Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 125/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 30 grudnia 2019 roku – II K 690/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia a polegający na uznaniu, że stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonej nie jest znaczny, co w konsekwencji spowodowało warunkowe umorzenie postępowania karnego na okres próby 1 roku, orzeczenie środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości 1.000 zł. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku, podczas gdy stopień społecznej szkodliwości przestępstwa w ruchu drogowym, jakiego dopuściła się oskarżona, jest znaczny, a co za tym idzie, nie zasługuje ona na skorzystanie z dobrodziejstwa instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego i winna ponieść karę.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z treścią art. 66 § 1 i 2 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne wobec sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Sąd Rejonowy uznał, że w świetle przyznania się oskarżonej do winy, okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, a oskarżona nie była wcześniej karana. Są to okoliczności pozwalające rozważać zastosowanie instytucji z art. 66 k.k., lecz nie są to przesłanki, od których zależy stopień społecznej szkodliwości czynu (art. 115 § 2 k.k.).

Natomiast, co do uznania, iż szkodliwość społeczna przypisanego oskarżonej czynu nie była znaczna, Sąd I instancji w istocie powołał się jedynie na okoliczność, iż oskarżona kierowała samochodem w godzinach nocnych oraz w miejscu, gdzie ruch drogowy nie był nasilony.

Z oceną Sądu meriti, iż z tego powodu mieliśmy tu do czynienia z nieznacznym stopniem społecznej szkodliwości czynu, nie można się jednak zgodzić. Oskarżona kierowała bowiem samochodem w stanie nietrzeźwości po drodze publicznej, asfaltowej, łączącej stosunkowo ludne miejscowości W. i B., a w samych B. zjechała do przydrożnego rowu. Pora zdarzenia ok. godz. 23.00, też nie była tego rodzaju, aby uznawać, iż ruch drogowy wówczas zaniknął, zwłaszcza, że była to noc z soboty na niedzielę.

Przede wszystkim jednak Sąd Rejonowy oceniając stopień społecznej szkodliwości, nie wziął pod uwagę, że oskarżona znajdowała w stanie nietrzeźwości 0,82 mg/l wydychanego alkoholu w powietrzu. Jest to bardzo wysokie stężenie, ponad 3 – krotnie przekraczające dopuszczalną granicę przestępstwa z art. 178a k.k. Sąd I instancji uznając, iż ,,niewątpliwie oskarżona nie stwarzała znacznego niebezpieczeństwa w ruchu lądowym”, nie uwzględnił właśnie tego bardzo wysokiego stopnia jej intoksykacji alkoholowej. Powyższej tezie przeczy również, pominięta przez Sąd Rejonowy okoliczność, iż oskarżona straciła panowanie nad kierowanym przez siebie pojazdem, zjeżdżając do rowu.

Alkohol wpływa na zdolność psychofizyczną człowieka oraz ocenę rzeczywistości. Warto zauważyć, że ustawodawca wprowadza penalizację kierowania samochodem w ruchu lądowym już na pułapie stanu po użyciu alkoholu czyli 0,1 do 0,25 mg/l wydychanego alkoholu w powietrzu (art.87§ 1 k.w.). Znajduje to uzasadnienie w tym, że człowiek już przy takim stężeniu alkoholu nie jest w stanie bezpiecznie prowadzić samochodu, bo alkohol wpływa negatywnie na jego psychomotorykę. Upośledzenie to jest tym większe, im wyższy jest poziom alkoholu w krwi. Przyjmuje się, że już od stężenia 0,4 mg/l wydychanego alkoholu w powietrzu następuje niestabilność emocjonalna człowieka, pojawiają się u niego błędne sądy, zaburzenia koncentracji uwagi i niezborność ruchowa. Natomiast, gdy stężenie to przekracza granicę 0,7 mg/l pojawiają się m.in. chaos myślowy, zawroty głowy, czy też trudności w trzymaniu równowagi (por. Wybrane problemy toksykologii alkoholu oraz oceny stanu trzeźwości [w:] Problematyka prawna i techniczna wypadków drogowych – Instytut Ekspertyz Sądowych, Kraków 1995, str. 434).

W przypadku oskarżonej stężenie alkoholu było wysokie, przekraczające granicę 0,7 mg/l wydychanego alkoholu w powietrzu, co już samo w sobie wskazuje, iż stopień naruszenia przez nią reguł ostrożności (zasada kierowania samochodami w stanie trzeźwości) był znaczny.

Jednocześnie oskarżona jest osobą dorosłą i niewątpliwie w pełni znany jest jej destrukcyjny wpływ alkoholu na sprawność psychofizyczną kierującego pojazdem. Niczego tu nie może zmienić powoływanie się przez oskarżoną na to, że wypiła tylko jedno piwo. Przeczą temu zresztą wyniki badania jej trzeźwości, wykonane aż siedmiokrotnie przez funkcjonariuszy policji i potwierdzone protokołami urzędowego badania stanu trzeźwości. Na protokołach tych oskarżona złożyła osobisty podpis, co przeczy jej twierdzeniom, że nikt jej takowych protokołów nie okazywał. Jeżeli oskarżona nie zgadzała się z wynikami badania stanu trzeźwości urządzeniami elektronicznymi Alcosensor i Alkometr, mogła zażądać weryfikacji poziomu stanu jej trzeźwości poprzez zbadanie krwi, o co jednak nie wnioskowała (k. 2-3).

W świetle wyżej wymienionych okoliczności, wykluczonym było więc przyjęcie, iż popełnione przez oskarżoną przestępstwo charakteryzowało się nieznacznym stopniem społecznej szkodliwości.

Tak więc należało uznać, iż stwierdzenie Sądu Rejonowego o nieznaczności społecznej szkodliwości popełnionego czynu było wnioskowaniem nieuprawnionym. Natomiast takie okoliczności jak: uprzednia niekaralność oskarżonej, czy przyznanie się do winy, mogły mieć jedynie wpływ dla wyboru rodzaju kary, jej wymiaru, czy też na ocenę prognozy kryminologicznej. Brak było natomiast zaistnienia jednej z niezbędnych przesłanek dla warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonej.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jest niezasadny, gdyż nie uwzględnia on zmian ustawodawczych w kodeksie postępowania karnego.

Aktualnie obowiązujący przepis art. 437 § 2 k.p.k. w zasadzie zakazuje uchylania wyroków sądów I instancji i przekazywania sprawy do ponownego rozpoznania temu sądowi. Uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k., art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. W przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione warunki wskazane w powyższym przepisie, zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

Odnośnie art. 454 k.p.k. wskazać należy, że od dnia 5.10.2019 roku art. 454 § 1 k.p.k. stanowi, że sąd odwoławczy nie może skazać tylko takiego oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie. A zatem reguła ne peius nie zakazuje sądowi odwoławczemu wydania wyroku skazującego, co do osoby, w stosunku do której w I instancji warunkowo umorzono postępowanie.

Dlatego też Sąd Okręgowy nie mógł w zaistniałej sytuacji procesowej uchylić wyroku Sądu Rejonowego, lecz musiał samemu wydać wyrok reformatoryjny (zmieniający).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

-uznanie oskarżonej za winną popełnienia zarzucanego jej czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178a § 1 k.k. i wymierzenie kary 1.000 złotych grzywny;

-wymierzenie oskarżonej środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

-zaliczenie oskarżonej na poczet orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych okresu zatrzymania prawa jazdy od dnia 14 listopada 2019 roku;

-orzeczenie od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej kwoty 5.000 złotych tytułem świadczenia pieniężnego.

Zwięźle o powodach zmiany

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego prowadzą do wniosku, że oskarżona swoim zachowaniem, polegającym na tym, że w dniu 7 września 2019 roku w B., będąc w stanie nietrzeźwości 0,82 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, kierowała samochodem marki T. (...) nr rej. (...) w ruchu lądowym, wyczerpała znamiona przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. Ponieważ, z przyczyn już wyżej omówionych, sprawa nie kwalifikowała się do warunkowego umorzenia postępowania, należało oskarżoną skazać za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. i wymierzyć jej karę przewidzianą w tymże przepisie.

Wymierzając oskarżonej karę i środki karne za dokonane przestępstwo, Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 k.k. Uwzględniono zatem, rodzaj naruszonego dobra (zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu lądowym), stopień szkodliwości społecznej czynu, jak i zawinienie sprawcy.

Biorąc pod uwagę, że oskarżona była wcześniej niekarana i przyznała się do winy, Sąd Okręgowy uznał, iż adekwatną karą będzie tu kara najłagodniejszego rodzaju, czyli kara grzywny w rozmiarze 1000 złotych.

Tak ukształtowana kara stanowić będzie trafną reakcję karną, współmierną zarówno do stopnia winy, jak i do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. Kara taka spełni w sposób właściwy cel zapobiegawczy oraz wychowawczy, jak również cele kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, stanowić będzie dla oskarżonej wystarczającą nauczkę oraz przestrogę na przyszłość i będzie wystarczająca dla zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Z uwagi na skazanie oskarżonej za występek należący do przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, które to zostało popełnione w stanie nietrzeźwości, Sąd był zobowiązany (art. 42 § 2 k.k.) do orzeczenia wobec oskarżonej obligatoryjnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w najniższym ustawowym wymiarze 3 lat. Na poczet tego środka należało zaliczyć oskarżonej okres zatrzymania prawa jazdy, do czego obligował przepis art. 63 § 4 k.k.

Jednocześnie na podstawie art. 43a§2 k.k. orzeczono od oskarżonej obligatoryjne świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 złotych rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Jest to kwota minimalna, jaką przewidział ustawodawca w tego rodzaju sytuacjach.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., zgodnie z którymi oskarżoną należało obciążyć wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w toku całego postępowania, ustalając jednocześnie wysokość opłaty za obie instancje na podstawie art. 10 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz.U. z 1983 roku, nr 49, poz.223 z późn. zm.).

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana