Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2019r.

Sąd Rejonowy w Świnoujściu II Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Kamilla Gajewska

Protokolant: Dorota Bocian

przy udziale oskarżyciela – D. C. z Urzędu Skarbowego w Ś.

po rozpoznaniu w dniach: 24 września 2019r. i 5 listopada 2019r.

sprawy R. T. ,

s. H. i D. z d. M.,

ur. (...) w M.,

oskarżonego o to, że:

- we W., w okresie od dnia 20 lutego 2013r. do dnia 20 stycznia 2014r., zajmując się sprawami gospodarczymi, zwłaszcza finansowymi, płatnika (...) Sp. z o. o.,
jako prezes zarządu, działając w czynie ciągłym, przy wykorzystaniu tej samej sposobności,
nie wpłacał w terminie na rachunek (...) Urzędu Skarbowego we W. pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłaconych pracownikom za miesiące: I-XII 2013r. na łączną kwotę 182.108,00 zł.

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 9 § 3 k.k.s.

I.  oskarżonego R. T. uznaje za winnego dokonania zarzucanego mu czynu,
tj. występku z art. 77 § 2 k.k.s w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. z tym ustaleniem, że popełnił go w okresie od 20.02.2013r. do 22.08.2013r. i nie wpłacał zaliczek na łączną kwotę 112.800 zł (sto dwanaście tysięcy osiemset 00/100 złotych) i za ten czyn na podstawie art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. wymierza mu karę 300 (trzysta) stawek dziennych grzywny po 100 zł (sto 00/100 złotych) każda,

II.  na podstawie art. 24 § 1 k.k.s. za karę grzywny wymierzoną oskarżonemu w pkt. I części dyspozytywnej wyroku, czyni odpowiedzialnym posiłkowo do kwoty 112.800 zł
(sto dwanaście tysięcy osiemset 00/100 złotych) (...) Sp. z o. o.,

III.  zasądza od oskarżonego koszty postępowania oraz wymierza mu opłatę w kwocie 3.000 zł.

Sygn. akt II K 28/19

UZASADNIENIE

R. T. do dnia 22.08.2013r. był Prezesem Zarządu Spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przy ul. (...). Spółka od dnia 20.02.2013r. do dnia 20.01.2014r. nie uiściła zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie 182.108,00 zł. Za okres od dnia 20.02.2013r. do 20.09.2013r. zaś nie uiściła kwoty z tego tytułu w wysokości 112.800 zł.

Obsługę finansowo-księgową w zakresie naliczenia płac pracowników i naliczenia należnego związanego z tym zatrudnieniem podatku dla Spółki prowadziła firma (...) w Ś.. Firma (...) preferuje dwie formy współpracy z kontrahentami - albo zajmuje się samym naliczeniem należności publicznoprawnych albo naliczeniem i jego uregulowaniem, w zależności od zlecenia klienta. W sytuacji spółki (...) firma (...) naliczała jedynie należne wynagrodzenia oraz należności związane w wypłatą wynagrodzenia na podstawie przedkładanych jej dokumentów źródłowych. Informacje w tym zakresie przekazywane były mailem Spółce, ale też R. T. był na bieżąco informowany o tym jaki podatek za dany miesiąc winien do Urzędu Skarbowego uiścić. Informacje te przekazywała mu M. M., a ona uzyskiwała je z firmy (...). R. T. w tamtym czasie miał trudności finansowe wynikały one przede wszystkim z ogólnokrajowym kryzysem stoczniowym na terenie Niemiec, ale też z jego uprzednimi inwestycjami na terenie Ś.. Spółka zatrudniała pracowników w przemyśle stoczniowym. R. T. za priorytet uważał zapłatę wynagrodzenia pracownikowi, zaś w drugiej kolejności stawiał należności publicznoprawne.

(...) Urząd Skarbowy w dniu 23.05.2017r. wszczął postępowanie w tym przedmiocie (k. 11 akt), a w dniu 18.07.2017r. wydano blankietowe postanowienie o przedstawieniu zarzutów z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. wobec R. T. (k. 14 akt). W dniu zaś 23.05.2017r. zawiadomiono o okresie zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (k. 15 akt). Urząd w dniu 16.10.2017r. wszczął w sprawie postępowanie wobec nieobecnych, albowiem według wiedzy urzędu R. T. mieszkał na terenie Niemiec. R. T. miał zawartą umowę najmu lokalu na terenie Polski.

Dowód:

- zeznania świadka M. M. k. 108-112, 274-277,

- zeznania świadka D. K. k. 17, 270-271,

- zeznania świadka R. W. k. 101-102, 272-274,

- zeznania świadka A. J. k. 294-297,

- wyjaśnienia oskarżonego R. T. k. 265-269,

- zawiadomienie o zaległościach podatkowych k. 1,

- deklaracja roczna o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy k. 2-3,

- lista zaległości podatkowych k. 4-6,

- wyciąg z KRS k. 7-8,

- pełnomocnictwo k. 9,

- informacja o osobie odpowiedzialnej za pobieranie i uiszczanie podatków k. 10,

- dane identyfikacyjne k. 12,

- informacje o adresie oskarżonego k. 293,

- artykuły prasowe dotyczące przemysłu stoczniowego k. 293,

- umowa najmu lokalu k. 255-257,

- umowa sprzedaży udziałów k. 258-259,

- protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i uchwala o odwołaniu k. 260-236,

R. T. został oskarżony o to, że we W., w okresie od dnia 20 lutego 2013r. do dnia 20 stycznia 2014r., zajmując się sprawami gospodarczymi, zwłaszcza finansowymi, płatnika (...) Sp. z o. o., jako prezes zarządu, działając w czynie ciągłym, przy wykorzystaniu tej samej sposobności, nie wpłacał w terminie na rachunek (...) Urzędu Skarbowego we W. pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłaconych pracownikom za miesiące: I-XII 2013r. na łączną kwotę 182.108,00 zł. tj. o przestępstwo skarbowe z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 9 § 3 k.k.s.

R. T. nie przyznał się do popełnienia czynu, a z jego wyjaśnień wynika, że Urząd Skarbowy mógł z łatwością skontaktować się z nim, że nie było zasadne prowadzenie postępowania wobec nieobecnych, że od lat ma ten sam numer telefonu, że wynajmował mieszkanie w Polsce.

Odnośnie zaniechania uiszczania podatków wskazał, że był kryzys stoczniowy, że on nie otrzymywał zapłaty, a w konsekwencji tego nie uiszczał podatków, zaś za priorytet uważał zapłatę wynagrodzenia pracownikom, którzy mieli rodziny na utrzymaniu. Wyjaśnił też, że nie wiedział, że są zaległości podatkowe.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego R. T. k. 268-269 akt,

Zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonego są wiarygodne w zakresie w jakim wskazał on na kryzys stoczniowy oraz na to, że w pierwszej kolejności uiszczał wynagrodzenia pracownikom. To potwierdzili świadkowie w sprawie, a z ich zeznań wynika, że były opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń, ale niewielkie.

Zaś za niewiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego co do tego, że nie wiedział on o tym, że spółka posiada zaległości podatkowe. Już same wyjaśnienia na to wskazują, albowiem skoro oskarżony podał, że w pierwszej kolejności uiszczał zaległości podatkowe, a więc był zmuszony do dokonywania wyborów z opłatami, a skoro tak to widać, że części należności nie uiszczał.

Zarówno odpowiedzialni za naliczanie należności pracownicy firmy (...) jak też pracownicy oskarżonego o trudnościach finansowych i braku płynności wiedzieli, a więc logicznym jest, że musiał o tym wiedzieć oskarżony. Świadkowie zgodnie zeznali, że informacje były przekazywane oskarżonemu, głównie mailowo. Nie ma żadnych podstaw do przyjęcia przyczyny dla jakiej pracownicy (...) czy pracownicy spółki mieliby zatajać informacje o podatkach naliczonych do uiszczenia. Sam oskarżony prowadzi różnego rodzaju działalność gospodarczą i wie, że skoro zatrudnia pracowników to i musi uiszczać podatki. Zdaniem Sądu jest to przyjęta linia obrony, jednak nie zasługująca na wiarę. Nie ma żadnego logicznego wytłumaczenia dlaczego pracownicy nie mieliby informować R. T. o tym jaka jest wysokość naliczonego podatku. Sam zaś R. T. dowodzi, że był osobą dostępną, że był z nim stały, bezproblemowy kontakt.

W postępowaniu przesłuchano w charakterze świadka M. M. (k.108-112, 274-277), D. K. (k. 17, 270-271), R. W. (k. 101-102,272-274) oraz A. J. (k. 294-297). Z zeznań świadków wynika, że R. T. miał na bieżąco przekazywane informacje dotyczące wysokości należności, że to on albo sam uiszczał podatki albo polecał ich zapłatę pracownikom. Z zeznań świadków wynika, że R. T. miał problemy z płynnością finansową, ale, że jeśli posiadał środki to starał się wypłacać w pierwszej kolejności wynagrodzenia pracownikom. Świadkowie – pracownicy oskarżonego - w pozytywnym świetle przedstawiali R. T.. Zdaniem Sądu zeznania tych świadków są wiarygodne. W sposób spójny świadkowie opisali procedurę obiegu dokumentów w spółce. Zeznania tych świadków korelują ze sobą. Świadkowie kiedy czegoś nie wiedzieli, nie pamiętali to wskazywali na to. Oskarżony także w swoich wyjaśnieniach nie powoływał się na to ażeby braki w opłatach wynikały bądź to z tego że nie informowali go o nich pracownicy czy firma (...) bądź z tego, że naliczenia były błędnie wykonane. Zdaniem Sądu nie nasunęły się żadne wątpliwości co do wiarygodności zeznań tych świadków.

W sprawie zgromadzono dokumenty tj.: zawiadomienie o zaległościach podatkowych k. 1, deklaracja roczna o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy k. 2-3, lista zaległości podatkowych k. 4-6, wyciąg z KRS k. 7-8, pełnomocnictwo k. 9, informacja o osobie odpowiedzialnej za pobieranie i uiszczanie podatków k. 10, dane identyfikacyjne k. 12, informacje o adresie oskarżonego k. 293, artykuły prasowe dotyczące przemysłu stoczniowego k. 293, umowa najmu lokalu k. 255-257, umowa sprzedaży udziałów k. 258-259, protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i uchwala o odwołaniu k. 260-236.

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie należało dać wiarę tym dowodom, albowiem nie nasuwały się z urzędu żadne wątpliwości co do ich wiarygodności, ani też strony tegoż zarzutu nie podnosiły. Należało zatem uznać, że zostały one sporządzone przez uprawnione do tego osoby i w sposób przewidziany prawem.

Oskarżony mieszka na terenie Niemiec. Ma obywatelstwo niemieckie, jest rozwiedziony, ma jedno dziecko, pracuje jako doradca przedsiębiorstw, osiąga miesięcznie dochody w wysokości 1.200 euro, nie jest właścicielem nieruchomości ani wartościowych ruchomości, z zawodu jest lekarzem, jest zdrowy, nie był leczony odwykowo ani psychiatrycznie. Był karany za czyny z art. 77§ 1 i 2 k.k.s.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego R. T. k. 266-269 akt

- dane o karalności k. 231-233 akt,

- odpis wyroku IVK 983/12 z dnia 12.11.2015r. k. 26-32,

W związku z powyższym, mając na uwadze całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, według Sądu R. T. dopuścił się czynu bezprawnego, zagrożonego karą, którego społeczna szkodliwość jest więcej niż znikoma.

Mając na względzie, że oskarżony jest zdatny do przypisania mu winy, Sąd uznał, że dopuścił się on zarzuconego mu czynu z uwzględnieniem faktu odwołania z Prezesa Zarządu z dniem 22.08.2013r. tj. tego, że we W., w okresie od dnia 20 lutego 2013r. do dnia 22.08.2013r. zajmując się sprawami gospodarczymi, zwłaszcza finansowymi, płatnika (...) Sp. z o. o., jako prezes zarządu, działając w czynie ciągłym, przy wykorzystaniu tej samej sposobności, nie wpłacał w terminie na rachunek (...) Urzędu Skarbowego we W. pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłaconych pracownikom za ten okres na łączną kwotę 112.800 zł. tj. czynu z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 9 § 3 k.k.s.

W art. 77 k.k.s. stypizowano występek polegający na zaniechaniu uiszczenia należności podatkowych. W paragrafie 2 ustawodawca wprowadził odpowiedzialność za nieuiszczenie podatku małej wartości (definicja w art. 53§ 14 k.k.s.) Czyn jest czynem materialnym co wynika za znamienia czasownikowego nie wpłaca. Występek jest indywidualny i podlega mu także Prezes spółki, w niniejszej sprawie bezspornie wskazany jako osoba odpowiedzialna w tym zakresie za uiszczenia podatkowe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16.05.2002r., IV KKN 427/198, Prok. i Pr. 2003. Nr 2 poz. 12 wskazał, że sytuacja finansowa płatnika nie ma znaczenia dla przyjęcia odpowiedzialności karnej za tenże czyn, a więc w tym zakresie orzeczenie owo istotne jest w kontekście linii obrony oskarżonego R. T.. To z ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku od osób fizycznych wynika z art. 10 obowiązek podatkowy jaki ciążył na R. T.. R. T. zgodnie z art. 31 Ordynacji podatkowej był wyznaczony do pełnienia funkcji płatnika w spółce (...). Jak wynika to z zeznań świadków wynagrodzenia – z niewielkim opóźnieniem, ale były pracownikom wypłacane, i to były należności jakie R. T. wykonywał w pierwszej kolejności.

Wyprzedzając argumenty obrony wskazać należy, że nie nastąpiło przedawnienie czynu zarzuconego oskarżonemu. (...) Urząd Skarbowy w dniu 23.05.2017r. wszczął postępowanie w sprawie (k. 11 akt), a w dniu 18.07.2017r. wydano blankietowe postanowienie o przedstawieniu zarzutów R. T.. (k. 14 akt). W dniu zaś 23.05.2017r. zawiadomiono o okresie zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (k. 15 akt). Urząd w dniu 16.10.2017r. wszczął w sprawie postępowanie wobec nieobecnych, albowiem według wiedzy urzędu R. T. mieszkał na terenie Niemiec.

Termin przedawnienia upływa w ciągu 5 lat od popełnienia czynu, zaś jeśli w tym czasie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność popełnionego przez niego przestępstwa skarbowego ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. Od czasu więc popełnienia czynu musi upłynąć 10 lat łącznie. Wszczęcie zaś postępowania przeciwko sprawcy wynika z wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów, a nie ogłoszenie tego postanowienia. Jest to oczywiste, a wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów rodzi i inne konsekwencje prawne, a więc może organ prowadzący gromadzić dane o karalności, wszczynać poszukiwania podejrzanego. Brzmienie literalne art. 44§ 5 k.k.s. jest oczywiste – w tym czasie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, a więc sprawa weszła w fazę ad personam, nie zaś w tym czasie ogłoszono postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Nie ma więc podstaw do przyjęcia, że jedynie 5 letni termin przedawnienia ma zastosowanie wobec R. T..

Fakt prowadzenia zaś postępowania wobec nieobecnych nie ma żadnego wpływu na badanie kwestii czy skarga pochodzi od uprawnionego oskarżyciela. Można mieć zarzuty co do aktywności organów w ustalaniu miejsca pobytu oskarżonego, jednak nie ma to wpływu na kompetencje Naczelnika Urzędu Skarbowego do wniesienia aktu oskarżenia.

Sąd oceniając zachowanie oskarżonego uznał także, że czyn oskarżonego nie jest znikomy co do stopnia społecznej szkodliwości. Wysokość nieuiszczonych należności, brak zainteresowania zadłużeniem, aktywności po stronie oskarżonego do tego ażeby ze zobowiązań się wywiązać, nie pozwala na przyjęcie znikomego stopnia społecznej szkodliwości. Państwo bez podatku nie może funkcjonować, a patrząc na wysokość zaległości, zapomnianej niemal przez oskarżonego, a nawet zlekceważonej Sąd ocenić tego zachowania jako znikomego społecznie nie mógł.

W niniejszej sprawie na niekorzyść oskarżonego przemawia wysokość zaległości, ale też brak zainteresowania w rozliczeniu podatku. Oskarżony nie poinformował nawet Urzędu Skarbowego o przyczynach braku wpłat. Na niekorzyść oskarżonego wpływa także jego przednia dwukrotna karalność za czyny z art. 77 k.k.s.

Na korzyść oskarżonego przemawia to, że prowadzi ustabilizowany tryb życia, że jawi się jako osoba stateczna, dbająca o pracowników. Oskarżony w zasadzie oprócz norm prawnych podatkowych innych norm nie naruszał, nie wchodził w konflikt z prawem.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że w niniejszej sprawie koniecznym jest orzec wobec oskarżonego karę grzywny, którą zagrożony jest czyn z art. 77§2 k.k.s., z tym ustaleniem, że popełnił go w okresie od 20.02.2013r. do 22.08.2013r. i nie wpłacał zaliczek na łączną kwotę 112.800 zł i wymierzył ją w wysokości 300 stawek dziennych po 100 zł każda. Nadto na podstawie art. 24§ 1 k.k.s. za karę grzywny Sąd zgonie z wnioskiem oskarżyciela co do kwoty 112.800 zł uczynił odpowiedzialnym posiłkowo (...) Sp. z o.o.

W ocenie Sądu taka kara jest adekwatna do wagi czynu, odzwierciedla wysokość zaległości podatkowych oraz fakt długoletniego zaniechania ich regulowania. Sąd wymierzając karę wziął pod uwagę zasady prewencji indywidulanej, a więc w taki sposób ukształtował karę ażeby była ona i karą i przestrogą dla oskarżonego. Także kara ta ma oddziaływać na społeczeństwo, ażeby zniechęcić do popełniania takich przestępstw inne podmioty. Podkreślić trzeba, że wymierzając karę Sąd brał nie tylko pod uwagę aktualne dochody oskarżonego, ale także jego możliwości finansowe. Oskarżony ma dobre wykształcenie, zawód, ale też wielokrotnie był Prezesem Spółek, potrafi zarobkować, karę z pewnością uiścić może.

Sąd zasądził do oskarżonego koszty postepowania oraz wymierzył mu opłatę w wysokości 3.000 zł. Zdaniem Sądu z tych samych powodów co karę grzywny – koszty i opłatę ponieść może.