Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 20 grudnia 2019 r.

Sygn. akt VI Ka 1225/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Zawadka

Sędziowie: Ludmiła Tułaczko

del. Izabela Kościarz - Depta (spr.)

protokolant: protokolat sądowy – stażysta Bartłomiej Sasin

przy udziale prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu dnia 10 grudnia 2019 r. w W.

sprawy P. L. s. J. i D., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

M. J. s. J. i J., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 4 lipca 2018 r. sygn. akt II K 297/16

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że za podstawę warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec obu oskarżonych przyjmuje art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. w brzmieniu ustawy obowiązującej w datach popełnienia czynów w zw. z art. 4 § 1 k.k.; w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 820 zł tytułem opłaty za II instancję oraz obciąża ich pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

Sędzia Izabela Kościarz - Depta Sędzia Anna Zawadka Sędzia L. T.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1225/18

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w (...) z dnia 4 lipca 2018r., sygn. akt II K 297/16

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  .

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2 k.p.k. obrońca zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania – art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.k. mającą decydujący wpływ na treść orzeczenia, a polegającą na:

1)  dokonaniu ustaleń faktycznych w zakresie rozstrzygnięcia o winie P. L. i M. J. w przypisanych im w wyroku czynów z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. z rażącym przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów w sposób dowolny, zaniechaniu uwzględnienia i oceny okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonych, niedopuszczalnym rozstrzyganiu niedających się usunąć wątpliwości co do winy obu oskarżonych na ich niekorzyść, czynieniu istotnych dla losów oskarżonych ustaleń wbrew zasadom logiki i prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego przejawiających się w:

- bezzasadnej odmowie wiary wyjaśnieniom P. L. i M. J. co do kluczowych dla ich odpowiedzialności okoliczności z powołaniem się na ich rzekomą sprzeczność ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności z treścią zeznań świadków: M. B. i M. N., w sytuacji gdy Sąd nie wskazał (poza zeznaniami ww. świadków) z jakimi konkretnymi dowodami wyjaśnienia oskarżonych były sprzeczne, zaś sama sprzeczność między dowodami nie stanowi kodeksowej przesłanki do dyskredytowania konkretnego dowodu;

- przyjęciu, że oskarżeni przyjmowali korzyści majątkowe w nieustalonych kwotach w związku z odprawami zaimportowanych towarów w P. Celnej Miejsce Uznane (...), w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył jakichkolwiek podstaw w szczególności w postaci dokumentów SAD potwierdzających dokonanie konkretnych odpraw celnych przez osk. L. i J. w tej placówce;

- obdarzeniu pełną wiarygodnością zeznań świadków: M. B., M. N. i P. K. i uczynieniu na podstawie depozycji świadków kluczowych ustaleń faktycznych w zakresie winy oskarżonych, w sytuacji gdy materiał dowodowy dostarczył wystarczające podstawy do zdyskredytowania wartości dowodowej zeznań tych świadków z uwagi na: wewnętrzne sprzeczności w ich zeznaniach, negatywną procesową weryfikację ich depozycji, rozbieżności między ich zeznaniami;

- zaniechaniu odniesienia się w uzasadnieniu wyroku, dlaczego sąd nie uwzględnił dowodów, które podważały wiarygodność zeznań świadków: B., N. i K., które to uchybienia doprowadziły finalnie do błędnego przypisania winy obu oskarżonych co do zarzuconych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że wskazane w apelacji uchybienia tj. naruszenia art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.k., a także będące ich konsekwencją błędne ustalenia faktyczne, w niniejszej sprawie nie zaistniały. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji, właściwie oraz z zachowaniem reguł określonych w art. 4 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. ocenił cały, należycie zebrany i ujawniony na rozprawie materiał dowodowy i na tej podstawie poczynił trafne ustalenia faktyczne, a następnie wysnuł prawidłowy wniosek o uznaniu oskarżonych za winnych przypisanego im przestępstwa z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Wyniki swego rozumowania Sąd Rejonowy zaprezentował w wyczerpującym, w pełni odpowiadającym wymogom art. 424 k.p.k., pisemnym uzasadnieniu, w którym bardzo dokładnie przedstawił ustalony stan faktyczny oraz wskazał, w jaki sposób powyższy stan faktyczny ustalił. Sąd I instancji wskazał również, które dowody uznał za wiarygodne, a którym dowodom tej wiarygodności odmówił.

Zgodnie z tym, co zostało przedstawione powyżej, okoliczność jedynie odmiennej oceny dowodów, przedstawiona przez skarżącego, nie jest wystarczającą podstawą do skutecznego podważenia ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd orzekający w pierwszej instancji, w szczególności – a tak jest w okolicznościach rozpoznawanej sprawy – gdy te oparte zostały o ocenę dowodów pozostającą pod ochroną art. 7 k.p.k., a w przeciwieństwie od przedstawionej przez apelującego, która była jedynie fragmentaryczna i nie uwzględniała wniosków wynikających z całościowej analizy materiału dowodowego zebranego w sprawie. Stąd też podniesione w apelacji zarzuty, są niezasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych, albowiem są sprzeczne z depozycjami świadków: M. B., M. N. i P. K. oraz całokształtem okoliczności ujawnionych w sprawie. Sąd I instancji nie powziął wątpliwości co do winy i sprawstwa oskarżonych. P. L. i M. J. przyjmowali korzyści majątkowe w związku z pełnieniem obowiązków funkcjonariuszy celnych w Miejscu Uznanym (...) w W..

Oskarżony P. L. w toku postępowania przygotowawczego, jak też w toku rozprawy głównej konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. Podczas śledztwa odmówił składania wyjaśnień oraz odpowiedzi na pytania. W toku rozprawy głównej zaprzeczył jakoby kiedykolwiek przyjmował korzyści majątkowe oraz aby znał osobiście M. B. i M. N.. Wyjaśnił, że w (...) w W. pełnił funkcję koordynatora, nie był jednak w stanie wskazać, jakie towary odprawiono w owym miejscu uznanym. Przyznał, że nie pamięta również, by pozostali celnicy, tj. K. i G., mieli przyjmować jakiekolwiek korzyści majątkowe. Podczas kolejnej rozprawy głównej z kolei odmówił składania wyjaśnień oraz odpowiedzi na pytania stron i Sądu. Potwierdził jednak odczytane mu wyjaśnienia.

Oskarżony M. J. także konsekwentnie, zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i w toku rozprawy głównej, nie przyznawał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. Zaprzeczył jakoby kiedykolwiek przyjmował korzyści majątkowe w związku z dokonywaniem odpraw celnych. W postępowaniu jurysdykcyjnym z kolei odmówił składania wyjaśnień. Wskazał jedynie, że zarzucano mu celowe zatrzymywanie dokumentów, żeby wyłudzić pieniądze od agencji, ale został oczyszczony z zarzutów. Wyjaśnił także, że w miejscach uznanych były przeprowadzane kontrole, zaś ustalenia pokontrolne na ogół były pozytywne. Podczas kolejnej rozprawy głównej z kolei odmówił składania wyjaśnień, a także odpowiedzi na pytania stron i Sądu. Potwierdził jednak odczytane mu wyjaśnienia.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie uznania, że złożone przez oskarżonych wyjaśnienia są lakoniczne i sprowadzają się jedynie do powoływania zwięzłych kwestii ubocznych, które jak można wywnioskować miały służyć uniknięciu odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo. Twierdzenia oskarżonych są rozbieżne w porównaniu z zeznaniami świadków M. B. i P. K., które słusznie Sąd Rejonowy obdarzył walorem wiarygodności. Stanowią one jedynie przyjętą przez oskarżonych linię obrony. Jak zasadnie wskazał Sąd Rejonowy, trudno jest uznać za wiarygodne wyjaśnienia P. L., że nie znał M. B. oraz M. N., skoro podani świadkowie dosyć szczegółowo opisali przestępcze zdarzenia, których uczestnikiem był P. L.. Podobnie, jak ustalił Sąd Rejonowy, w okresie od 21 stycznia do 30 października 2000r. nie przeprowadzono żadnej kontroli w Miejscu Uznanym (...) w W., natomiast oskarżony M. J. wskazał, że takie kontrole były i nie wykazały żadnych nieprawidłowości. Powyższe okoliczności prowadzą więc do wniosku, że wyjaśnienia oskarżonych w zakresie, w jakim zaprzeczali, że przyjmowali „łapówki” nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Rejonowy ustalając stan faktyczny sprawy i uznając oskarżonych za winnych popełnienia przypisanego im przestępstwa oparł się na depozycjach trzech istotnych w sprawie świadków. Najobszerniej okoliczności przyjmowania przez oskarżonych korzyści majątkowych opisał świadek M. B.. Niewątpliwie ten świadek posiadał największą wiedzę, co do wręczania celnikom w Miejscu Uznanym (...) w W. „łapówek” za dokonywanie odpraw celnych towarów dostarczanych przez M. N.. Świadek M. B. aktywnie uczestniczył w przedmiotowym procederze, trudno jest więc nie obdarzyć jego depozycji wiarygodnością, nawet biorąc pod uwagę fakt, że sam niewątpliwie narażał się na odpowiedzialność karną, liczył się więc z konsekwencjami. To M. B. w pierwszej kolejności M. N. przekazywał pieniądze wraz z dokumentacją celną, aby ten kolejno wręczał pieniądze umówionym celnikom. Z otrzymanej sumy, M. B. odliczał kwotę dla siebie, po czym pozostałą część przekazywał celnikom. Nie ulega wątpliwości Sądu, że wśród grupy celników, którzy przyjmowali wskazane pieniądze byli także oskarżeni: P. L. oraz M. J.. Świadek M. B. szczerze zrelacjonował cały proceder, dokładnie opisał mechanizm przyjmowania przez celników „łapówek”. Odniósł się do konkretnych zdarzeń i osób, zeznawał też wielokrotnie i na różnych etapach postępowania, a jego zeznania w każdym wypadku były skrupulatne, logiczne, spójne i konsekwentne. M. B. wyjaśnił, że proceder rozpoczął się od „rozmowy” z celnikami, podczas której wyrazili oni zgodę na gratyfikacje finansowe w zamian za szybsze i mniej wnikliwe przeprowadzanie odpraw celnych, przy czym w rozmowie tej uczestniczyli: G., K., J.. Odnośnie zaś zachowania oskarżonego P. L. świadek podkreślał, że nie rozmawiał z nim bezpośrednio na temat „brania łapówek”. Przyznał, że w jego ocenie P. L. nie chciał, żeby funkcjonował proceder dokonywania „nierzetelnych” odpraw w zamian za dodatkową gratyfikację finansową, ale istniała presja osób, które tam pracowały i w konsekwencji przystał na propozycję. Świadek zeznał, że z uwagi na nerwowość i widoczne skrępowanie P. L., pieniądze chował mu do szuflady w jego biurku. Obrońca oskarżonego w złożonej apelacji podnosi, że nie ma pewności co działo się w dalszej kolejności z pieniędzmi, które świadek wkładał do biurka P. L., wskazując że okoliczność ta nie może być podstawą ustaleń faktycznych w sprawie. Należy jednak podkreślić, że każde biurko przynależało do jednego wyznaczonego celnika, a świadek M. B. wiedział, które biurko do kogo należy i pieniądze wkładał do szuflady biurka P. L.. Z uwagi na powyższe zarzuty obrońcy oskarżonych nie zasługują na uwzględnienie. Z logicznego punktu widzenia, jeśli dla danej osoby wyznaczonym miejscem pracy jest konkretne, przynależące do niej biurko, nie sposób jest uznać, że z rzeczy w nim się znajdujących będzie korzystał ktoś inny. Poza tym było to odgórne ustalenie, że pieniądze dla P. L. będą przekazywane poprzez wkładanie ich do szuflady jego biurka, z uwagi na jego charakter i skrępowanie w związku z dopuszczaniem się bezprawnych zachowań, co potwierdził świadek M. B.. Wbrew stanowisku obrońcy, biorąc pod uwagę całokształt złożonych przez świadka M. B. zeznań, należy ocenić je jako spójne i konsekwentne. Obrońca wskazuje na rozbieżności w zakresie czasookresu, w którym płacono celnikom za dokonywane odprawy, jednak należy uznać, że całościowa, a nie wybiórcza ocena depozycji tego świadka, pozwalała poczynić prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie. Zwrócić trzeba uwagę, że świadek M. B. zeznawał wielokrotnie i na różnych etapach postępowania, a co do zasady przy każdym przesłuchaniu jego depozycje nie odbiegały od tych poprzednich. Z biegiem czasu natomiast mogły mieć miejsce jedynie lekkie nieścisłości, co jest zrozumiałe ze względu na upływ lat od zdarzenia. Jednak uwzględnione w całości, nie budzą zastrzeżeń Sądu Okręgowego. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na ilość złożonych zeznań przez świadka M. B. i jego konsekwencję w opisywaniu przestępczego procederu wręczania „łapówek” celnikom, w którym zresztą sam brał udział, a nie oceniać je fragmentarycznie, jak uczynił to skarżący. Na istnienie pewnych rozbieżności w zeznaniach świadka M. B. zwraca też uwagę w treści uzasadnienia Sąd Rejonowy. Należy zgodzić się z jego stanowiskiem, że poszczególne nieścisłości w stwierdzeniach świadka M. B. mogły być spowodowane znacznym upływem czasu. Zrozumiałym jest więc, że zeznając w postępowaniu przygotowawczym pamiętał zdecydowanie więcej niż w toku rozprawy głównej. Nie należy też tracić z pola widzenia, że świadek ten zeznawał bardzo obszernie, a jego zeznania nie dotyczyły jednego zdarzenia, a wielomiesięcznego procederu, którego szczegóły opisał bardzo dokładnie. Znamienne jest to, że zeznając niespełna 10 lat później, ponownie potwierdził, że P. L. nie był zachwycony istniejącym procederem przekazywania korzyści majątkowych za dokonywanie konkretnych odpraw, unikał danych odpraw i bardzo krępowała go ta sytuacja. Świadek też w dalszym ciągu wskazywał, że jest pewien, że M. J. przekazywał uzyskane od M. N. pieniądze. Obrońca wskazuje również na okoliczność, iż Sąd Rejonowy nie zweryfikował, czy oskarżeni dysponowali przekazanymi im kwotami, jakie podał świadek M. B. oraz że nie ustalono dokładnej wysokości przyjętych przez oskarżonych korzyści majątkowych, przypisując im jednocześnie popełnienie zarzuconego przestępstwa. Należy zauważyć, że proceder przekazywania celnikom „łapówek” w Miejscu Uznanym (...) przy ul. (...) w W. trwał wiele miesięcy, a przekazywane przez M. N. M. B. sumy nigdzie nie były ewidencjonowane. Precyzyjne ustalenie kwot przekazanych z tego tytułu poszczególnym celnikom nie jest więc możliwe. Nie było też sztywno ustalonej kwoty wręczanej za odprawę, chociażby określonej wielkości kontenera, czy towaru przewożonego w naczepie, a przekazywana suma zwykle dzielona była w różnych częściach pomiędzy kilka osób, uczestniczących w danej odprawie. Sąd Rejonowy wskazał w treści uzasadnienia powody braku ustalenia łącznej kwoty uzyskanych w toku przedmiotowego procederu korzyści majątkowych przez obu oskarżonych. Sąd I instancji zasadnie wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy, mając na względzie kierunek środków odwoławczych, związany był zasadą reformationis in peius i nie mógł zmienić opisów czynów zarzuconych oskarżonym poprzez uzupełnienie ich o kwoty uzyskanych korzyści majątkowych. Miałoby to również przełożenie na wymiar orzeczonych wobec oskarżonych kar. Sąd Rejonowy słusznie więc miał na względzie treść art. 443 k.p.k. zgodnie z którym w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym postępowaniu wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to było zaskarżone na niekorzyść oskarżonego albo na korzyść oskarżonego w warunkach art. 434 § 4 k.p.k. Wprowadzenie zatem do opisu czynu, każdej nowej okoliczności rzutującej na odmienną, surowszą ocenę prawną zachowania oskarżonych, stanowiłoby naruszenie zakazu wynikającego z powołanego wyżej przepisu. Z powyższych względów, takich ustaleń nie mógł też poczynić procedujący Sąd Odwoławczy, który również miał na uwadze reguły ne peius i wniesiony środek odwoławczy na korzyść oskarżonych. Należy mieć także na względzie fakt, że przyjęciem korzyści w rozumieniu art. 228 § 1 k.k. jest jej samo otrzymanie, a nie ma znaczenia w jakiej odbyło się to formie, czy też w jakiej wysokości, istotne jest jedynie aby przyjęcie korzyści było wyraźne (Marek, Komentarz, s. 504; Górniok [w:] Górniok i in., t. 2, s. 274; Górniok, Zawłocki [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 72; Wojciechowski, Kodeks, s. 402). Tak więc brak ustalenia w jakich wysokościach zostały przyjęte przez oskarżonych korzyści majątkowe, nie stoi na przeszkodzie przypisania im popełnienia przestępstwa z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Przepis art. 228 § 1 k.k. nie wprowadza progu dla zaistnienia przestępstwa określonego tym przepisem.

Sąd Okręgowy podzielił również stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie obdarzenia wiarygodnością zeznań kolejnego istotnego świadka w sprawie, a mianowicie P. K.. Wykonywał on podobnie jak oskarżeni obowiązki funkcjonariusza celnego w Miejscu Uznanym (...) w W.. Początkowo nie przyznawał się do przyjmowania korzyści majątkowych, natomiast z biegiem toczącego się postępowania przygotowawczego, podobnie jak świadek M. B., opisał też proceder przyjmowania korzyści majątkowych przez M. B. od M. N. w zamian za dokonywanie odpraw celnych i przyznał się, że on także przyjmował takie korzyści. Dokładnie opisał panujące w (...) zwyczaje, również sposób wręczania pieniędzy i postępowania z „odprawami dla B.”. Potwierdził co ważne w niniejszej sprawie, że widział jak swoją część otrzymywali też M. J. i P. L.. Przedstawiona przez wskazanego świadka relacja pokrywa się z opisem wskazanym przez M. B.. Jakkolwiek świadkowie przedmiotowy proceder opisali z innej perspektywy, to jednak ich zeznania w znacznej mierze się pokrywają i należy uznać je jako spójne. Wprawdzie świadek podczas przesłuchania na rozprawie głównej w dniu 28 września 2016r. stwierdził, iż nie pamięta, czy osoby siedzące na ławie oskarżonych były wymienione w zarzucie, za który został skazany, a mianowicie za przyjmowanie korzyści majątkowych w (...), to jednak przypomniał sobie, że oskarżeni pracowali z nim we wskazanej placówce. Świadek podkreślił, iż jego niepamięć może wynikać z upływu kilkunastu lat od kiedy miały miejsce wymienione przestępcze zachowania celników. Świadek po odczytaniu poprzednio złożonych przez niego zeznań w niniejszej sprawie, stwierdził iż nie pamięta szczegółów, ale wie, że wtedy mówił prawdę. Mając na uwadze powyższe względy, należy uznać, iż wbrew twierdzeniu obrońcy, zeznania również i tego świadka mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Zarówno świadek M. B., jak również świadek P. K. nie mieli interesu w tym, aby pomówić akurat tych celników - w niniejszej sprawie oskarżonych. Ich zeznania, w kluczowym zakresie pokrywają się i uzupełniają. Wskazane przez obrońcę fragmenty zeznań świadka P. K., a następnie dokonana przez skarżącego ich ocena, nie stanowią tego rodzaju okoliczności, które byłyby w stanie zakwestionować wiarygodność tego świadka. Całościowa ocena jego zeznań przez Sąd Rejonowy nie uchybia wskazaniom art. 7 k.p.k., co czyni bezpodstawnym pogląd skarżącego.

Zdaniem Sądu Okręgowego wiarygodne są również zeznania świadka M. N., których prawidłowej oceny dokonał Sąd I instancji. W toku postepowania przygotowawczego świadek opisał proceder wręczania korzyści majątkowych w Miejscu Uznanym (...) w W.. M. N. dostarczał towar do odprawy, a dokumenty wraz z pieniędzmi, przeznaczonymi na opłaty celne oraz „łapówki” dla celników za dokonywanie tych odpraw przekazywał M. B.. Cały przebieg przestępczego zachowania w postaci wręczania korzyści majątkowych celnikom opisał również w toku rozprawy głównej. Relacja wskazanego świadka pokryła się z zeznaniami świadka M. B., bowiem sam M. N. przyznał, że nie przekazywał „łapówek” bezpośrednio celnikom, ale za pomocą agenta celnego M. B., który kolejno dzielił otrzymaną kwotę i przekazywał pieniądze zgodnie z umową celnikom. Zeznania tego świadka w ocenie Sądu Okręgowe podobnie, jak wyżej wymienionych świadków nie budzą wątpliwości. Należy ocenić je jako rzetelne, logiczne i konsekwentne. Stanowią one potwierdzenie zeznań M. B. i opisują genezę zaistniałego procederu. Świadek M. N. również nie miał interesu w tym, aby pomawiać oskarżonych, tym bardziej że sam poniósł odpowiedzialność karną za wręczanie korzyści majątkowych.

Mając na względzie wskazane okoliczności, nie sposób podzielić zarzutów apelacji, bowiem Sąd Rejonowy nie uchybił wskazaniom wymienionych artykułów. Sąd ten nie dokonał oceny zebranych w sprawie dowodów w sposób dowolny, wyrok wydany w sprawie został oparty na całokształcie okoliczności ujawnionych w trakcie rozpraw, pisemne uzasadnienie wyroku odnosi się do dowodów przeciwnych, nie jest uzasadnieniem jednostronnym, a zaprezentowana w tym uzasadnieniu ocena dowodów nie jest oceną wybiórczą. Nie ma bowiem podstaw do twierdzenia, że Sąd Rejonowy naruszył wskazane w apelacji przepisy, w sposób rzutujący na prawidłowość rozstrzygnięcia. Podobnie należy ocenić zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Sąd Okręgowy zinterpretował, iż skarżący w apelacji zarzucając obrazę przepisów postępowania, odnosi się również do wynikającego z niej błędu w ustaleniach faktycznych dokonanych przez Sąd Rejonowy. Stwierdzić bowiem trzeba, że brak jest jakichkolwiek realnych podstaw do podzielenia podniesionego w apelacji - będącego wynikiem dowolnej oceny wybiórczo wskazanych fragmentów dowodów - zarzutu dopuszczenia się przez Sąd I instancji błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Konfrontując bowiem ustalenia faktyczne z przeprowadzonymi na rozprawie głównej dowodami stwierdzić trzeba, że dokonana przez Sąd Rejonowy rekonstrukcja zdarzeń i okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonym przestępstwa nie wykazuje błędu i jest zgodna z przeprowadzonymi dowodami, którym Sąd dał wiarę i na nich się oparł. Wbrew twierdzeniom skarżącego, jak wynika z motywów zaskarżonego wyroku Sąd I instancji rozważył wszystkie dowody mające istotne znaczenie dla poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych oraz wskazał przesłanki na podstawie których uznał oskarżonych za winnych popełnienia przypisanego im przestępstwa. Bezsprzeczne jest to, że o winie i sprawstwie oskarżonych świadczą przede wszystkim zeznania M. B., który osobiście przekazywał oskarżonym otrzymane od M. N. pieniądze oraz zeznania P. K., który widział, jak pieniądze te były im przekazywane. Wbrew twierdzeniu skarżącego, zgromadzony materiał dowodowy dostarczył wystarczającą ilość dowodów, uzasadniających przypisanie oskarżonym popełnienie przestępstwa z art. 228 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Stwierdzić należy też, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest precyzyjne i wyczerpujące we wszystkich elementach i wskazuje jakie fakty Sąd uznał za udowodnione, na jakich oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Zawiera też wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku i spełnia elementarne wymogi określone w art. 424 k.p.k. umożliwiając tym samym kontrolę zaskarżonego orzeczenia w postępowaniu odwoławczym. W tym miejscu należy ponadto przypomnieć w odniesieniu do zarzutów obrońcy, że o trafności rozstrzygnięcia nie decyduje jego uzasadnienie, lecz materiał stanowiący podstawę orzeczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 4 października 2012 r. II AKa 64/12 LEX nr 1237950).

Wobec skierowania apelacji obrońcy co do całości rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy dokonał jego kontroli również pod względem wymierzonych wobec oskarżonych kar, nie znajdując podstaw do oceny, by zastosowany rodzaj i charakter sankcji czyniły zaskarżony wyrok rażąco niewspółmiernie niesprawiedliwym – surowym. Analiza uzasadnienia wyroku wskazuje, że przy rozstrzyganiu w zakresie kary, sąd uwzględnił zasadnicze, istotne w tej mierze okoliczności oraz właściwie je ocenił w kontekście dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 k.k. Okolicznościami łagodzącymi jest fakt, że oskarżeni dotychczas nie byli karani, nie są też osobami zdemoralizowanymi, obecnie prowadzą ustabilizowane życie rodzinne i zawodowe. Natomiast do okoliczności obciążających należy zaliczyć wysoką społeczną szkodliwość popełnionego czynu. Oskarżeni przyjmowali korzyści majątkowe w sposób świadomy, z góry powziętym zamiarem i doskonale zdawali sobie sprawę, że dopuszczają się popełnienia przestępstwa. Zaryzykowali całą karierę zawodową, kierując się jedynie chęcią uzyskania dodatkowych dochodów. Pełniąc funkcję publiczną jako funkcjonariusze (...) Skarbowej winni stosować się do obowiązujących norm prawnych, stanowić autorytet i wzbudzać zaufanie społeczne, a te wszystkie cechy zostały przez oskarżonych zlekceważone. Należy zgodzić się z Sądem Rejonowym, który uznał, że wobec oskarżonych zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna. W tym kontekście należy mieć też na uwadze okres jaki upłynął od czasu popełnienia przez oskarżonych przedmiotowego przestępstwa. Orzeczoną więc dla każdego z nich karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat należy uznać za sprawiedliwą, adekwatną do popełnionego czynu oraz spełniającą potrzebę w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Za zasadną należy również uznać orzeczoną wobec oskarżonych karę grzywny w wysokości po 130 stawek dziennych w wymiarze 20 zł w stosunku miesięcznym, mając na uwadze fakt, iż motywacją oskarżonych było uzyskanie korzyści majątkowych. Orzeczone kary winny uświadomić oskarżonym naganność ich zachowania i nieopłacalność naruszania norm prawnych.

Wniosek

uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z przyczyn wyżej wskazanych w powodach uznania za niezasadny zarzutu nr 1 – zob. uzasadnienie dotyczące zarzutu nr 1.

Lp.

Zarzut

2.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia poprzez ustalenie, że oskarżeni przyjmowali korzyści majątkowe w nieustalonych kwotach w związku z odprawami zaimportowanych towarów w P. Celnej Miejsce Uznane (...), w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył jakichkolwiek podstaw w szczególności w postaci dokumentów SAD potwierdzających dokonanie konkretnych odpraw celnych przez osk. L. i J. w tej placówce, co finalnie doprowadziło do błędnego przypisania winy obu oskarżonym co do zarzuconych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Powody uznania niniejszego zarzutu za niezasadny są tożsame z powodami uznania za niezasadny zarzutu oznaczonego nr porządkowym 1 – zob. uzasadnienie dotyczące zarzutu nr 1.

Wniosek

uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z przyczyn wyżej wskazanych w powodach uznania za niezasadny zarzutu nr 1 – zob. uzasadnienie dotyczące zarzutu nr 1.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

1. 

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy w pozostałym zakresie.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy.

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonych nie zasługiwała na uwzględnienie.

Stwierdzić należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał wszechstronnej analizie i ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 k.p.k. i przekonująco uzasadnione w pisemnych, szczegółowych motywach zaskarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji wnikliwe zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia skutkującego uznaniem oskarżonych za winnych popełnienia przypisanego im czynu. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną tam argumentację .

Wniesiona apelacja nie zawiera argumentacji zasługującej na uwzględnienie, zaś lektura jej treści na tle analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego świadczy o charakterze jej oczywistej bezzasadności. Przeprowadzone przez Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe jednoznacznie wskazuje na winę oskarżonych. Z wyżej wskazanych powodów, nie ma racji skarżący podnosząc, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy szeregu przepisów postępowania, a w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec obu oskarżonych i przyjęto art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w brzmieniu ustawy obowiązującej w datach popełnienia czynów - w zw. z art. 4 § 1 k.k.

Zwi ęź le o powodach zmiany.

Sąd Rejonowy wskazał w treści uzasadnienia, iż orzekając karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oparł się na poprzednim brzmieniu przepisu art. 69 § 1 k.k. z daty popełnienia zarzuconego przestępstwa, albowiem w jego obecnym brzmieniu, zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności byłoby niemożliwe. Zgodnie z obecnym brzmieniem treści art. 69 § 1 k.k. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku. Natomiast w stanie prawnym, obowiązującym w dacie popełnienia zarzucanych czynów, warunkowe zawieszenie możliwe było kiedy orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekraczała dwóch lat. Sąd Rejonowy w podstawie prawnej zastosowania środka probacyjnego pomimo uwzględnienia brzmienia ze stanu prawnego obowiązującego w dacie popełnienia zarzuconego przestępstwa, jako względniejszego dla oskarżonych, nie wskazał prawidłowej podstawy prawnej podając art. 70 § 1 k.k. tj. aktualne brzmienie tego przepisu. Natomiast przed nowelizacją art. 70 § 1 k.k. posiadał pkt 1 i pkt 2. Sąd Okręgowy zmienił zatem zaskarżony wyrok w zakresie podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec obu oskarżonych i przyjął art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w brzmieniu ustawy obowiązującej w datach popełnienia czynów w zw. z art. 4 § 1 k.k.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1. 

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

P. L.

M. J.

Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 820 zł tytułem opłaty za II instancję oraz obciążył oskarżonych pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym. Mając na uwadze uzyskiwane przez oskarżonych dochody, uiszczenie zasądzonych kosztów nie powinno być dla nich zbyt uciążliwe.

7.  PODPIS

Sędzia del. Izabela Kościarz – Depta Sędzia Anna Zawadka Sędzia Ludmiła Tułaczko