Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 155/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 5 grudnia 2019 roku w sprawie II K 568/19.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

A. W.

Udział oskarżonego w posiedzeniu był obowiązkowy, gdyż sąd tak zarządził.

Wezwanie oskarżonego na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku prokuratora w trybie art. 335 kpk.

k 69

2.1.1.2.

A. W.

Oskarżony nie został pouczony o uprawnieniach i obowiązkach w wypadku złożenia wniosku o dobrowolne poddanie się karze na podstawie art. 335 kpk.

Doręczenie odpisu aktu oskarżenia wraz z wezwaniem do złożenia wniosków dowodowych i pouczeniem o uprawnieniach i obowiązkach.

k 70-71

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Wezwanie oskarżonego na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku prokuratora w trybie art. 335 kpk.

Wezwanie oskarżonego na posiedzenie wynika z dokumentu, przekazanego sądowi odwoławczemu przez sąd I Instancji.

2.1.1.2

Wezwanie oskarżonego na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku prokuratora w trybie art. 335 kpk.

Sposób pouczenia oskarżonego o uprawnieniach i obowiązkach po złożeniu wniosku o dobrowolne poddanie się karze wynika z dokumentu, przekazanego sądowi odwoławczemu przez sąd I instancji.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, art. 6 kpk w zw. z art. 16 kpk i art. 117 § 2, przez naruszenie prawa do obrony, poprzez wydanie wyroku pod nieobecność oskarżonego poinformowanego o terminie posiedzenia z adnotacją o obowiązkowym stawiennictwie i brak pouczenia go o możliwości wydania wyroku skazującego pod jego nieobecność, co w konsekwencji pozbawiło go możliwości skutecznego cofnięcia zgody na skazanie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W sprawie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza, określona w art. 439 § 1 pkt 11 kpk, zgodnie z którym niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia zaskarżone orzeczenie uchyla się. Wymienione w punkcie 3.1 naruszenie o charakterze względnym wiąże się z bezwzględnym powodem odwoławczym i rozważania dotyczące tej przyczyny są aktualne również w odniesieniu do tego uchybienia.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do następczego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego. Podstawą uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania jest stwierdzenie bezwzględnej przyczyny odwoławczej wymienionej w art. 439 § 1 pkt 1–7, 10 lub 11 kpk. Stwierdzenie przyczyn wymienionych w art. 439 § 1 pkt 8 i 9 kpk co do zasady wiąże się z wydaniem orzeczenia następczego o umorzeniu postępowania. W tym przypadku bezwzględna przyczyna odwoławcza dotyczyła zaistnienia przesłanek z art. 439 § 1 pkt 11 kpk.

3.2.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Opocznie do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Orzeczenie kasatoryjne powinno zostać połączone z orzeczeniem następczym, które wydaje sąd odwoławczy po uchyleniu zaskarżonego orzeczenia. W art. 437 § 2 zd. 2 kpk wskazane zostały przypadki, w których sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania. Należy do nich zaliczyć bezwzględne przyczyny odwoławcze – art. 439 § 1 kpk, zwłaszcza określone punkcie 11 tego przepisu.

Wniosek

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, art. 343 § 5 kpk w zw. z art. 117 § 3 kpk polegające na wydaniu na posiedzeniu, bez przeprowadzania rozprawy, wyroku skazującego pod nieobecność oskarżonego, w sytuacji gdy jego obecność była obowiązkowa, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 11 kpk.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

W myśl art.117 § 1 kpk, osobę uprawnioną do wzięcia udziału w czynności procesowej zawiadamia się o jej czasie i miejscu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Stosownie do § 3 tego przepisu w razie niestawiennictwa strony, obrońcy lub pełnomocnika, których stawiennictwo jest obowiązkowe, czynności procesowej nie przeprowadza się, chyba że ustawa stanowi inaczej. Należy przy tym dodać, iż warunkiem realizacji obrony w znaczeniu materialnym jest przysługujące oskarżonemu prawo do udziału w rozprawach i posiedzeniach przed sądem. Art. 343 § 5 kpk określa, że udział podmiotów wskazanych w zdaniu pierwszym w posiedzeniu jest obowiązkowy, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi. Niestawiennictwo osób zawiadamianych o terminie posiedzenia, w sytuacji gdy zostały one o nim prawidłowo powiadomieni, nie tamuje jego biegu. Inaczej będzie, gdy prezes sądu lub sąd uzna ich udział za obowiązkowy. Wówczas należy wezwać ich do stawiennictwa na posiedzeniu. Może tak być w przypadku opisanym, kiedy to konieczne jest uzyskanie korygującego stanowiska stron co do treści porozumienia. Wówczas ich nieobecność, nawet jeżeli zostaliby oni prawidłowo powiadomieni o terminie posiedzenia, skutkować musi zarządzeniem przerwy lub odroczeniem posiedzenia. W wypadku nieobecności wezwanego, stosownie do treści art. 117 § 3 kpk, czynności procesowej nie przeprowadza się, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wtedy niestawiennictwo osoby, której uczestnictwo jest obowiązkowe, powoduje – niezależnie od przyczyn tej nieobecności i dopełnienia obowiązku jej usprawiedliwienia – niedopuszczalność przeprowadzenia czynności procesowej. Zatem przeprowadzenie posiedzenia skutkującego uwzględnieniem wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy pod nieobecność nawet prawidłowo o niej powiadomionego oskarżonego, w przypadku uprzedniego uznania jego udziału w nim za obowiązkowy, jest niedopuszczalne. Wystąpienie opisanej sytuacji procesowej prowadzi do naruszenia prawa określonego w art. 439 § 1 pkt 11 kpk, zgodnie z którym niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia zaskarżone orzeczenie uchyla się (wyr. SN z 21.11.2017 r., III KK 334/17, Legalis).

W przypadku obowiązkowego stawiennictwa nie ma tym samym znaczenia przyczyna niestawiennictwa. Nie ma też obowiązku wystąpienia o odroczenie posiedzenia, skoro czynności procesowej „nie przeprowadza się”. W przypadku gdy obowiązkowy udział w czynności zależy od decyzji organu procesowego, nie można wykluczyć zmiany tej decyzji w razie niestawiennictwa na wezwanie (Grzegorczyk, KPK. Komentarz, t. 1, 2014, s. 444).

W niniejszej sprawie prokurator wystąpił do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar i innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek.

Zarządzeniem z dnia 1 października 2019 roku ( niepodpisanym ) ( k 33 ) sąd I instancji skierował sprawę na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku o dobrowolne poddanie się karze ( art. 343 kpk ). Wystawca tego dokumentu, zarządził: wezwać oskarżonego, „wezwanie do rąk własnych + pouczenie + ogólne” ( ? ). W wyniku tego zarządzenia skazany otrzymał wezwanie na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku prokuratora w trybie art. 335 kpk, z podkreśleniem i zaznaczeniem „grubym” drukiem, że jego stawiennictwo jest obowiązkowe ( k 69 ). Do wezwania tego było załączone pouczenie o jego prawach i obowiązkach w razie wniesienia aktu oskarżenia, a nie związanych z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze ( k 70 – 71 ). W efekcie na żadnym etapie postępowania oskarżony nie został uprzedzony np. o treści art. 447 § 5 kpk. Sąd rejonowy na posiedzeniu w dniu 5 grudnia 2019 roku pominął, iż „wezwał” oskarżonego na posiedzenie uznając jego obecność w istocie za konieczną i posiłkując się tym, że został on „prawidłowo zawiadomiony” wydal wyrok skazujący ( art. 343 § 6 kpk ).

Podsumowując w sprawie doszło do naruszenia przepisów wskazanych wyżej, a uchybienie to, stanowiąc bezwzględną przyczynę odwoławczą skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i to bez względu na ewentualny wpływ tegoż uchybienia na treść zaskarżonego orzeczenia oraz przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Opocznie.

5.3.1.1.2.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Opocznie do ponownego rozpoznania.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Powody te zostały wskazane w innych częściach uzasadnienia.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Powody te zostały wskazane w innych częściach uzasadnienia.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy w razie braku zgody oskarżonego na dobrowolne poddanie się karze lub stron na korektę porozumienia, należy zastosować procedurę wskazaną w art. 343 § 7 kpk.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana