Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: aplikant aplikacji sędziowskiej Dominik Górka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lutego 2020 r. w Warszawie

sprawy T. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o prawo do rekompensaty

na skutek odwołania T. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z dnia 28 lutego 2018 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. P. prawo do rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2018r. T. P. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 28 lutego 2018r., znak: (...) odmawiającej prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że przy odbiorze dokumentów o zwolnieniu nie zwrócił uwagi na treść świadectwa pracy, w którym nie zamieszczono adnotacji o jego pracy w warunkach szczególnych na stanowisku galwanizera, za którą otrzymywał dodatek szkodliwy zgodnie z I kategorią zatrudnienia. Nadto podniósł, że w świadectwie pracy nie określono daty zakończenia jego stosunku pracy. Wystąpił w związku z tym do archiwum, bo (...) Zakłady (...) nie istnieją i otrzymał również niekompletny dokument bez daty zakończenia zatrudnienia. Podkreślił, że skoro jest podana w dokumentach data początku zatrudnienia, a poza tym przez cały okres pracował jako galwanizer, otrzymując dodatek szkodliwy, to nie może ponosić odpowiedzialności za błędy wynikające z treści wydanego mu świadectwa pracy (odwołanie z dnia 19 marca 2018r., k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 kwietnia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania T. P. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wyjaśnił, że ubezpieczony pobierający emeryturę od dnia 1 grudnia 2015r. złożył wniosek o rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że odmówił jej przyznania, gdyż nie zostało udowodnione wykonywanie przed dniem 1 stycznia 2009r., przez co najmniej 15 lat, pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS uwzględnił ubezpieczonemu do w/w okresu czas zatrudnienia w (...) Fabryce (...) od 28 sierpnia 1969r. do 18 kwietnia 1970r. w wymiarze 7 miesięcy i 22 dni oraz od 2 maja 1973r. do 29 września 1973r. w wymiarze 4 miesięcy i 29 dni, co dało łącznie rok i 21 dni. Organ rentowy podkreślił, że nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Zakładach (...) od 25 kwietnia 1977r. do 6 listopada 1992r., a wynika to z tego, że pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie wskazał daty końcowej zatrudnienia T. P. na stanowisku galwanizera oraz charakteru wykonywanej przez niego pracy odpowiadającej ściśle brzmieniu według wykazu, działu i pozycji powołanego w świadectwie rozporządzenia resortowego. W ocenie organu rentowego w/w dokument nie został sporządzony zgodnie z przepisami rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (odpowiedź na odwołanie z dnia 17 kwietnia 2018r., k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. P., urodzony w dniu (...), w okresie od dnia 1 września 1965r. do dnia 19 czerwca 1969r. uczęszczał do zasadniczej szkoły zawodowej przy ul. (...) w W.. Od dnia 24 kwietnia 1970r. do dnia 12 kwietnia 1973r. odbywał zasadniczą służbę wojskową (świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej z dnia 19 czerwca 1969r., k. 5 tom I a.e., książeczka wojskowa, nienumerowana karta tom I a.e.). Był zatrudniony:

- w (...) Fabryce (...) z siedzibą w W. w okresach od dnia 28 sierpnia 1969r. do dnia 18 kwietnia 1970r. oraz od dnia 2 maja 1973 r. do dnia 29 września 1973 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku galwanizera wymienionym w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 18 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 kwietnia 1982r. w sprawie prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnienia w dziale III pod pozycją 76 pkt 1 wykazu (świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia, k. 4 i 6 tom I a.e.);

- w (...) Zakładach Radiowych (...) W. z siedzibą w W. w okresie od dnia 12 października 1973r. do dnia 28 grudnia 1973r. na stanowisku oczyszczacza chemicznego (świadectwo pracy z dnia 2 czerwca 1975r., k. 7 tom II a.e.);

- w Fabryce (...) z siedzibą w W. w okresie od dnia 2 lutego 1974r. do dnia 22 kwietnia 1974r. na stanowisku galwanizera (świadectwo pracy z dnia 16 marca 1990r., k. 8 tom II a.e.);

- w (...) Zakładach (...) z siedzibą w W. od dnia 25 kwietnia 1974r. do dnia 6 listopada 1992r. w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z dnia 10 listopada 1992r., k. 13 tom II a.e. i k. 9 tom I a.e.).

W ostatnim z wymienionych zakładów ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku galwanizera. Pracował na automacie bębnowym, na którym przygotowywał detale do wykonania. Zmiana zaszeregowania nastąpiła w dniu 1 kwietnia 1979r., kiedy powierzono mu czynności na stanowisku galwanizera – brygadzisty. Jego zakres obowiązków, poza nadzorowaniem grupy pracowników w ramach swojej brygady, którzy obsługiwali urządzenia stacjonarne, pozostał niezmieniony, ponieważ w dalszym ciągu T. P. dozorował urządzenia do cynkowania. Pomimo dokonanej zmiany nadal wykonywał wszystkie pracy należące do zakresu obowiązków na stanowisku galwanizera. Do obowiązków, które wykonywał na automacie bębnowym należało m.in. odtłuszczenie trójchloroetylenem, płukanie i zasypywanie bębnów. Dodatkowo dokonywał chromowania w wannie cynkowej oraz realizował czynności na półautomacie do srebrzenia. Zdarzało się, że prace wykonywał w godzinach nadliczbowych. Wówczas zajmował się konserwacją urządzeń. W ramach konserwacji, realizowanej po ustalonych godzinach pracy, dokonywał m.in. wymianu trójchloru w odtłuszczarce. W miejscu pracy odwołującego znajdowały się substancje o bardzo dużej szkodliwości, takie jak chrom, opary kwasu czy trójchloroetylen, a ponadto powstał hałas. Ubezpieczony otrzymywał dodatek szkodliwy, który wypłacany był wraz z wynagrodzeniem zasadniczym od stycznia 1978r. do stycznia 1992r. z niewielkimi przerwami. Ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym od 24 sierpnia 1988r. do 18 listopada 1988r., od 19 lipca 1989r. do 31 grudnia 1989r., od 17 września 1990r. do 16 listopada 1990r., od 22 lipca 1991r. do 31 sierpnia 1991r. oraz od 7 maja 1992r. do 6 listopada 1992r. (świadectwo pracy z dnia 10 listopada 1992r., k. 13 tom II a.e. i k. 9 tom I a.e., zaświadczenie z dnia 13 listopada 2013r., k. 14 tom II a.e. oraz świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia, podania i pisma pracodawcy wyrażające zgodę o urlop bezpłatny, wniosek pracownika fizycznego o zmianę zaszeregowania, zgoda pracodawcy na zmianę zaszeregowania – akta osobowe, zeznania świadka R. M., k. 46, zeznania ubezpieczonego, k. 88-89 a.s.).

Po zakończeniu pracy w (...) Zakładach (...) prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...) S.C. z siedzibą w W.. Poza tym był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, z przerwami, w latach 1999-2010 (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 30 czerwca 1995r. i decyzja z dnia 16 lipca 1998r., k. 12-13 tom II a.e. oraz zaświadczenie z dnia 24 maja 2012r., k. 15 tom II a.e.).

W dniu 2 grudnia 2015r. T. P. złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o emeryturę. Po rozpoznaniu wniosku przyznano mu prawo do tego świadczenia od dnia 1 grudnia 2015r., co nastąpiło w decyzji z dnia 28 grudnia 2015r., znak: (...) (wniosek z dnia 2 grudnia 2015r. i decyzja z dnia 28 grudnia 2015r., k. 1 i 8 tom II a.e.).

Ubezpieczony w dniu 13 lutego 2018r. złożył do organu rentowego wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. decyzją z dnia 28 lutego 2018r., znak: (...), odmówił T. P. prawa do rekompensaty, ponieważ na dzień 31 grudnia 2008r. nie udokumentował wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił zatrudnienie w wymiarze jednego roku i 24 dni. Jako wykonywanej w warunkach szczególnych nie zaliczył ubezpieczonemu pracy w (...) Zakładach (...) od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. Wskazał, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełnia wymogów formalnych, bowiem nie uwzględniono w nim końcowej daty zatrudnienia na stanowisku galwanizera oraz nie podano charakteru wykonywanej pracy w szczególnych warunkach odpowiadającej ściśle brzmieniu według wykazu, działu i pozycji powołanego rozporządzenia resortowego, a nadto nie wskazano daty jego wystawienia (wniosek z dnia 12 lutego 2018r., k. 10 tom II a.e. i decyzja z dnia 28 lutego 2018r., k. 17 tom II a.e.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dokumentów, a także zeznań świadka R. M. oraz zeznań ubezpieczonego T. P..

Wśród dokumentów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych Sąd uwzględnił dokumentację z akt osobowych ubezpieczonego, dotyczącą okresu jego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w W. oraz dokumenty dołączone do akt organu rentowego, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Wprawdzie w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, dotyczącym okresu pracy ubezpieczonego w (...) brak było daty wystawienia dokumentu, daty zakończenia pracy na stanowisku galwanizera oraz występowały inne braki formalne, na które powołał się organ rentowy, jednak dokument ten, który jest dokumentem prywatnym, Sąd ocenił jako wiarygodnie potwierdzający fakt wykonywania przez T. P. pracy w warunkach szczególnych, biorąc pod uwagę inne zgromadzone w sprawie dowody, w tym opinię biegłego sądowego z zakresu BHP.

Zeznania świadka i ubezpieczonego Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, ponieważ ich treść korelowała ze sobą i była zbieżna z treścią dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i osobowych ubezpieczonego. Dodatkowo świadek pracował z T. P. w tym samym zakładzie pracy, na takim samym stanowisku, wobec czego Sąd dał wiarę jego zeznaniom w zakresie specyfiki wykonywanych obowiązków na stanowisku galwanizera. Z podobnych przyczyn jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania T. P. odnośnie przebiegu jego zatrudnienia w (...) (...) oraz rodzaju i charakteru wykonywanej przez niego pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...)Oddział w W. z dnia 28 lutego 2018r., znak: (...) podlegało uwzględnieniu.

Regulacja dotycząca rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, o którą ubiegał się ubezpieczony, została wprowadzona do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018r., poz. 1924). Art. 2 pkt 5 tej ustawy zawiera definicję rekompensaty rozumianej jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Z kolei warunki jej przyznawania oraz sposób jej obliczenia wskazują art. 21 – 23 zamieszczone w Rozdziale III (...). Art. 23 stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę oraz, że przyznawana jest ona w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W art. 21 ust. 1 ustawy wskazano natomiast, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Z art. 21 ust. 2 ustawy wynika zaś, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, o której mowa w cytowanych przepisach, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Wskazywane art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej, 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Z kolei w art. 21 ust. 2 tej ustawy została zawarta przesłanka negatywna, którą stanowi nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Może ona budzić wątpliwości, gdyż literalna wykładnia tego wyrwanego z kontekstu normatywnego przepisu może prowadzić do wniosku, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie tym osobom, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek emerytury z FUS. Skoro jednak, zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999r., to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Przyjąć tym samym należy, że rekompensata nie przysługuje tym ubezpieczonym, którzy zostali objęci ubezpieczeniem społecznym lub rozpoczęli służbę po 31 grudnia 1998r. Słuszność wskazanej interpretacji potwierdził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 17 grudnia 2015r. (III AUa 717/15, Lex nr 1964970).

Jeśli chodzi o wskazane wyżej przesłanki pozytywne nabycia prawa do rekompensaty, to analiza cytowanych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, prowadzi do wniosku, że prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948r., które przed 1 stycznia 2009r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym, tak przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W rozpatrywanej sprawie, zdaniem Sądu, ubezpieczony legitymuje się wymaganym okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że uwzględnił taki okres przypadający jedynie na czas zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Fabryce (...) od 28 sierpnia 1969r. do 18 kwietnia 1970r. w wymiarze 7 miesięcy i 22 dni oraz od 2 maja 1973r. do 29 września 1973r. w wymiarze 4 miesięcy i 29 dni, co dało łącznie rok i 21 dni. Nie uwzględnił natomiast do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia T. P. w (...) Zakładach (...) z siedzibą w W. w okresie od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. z uwagi na niewystarczające informacje wynikające ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wymaga jednak podkreślenia, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania prawa do rekompensaty, dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. Wynika to z tego, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych nie ma takich ograniczeń dowodowych jak w postępowaniu przez Zakładem. Okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Z przeprowadzonych przez Sąd dowodów jednoznacznie wynika, że T. P. – poza okresami, w których korzystał z urlopu bezpłatnego – pracował w (...) (...) jako galwanizer. Również będąc zatrudniony jako galwanizer - brygadzista, realizował te same czynności co pracownicy pracujący na stanowiskach galwanizerów, którym przydzielał prace i których nadzorował. Przy tym praca ta była wykonywana przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a czynności, które wówczas wykonywał Sąd opisał ustalając stan faktyczny. Zostały one w taki sam sposób zaprezentowane przez świadka, a potem potwierdzone przez ubezpieczonego podczas przesłuchania. Oceniające je biegła sądowa z zakresu bhp M. M. wskazała w opinii, że w okresie od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. T. P. wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Z takim stanowiskiem biegłej Sąd się zgodził, podobnie jak ubezpieczony i organ rentowy, który nie wniósł zastrzeżeń do treści opinii (pismo procesowe ubezpieczonego z 30 kwietnia 219r., k. 66 a.s., pismo procesowe organu rentowego z 7 maja 2019r. z załącznikiem, k. 67 – 68 a.s.). Biegła dokonała dokładnej analizy czynności świadczonych przez ubezpieczonego oraz uwzględniła uciążliwości występujące w miejscu jego pracy, biorąc jednocześnie pod uwagę ich wpływ na ogólny stan zdrowia. Dodatkowo dokładnie przeanalizowała przepisy mające wpływ na udzielenie odpowiedzi na pytanie postawione przez Sąd i z tego względu jej wniosek końcowy został zaaprobowany. Zgodnie z nim można i należy przyjąć, że ubezpieczony pracując jako galwanizer i galwanizer – brygadzista wykonywał prace wskazane w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) wymienione w dziale III „W hutnictwie i przemyśle metalowym” pkt 76 „Prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów - cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem”. Dodatkowo praca ubezpieczonego, o której mowa, w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 18 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 kwietnia 1982r. w sprawie prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnienia, uwzględniona została w dziale III, pod pozycją 76, punkt 1.

Zdaniem Sądu nie cały okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) (...) podlegał zaliczeniu jako okres pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony w okresach od 24 sierpnia 1988r. do 18 listopada 1988r., od 19 lipca 1989r. do 31 grudnia 1989r., od 17 września 1990r. do 16 listopada 1990r., od 22 lipca 1991r. do 31 sierpnia 1991r. oraz od 7 maja 1992r. do 6 listopada 1992r. przebywał na urlopie bezpłatnym. Okresy urlopów bezpłatnych jako okresy niewykonywania pracy podlegają odliczeniu od okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 października 2019r., III AUa 212/19). Jednakże pozostałe okresy oraz ten okres, który ZUS w decyzji uwzględnił jako okres pracy w warunkach szczególnych, są wystarczające, by przyjąć, że T. P. spełnił przesłankę, od której ustawa o emeryturach pomostowych uzależnia przyznanie prawa do rekompensaty, a więc posiada 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Poza tą przesłanką, w przypadku ubezpieczonego spełnione są także inne warunki, o których była mowa, tj. T. P. nie nabył prawa do emerytury pomostowej, a emerytura, którą uzyskał w 2015r. nie była emeryturą wcześniejszą, lecz przyznaną mu w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. To z kolei oznacza, że nie wystąpiła przesłanka negatywna, o której wcześniej była mowa, zatem zachodzą podstawy do przyznania ubezpieczonemu prawa do rekompensaty.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie T. P., dokonując zmiany zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2018r. T. P. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 28 lutego 2018r., znak: (...), odmawiającej prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że przy odbiorze dokumentów o zwolnieniu nie zwrócił uwagi na treść świadectwa pracy, w którym nie zamieszczono adnotacji o jego pracy w warunkach szczególnych na stanowisku galwanizera, za którą otrzymywał dodatek szkodliwy zgodnie z I kategorią zatrudnienia. Nadto podniósł, że w świadectwie pracy nie określono daty zakończenia jego stosunku pracy. Wystąpił w związku z tym do archiwum, bo (...) Zakłady (...) nie istnieją i otrzymał również niekompletny dokument bez daty zakończenia zatrudnienia. Podkreślił, że skoro jest podana w dokumentach data początku zatrudnienia, a poza tym przez cały okres pracował jako galwanizer, otrzymując dodatek szkodliwy, to nie może ponosić odpowiedzialności za błędy wynikające z treści wydanego mu świadectwa pracy (odwołanie z dnia 19 marca 2018r., k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 kwietnia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania T. P. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wyjaśnił, że ubezpieczony pobierający emeryturę od dnia 1 grudnia 2015r. złożył wniosek o rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że odmówił jej przyznania, gdyż nie zostało udowodnione wykonywanie przed dniem 1 stycznia 2009r., przez co najmniej 15 lat, pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS uwzględnił ubezpieczonemu do w/w okresu czas zatrudnienia w (...) Fabryce (...) od 28 sierpnia 1969r. do 18 kwietnia 1970r. w wymiarze 7 miesięcy i 22 dni oraz od 2 maja 1973r. do 29 września 1973r. w wymiarze 4 miesięcy i 29 dni, co dało łącznie rok i 21 dni. Organ rentowy podkreślił, że nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Zakładach (...) od 25 kwietnia 1977r. do 6 listopada 1992r., a wynika to z tego, że pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie wskazał daty końcowej zatrudnienia T. P. na stanowisku galwanizera oraz charakteru wykonywanej przez niego pracy odpowiadającej ściśle brzmieniu według wykazu, działu i pozycji powołanego w świadectwie rozporządzenia resortowego. W ocenie organu rentowego w/w dokument nie został sporządzony zgodnie z przepisami rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (odpowiedź na odwołanie z dnia 17 kwietnia 2018r., k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. P., urodzony w dniu (...), w okresie od dnia 1 września 1965r. do dnia 19 czerwca 1969r. uczęszczał do zasadniczej szkoły zawodowej przy ul. (...) w W.. Od dnia 24 kwietnia 1970r. do dnia 12 kwietnia 1973r. odbywał zasadniczą służbę wojskową (świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej z dnia 19 czerwca 1969r., k. 5 tom I a.e., książeczka wojskowa, nienumerowana karta tom I a.e.). Był zatrudniony:

- w (...) Fabryce (...) z siedzibą w W. w okresach od dnia 28 sierpnia 1969r. do dnia 18 kwietnia 1970r. oraz od dnia 2 maja 1973 r. do dnia 29 września 1973 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku galwanizera wymienionym w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 18 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 kwietnia 1982r. w sprawie prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnienia w dziale III pod pozycją 76 pkt 1 wykazu (świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia, k. 4 i 6 tom I a.e.);

- w (...) Zakładach Radiowych (...) W. z siedzibą w W. w okresie od dnia 12 października 1973r. do dnia 28 grudnia 1973r. na stanowisku oczyszczacza chemicznego (świadectwo pracy z dnia 2 czerwca 1975r., k. 7 tom II a.e.);

- w Fabryce (...) z siedzibą w W. w okresie od dnia 2 lutego 1974r. do dnia 22 kwietnia 1974r. na stanowisku galwanizera (świadectwo pracy z dnia 16 marca 1990r., k. 8 tom II a.e.);

- w (...) Zakładach (...) z siedzibą w W. od dnia 25 kwietnia 1974r. do dnia 6 listopada 1992r. w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z dnia 10 listopada 1992r., k. 13 tom II a.e. i k. 9 tom I a.e.).

W ostatnim z wymienionych zakładów ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku galwanizera. Pracował na automacie bębnowym, na którym przygotowywał detale do wykonania. Zmiana zaszeregowania nastąpiła w dniu 1 kwietnia 1979r., kiedy powierzono mu czynności na stanowisku galwanizera – brygadzisty. Jego zakres obowiązków, poza nadzorowaniem grupy pracowników w ramach swojej brygady, którzy obsługiwali urządzenia stacjonarne, pozostał niezmieniony, ponieważ w dalszym ciągu T. P. dozorował urządzenia do cynkowania. Pomimo dokonanej zmiany nadal wykonywał wszystkie pracy należące do zakresu obowiązków na stanowisku galwanizera. Do obowiązków, które wykonywał na automacie bębnowym należało m.in. odtłuszczenie trójchloroetylenem, płukanie i zasypywanie bębnów. Dodatkowo dokonywał chromowania w wannie cynkowej oraz realizował czynności na półautomacie do srebrzenia. Zdarzało się, że prace wykonywał w godzinach nadliczbowych. Wówczas zajmował się konserwacją urządzeń. W ramach konserwacji, realizowanej po ustalonych godzinach pracy, dokonywał m.in. wymianu trójchloru w odtłuszczarce. W miejscu pracy odwołującego znajdowały się substancje o bardzo dużej szkodliwości, takie jak chrom, opary kwasu czy trójchloroetylen, a ponadto powstał hałas. Ubezpieczony otrzymywał dodatek szkodliwy, który wypłacany był wraz z wynagrodzeniem zasadniczym od stycznia 1978r. do stycznia 1992r. z niewielkimi przerwami. Ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym od 24 sierpnia 1988r. do 18 listopada 1988r., od 19 lipca 1989r. do 31 grudnia 1989r., od 17 września 1990r. do 16 listopada 1990r., od 22 lipca 1991r. do 31 sierpnia 1991r. oraz od 7 maja 1992r. do 6 listopada 1992r. (świadectwo pracy z dnia 10 listopada 1992r., k. 13 tom II a.e. i k. 9 tom I a.e., zaświadczenie z dnia 13 listopada 2013r., k. 14 tom II a.e. oraz świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia, podania i pisma pracodawcy wyrażające zgodę o urlop bezpłatny, wniosek pracownika fizycznego o zmianę zaszeregowania, zgoda pracodawcy na zmianę zaszeregowania – akta osobowe, zeznania świadka R. M., k. 46, zeznania ubezpieczonego, k. 88-89 a.s.).

Po zakończeniu pracy w (...) Zakładach (...) prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...) S.C. z siedzibą w W.. Poza tym był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, z przerwami, w latach 1999-2010 (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 30 czerwca 1995r. i decyzja z dnia 16 lipca 1998r., k. 12-13 tom II a.e. oraz zaświadczenie z dnia 24 maja 2012r., k. 15 tom II a.e.).

W dniu 2 grudnia 2015r. T. P. złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o emeryturę. Po rozpoznaniu wniosku przyznano mu prawo do tego świadczenia od dnia 1 grudnia 2015r., co nastąpiło w decyzji z dnia 28 grudnia 2015r., znak: (...) (wniosek z dnia 2 grudnia 2015r. i decyzja z dnia 28 grudnia 2015r., k. 1 i 8 tom II a.e.).

Ubezpieczony w dniu 13 lutego 2018r. złożył do organu rentowego wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. decyzją z dnia 28 lutego 2018r., znak:(...)odmówił T. P. prawa do rekompensaty, ponieważ na dzień 31 grudnia 2008r. nie udokumentował wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił zatrudnienie w wymiarze jednego roku i 24 dni. Jako wykonywanej w warunkach szczególnych nie zaliczył ubezpieczonemu pracy w (...) Zakładach (...) od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. Wskazał, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełnia wymogów formalnych, bowiem nie uwzględniono w nim końcowej daty zatrudnienia na stanowisku galwanizera oraz nie podano charakteru wykonywanej pracy w szczególnych warunkach odpowiadającej ściśle brzmieniu według wykazu, działu i pozycji powołanego rozporządzenia resortowego, a nadto nie wskazano daty jego wystawienia (wniosek z dnia 12 lutego 2018r., k. 10 tom II a.e. i decyzja z dnia 28 lutego 2018r., k. 17 tom II a.e.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dokumentów, a także zeznań świadka R. M. oraz zeznań ubezpieczonego T. P..

Wśród dokumentów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych Sąd uwzględnił dokumentację z akt osobowych ubezpieczonego, dotyczącą okresu jego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w W. oraz dokumenty dołączone do akt organu rentowego, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Wprawdzie w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, dotyczącym okresu pracy ubezpieczonego w (...) brak było daty wystawienia dokumentu, daty zakończenia pracy na stanowisku galwanizera oraz występowały inne braki formalne, na które powołał się organ rentowy, jednak dokument ten, który jest dokumentem prywatnym, Sąd ocenił jako wiarygodnie potwierdzający fakt wykonywania przez T. P. pracy w warunkach szczególnych, biorąc pod uwagę inne zgromadzone w sprawie dowody, w tym opinię biegłego sądowego z zakresu BHP.

Zeznania świadka i ubezpieczonego Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, ponieważ ich treść korelowała ze sobą i była zbieżna z treścią dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i osobowych ubezpieczonego. Dodatkowo świadek pracował z T. P. w tym samym zakładzie pracy, na takim samym stanowisku, wobec czego Sąd dał wiarę jego zeznaniom w zakresie specyfiki wykonywanych obowiązków na stanowisku galwanizera. Z podobnych przyczyn jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania T. P. odnośnie przebiegu jego zatrudnienia w (...) (...) oraz rodzaju i charakteru wykonywanej przez niego pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 28 lutego 2018r., znak: (...) podlegało uwzględnieniu.

Regulacja dotycząca rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, o którą ubiegał się ubezpieczony, została wprowadzona do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018r., poz. 1924). Art. 2 pkt 5 tej ustawy zawiera definicję rekompensaty rozumianej jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Z kolei warunki jej przyznawania oraz sposób jej obliczenia wskazują art. 21 – 23 zamieszczone w Rozdziale III (...). Art. 23 stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę oraz, że przyznawana jest ona w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W art. 21 ust. 1 ustawy wskazano natomiast, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Z art. 21 ust. 2 ustawy wynika zaś, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, o której mowa w cytowanych przepisach, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Wskazywane art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej, 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Z kolei w art. 21 ust. 2 tej ustawy została zawarta przesłanka negatywna, którą stanowi nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Może ona budzić wątpliwości, gdyż literalna wykładnia tego wyrwanego z kontekstu normatywnego przepisu może prowadzić do wniosku, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie tym osobom, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek emerytury z FUS. Skoro jednak, zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999r., to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Przyjąć tym samym należy, że rekompensata nie przysługuje tym ubezpieczonym, którzy zostali objęci ubezpieczeniem społecznym lub rozpoczęli służbę po 31 grudnia 1998r. Słuszność wskazanej interpretacji potwierdził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 17 grudnia 2015r. (III AUa 717/15, Lex nr 1964970).

Jeśli chodzi o wskazane wyżej przesłanki pozytywne nabycia prawa do rekompensaty, to analiza cytowanych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, prowadzi do wniosku, że prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948r., które przed 1 stycznia 2009r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym, tak przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W rozpatrywanej sprawie, zdaniem Sądu, ubezpieczony legitymuje się wymaganym okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że uwzględnił taki okres przypadający jedynie na czas zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Fabryce (...) od 28 sierpnia 1969r. do 18 kwietnia 1970r. w wymiarze 7 miesięcy i 22 dni oraz od 2 maja 1973r. do 29 września 1973r. w wymiarze 4 miesięcy i 29 dni, co dało łącznie rok i 21 dni. Nie uwzględnił natomiast do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia T. P. w (...) Zakładach (...) z siedzibą w W. w okresie od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. z uwagi na niewystarczające informacje wynikające ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wymaga jednak podkreślenia, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania prawa do rekompensaty, dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. Wynika to z tego, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych nie ma takich ograniczeń dowodowych jak w postępowaniu przez Zakładem. Okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Z przeprowadzonych przez Sąd dowodów jednoznacznie wynika, że T. P. – poza okresami, w których korzystał z urlopu bezpłatnego – pracował w (...) (...) jako galwanizer. Również będąc zatrudniony jako galwanizer - brygadzista, realizował te same czynności co pracownicy pracujący na stanowiskach galwanizerów, którym przydzielał prace i których nadzorował. Przy tym praca ta była wykonywana przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a czynności, które wówczas wykonywał Sąd opisał ustalając stan faktyczny. Zostały one w taki sam sposób zaprezentowane przez świadka, a potem potwierdzone przez ubezpieczonego podczas przesłuchania. Oceniające je biegła sądowa z zakresu bhp M. M. wskazała w opinii, że w okresie od 25 kwietnia 1974r. do 6 listopada 1992r. T. P. wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Z takim stanowiskiem biegłej Sąd się zgodził, podobnie jak ubezpieczony i organ rentowy, który nie wniósł zastrzeżeń do treści opinii (pismo procesowe ubezpieczonego z 30 kwietnia 219r., k. 66 a.s., pismo procesowe organu rentowego z 7 maja 2019r. z załącznikiem, k. 67 – 68 a.s.). Biegła dokonała dokładnej analizy czynności świadczonych przez ubezpieczonego oraz uwzględniła uciążliwości występujące w miejscu jego pracy, biorąc jednocześnie pod uwagę ich wpływ na ogólny stan zdrowia. Dodatkowo dokładnie przeanalizowała przepisy mające wpływ na udzielenie odpowiedzi na pytanie postawione przez Sąd i z tego względu jej wniosek końcowy został zaaprobowany. Zgodnie z nim można i należy przyjąć, że ubezpieczony pracując jako galwanizer i galwanizer – brygadzista wykonywał prace wskazane w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) wymienione w dziale III „W hutnictwie i przemyśle metalowym” pkt 76 „Prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów - cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem”. Dodatkowo praca ubezpieczonego, o której mowa, w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 18 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 kwietnia 1982r. w sprawie prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnienia, uwzględniona została w dziale III, pod pozycją 76, punkt 1.

Zdaniem Sądu nie cały okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) (...) podlegał zaliczeniu jako okres pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony w okresach od 24 sierpnia 1988r. do 18 listopada 1988r., od 19 lipca 1989r. do 31 grudnia 1989r., od 17 września 1990r. do 16 listopada 1990r., od 22 lipca 1991r. do 31 sierpnia 1991r. oraz od 7 maja 1992r. do 6 listopada 1992r. przebywał na urlopie bezpłatnym. Okresy urlopów bezpłatnych jako okresy niewykonywania pracy podlegają odliczeniu od okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 października 2019r., III AUa 212/19). Jednakże pozostałe okresy oraz ten okres, który ZUS w decyzji uwzględnił jako okres pracy w warunkach szczególnych, są wystarczające, by przyjąć, że T. P. spełnił przesłankę, od której ustawa o emeryturach pomostowych uzależnia przyznanie prawa do rekompensaty, a więc posiada 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Poza tą przesłanką, w przypadku ubezpieczonego spełnione są także inne warunki, o których była mowa, tj. T. P. nie nabył prawa do emerytury pomostowej, a emerytura, którą uzyskał w 2015r. nie była emeryturą wcześniejszą, lecz przyznaną mu w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. To z kolei oznacza, że nie wystąpiła przesłanka negatywna, o której wcześniej była mowa, zatem zachodzą podstawy do przyznania ubezpieczonemu prawa do rekompensaty.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie T. P., dokonując zmiany zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i aktami organu rentowego (...)