. 80).

Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie przyjmuje się, że zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, przyznana, bowiem suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, aby w ten sposób przynajmniej częściowo została przywrócona równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2011 r. (I PK 145/10 Lex nr 794777) stwierdził, że przy ustalaniu odpowiedniego zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 445 § 1 k.c., nie można pomijać notoryjnego faktu, iż w obecnej sytuacji społeczno - gospodarczej, polskie społeczeństwo jest w wysokim stopniu rozwarstwione pod względem poziomu życia
i zasobności majątkowej. Wysokość stopy życiowej społeczeństwa jedynie w sposób uzupełniający (w aspekcie urzeczywistniania zasady sprawiedliwości społecznej - art. 2 Konstytucji RP) może rzutować na wysokość zadośćuczynienia należnego poszkodowanemu za doznaną krzywdę. Kwestią zasadniczą jest rozmiar szkody niemajątkowej. Natomiast w wyroku z dnia 4 listopada 2010 roku (IV CSK 126/10, Lex nr 898263) Sąd Najwyższy przyjął, że odpowiedniość sumy zadośćuczynienia, o której stanowi art.445 § 1 k.c. ma służyć złagodzeniu negatywnych doznań, ale nie może być jednocześnie źródłem wzbogacenia. Zadośćuczynienie powinno mieć przede wszystkim kompensacyjny charakter, musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Zasada umiarkowanej wysokości zadośćuczynienia trafnie łączy tę wysokość z poziomem stopy życiowej społeczeństwa, ale nadto musi być realna i odpowiednia. Zasada ta ma jednak uzupełniający charakter w stosunku do kwestii zasadniczych, jakimi są rozmiar szkody niemajątkowej i kompensacyjna rola zadośćuczynienia. Stopa życiowa poszkodowanego nie może wyznaczać wysokości rekompensaty za wyrządzoną mu krzywdę. Indywidualizm każdego przypadku i każdej krzywdy jest nacechowany subiektywizmem, co sprawia, że relatywizowanie in abstracto zadośćuczynienia bywa zawodne, dlatego nie można w zakresie ustalania wysokości sum zadośćuczynienia, abstrahować od konkretnego przypadku. Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia stanowi uprawnienie sądu i w tym zakresie dysponuje on swobodną decyzją. Nie oznacza to jednak dowolności w ustaleniu należnego zadośćuczynienia a przyznanie go przez sąd w wysokości nieodpowiedniej do wszystkich okoliczności stanowiących podstawę jego ustalenia (zbyt wysokiej lub zbyt niskiej) narusza art. 445 § 1 k.c. (wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 18 kwietnia 2002 r., II CKN 605/00, Lex nr 484718; 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, Lex nr 183777; 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10 Lex nr 794777).

Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę ma przede wszystkim charakter kompensacyjny. Jego wysokość nie może, zatem stanowić zapłaty sumy symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Z drugiej strony jednak zadośćuczynienie powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, nawiązując do warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma oczywiście podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto ze względu na swoją wysokość represję majątkową. Doznanej przez powoda krzywdy nigdy nie można wprost, według całkowicie obiektywnego i sprawdzalnego kryterium przeliczyć na wysokość zadośćuczynienia, bowiem charakter szkody niemajątkowej decyduje o jej niewymierności, a pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony.

Transponując powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, w szczególności zwrócić należy uwagę na rozmiar doznanych przez powódkę cierpień psychicznych spowodowanych skutkami zdarzenia z dnia 5 września 2016 roku. U M. F. (1) wystąpiły zaburzenia stresowe, pourazowe o obrazie depresyjno-lękowym skutkujące wystąpieniem długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 8%.

Po zdarzeniu powódka, która uprzednio nie leczyła się w zakresie zdrowia psychicznego, zmuszona była do podjęcia terapii psychologicznej, którą kontynuuje do dnia dzisiejszego. Stwierdzone u niej zaburzenia o obrazie depresyjno – lękowym mają charakter przewlekły, mimo podjętego leczenia, nie wycofały się, a nadto mają tendencję nawracająca, przez co rokowania co do stanu zdrowia psychicznego powódki są niepewne. Powódka na skutek przezyć związanych z wypadkiem, w którym uczestniczyła stała się osobą wycofaną, przestała udzielać się towarzysko. Trauma w sferze zdrowia psychicznego powódki była spotęgowana faktem, że do zdarzenia doszło w trakcie uroczystości pogrzebowych tj. w chwili przejścia konduktu. Nadto, nie należy również tracić z pola widzenia negatywnych skutków zdarzenia dla zdrowia fizycznego powódki. W wyniku wypadku z dnia 5 września 2016 roku powódka doznała urazu brzucha oraz stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy. Z uwagi na dolegliwości bólowe powódka zmuszoną była do podjęcia leczenia neurologicznego oraz odbycia rehabilitacji. Doznane urazy spowodowały ograniczenia w życiu codziennym powódki, która musiała korzystać z pomocy osób trzecich przy robieniu zakupów, przygotowywaniu posiłków. Obecnie powódka w dalszym ciągu odczuwa skutki wypadku, co się wiąże z istniejącymi do dnia dzisiejszego dolegliwościami bólowymi kręgosłupa i głowy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w ocenie Sądu orzekającego w sprawie, zasadnym jest ustalenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę na poziomie 15.000 złotych, ponad kwotę wypłaconą już w toku postępowania likwidacyjnego, co też znalazło wyraz w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, zaś o odsetkach od zasądzonych sum w dalszej części uzasadnienia.

Powódka wniosła również o zasądzenie na jej rzecz kwoty 1.467,85 zł tytułem odszkodowania z uwagi na utracony zarobek w okresie od 5 września 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku, tj. przez okres 5 miesięcy. Roszczenie to również zasługiwało na uwzględnienie w całości. Zgodnie bowiem z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Z kolei, z ogólniejszego przepisu art. 361 § 2 wynika, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W piśmiennictwie prawniczym (tak m.in. A. G., „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna.” opubl. w LEX/el., 2011) przyjmuje się, że szkoda związana z utraconymi korzyściami ( lucrum cessans) polega na tym, że majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, z którym połączona jest czyjaś odpowiedzialność. Wskazuje się, że wskutek doznania tego rodzaju uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy o to, czego bez wyrządzenia mu szkody mógł oczekiwać w przyszłości (zob. A. Rembieliński (w:) Kodeks..., s. 277). W orzecznictwie przyjęto, że szkodą w przypadku utraconych korzyści jest szkoda, która określa to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego tę szkodę, a inaczej mówiąc, to, co weszłoby do majątku poszkodowanego, gdyby zdarzenie wyrządzające szkodę nie nastąpiło (tak między innymi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2002 r., I CKN 132/01, LEX nr 53144). Szkoda w postaci utraconych korzyści ma zawsze charakter hipotetyczny i do końca nieweryfikowalny. Nie można bowiem mieć z reguły pewności, czy dana korzyść zostałaby osiągnięta przez poszkodowanego, gdyby nie zdarzenie szkodzące. Jednak szkoda taka musi być przez poszkodowanego wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem, aby uzasadniała ona w świetle doświadczenia życiowego przyjęcie, że utrata korzyści rzeczywiście nastąpiła ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1979 roku, II CR 304/79, OSNCP 1980 rok, nr 9, poz. 164; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1999 roku, III CKN 133/98, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2001 roku, IV CKN 382/00, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2004 roku, III CK 495/02, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2004 roku, V CK 607/03, LEX nr 194103; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 roku, V CK 426/04, niepubl.; A. Rembieliński (w:) Kodeks..., s. 277). W piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, że jedną z postaci szkody polegającej na utraconych korzyściach może być utrata lub obniżenie zarobków w sytuacji szkody na osobie.

W niniejszej sprawie, formułując żądanie pozwu w tym zakresie powódka, zgodnie z zasadami wyrażonymi w treści art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c., wykazał wysokość i zasadność swych roszczeń. Powódka złożyła zaświadczenia o wysokości dochodu z dnia 9 i 10 lutego 2017 roku (k.24 i 25), których analiza pozwala na poczynienie precyzyjnych ustaleń w tym zakresie. Z treści tych dokumentów można wywnioskować, iż w okresie trzech miesięcy poprzedzających zdarzenie, to jest od czerwca 2016 roku do końca sierpnia 2016 roku średnia wysokość miesięcznego wynagrodzenia powódki za pracę wynosiła 2.448,99 zł netto Z kolei średnia wysokość miesięcznego wynagrodzenia za pracę powódki w okresie od września 2016 roku do stycznia 2017 roku, kiedy to powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim wynosiła 2.096,41 zł netto. W okresie tym, powódka otrzymała łączne wynagrodzenie w kwocie 10.482,05 zł. Wobec powyższego we wskazanym powyżej okresie powódka mogła osiągnąć wynagrodzenie za pracę w kwocie zł (2.448,99 zł x 5 miesięcy), a osiągnęła w kwocie 12.244,95 zł.

Powódka jako poszkodowana jest uprawniona do żądania zwrotu utraconego zarobku w wysokości, w jakiej otrzymałaby go od pracodawcy, gdyby do zdarzenia nie doszło, a więc właśnie w wysokości netto. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że w czasie zwolnienia lekarskiego otrzymywała wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy. Zaświadczenie od pracodawcy o wysokości średniego utraconego dochodu stanowiło dowód umożliwiający precyzyjne ustalenie stosunku potencjalnego wynagrodzenia do rzeczywiście otrzymywanego. Mając zaś na względzie dyspozycją art. 321 kpc Sąd był związany wysokością roszczenia powódki w tym zakresie.

W tym miejscu wskazać należy, iż nie mogą się ostać twierdzenia strony pozwanej, iż korzystanie przez powódkę ze zwolnień lekarskich, w związku ze stwierdzoną niezdolnością do pracy, w tak długim okresie czasu, nie wynikało z następstw zdarzenia z dnia 5 września 2016 roku. Skoro pozwany kwestionował związek zwolnienia lekarskiego powódki w okresie od 5 września 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku, z wypadkiem z dnia 5 września 2016 roku winien wykazać, że przyczyną niezdolności powódki do pracy w tym okresie nie były następstwa owego wypadku. Albowiem, w tym zakresie ciężar udowodnienia spoczywał na pozwanym, jako wywodzącym z owego faktu skutki prawne. Pozwany nie udowodnił jednak, że przyczyną niezdolności powódki do pracy w owym okresie nie były skutki wypadku. Nadmienić przy tym należy, iż przed wypadkiem powódka była osobą zdolną do pracy, aktywną zawodowo, nie leczyła się na żadne schorzenia, nie pozostawała również pod opieka poradni zdrowia psychicznego.

Uwzględniając powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.467,85 zł odszkodowania tytułem utraconego zarobku za okres od dnia 5 września 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku.

Zasadą prawa cywilnego jest, że dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa przepis art. 817 § 1 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Zaś, gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 (§ 2 art. 817 k.c.).

Zawiadomienie ubezpieczyciela o wypadku rodzi po jego stronie obowiązek spełnienia świadczenia w ustawowym terminie. Niespełnienie świadczenia w terminie powoduje po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe, a od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 2 zd. 1 k.c.).

Powódka, działając przez pełnomocnika, zgłosiła szkodę w dniu 19 maja 2017 roku, zatem 30 – dniowy termin do spełnienia świadczenia przez pozwanego upłynął 19 czerwca 2017 roku. Biorąc to pod uwagę należało uznać, że w zakresie zasądzonej kwoty 7.200 zł zadośćuczynienia i kwoty 1.467,85 zł odszkodowania, odsetki należne są powódce od dnia 20 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty, a nie od dnia 15 czerwca 2017 roku jak to sprecyzowała w powództwie. Odsetki zaś od kwoty 7.800 zł tytułem zadośćuczynienia należne są powódce od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty, to jest od dnia następnego od doręczenia pozwanemu pisma rozszerzającego powództwo, zgodnie z żądaniem strony powodowej.

Tym samym powództwo, w zakresie w jakim powódka domagała się zasądzenia odsetek od dnia 15 czerwca 2017 roku od kwoty 7.200,00 zł tytułem zadośćuczynienia jak i kwoty 1.467,85 zł tytułem odszkodowania, podlegało oddaleniu, bowiem z uwagi na przywołana treść art. 817 kc, zasadnym jest zasądzenie odsetek od wyżej wskazanych kwot od dnia 20 czerwca 2017 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania i obciążył pozwanego kosztami procesu w całości. Na koszty procesu w kwocie 3.495,00 zł poniesione przez powódkę, złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 934 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1.800 zł, kwota 727,00 zł zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłych i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 34,00 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona w oparciu o § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Jednocześnie w wyroku Sąd zawarł rozstrzygnięcie w przedmiocie rozliczenia kosztów wynagrodzenia biegłego. Zwrotu kwoty 273,00 złotych na rzecz powódki oraz kwoty 16,19 zł na rzecz pozwanego Sąd dokonał na podstawie art. 84 ust 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 j.t.), o czym orzeczono w punkcie czwartym i piątym wyroku.

Stosownie zaś do przepisu art. 83 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 j.t.), jeżeli przepisy przewidują obowiązek działania
i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi dokonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując przepisy art. 113 tej ustawy. W toku procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo koszty stanowiące zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłych w kwocie 38,46 złotych. Stosowanie do wyników postępowania, Sąd, obciążył pozwanego powyższą kwotą na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, tytułem tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa kosztów sądowych, o czym orzeczono w punkcie 6 wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji.