Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V Ca 2189/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

SSO Bogusława Jarmołowicz-Łochańska

Sędziowie:

SO Jan Bołonkowski

SR del. Dorota Walczyk (spr.)

Protokolant:

Protokolant Rafał Piechota

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Aresztu Śledczego W.S. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie

z dnia 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt II C 2544/13

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje i nakazuje wypłacić adwokatowi T. Z. ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) złotych powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 2189/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 września 2013 r. P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego W. S. kwoty 40.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu z kosztami zastępstwa procesowego z urzędu.

W odpowiedzi na pozew Skarb Państwa – Dyrektor Aresztu Śledczego w W.S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podniósł zarzut przedawnienia.

Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, powód wskazał, że jego żądanie obejmuje także okres od 7 października 2010 r. do grudnia 2012 r., a więc okres, co do którego jego roszczenie nie uległo przedawnieniu.

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy:

1.  oddalił powództwo;

2.  nie obciążył powoda obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów procesu;

3.  nieuiszczone koszty sądowe, od ponoszenia których powód został zwolniony, przejął na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W.;

4.  przyznał adwokatowi T. Z. kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) powiększoną o należny podatek od towarów i usług z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi P. S. z urzędu i nakazał wypłacić na rzecz tego pełnomocnika powyższą kwotę z sum Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W..

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

P. S. przebywał w Areszcie Śledczym w W. S. w okresach: od 6 sierpnia 1997 r. do 28 września 1998 r. od 23 maja 2002 r. do 6 października 2002 r., od 21 marca 2004 r. do 21 czerwca 2004 r., od 3 grudnia 2004 r. do 6 grudnia 2004 r., od 10 kwietnia 2005 r. do 22 kwietnia 2005 r., od 7 października 2005 r. do 20 września 2008 r., od 9 października 2010 r. oraz do 14 stycznia 2014 roku.

W czasie pobytów w Areszcie Śledczym w W. S. P. S. przewożony do innych zakładów karnych, sądów oraz prokuratur na terenie W., w tym w okresie od 6 lipca 2011 r. do 12 grudnia 2013 r. był konwojowany 45 razy.

Do końca 2013 r., w dniu transportu wydawano osobom konwojowanym suchy prowiant. Pod koniec 2013 r. w dniu transportu rozpoczęto wydawanie ciepłych posiłków.

Celem wymuszenia korzystnych dla siebie decyzji ze strony administracji Aresztu Śledczego, P. S. wielokrotnie dokonywał samookaleczeń, między innymi połykając elementy metalowe lub kilkunastocentymetrowe druty. Z tego powodu konieczne było przeprowadzanie konsultacji medycznych oraz zabiegów chirurgicznych, w tym gastroskopii. Przeszedł także z tego powodu resekcję żołądka. Będąc zobowiązanym do zachowania diety, sam z niej rezygnował.

W 2011 r. u osadzonego podejrzewano zapalenie błony śluzowej żołądka, jednak P. S. nie zgodził się na gastroskopię.

Decyzją z 28 czerwca 2011 r. uznano P. S. za osobę o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

W połowie 2012 r. P. S. przeszedł operację usunięcia śrub z prawej kości skokowej. Kwalifikując osadzonego do operacji, personel medyczny Aresztu określił, że stan zdrowia P. S. w tym czasie był ogólnie dobry. Nie cierpiał on na żadne poważne schorzenia.

P. S. nałogowo pali papierosy. Nie stroni także od alkoholu.

Sąd wskazał, że żądanie pozwu nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd powołał art. 109 kkw w brzmieniu obowiązującym do 2015 r., Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej normy wyżywienia oraz obowiązujące do 23 marca 2016 r. wskazując, że akty te nie określały ilości wydawanych posiłków oraz zasad ich wydawania osobom konwojowanym. Sąd wskazał, że przyjęty w Areszcie Śledczym W. S. sposób wydania posiłków odpowiadał regulacjom zawartym w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 października 1999 r. w sprawie wyżywienia osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Zgodnie z § 7 ust. 2 osadzony konwojowany albo biorący udział w czynnościach procesowych otrzymywał przed opuszczeniem jednostki wyżywienie w postaci prowiantu suchego na czas trwania konwoju lub planowanych czynności.

Dyrektor Generalny Służby Więziennej zarządzeniem (...) z dnia 6 lutego 2013 r., określił szczegółowe zasady sposobu realizacji uprawnień do wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych Zgodnie z § 2 ust. 2 zarządzenia wartość dziennej normy wyżywienia dla osadzonego przebywającego w jednostce penitencjarnej biorącego udział w planowych czynnościach procesowych poza terenem jednostki lub innych planowych czynności wymagających konwojowania miała być realizowana w formie co najmniej jednego posiłku, wydawanego w porze śniadania i suchego prowiantu wydawanego zamiast obiadu i kolacji. Zgodnie z §2 ust. 4 osadzony po przyjęciu do jednostki, w dniu następnym otrzymywał śniadanie w postaci suchego prowiantu, a następnie wyżywienie na czas pobytu w postaci posiłku. Z kolei § 2 ust. 5 przewidywał, że osadzony biorący udział w czynnościach wymagających konwojowania otrzymywał gorący posiłek i suchy prowiant zawsze w jednostce, z której konwój wyruszał po noclegu. Celem zarządzenia było jak wskazał Sąd uszczegółowienie regulacji zawartych w art. 109 k.k.w., które w tym czasie nie regulowało kwestii wydawania ciepłych posiłków osadzonym biorących udział w konwoju. Zarządzenie weszło w życie z dniem 1 marca 2013 r. Od tego czasu, do maja 2015 r. P. S. konwojowany był do organów wzywających 10 razy (k. 142). Sąd podkreślił jednakże, że żądanie pozwu dotyczyło okresu do grudnia 2012 r.

Następnie Sąd wskazał, że polski system prawny nie przewiduje przyznania zadośćuczynienia za samo formalne niewypełnienie norm prawnych i powołał art. 448 k.c., art. 417 k.c. podkreślając, że na powodzie, jako osobie żądającej zasądzenia zadośćuczynienia na mocy przepisu art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c. spoczywał ciężar udowodnienia faktu naruszenia dobra osobistego, faktu doznania z tej przyczyny krzywdy oraz wykazania jej rozmiaru. W ocenie Sądu Powód nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi dowodowemu w tym zakresie. Powód wykazał jedynie, że wbrew obowiązującym przepisom, we wskazanym okresie w dniach konwojowania nie otrzymywał ciepłego posiłku, nie udowodnił natomiast, aby na skutek braku wydawania ciepłych posiłków przez pozwanego doszło do naruszenia jego godności bądź innych dóbr osobistych, Sąd miał na uwadze, że powód przyznał, iż rezygnował z pobierania suchego prowiantu w dniu wyjazdu, nie udowodnił aby jakość posiłków wpływała negatywnie na jego stan zdrowia, w tym zapalenie śluzówki żołądka. Sąd miał też na względzie samouszkodzenia, których dopuszczał się powód, które w ocenie Sądu świadczą o jego stosunku do własnego zdrowia. W ocenie Sądu powód nie wykazał, że doznał krzywdy oraz jej rozmiarów. Powołany świadek syn powoda, nie znał sytuacji zdrowotnej ojca i nie wskazał w ocenie Sądu żadnych okoliczności świadczących o cierpieniach jakich doznał powód, a i jego zeznania wskazujące ogólnie na jakość pożywienia wydawanego w areszcie potwierdziły wyłącznie to, że pobyt w areszcie śledczym wiąże się z ograniczeniem pewnych swobód, także poprzez swoiste reglamentowanie otrzymywanych posiłków i ich jakość czy możliwość wyboru, co oczywiście nie jest wystarczającą przesłanką do uwzględnienia żądania powoda.

Sąd ponadto dodał, że dopuszczając się popełnienia kolejnych przestępstw, w związku z którymi toczy się z jego udziałem szereg postępowań karnych, powód sam doprowadził do obniżenia przysługujących mu standardów w zakresie jakości żywienia oraz częstotliwości spożywania posiłków. Sytuacja taka w ocenie Sądu jest jednym ze skutków postępowania powoda, który nie przestrzegając przepisów prawa powinien liczyć się ze wszystkimi konsekwencjami, które takie zachowanie za sobą niesie, w tym z możliwością skazania na karę pozbawienia wolności lub stosowania rygorystycznych środków zapobiegawczych w postaci tymczasowego aresztowania, które z samego założenia wiążą się z izolacją oraz ograniczeniem pewnym warunków bytowych.

Sąd podkreślił, że powód sam świadomie rezygnował z zaleconej mu przez lekarzy diety, która była mu przepisywana w związku rozstrojem zdrowia wywołanym połykaniem przez niego różnych przedmiotów. Wywołane jego własnym zachowaniem problemy z żołądkiem spotykały się z odpowiednią reakcją lekarzy, którzy zalecali mu dietę. Nie sposób w tej sytuacji w ocenie Sądu dopatrywać się niehumanitarnego traktowania ze strony administracji Aresztu Śledczego. Tym bardziej jak wskazał Sąd, jego świadomą decyzją była odmowa spożywania przyznawanego mu suchego prowiantu na czas konwojowania.

Brak wykazania przesłanek żądania (naruszenia dobra osobistego, wystąpienia krzywdy i jej rozmiaru) powództwo podlegało oddaleniu jako nieudowodnione. Powód w ocenie Sądu nie wykazał również aby wysokość zadośćuczynienia którego zasądzenia się domagał tj. kwota 40.000 zł, była adekwatna do skali jego rzekomych cierpień.

Sąd ponadto wskazał, że przepis art. 448 k.c. ma charakter fakultatywny. W konsekwencji oznacza to, iż nawet gdyby zaistniały przesłanki ustawowe, roszczenie nie musiałoby zostać uwzględnione, gdyż Sąd posiada znaczną swobodę decyzyjną w tym zakresie. Sąd mając to na uwadze wskazał, że dopatrywanie się w niedogodnościach wynikających z pozbawienia wolności na skutek działań samej strony źródła odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa jest, co najmniej wątpliwe, zwłaszcza w sytuacji, w której standard życia znaczącej części społeczeństwa tj. osób, które nie weszły w konflikt z prawem jak emerytów, rencistów lub bezrobotnych jest często niższy lub porównywalny z warunkami panującymi w aresztach śledczych. Wszystkie te okoliczności w ocenie Sądu, w tym stosunek do popełnianych przestępstw, należałoby także brać pod uwagę rozważając zasadność powództwa, nawet gdyby powód wykazał, czego nie uczynił, wszelkie przesłanki warunkujące możliwość zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia roszczenia, Sąd wskazał, że Powód o szkodzie dowiedział się z chwilą wystąpienia zarzucanych zdarzeń naruszających dobra osobiste tj. z każdym dniem przebywania w areszcie śledczym, powód w tej samej dacie miał wiedzę o osobie obowiązanej do naprawienia szkody, więziennictwo stanowi bowiem wyłączną domenę państwa i oczywistym jest, ze ewentualne roszczenia kierować należy wobec Skarbu Państwa. Zatem ja wskazał Sąd roszczenie powoda za okres od 1997 r. do 12 września 2010 r., w dacie wniesienia pozwu (12 września 2013 r.) było przedawnione i ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, mógł uchylić się od jego zaspokojenia. Powództwo podlegało w części oddaleniu także w z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia.

Podniesiony w kontekście przedawnienia zarzut naruszenia art. 5 k.c. nie znajdywał w ocenie Sądu żadnego uzasadnienia. Powód nie wykazał bowiem jak wskazał Sąd aby przysługiwało mu względem Skarbu Państwa jakiekolwiek roszczenie, a po drugie nie sposób stwierdzić, aby pozwany nadużył w jakikolwiek sposób przysługującego mu prawa do podniesienia zarzutu przedawnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 102 k.p.c. uznając, że sytuacja życiowa i majątkowa powoda wskazana w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania uzasadnia nie obciążanie powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.

Ponieważ powód został zwolniony z obowiązku ponoszenia kosztów procesu oraz z uwagi na fakt, iż powództwo zostało oddalone w całości koniecznym było przejęcie na rachunek Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów procesu zgodnie z art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, o czym orzeczono w pkt III sentencji.

Zgodnie z § 6 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd przyznał na rzecz pełnomocnika powoda i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa kwotę 2.400 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej przyznanej powodowi z urzędu powiększoną o należny podatek od towarów i usług.

Apelację od wyroku wniósł powód zaskarżając wyrok w części tj. w zakresie pkt. 1 orzeczenia.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 23 i 24 § 1 k. c. w zw. z art. 4 k. k. w. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, iż brak realizacji w stosunku do skazanego określonych przepisami prawa standardów żywienia w postaci zapewnienia mu ciepłego posiłku w ciągu dnia nie stanowi przyjętych minimalnych norm humanitarnych i tym samym nie stanowi naruszenia dobra osobistego Powoda w postaci prawa do godności i humanitarnego traktowania, a także poprzez uznanie, iż określone zasady dotyczące żywienia osób skazanych i tymczasowo aresztowanych nie stanowią minimalnych gwarantowanych prawem standardów humanitarnych w stosunku do osób pozbawionych wolności;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k. c poprzez jego błędne zastosowanie polegające na braku przyznania Powodowi zadośćuczynienia za doznaną krzywdę polegająca na naruszeniu prawa do godności i humanitarnego traktowania poprzez brak zapewnienia przyjętych minimalnych standardów żywienia w postaci jednego ciepłego posiłku w ciągu dnia;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 442 1 § 1 k.c. poprzez jego zastosowanie do roszczenia z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę podczas gdy z treści wzmiankowanego przepisu wynika, iż znajduje on zastosowanie wyłącznie w stosunku do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, a nie do roszczeń o zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą z naruszenia dóbr osobistych;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, iż przedstawiony przez Pozwanego zarzut przedawnienia nie stanowi nadużycia prawa w rozumieniu wzmiankowanego przepisu;

- naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. art. 316 k.p.c. poprzez dokonanie wadliwej i dowolnej (a nie swobodnej) oceny zeznań złożonych przez Powoda w charakterze strony, w szczególności w części dotyczącej charakteru doznanej przez Powoda krzywdy;

Powód wniósł o:

1.  zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez:

Zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 40.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty; Zasądzenie kosztów w tym kosztów nieopłaconego zastępstwa procesowego z urzędu, które nie zostało ani w całości ani w części uiszczone; zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów niniejszej postępowania apelacyjnego, w tym kosztów nieopłaconego zastępstwa procesowego z urzędu, które nie zostało ani w całości ani w części uiszczone; zwolnienie Powiodą od kosztów postępowania odwoławczego w tym opłaty od apelacji w całości; dopuszczenie dowodu z oświadczenia o stanie rodzinnym majątku, dochodach i źródłach utrzymania na okoliczność sytuacji finansowej powoda uzasadniającej zwolnienie go od kosztów sądowych w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wobec bezzasadności jej zarzutów i prawidłowości rozstrzygnięcia podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy za własne przyjmuje ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego jak i ich obszerną i wyczerpującą ocenę prawną.

W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do stawiania Sądowi I Instancji zarzutów naruszenia czy to prawa procesowego czy materialnego. W istocie powód w apelacji przedstawił i uzasadnił nie zarzuty naruszenia przez Sąd wskazywanych norm lecz własne stanowisko i własną ocenę roszczenia. Ocena ta nie znajduje jednakże uzasadnienia w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Powód nie udowodnił zasadności ani wysokości swojego roszczenia, co szczegółowo zostało uzasadnione przez Sąd I Instancji.

Sąd Okręgowy podziela ocenę prawną Sądu Rejonowego, że powód nie wykazał naruszenia dóbr osobistych.

W postępowaniu dotyczącym ochrony dóbr osobistych, w którym po stronie pozwanej występuje Skarb Państwa niezbędne jest wykazanie przesłanek jego odpowiedzialności statuowanych przepisami art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. w zw. z art. 417 § 1 k.c., przy czym w pierwszej kolejności powód powinien wykazać okoliczność naruszenia konkretnego dobra osobistego w rozumieniu art. 23 k.c. Dopiero w razie pozytywnego przesądzenia tej kwestii sąd orzekający dokona oceny bezprawności działania bądź zaniechania prowadzącego do naruszenia dóbr osobistych powoda, a także oceny w zakresie wystąpienia szkody i związku przyczynowego między inkryminowanym zachowaniem pozwanego a ową szkodą. Według utrwalonego stanowiska judykatury ocena, czy działanie naruszyło dobro osobiste, dokonywana jest na podstawie obiektywnego kryterium, a sąd powinien rozważyć, czy typowa, przeciętna osoba na miejscu pokrzywdzonego uznałaby określone działanie za naruszenie dobra osobistego oraz czy w odczuciu społecznym określone zachowanie zakwalifikowane może być jako naruszające dobra osobiste (wyrok SN z 25 kwietnia 1989 r., I CR 143/89, OSP 1990, Nr 9, poz. 330; wyrok SN z 11 marca 1997 r., III CKN 33/97, OSN 1997, Nr 6 - 7, poz. 93; uzasadnieniu wyroku SN z 26 października 2001 r., V CKN 195/01, L.; uzasadnieniu wyroku SN z 23 maja 2002 r., IV CKN 1076/00, OSN 2003, Nr 9, poz. 121; wyrok SN z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 953/00, L.; wyrok SN z 22 stycznia 2014 r., III CSK 123/13, Biul. SN 2014, Nr 6). Skoro ocena faktu naruszenia dóbr osobistych ma charakter obiektywny, szczególne cechy pokrzywdzonego (np. nadwrażliwość, choroba psychiczna) nie są brane pod uwagę w ocenie naruszenia. Nie oznacza to jednak, że odczucia pokrzywdzonego mogą zostać całkowicie pominięte, ale z całą pewnością nie można im przypisać rozstrzygającego znaczenia (wyrok SN z dnia 28 marca 2003 r., V CSK 308/02, OSNC 2004, Nr 5, poz. 82).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że niekwestionowane było to, że powód w spornym okresie nie otrzymywał w dniach, w których był konwojowany, ciepłych posiłków lecz suchy prowiant. Sama zaś ta okoliczność nie przesądza ani o naruszeniu dóbr osobistych powoda, ani tego, że doznał on krzywdy, nie uzasadnia więc przyznania mu zadośćuczynienia. Powód zaś nie wykazał naruszenia jego dóbr osobistych w rozumieniu art. 23 k.c. Trudno mówić, że naruszona została godność osobista powoda lub, że nie był traktowany humanitarnie mając na uwadze ustalenia faktyczne. Powód przebywał w warunkach odosobnienia w związku z popełnianymi przestępstwami z przerwami od 1997 r.. Otrzymywał on w czasie izolacji posiłki w ilości przewidzianej prawem. W spornym okresie w czasie konwojowania faktycznie nie otrzymywał ciepłych posiłków lecz w zamian otrzymywał suchy prowiant. Obowiązujące wówczas przepisy przewidywały właśnie taki sposób realizacji obowiązku dostarczania posiłków w sytuacji gdy osoba osadzona była konwojowana. Wyczerpująco zostało to omówione przez Sąd Rejonowy. Jeżeli powód nie korzystał z zagwarantowanych mu posiłków stanowiło to jego własną decyzję. W tych okolicznościach nie ma podstaw do uznania, że doszło do naruszenia godności Powoda. Godność to poczucie własnej wartości i szacunek dla siebie samego. Brak ciepłego posiłku wyłącznie w dniach gdy Powód był konwojowany, w sytuacji gdy w zamian dostarczany był suchy prowiant, w ocenie Sądu Okręgowego obiektywnie nie naruszało godności powoda podobnie nie stanowiło też niehumanitarnego traktowania. Powód nie wykazał również żadnym dowodem, aby brak ciepłego posiłku w czasie konwojowania doprowadził do utraty przez niego zdrowia. Również i w tej kwestii Sąd Rejonowy wypowiedział się wyczerpująco. Nawet przy tym gdyby przyjąć, że brak zagwarantowania ciepłego posiłku z uwagi na konwojowanie do innej jednostki, sądu czy zakładu opieki zdrowotnej sprzeczny był z normami prawa to i tak nie oznacza to automatycznie o braku humanitarnego traktowania czy też naruszaniu godności. Ponadto podkreślenia wymaga w okolicznościach niniejszej sprawy również samo podejście Powoda do własnego zdrowia. Powód wielokrotnie doprowadzał do samouszkodzeń, transportowany do zakładów opieki zdrowotnej odmawiał przeprowadzenia badań czy też rezygnował z diety zalecanej przez lekarzy. Utrata zdrowia przez powoda spowodowana mogła być jego własnym postępowaniem.

Powód tak jak wskazał to i szczegółowo uzasadnił Sąd Rejonowy, nie udowodnił aby na skutek braku wydawania ciepłych posiłków przez pozwanego doszło do naruszenia jego godności bądź innych dóbr osobistych, w tym zdrowia, co skutkowało wystąpieniem krzywdy, a także nie wykazał jej rozmiaru.

Sąd Rejonowy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wyprowadził logiczne, poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym wnioski. Zeznania powoda w zakresie w jakim nie znajdowały żadnego potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym bądź też były z nim sprzeczne nie mogły zostać uznane za wiarygodne.

Do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego prawidłowo zastosowane zostały przepisy materialne. Wobec nie wykazania przesłanek odpowiedzialności pozwanego brak było podstaw do uwzględnienia powództwa. Sąd nie naruszył więc norm art. 23 i 24 § 1 k. c. i art. 448 k.c.

Sąd Okręgowy za uzasadnione uznaje również stanowisko Sądu Rejonowego co do okresu przedawnienia roszczeń powoda.

W myśl art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć. Roszczenie o zadośćuczynienie z art. 448 k.c. jest roszczeniem dochodzonym w ramach odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych co wskazano już wyżej, wobec tego reguły dotyczące przedawnienia tego roszczenia wynikają z art. 442 1 k.c. (wcześniej 442 k.c.), jako przepisu szczególnego, a nie z art. 118 k.c. Zgodnie z art. 2 ustawy z 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym powstałych przed dniem wejścia w życie tej ustawy (tekst jedn.: do dnia 10 sierpnia 2007 r.), a według przepisów dotychczas w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się przepisy nowe, tj. art. 442 1 k.c. (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 czerwca 2015 r. I ACa 69/15). Słusznie zatem Sąd Rejonowy oceniał podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia na podstawie art. 442 1 k.c. Wobec nie wykazania zasadności powództwa nie miało to jednakże większego znaczenia.

Podobnie brak jest podstaw do przyjęcia, że podniesienie zarzutu przedawnienia stanowiło nadużycie prawa przez pozwanego. Powód nie wykazał roszczenia i z tego głównie względu powództwo zostało oddalone.

Mając na uwadze powyższe apelacja wobec prawidłowości zaskarżonego wyroku i bezzasadności jej zarzutów podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Wynagrodzenie na rzecz pełnomocnika reprezentującego powoda z urzędu Sąd Okręgowy przyznał stosownie do § 8 pkt 5 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2016.1714)