Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 grudnia 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo P. D. skierowane przeciwko Straży Miejskiej w Ł. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Powód P. D. był zatrudniony u pozwanego Straży Miejskiej w Ł. na podstawie umowy o pracę z dnia 12 października 2009 roku - początkowo na okres próbny w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku aplikant, a od 12 października 2010 roku na czas nieokreślony i od 1 marca 2015 roku na stanowisku starszego strażnika.

Wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosi 2.992,65 zł brutto miesięcznie.

Do obowiązków powoda na stanowisku strażnika miejskiego należało w szczególności patrolowanie, dozór miasta, patrole piesze i zmotoryzowane. Podczas pełnienia służby patrolowo-interwencyjnej: dokonywanie oceny stanu sanitarno-porządkowego i podejmowanie niezbędnych czynności administracyjno-porządkowych dla usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości; bieżące przeciwdziałanie w ramach posiadanych uprawnień i adekwatnie do dysponowanych środków, wszelkim przypadkom naruszania porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli; stosowanie przewidzianych prawem sankcji w stosunku do sprawców wykroczeń; przeciwdziałanie przypadkom dewastacji obiektów i urządzeń komunalnych oraz zieleni miejskiej; kontrolowanie i egzekwowanie prawidłowego zabezpieczenia, oznakowania i utrzymania porządku w miejscach prowadzonych prac porządkowych, remontowo - inwestycyjnych i placów budów; kontrolowanie i egzekwowanie prawidłowego wykonania obowiązków utrzymania porządku przez administratorów nieruchomości, dozorców i służby miejskie; kontrolowanie i egzekwowanie czystości i porządku w miejscach handlu bazarowego i okrężnego oraz kontrolowanie legalności handlu ulicznego; egzekwowanie prawidłowości parkowania i przeciwdziałanie przypadkom tamowania ruchu kołowego i pieszego oraz niszczenia nawierzchni przez nieprawidłowo parkujące pojazdy; egzekwowanie obowiązujących przepisów lokalnych wydanych przez władze miasta. Podczas pełnienia służby wartowniczej: służba w obiekcie winna być pełniona we wszystkie dni tygodnia w tym również w wolne soboty, niedziele i święta zgodnie z grafikiem służb przez 24h na dobę. Służba ta obejmuje: dozór stały w portierni (dyżurce); obchód wewnątrz budynku ze szczególnym dozorem okien i urządzeń technicznych w pomieszczeniach ogólnodostępnych; patrolowanie obiektów na zewnątrz (zgodnie z zasadami instrukcji); udzielanie informacji i nadzór nad petentami; wydawanie i przyjmowanie kluczy zgodnie z obowiązującymi zasadami w obiekcie oraz dokładne wykonywanie pozostałych czynności zawartych w instrukcji danego obiektu.

Zgodnie z Regulaminem Straży Miejskiej w Ł. stanowiącym załącznik do Uchwały Nr XIII/202/11 Rady Miejskiej w Ł. z dnia 11 maja 2011 r. w sprawie nadania Regulaminu Straży Miejskiej w Ł., Komendant Straży Miejskiej w Ł. na podstawie zarządzenia nr (...) ustala Regulamin Pracy Straży Miejskiej w Ł..

Zgodnie z Rozdziałem VI § 1 ust. 4, ust. 9, ust. 29, ust. 41 Regulaminu pracy pracownicy (...) pracują w równoważnym systemie czasu pracy. Strażnicy wykonują pracę w rozkładzie zmianowym. Rozkład czasu pracy ustalany jest w harmonogramie pracy (grafiku). Rozkładem zmianowym objęci są wszyscy strażnicy. Za pracę w porze nocnej uważa się pracę wykonywaną w godzinach 22:00-6:00.

Powód pracował w systemie 8 godzinnym lub 12 godzinnym, w dzień i w noc w zależności od harmonogramu pracy (grafiku).

Nadto Sąd ustalił, iż powód pracował jako strażnik na (...). Strażnik miejski dba o ład i porządek publiczny, zabezpiecza odpowiednio wskazane miejsca i jest wyznaczany do ochrony obiektów miasta. Praca w terenie jest do godz. 22:00. Natomiast na posterunkach jest praca całodobowa w systemie 12-godzinnym tj. od godz. 6:00 do 18:00 i od 18:00 do 6:00. Od 2017 roku powód był zatrudniony na posterunku przy ul. (...).

Do przeniesienia strażnika z posterunku stałego do służby interwencyjno-patrolowej albo ze służby interwencyjno-patrolowej do posterunku stałego wystarczy polecenie ustne przełożonego.

Zgodnie z Rozdziałem I § 1 pkt 1 ust. 22 Regulaminu Pracy, podstawowym obowiązkiem pracownika jest poddawanie się wymaganym badaniom wstępnym, okresowym, kontrolnym, uzupełniającym oraz w przypadku strażników badaniom doraźnym oraz przedstawianie pracodawcy orzeczeń lekarskich o braku przeciwskazań do zatrudnienia na zajmowanym stanowisku, wydane przez lekarza sprawującego opiekę profilaktyczną nad pracownikami; wyżej wymienione orzeczenie wydaje lekarz uprawniony do badań profilaktycznych m.in. w oparciu o skierowanie wydane przez pracodawcę pracownikowi.

Badania lekarskie są jednakowe dla wszystkich strażników pod warunkiem, że pracownik który pracuje w terenie nie jest skierowany do pracy w patrolu rowerowym albo jako kierowca pojazdu uprzywilejowanego.

Powód, był kierowany przez pozwaną na badania profilaktyczne do ośrodka medycyny pracy m. in. w dniach 2 lutego 2016 r., 22 września 2016 r., 9 sierpnia 2017 r. i każdorazowo opis stanowiska pracy zawierał treść: strażnik miejski plus jazda na rowerze.

P. D. w dniu 9 sierpnia 2017 roku oświadczył, że zapoznał się z zagrożeniami i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywanymi czynnościami na stanowisku pracy: strażnik miejski plus jazda na rowerze.

W dniu 18 maja 2017 roku Komendant Straży Miejskiej w Ł. na pisemny wniosek powoda wyraził zgodę na prowadzenie przez P. D. działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług transportowych (przewóz pojazdów osobowych, motocykli, sprzętu budowalnego) z okolicznościowym przewozem osób z zastrzeżeniem, że świadczona praca nie będzie kolidował z obowiązkami wykonywanymi w Straży Miejskiej w Ł..

W trakcie pobytu w okresie od 14 września 2017 r. do 18 września 2017 r. w (...) Szpitalu (...) Medycznej (...) Szpitala (...) w Ł. rozpoznano u powoda cukrzycę typu I. Powód otrzymał skierowanie do poradni diabetologicznej celem dalszego leczenia oraz zwolnienie lekarskie dla chorego i żony na opiekę.

Powód stawił się w pracy w dniu 16 października 2017 roku. Z dniem 1 listopada 2017 roku miał być przeniesiony do działu prewencji – pracy w terenie.

Dnia 16 października 2017 roku P. D. złożył wniosek do pracodawcy o skierowanie go na badania lekarskie ze względu na stan zdrowia i rozpoznanie cukrzycy typu I, co może mieć wpływ do przeciwskazania do pracy w nocy. W dziale prewencji nie jest możliwe wykonywanie pracy tylko w dzień.

Straż Miejska w Ł. w dniu 18 października 2017 roku zwróciła się do (...) Poradni Medycyny Pracy w Ł. z prośbą o wykonania badań lekarskich ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki pracy na stanowisku strażnika miejskiego, w tym pracy porze nocnej i wydała stosowane skierowanie.

Orzeczeniem lekarskim z dnia 20 października 2017 roku nr (...) wydanym przez lekarza (...) Poradnię Medycyny Pracy w Ł. pracy wobec istnienia przeciwskazań zdrowotnych stwierdzono niezdolność powoda do wykonywania pracy na wskazanym (dotychczasowym) stanowisku pracy strażnika miejskiego plus jazda na rowerze tj. do wykonywania pracy strażnika miejskiego, jazdy na rowerze, pracy w terenie w patrolu pieszym lub zmotoryzowanym, prac biurowych na terenie budynku Straży Miejskiej w Ł., pracy 2-zmianowej (12 godzin).

W dniu 20 października 2017 roku (...) Szpital (...) Medycznej - (...) Szpital (...) w Ł. wydał zaświadczenie, w którym wskazał, że powód nie może wykonywać pracy w godzinach nocnych.

Powód w dniu 23 października 2017 roku złożył odwołanie od w/w orzeczenia, ponieważ jego zdaniem w przypadku schorzenia cukrzycy typu I niewskazana jest jedynie praca w godzinach nocnych. W Wojewódzkim Instytucie (...) powód stawił się w listopadzie 2017 roku, jednakże ze względu na pozostawanie w tym okresie na zwolnieniu lekarskim nie mógł zostać przebadanym.

Pracodawca pismami z dnia 23 października 2017 roku zwrócił się z zapytaniem do organizacji związkowych, czy P. D. jest członkiem związków zawodowych i poinformował Zakładową Organizację Związkową (...) o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, wskazując jako przyczynę wypowiedzenia przeciwskazania zdrowotne do pracy na stanowisku strażnika miejskiego plus jazda na rowerze powołując się na art. 229 § 4 KP. Związki zawodowe poinformowały, że powód nie jest ich członkiem, a Zakładowa Organizacja Związkowa uznała, iż wypowiedzenie umowy o pracę jest uzasadnione.

Pozwana Straż Miejska w Ł. w dniu 23 października 2017 roku na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu Pracy rozwiązała z P. D. umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony w dniu 12 października 2010 r. z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 31 stycznia 2018 r. z powodu niezdolności do wykonywania pracy na stanowisku strażnika miejskiego stwierdzonej orzeczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza profilaktyka. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 20 października 2017 r. od lekarza profilaktyka - S. W. z (...) pracownik otrzymał orzeczenie lekarskie stwierdzające, że wobec przeciwwskazań lekarskich jest niezdolny do pracy na stanowisku strażnika miejskiego. Zgodnie z art. 229 § 4 Kodeksu pracy pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika niezdolnego do pracy na danym stanowisku pracy, co skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę w trybie ustawowym.

Z punktu widzenia diabetologicznego u powoda rozpoznano cukrzycę typu I. W dacie dokonania wypowiedzenia umowy o prace tj. 23 października 2017 roku powód nie był zdolny do pracy w godzinach nocnych ze względu na zdiagnozowaną cukrzycę, wymagającą wyrównania, określenia zapotrzebowania na insulinę i odpowiedniej edukacji dietetycznej. W dacie rozwiązania umowy o pracę tj. 31 stycznia 2018 roku, powód był zdolny do pracy na stanowisku strażnika miejskiego z ograniczeniami, tj. powód jest zdolny do pracy na ogólnie dostępnym rynku pracy, a ograniczenia dotyczą zajmowanego stanowiska. W datach 23 października 2017 r. i 31 stycznia 2018 r. ograniczenie zdolności dotyczyło czasu pracy oraz sposobu wykonywaniu pracy, w szczególności nie wskazana jest praca w godzinach nocnych, na wysokości i związana ze zbyt dużym wysiłkiem fizycznym przy ogólnym wskazaniu do jego wykonywania. Istnieje także ograniczenie do zbyt dużego wysiłku fizycznego. W nomenklaturze medycznej używane jest pojęcie dużego wysiłku fizycznego i pojęciem tym określa się wysiłek fizyczny statyczny np. podnoszenie ciężarów. Jest to wysiłek w czasie którego następuje bardzo znaczne napięcie mięśni przy stosunkowo niewielkim ruchu. Jazda na rowerze jest określana jako wysiłek tlenowy, wytrzymałościowy i jest wysiłkiem dla chorych na cukrzycę wręcz zalecanym. Są to rodzaje wysiłku, w których praca mięśni powoduje ruch. Przykłady takiego wysiłku to marsz, marszotrucht, jazda na rowerze, pływanie, jazda na nartach biegowych. Dotyczy to tylko chorych u których, nie występują powikłania cukrzycy. Zaplanowany wysiłek jest to taki, do którego pacjent jest przygotowany. Przystępując do niego miał możliwość pomiaru poziomu cukru i mógł spożyć odpowiedni posiłek. Dodatkowo pacjent jest zdrowy tzn. nie jest w trakcie jakiejkolwiek infekcji. Pojęcie niemożność wykonywania dużych wysiłków fizycznych, niemożność pracy w godzinach nocnych, jazdy na rowerze dotyczy konkretnego stanowiska pracy, a o tym decyduje lekarz medycyny pracy lub lekarz zakładowy. Zwolnienia lekarskie po dniu wypowiedzenia umowy tj. 23 października 2017 r. oraz w dacie rozwiązania umowy o pracę 31 stycznia 2018 r. były wystawiane przez lekarza psychiatrę. Z punktu widzenia diabetologa objawy depresyjne u pacjentów ze świeżo wykrytą cukrzycą, szczególnie cukrzycą typu I pojawiają się dość często. Rozpoznanie to wiąże się koniecznością stosowania diety, podawania dostosowanych dawek insuliny oraz wielokrotnie skutkuje zmianami w życiu codziennym. Wyrównana, niepowikłana cukrzyca typu I nie powoduje bezwzględnej niezdolności do pracy. Przy cukrzycy typu I pacjenci leczeni insuliną kategorycznie nie powinni być zatrudniani w porach nocnych. Nie jest wskazane dźwiganie ciężarów i praca na wysokości. Zakaz pracy w porach nocnych jest absolutny. U chorych leczonych insuliną jest bezwzględnie przeciwwskazana praca w nocy.

Powyższy stan faktyczny, Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci wyżej wymienionych dokumentów, w tym na podstawie akt osobowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały, a także w oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu diabetologii, dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania powoda oraz zeznania świadka T. P. na okoliczność zakresu czynności i obowiązków pracowniczych strażnika miejskiego oraz warunków pracy, które tworzą spójny i logiczny obraz przedstawiający stan faktyczny sprawy.

Sąd I instancji uznał wartość dowodową złożonej opinii biegłej z zakresu diabetologii (podstawowej i uzupełniających). Opinia sądowa została sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Była rzetelna i wyjaśniała szczegółowo wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Przy wydaniu opinii biegła sądowa dysponował dokumentacją lekarską powoda, a także przeprowadziła wywiad oraz badanie lekarskie, dokonując szczegółowego rozpoznania podmiotowego w zakresie swej specjalizacji i przedstawiając w opinii sądowej swoje wyniki oraz wnioski.

Opinii tej nie kwestionował powód, a do złożonych przez pozwanego zastrzeżeń biegła ustosunkowała się w opinii uzupełniającej. Po złożeniu opinii uzupełniającej żadna ze stron nie składała w tym zakresie innych wniosków dowodowych.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powoda o przesłuchanie wskazanych przez stronę postępowania świadków, jako nie mający istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślenia wymaga, że stosownie do dyspozycji art. 258 k.p.c., środek dowodowy w postaci przesłuchania świadka ma charakter subsydiarny, a zatem celowość jego przeprowadzenia uzależniona jest od oceny, czy po wyczerpaniu środków dowodowych lub w razie ich braku fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pozostały niewyjaśnione. Wniosek o przeprowadzenie takiego dowodu ma więc istotne znaczenie wtedy, kiedy świadkowie rzeczywiście dysponuje określonymi informacjami. Tymczasem w niniejszej sprawie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia zostały dostatecznie wyjaśnione w opinii biegłego sądowego z zakresu diabetologii. Co więcej, dowód z przesłuchania świadków byłby nieprzydatny dla ustalenia zasadności przesłanki wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 23 października 2017 roku tj. niezdolności do wykonywania pracy na stanowisku strażnika miejskiego stwierdzonej orzeczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza profilaktyka, albowiem okoliczności te wymagają wiedzy specjalistycznej, której Sąd nie może czerpać z innych źródeł niż opinie biegłych z danej dziedziny.

Z tego względu wniosek dowodowy w tym przedmiocie podlegał oddaleniu jako nieprzydatny w zakresie oceny stanu zdrowia powoda, które w ocenie Sądu dostatecznie wyjaśniło wszelkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne. W niniejszym postępowaniu najistotniejsze znaczenie ma bowiem dowód z opinii biegłego sądowego. Należy pamiętać, że przedmiotem każdego dowodu są fakty mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Przepisy statuują wprost, że wnosząc o przesłuchanie świadka należy dokładnie oznaczyć fakty, które mają być udowodnione jego zeznaniami. Oznacza to, że zgłoszenie dowodu z przesłuchania jest dopuszczalne wyłącznie w celu przedstawienia sądowi wiedzy świadka o pewnych faktach, a nie jego opinii. Wniosek o przeprowadzenie takiego dowodu ma więc istotne znaczenie wtedy, kiedy świadek rzeczywiście dysponuje określonymi informacjami (w tym przypadku z zakresu medycyny). W orzecznictwie przyjmuje się, że wyjaśnienie okoliczności spornych następuje wówczas, gdy nie budzą one wątpliwości sądu.

W rozpoznawanej sprawie meritum sporu sprowadzał się, do zakreślonej biegłemu tezy. Jeżeli zatem zeznania świadka nie mogłyby mieć istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd nie powinien wręcz dopuścić dowodu z jego zeznań (art. 227 k.p.c.). Zeznania takie są również zbędne, gdy fakty na okoliczność, których świadek ma zeznawać są faktami przyznanymi przez stronę przeciwną (art. 229 k.p.c.), powszechnie znane i znane sądowi urzędowo (art. 228 k.p.c.) oraz te, które sąd może ustalić w drodze domniemania faktycznego (art. 231 k.p.c.). Sąd nie dopuści ponadto dowodu z zeznań świadka, jeżeli został zgłoszony wyłącznie w celu spowodowania zwłoki w postępowaniu (art. 217 § 2 k.p.c.).

Sąd I instancji wskazał, iż dopuszczenie dowodu z zeznań świadków zależy od oceny Sądu co do jego przydatności w wyjaśnieniu danej okoliczności sprawy, a okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione w treści opinii biegłego sądowego z zakresu diabetologii posiadającego wiedzę specjalistyczną, której Sąd nie może czerpać z innych źródeł niż opinia biegłego danej dziedziny medycyny.

Wobec powyższego oraz niezgłoszenia przez strony postępowania innych wniosków dowodowych Sąd uznał, że zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd I instancji wskazał, iż w niniejszym postępowaniu powód P. D. wniósł o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, a w przypadku upłynięcia okresu wypowiedzenia umowy o pracę o przywrócenie powoda do pracy na poprzednich warunkach i zasądzenie wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy.

Na wstępie Sąd I instancji zważył, iż wypowiedzenie jest zwyczajnym sposobem rozwiązania umowy o pracę. Przyczyna wypowiedzenia nie musi więc mieć charakteru szczególnego, a nawet nie musi wskazywać okoliczności przez pracownika zawinionych. Mogą to być okoliczności obiektywnie uzasadniające interes pracodawcy w wypowiedzeniu umowy o pracę pracownika. Przyczyny wypowiedzenia nie muszą charakteryzować się znaczną wagą ani powodować szkód po stronie pracodawcy. Nie jest też wymagane udowodnienie zawinionego działania pracownika (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2007 roku, I PK 79/07, M. P. Pr. (...)). Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że nawet ten zwykły sposób rozwiązania umowy o pracę musi być podyktowany prawdziwą przyczyną, która musi być uzasadniająca, czyli taka, której „waga” uzasadnia wypowiedzenie. Nie każda przyczyna, choć prawdziwa, będzie uzasadniała wypowiedzenie umowy o pracę.

Na podstawie art. 45 § 1 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. z 2016 r., poz. 1666) zwanym dalej w skrócie k.p., w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc (art. 57 § 1 k.p.).

Oświadczenie woli pracodawcy winno spełniać wymogi formalne przewidziane w art. 30 k.p. W konsekwencji tego faktu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno być złożone w formie pisemnej (art. 30 § 3 k.p.) z zachowaniem przewidzianych dla danej umowy o pracę okresów wypowiedzenia. W przypadku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę powinno zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy (art. 30 § 5 k.p.). Zgodnie zaś z art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być także wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie.

Sąd Rejonowy zważył, że wymogi formalne oświadczenia o rozwiązaniu umowy zostały spełnione (art. 30 k.p.).

Elementem spornym w przypadku rozwiązania stosunku pracy zazwyczaj jest przyczyna wskazana przez pracodawcę, jako element decydujący o wypowiedzeniu, co miało miejsce w niniejszym postępowaniu.

Zgodnie z art. 30 § 4 k.p., na pracodawcy spoczywa obowiązek wskazania w pisemnym oświadczeniu woli przyczyny owego rozwiązania. Wskazanie przyczyny lub przyczyn rozwiązania stosunku pracy przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach. Okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością tejże decyzji. Wskazana przyczyna powinna być przy tym na tyle konkretna i zrozumiała, aby nie stwarzała wątpliwości interpretacyjnych, przy czym interpretacja ta nie polega na wykładni oświadczenia woli, lecz na ustaleniu, jak pracownik powinien był i mógł ją zrozumieć w kontekście znanych mu okoliczności złożenia oświadczenia o zwolnieniu dyscyplinarnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2017 r., II PK 37/16, OSNP 2018/5/15). Wynikający z art. 30 § 4 k.p. wymóg wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest ściśle związany z możliwością oceny zasadności rozwiązania stosunku pracy, gdyż zakreśla granice kognicji sądu rozstrzygającego powstały na tym tle spór.

W przedmiotowej sprawie jako przyczynę wypowiedzenia P. D. stosunku pracy, pozwana Straż Miejska w Ł. wskazała niezdolności powoda do wykonywania pracy na stanowisku strażnika miejskiego stwierdzonej orzeczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza profilaktyka w dniu 20 października 2017 r. Pozwana powołała się także w uzasadnieniu na art. 229 § 4 k.p.

Zgodnie z art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Przeciwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy uzasadnia dokonania wypowiedzenia umowy o pracę (por. wyrok Sądu Najwyższy z dnia 16 grudnia 1999 r., sygn. akt I PKN 469/99, OSNP 2001/10/346). Analizując kategoryczność zakazu wyrażonego w art. 229 § 4 k.p. należy uznać, iż niewątpliwie zakaz dopuszczenia do pracy z uwagi na przeciwskazania zdrowotne ma charakter bezwzględnie obowiązujący i winno posiadać pierwszeństwo jego praktycznego zastosowania.

Wskazanie w umowie o pracę stanowiska pracy stanowi ogólne określenie uzgodnionego przez strony rodzaju pracy (art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 29 § 1 pkt 1 k.p.). Przez "stanowisko pracy", o którym mowa w art. 229 § 4 k.p., należy rozumieć stanowisko pracy w rozumieniu zarówno określenia rodzaju pracy, jak i miejsca (warsztatu) pracy. Wynika to z funkcji jaką pełni ten przepis, w którym określenie stanowiska pracy ma służyć ocenie zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika przez występujące czynniki fizyczne (pył przemysłowy, czynniki toksyczne, czynniki biologiczne) dotyczące miejsca pracy oraz inne czynniki (praca zmianowa, prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej) dotyczące rodzaju wykonywanej pracy. Podkreślenia też wymaga, że wskazanie danego stanowiska pracy (w szczególności jego nazwa) ma tylko to znaczenie, że odnoszą się do niego (do miejsca i rodzaju pracy) czynniki zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, których określenie (charakterystyka stanowiska pracy) ma podstawowe znaczenie.

Powód zatrudniony był na stanowisku strażnika miejskiego. Do jego obowiązków należało w szczególności patrolowanie, dozór miasta, patrole piesze i zmotoryzowane, dokonywanie oceny stanu sanitarno-porządkowego i podejmowanie niezbędnych czynności administracyjno-porządkowych dla usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości; bieżące przeciwdziałanie w ramach posiadanych uprawnień i adekwatnie do dysponowanych środków, wszelkim przypadkom naruszania porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Strażnik miejski dba o ład i porządek publiczny, zabezpiecza odpowiednio wskazane miejsca i jest wyznaczany do ochrony obiektów miasta. Powód pracował jako strażnik na (...). Praca była całodobowa w systemie 12-godzinnym tj. od godz. 6:00 do 18:00 i od 18:00 do 6:00.

Zgodnie z Rozdziałem VI § 1 ust. 4 Regulaminu pracy pozwanej, pracownicy (...) pracują w równoważnym systemie czasu pracy. W systemie równoważnego czasu pracy jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Z kolei dobowy wymiar czasu pracy pozostaje niezmieniony i wynosi 8 godzin (norma dobowa) oraz 40 godzin (norma tygodniowa). W § 1 ust. 1 pkt. 8 Rozdziału VI Regulaminu pracy opisana jest definicja pracy zmianowej, jako wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni. Zgodnie z Rozdziałem VI § 1 ust. 1 pkt 9 zdanie pierwsze, strażnicy wykonują pracę w rozkładzie zmianowym. Powyższe oznacza występowanie pracowniczej pory nocnej u pracodawcy, co w stosunku do pracodawcy stanowi zasadę pozbawioną wyjątków. Zgodnie z Rozdziałem VI § 1 ust. 1 pkt 9 zdanie drugie Regulaminu pracy, rozkład czasu pracy ustalany jest w harmonogramie pracy (grafiku). Powyższe jest powielone w Rozdziale VI § 1 ust. 29 (Rozkładem zmianowym objęci są wszyscy strażnicy), ust. 30 (Rozkładem jednozmianowym objęci są pracownicy administracyjni, gospodarczy, pomocniczy) oraz ust. 31 (Czas rozpoczęcia i zakończenia pracy podawany jest w harmonogramach pracy.) oraz w tzw. informacji o warunkach zatrudnienia obowiązującej w Straży Miejskiej w Ł. i wręczane wszystkim pracownikom mundurowym w ramach obowiązku ciążącego na pracodawcy wynikającego z art. 29 § 3 Kodeksu pracy i umieszczone w aktach osobowych pracownika. Zgodnie z Regulaminem Straży Miejskiej w Ł. wprowadzony uchwałą Rady Miejskiej w Ł. (nr XIII/202/11, (...), XXVIII/727/16), szczegółowy sposób wykonywania zadań przez strażników i pozostałych pracowników oraz ich obowiązki i uprawnienia określa ustawa o strażach gminnych, Regulamin Pracy Straży Miejskiej oraz wewnętrzne przepisy, tj. zarządzenia, polecenia, pisma okólne, indywidualne zakresy obowiązków.

Co do zasady nie jest zatem możliwe przywrócenie przez Sąd pracownika do pracy na inne stanowisko niż poprzednio zajmowane lub na stanowisko, którego nie zajmował. Nie istnieje pojęciowo stanowisko strażnika miejskiego „pracującego na posterunku”, „w danej sekcji” np. Sekcji A. P. czy przy pracy biurowej. Następuje stała płynność możliwości pracodawcy dysponowania pracownikami wedle jego potrzeb pomiędzy tzw. Oddziałami Dzielnicowymi, Oddziałem Prewencji, Ogólnomiejskim, Wydziałem Dowodzenia, Wydziałem Monitoringu czy Wydziałem Kontroli i Skarg (zgodnie ze specyfikacją struktury wewnętrznej opisanej w Regulaminie Straży Miejskiej w Ł. wprowadzonym uchwałą Rady Miejskiej w Ł. nr XIII/202/11, (...), XXVIII/727/16).

Zgodnie z kolei z art. 24 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (t.j. Dz.U. 2016 r., poz. 706), strażnikiem może być osoba, która jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym. Na podstawie zaś art. 24a ust. 1 i ust. 2, strażnicy oraz osoby ubiegające się o przyjęcie do pracy w charakterze strażnika podlegają obowiązkowym badaniom lekarskim i psychologicznym (ust. 1). Do przeprowadzania badań lekarskich stosuje się odpowiednio art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) (ust. 2).

Ze względu na charakter pracy strażnika, stan sprawności fizycznej i psychicznej musi trwać przez cały czas wykonywanej pracy. Utrata sprawności fizycznej czy psychicznej powoduje istnienie negatywnej przesłanki, uniemożliwiającej pełnienie funkcji strażnika miejskiego. Brak takiej sprawności stwarza realne zagrożenie dla prawidłowości wykonywania zadań strażnika miejskiego, a tym samym powoduje powstanie ryzyka dla pracodawcy niewywiązania się lub nienależytego wywiązania się z nałożonych prawem obowiązków w zakresie ochrony porządku publicznego.

Treść orzeczenia lekarskiego z dnia 20 października 2017 roku nr (...) wydanego przez lekarza medycyny pracy (...) Poradnię Medycyny Pracy w Ł. pracy wskazuje na istnienie przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania przez powoda pracy na wskazanym (dotychczasowym) stanowisku pracy strażnika miejskiego plus jazda na rowerze tj. do wykonywania pracy strażnika miejskiego, jazdy na rowerze, pracy w terenie w patrolu pieszym lub zmotoryzowanym, prac biurowych na terenie budynku Straży Miejskiej w Ł., pracy 2-zmianowej (12 godzin).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd Rejonowy podkreślił, iż orzeczenie lekarskie nie może stanowić dowodu negatywnego wyniku badania kontrolnego powoda i powodującego po stronie pracodawcy obowiązek nakazu dopuszczenia pracownika do pracy pomimo przeciwskazań zdrowotnych.

Pracodawca nie może bowiem dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 k.p.). Brak aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy uniemożliwia dopuszczenie pracownika do pracy. W razie bowiem naruszenia przez pracodawcę przepisów dotyczących badań profilaktycznych, a więc art. 229 k.p., Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (t.j. Dz.U. 2016 r., poz. 2067), a także ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1184) szczególnie w tym zakresie, w jakim nakłada na pracodawcę określone obowiązki (art. 12 ustawy), mogą znaleźć zastosowanie przepisy Kodeksu pracy o odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko prawom pracownika (art. 283 § 1 k.p.). § 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy określa wymagania, jakie powinno spełniać wydawane przez pracodawcę skierowanie na profilaktyczne badanie lekarskie i wskazuje wyłącznie na "stanowisko pracy, na którym pracownik jest zatrudniony". Żaden z tych przepisów nie precyzuje, w jaki sposób należy definiować pojęcie "stanowisko pracy", czy jako "rodzaj pracy", o którym mowa w art. 22 § 1 i art. 29 § 1 pkt 1 k.p., czy jako zespół czynności ostatnio wykonywanych przez pracownika w ramach stosunku pracy, z uwzględnieniem dotychczas stwierdzonych ograniczeń zdrowotnych pracownika. Pracodawca ma kompetencję do samodzielnego określania zakresu obowiązków pracowników zatrudnionych na danym stanowisku pracy, a więc ma też prawo oczekiwać, że pracownicy będą zdolni do wykonywania tak określonej pracy.

W myśl § 2 ust. 1 i 5 w/w Rozporządzenia, zakres i częstotliwość badań profilaktycznych określają wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia (między innymi czynniki fizyczne np. hałas, pył przemysłowy, czynniki toksyczne, czynniki biologiczne oraz inne, jak praca zmianowa, prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej, praca na wysokości itp.). Każde badanie profilaktyczne kończy się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym albo brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy, albo przeciwwskazania zdrowotne do pracy na danym stanowisku. Okoliczności te stwierdza lekarz na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, występujących na stanowisku pracy. Oceny tych zagrożeń lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, w tym również o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy (§ 3 rozporządzenia). Istotne jest również, że badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, które powinno zawierać w szczególności określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony oraz informacje o występowaniu na stanowisku pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych (§ 4 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 i 4).

Aktualnym orzeczeniem lekarskim jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Sąd I instancji zwrócił przy tym uwagę na fakt, iż orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniach do wykonywania pracy na danym stanowisku nie może być zastąpione przez jakikolwiek inny dokument.

U powoda rozpoznano cukrzycę typu I. Biegła sądowa z zakresu diabetologii orzekła, że w dacie dokonania wypowiedzenia umowy o prace tj. 23 października 2017 roku powód nie był zdolny do pracy w godzinach nocnych ze względu na zdiagnozowaną cukrzycę, wymagającą wyrównania, określenia zapotrzebowania na insulinę i odpowiedniej edukacji dietetycznej. W dacie z kolei rozwiązania umowy o pracę tj. 31 stycznia 2018 roku, powód był zdolny do pracy na ogólnie dostępnym rynku pracy, ale istnieją ograniczenia dotyczą zajmowanego stanowiska. W szczególności nie wskazana jest praca w godzinach nocnych, na wysokości i związana ze zbyt dużym wysiłkiem fizycznym przy ogólnym wskazaniu do jego wykonywania. Istnieje także ograniczenie do zbyt dużego wysiłku fizycznego, a o tym decyduje lekarz medycyny pracy lub lekarz zakładowy. Przy cukrzycy typu I pacjenci leczeni insuliną kategorycznie nie powinni być zatrudniani w porach nocnych. Nie wskazane jest dźwiganie ciężarów i praca na wysokości. Zakaz pracy w porach nocnych jest absolutny. U chorych leczonych insuliną jest bezwzględnie przeciwwskazana praca w nocy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że dowód z opinii biegłego, podlega ocenie sądu zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. według właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne (por. postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98, Legalis nr 49256; wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r. V CKN 1354/00, Legalis 56959; wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2005 r. II CK 572/04, Legalis nr 242569; wyrok SN z dnia 8 września 1964 r. II PR 457/64, Legalis nr 109722, wyrok SN z dnia 17 maja 1974 r., I CR 100/74, Legalis nr 18009). Opinia biegłego, jak każdy dowód nie wiąże Sądu i podlega jego własnej ocenie. Sąd nie może również ograniczyć się do powołania się na wniosek końcowy zawarty w opinii biegłego i uznania jej za nie budzącą zastrzeżeń, lecz obowiązany jest sprawdzić przesłanki, którymi kierował się biegły, jak również skontrolować prawidłowość rozumowania biegłego (por. SN w wyroku z dnia z dnia 12 listopada 1970 r. I PR 350/69, Legalis nr 14946).

Konkludując Sąd I instancjo wskazał, iż gdyby pracodawca od czasu wystąpienia pierwszych ograniczeń zdrowotnych, już na stałe miał dostosowywać pracę pracownika do tych ograniczeń (u chorych leczonych insuliną jest bezwzględnie przeciwwskazana praca w nocy), to zarówno sobie, jak i pracownikowi odbierałby szansę zatrudnienia pracownika w pełni jego przydatności zawodowej. Należałoby wówczas uznać, że dopuściwszy pracownika do pracy w warunkach respektujących ograniczenia zdrowotne, pracodawca byłby na stałe związany takimi ograniczeniami.

Pozwana podniosła, że w sposób prawidłowy skierowała powoda na okresowe badania lekarskie, gdyż powód była zatrudniona na stanowisku strażnika miejskiego Straży Miejskiej w Ł. i warunki pracy na tym stanowisku zostały opisane w skierowaniu na badania profilaktyczne. Wydane przez lekarza medycyny pracy zaświadczenie z dnia 20 października 2017 roku r. stwierdzało niezdolność powoda do pracy na stanowisku strażnika miejskiego tj. do wykonywania pracy strażnika miejskiego, jazdy na rowerze, pracy w terenie w patrolu pieszym lub zmotoryzowanym, prac biurowych na terenie budynku Straży Miejskiej w Ł., pracy 2-zmianowej (12 godzinnej), a biegła sądowa jednoznacznie wskazała, że u chorych na cukrzycę typu I leczonych insuliną bezwzględnie przeciwwskazana jest praca w nocy, w związku z czym - stosownie do art. 229 § 4 k.p. - pozwana nie mogła dopuścić powoda do pracy na tym stanowisku.

Pozwana nie miała prawa do samodzielnej oceny zaświadczenia lekarskiego i była jego treścią związana. Żaden przepis prawa nie nakłada na pracodawcę w takiej sytuacji obowiązku powoływania biegłych na okoliczność, czy lekarz medycyny prawidłowo dokonał ustaleń. Powód jako osoba najbardziej tym zainteresowana mógł natomiast zakwestionować treść zaświadczenia lekarskiego z dnia 20 października 2017 roku przeprowadzając cały tryb przewidziany w § 5 Rozporządzenia z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. W tym stanie rzeczy pracodawca miał prawo wypowiedzieć powodowi umowę o pracę, zwłaszcza że powód został uznany za osobę w ogóle niezdolną do wykonywania pracy na danym, skonkretyzowanym stanowisku pracy strażnika miejskiego. Nie sposób zatem przypisać pozwanej złej woli, czy niedochowania należytej staranności. W konsekwencji wypowiedzenie umowy o pracę nie nastąpiło z naruszeniem prawa. Pracodawca miał obowiązek dostosować się do zaświadczenia lekarskiego, które nie dawało żadnych podstaw do dopuszczenia powoda do pracy na stanowisku strażnika miejskiego z jazdą na rowerze. Gdyby bowiem pracodawca dopuścił powoda do pracy wbrew treści zaświadczenia lekarskiego z dnia 20 października 2017 roku, nie tylko naraziłby się na odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, ale również naraziłby na szwank zdrowie powoda, co mogłoby spowodować jego odpowiedzialność cywilną z tytułu pogorszenia stanu zdrowia powoda.

Mając powyższe na uwadze, Sąd I instancji oddalił powództwo i orzekł o oddaleniu powództwa. Natomiast kosztach procesu, Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) jak w punkcie 2 (drugim) sentencji wyroku.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pełnomocnik powoda, zaskarżając je w całości.

Skarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił:

1)  naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie nadania waloru wiarygodności zeznaniom powoda, z których wynika, że jest on zdolny do pracy na stanowisku strażnika miejskiego z zakresem obowiązków wykonywanych bezpośrednio przed rozwiązaniem z nim umowy o pracę, podczas gdy w uzupełniającej opinii z dnia 6 grudnia 2018 r. biegła wskazała, że w dacie rozwiązania umowy o pracę powód był zdolny do pracy i należy przyjąć, iż zdolność do pracy w sytuacji powoda trwa do chwili obecnej,

b)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego w szczególności w zakresie oceny opinii uzupełniających wydanych przez biegłą w sprawie i pominięcie kategorycznego stwierdzenia biegłej, iż w dacie rozwiązania umowy o pracę powód był zdolny do pracy oraz, że zdolność ta istnieje do chwili obecnej, zaś stwierdzenie o przeciwwskazaniu do pracy w porach nocnych było jedynie sugestią, która nie przekreślała w żaden sposób zdolności powoda do pracy - w chwili rozwiązania umowy o pracę oraz w chwili obecnej, tym bardziej, iż biegła wskazała, że w służbach mundurowych pracują również osoby z rozpoznaną cukrzycą typu I,

c)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie dania wiary przesłuchaniu powoda, który w zeznaniach jednoznacznie wskazał, że w Straży Miejskiej w Ł. na stanowiskach strażników miejskich pracują osoby z różnego rodzaju schorzeniami i jedynie w porze dziennej, co miało być dodatkowo udowodnione zeznaniami świadków o przesłuchanie których wniosła strona powodowa, zaś Sąd wnioski dowodowe w tym zakresie oddalił,

d)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 258 § 1 k.p.c. w zw. z art. 162 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, podczas gdy przesłuchanie wskazanych świadków miało dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 45 § 1 k.p. poprzez jego niezastosowanie i oddalenie powództwa wskutek błędnego uznania, że wypowiedzenie powodowi umowy o pracę przez pozwanego było zgodne z przepisami i uzasadnione, podczas gdy podane przez pozwanego w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny wypowiedzenia są częściowo nieprawdziwe i całkowicie niezasadne co powoduje, że wypowiedzenie dokonane przez pozwanego naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę i było nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze skarżący na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 258 k.p.c. wniósł o rozpoznanie przez Sąd II instancji postanowienia Sądu I Instancji w przedmiocie oddalenia wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wskazanych przez powoda w piśmie z dnia 12 stycznia 2018 r. świadków - na okoliczność pełnienia obowiązków strażnika miejskiego przez osoby z różnego rodzaju schorzeniami i stopniem niepełnosprawności oraz konfliktu pomiędzy powodem, a Komendantem Straży Miejskiej w Ł. Z. R. oraz rzeczywistych przyczyn wypowiedzenia powodowi umowy o pracę.

W konkluzji strona apelująca wniosła o:

1)  zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w całości,

2)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za postępowanie pierwszoinstancyjne oraz za postępowanie apelacyjne, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanej wniósł o jej oddalenie, a nadto o oddalenie wniosku dowodowego w postaci zeznań świadków oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W toku postępowania apelacyjnego, w oparciu o przepis art. 382 k.p.c., Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 5 września 2019 roku dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy na okoliczność czy P. D. był w dniach złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę i rozwiązania tejże umowy zdolny do pracy na stanowisku strażnika miejskiego. Nadto postanowieniem z dnia 4 lutego 2020 roku w odpowiedzi na zarzuty do powyższej opinii Sąd zdecydował o dopuszczeniu dowodu z ustnej opinii uzupełniającej tego samego biegłego.

Po przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie w/w dowodów z opinii biegłego Sąd Okręgowy w Łodzi dodatkowo ustalił, co następuje:

Powód w dniu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, a także w dacie rozwiązania umowy o pracę był niezdolny do kontynuowania pracy na stanowisku strażnika miejskiego. We wrześniu 2017r. rozpoznano u niego cukrzycę typu I, która wymaga leczenia insuliną we frakcjonowanych dawkach. Bezspornym pozostaje, że powód zatrudniony był w charakterze strażnika miejskiego w Straży Miejskiej w Ł. od października 2010 r. Praca na wskazanym stanowisku odbywała się w systemie zmianowym dwunastogodzinnym, także w godzinach nocnych, w terenie, w ramach patrolu pieszego bądź zmotoryzowanego, a także na terenie budynku (...). Z jej świadczeniem związane było korzystanie z radiotelefonu osobistego, jazda na rowerze, konieczność samodzielnego podejmowania decyzji, a także dźwigania ciężarów do 50 kg. Należy podkreślić, że cukrzyca typu I, a także typu II, która jest leczona insuliną, stanowią profilaktyczne przeciwwskazanie do pracy w godzinach nocnych, niezależnie od jej rodzaju. Także ciężka praca fizyczna, w tym dźwiganie znacznych ciężarów oraz jazda na rowerze - w innym trybie niż rekreacyjny, mogą w niekorzystny sposób wpływać na przebieg kliniczny cukrzycy i jej kontrolę. Ciągłe zmiany czasu pracy oraz aktywności fizycznej mogą doprowadzić do istotnych wahań poziomów glikemii, w tym stanów hipoglikemicznych, a co za tym idzie trudności w prawidłowej insulinoterapii oraz rozwoju narządowych powikłań choroby. Należy mieć na uwadze zmianę wrażliwości na insulinę w trakcie pracy zmianowej, przy czym zwiększa się ona w porze nocnej wskutek zmiennego rytmu snu i aktywności fizycznej. W związku z powyższym wzrasta ryzyko hipoglikemii podczas pracy w godzinach nocnych, ryzyko popełnienia błędu, niedyspozycji psychoruchowej, utraty przytomności, aż do zgonu włącznie.

Powyższe ma szczególne znaczenie w przypadku pracowników świadczących pracę, z jakością której wykonywania, związane jest bezpieczeństwo osób i mienia, a praca strażnika miejskiego, jest tego typu pracą i od strażnika wymagana jest pełna sprawność psychofizyczna.

(pisemna opinia biegłego z zakresu medycyny pracy dr. n. med. J. G. – k. 276 - 279)

W technologii oceny cukrzycy - jej stopnia zaawansowania czy stopnia wyrównania używa się uniwersalnego wskaźnika jakim jest hemoglobina glikowana ( (...)). Parametr ten daje pogląd jaki poziom wyrównania glikemii występował u badanego w okresie ostatnich 3 miesięcy. W chwili rozpoznania cukrzycy u powoda miał on źle wyrównaną glikemię - hemoglobina glikowana wynosiła u niego ponad 12 % (norma w grupie wiekowej powoda nie powinna przekraczać 6,5%). Na tej podstawie stwierdzono, że w okresie ostatnich 3 miesięcy u powoda występowała cukrzyca i była źle wyrównana. Z punktu widzenia biegłego, poziom hemoglobiny glikowanej na poziomie 12% bezpośrednio wskazuje na zły stopień wyrównania cukrzycy, bowiem u osób z poprawnie rozpoznaną i prowadzoną cukrzycą poziom hemoglobiny glikowanej utrzymuje się na poziomie zbliżonym do normy. Hospitalizacja jakiej został poddany powód, nawet czterodniowa, to czas wystarczający na wyprowadzenie chorego choćby ze śpiączki cukrzycowej, zatem tym bardziej można w takim okresie unormować poziom glikemii. Ogólnie rzecz biorąc, ze względu na swój stan zdrowia powód nie może odbywać służby w godzinach nocnych, ponieważ predysponuje to do wystąpienia chociażby hipoglikemii, a taki stan stanowi zagrożenie zarówno dla życia i zdrowia nie tylko powoda, ale też w przypadku pełnienia służby – dla innych.

(ustna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu medycyny pracy dr. n. med. J. G. – e - protokół z rozprawy z dnia 4 lutego 2020 r. 00:01:51 – 00:11:53 – płyta CD – k. 301)

Zdaniem Sądu Okręgowego wydane w uzupełniającym postępowaniu apelacyjnym opinie są jasne, czytelne i odpowiadają na postawione w tezie dowodowej zagadnienia. Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał opinie w/w za wiarygodne, gdyż są rzetelne, utrwalone zgodnie z wymaganiami fachowości oraz niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Sąd oddalił natomiast wniosek o konfrontację biegłego z zakresu medycyny pracy i biegłego z zakresu diabetologii, ponieważ w ocenie Sądu wszelkie wątpliwości w sprawie zostały już dostatecznie wyjaśnione. Materiał dowodowy zebrany zarówno w postępowaniu pierwszo jak i drugoinstancyjnym był na tyle obszerny, że istniała możliwość wyjaśnienia wątpliwości co do ewentualnej sprzeczności opinii w ramach swobodnej oceny dowodów.

Nadto na rozprawie w dniu 3 września 2019 r. Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powoda załączenie do akt sprawy grafiku pracy powoda. Zgodnie z art. 381 k.p.c. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (zob. wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 980/00, LEX nr 53922). Zdaniem Sądu powód nie wykazał, iż powołanie w/w wniosku dowodowego nie mogło nastąpić w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji lub że potrzeba powołania wynikła później.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonał analizy zebranych dowodów, nie naruszając zasady ich swobodnej oceny i w oparciu o zasadnie przyjęty stan faktyczny sprawy, prawidłowo zastosował konkretnie przywołane przepisy prawa materialnego. Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Ponadto Sąd II instancji w całości podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany.

Zarzuty procesowe powoda sprowadzają się w głównej mierze do polemiki i wykazywania twierdzeń przeciwnych (korzystnych dla apelanta) od wynikających z ustaleń sądu pierwszej instancji. Formułując zarzuty dotyczące przekroczenia swobodnej oceny dowodów i błędnych ustaleń faktycznych, zdaniem Sądu II instancji, skarżący bezzasadnie zarzuca jednak naruszenie art. 233 k.p.c.

W szczególności należy podkreślić, że Sąd I instancji przeprowadził wnikliwą i wszechstronną ocenę zebranych dowodów, która odpowiada wymogom stawianym w dyspozycji art. 233 k.p.c., albowiem jest zgodna tak z zasadami logiki, jak i z doświadczeniem życiowym. Lektura uzasadnienia wskazuje na to, że Sąd Rejonowy skonfrontował zeznania złożone przez obie powoda i świadków, a także ocenił ich wartość dowodową uwzględniając treść złożonych do akt dokumentów.

Zdaniem Sądu II instancji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. okazał się w całości nietrafny przede wszystkim dlatego, że apelant powinien był wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, albowiem jedynie to może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów, nie zaś ograniczenie się do przedstawienia własnej, alternatywnej do ustalonej w toku postępowania pierwszoinstancyjnego wersji wydarzeń.

Należy podkreślić, że strona apelująca może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd naruszył ustanowione w art. 233 § 1 k.p.c. zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por. postanowienie SN z 14.01.2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8/139 oraz wyrok SN z 7.01.2005 r., IV CK 387/04, Lex nr 1771263). Przepis art. 233 § 1 k.p.c. reguluje bowiem jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków. Uchybienia w tym zakresie winny się skonkretyzować w zarzucie sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym.

Dodać należy, że ocena sądu nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów, jeżeli z zebranego materiału dowodowego wyprowadza on wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, bo takie działanie mieści się w przyznanych mu kompetencjach swobodnego uznania, którą z możliwych wersji przyjmuje za prawdziwą. Tym samym nawet jeżeli na podstawie zebranego materiału dowodowego można wywnioskować inną wersję wydarzeń, zgodną z twierdzeniem skarżącego, ale jednocześnie wersji przyjętej przez Sąd I instancji nie można zarzucić rażącego naruszenia szeroko pojętych reguł inferencyjnych, to stanowisko skarżącego będzie stanowić tylko i wyłącznie polemikę ze słusznymi i prawidłowymi ustaleniami Sądu (por. wyrok SA w Krakowie z 5.09.2012 r., I ACa 737/12, LEX nr 1223204).

W niniejszej sprawie zaznaczenia wymaga, iż rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest zwykłym sposobem zakończenia umowy między pracownikiem i pracodawcą a przyczyna, z powodu której następuje wypowiedzenie nie musi mieć szczególnej doniosłości (vide wyrok SN z dnia 6 grudnia 2001 roku w sprawie I PKN 715/00 Pr. Pracy 2002/10/34). Ponadto w wyroku z dnia 3 sierpnia 2007 roku w sprawie I PK 79/07 (M.P.Pr 2007 nr 12 poz. 651) Sąd Najwyższy wskazał, iż przyczyny wypowiedzenia nie muszą charakteryzować się znaczną wagą ani powodować szkód po stronie pracodawcy. Nie jest też wymagane udowodnienie zawinionego działania pracownika. Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Nie musi jednak mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości skoro wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy (vide wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 roku w sprawie I PKN 419/97 (OSNP 1998 nr 20 poz.598). Tak więc wystarczy, aby przyczyna wypowiedzenia była prawdziwa i konkretna, a w efekcie uzasadniona, przy czym nie musi być zawiniona przez pracownika.

Jak wynika ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego – powód cierpi na cukrzycę typu I, a tego typu schorzenie (co znalazło potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym) stanowi o niezdolności do pracy w charakterze strażnika miejskiego. Sąd Okręgowy w pełni aprobuje stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym przeciwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy uzasadnia dokonania wypowiedzenia umowy o pracę (por. wyrok Sądu Najwyższy z dnia 16 grudnia 1999 r., sygn. akt I PKN 469/99, OSNP 2001/10/346). Nadto jak słusznie zważył Sąd pierwszej instancji, zgodnie z art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a w przedmiotowej sprawie dokument o niezdolności powoda do wykonywania pracy na stanowisku strażnika miejskiego stwierdzono orzeczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza profilaktyka w dniu 20 października 2017 r. W konsekwencji należy uznać, iż pracodawca prawidłowo i w sposób uzasadniony dokonał wypowiedzenia umowy o pracę.

W przedmiotowej sprawie, powołana biegła sądowa z zakresu diabetologii faktycznie orzekła, że dacie rozwiązania umowy o pracę tj. 31 stycznia 2018 roku, powód był zdolny do pracy jednak na ogólnie dostępnym rynku pracy - specjalistka jednocześnie podkreśliła, że istnieją pewne ograniczenia dotyczące zajmowanego stanowiska. W szczególności przy cukrzycy typu I nie wskazana jest praca w godzinach nocnych, na wysokości i związana ze zbyt dużym wysiłkiem fizycznym przy ogólnym wskazaniu do jego wykonywania. O ograniczeniu do zbyt dużego wysiłku fizycznego decyduje jednak lekarz medycyny pracy. W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, który w sposób wiarygodny i rzetelny stwierdził, że powód w dniu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, a także w dacie rozwiązania umowy o pracę był niezdolny do kontynuowania pracy na stanowisku strażnika miejskiego.

Zgodnie z treścią art. 278 § 1 k.p.c. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów (art. 233 k.p.c.), Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26). Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok SN z 1999-10-20 II UKN 158/99 OSNAPiUS 2001/2/51 ). Podkreślić należy również, iż dostatecznie wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.). Zwraca na to także uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 8 lipca 1999 roku, II UKN 37/99 OSNAPiUS 2000/20/741 wskazując, że sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy. W tym miejscu należy jeszcze raz podkreślić, iż ocenie Sądu Okręgowego zarzuty podniesione przez pełnomocnika powoda w apelacji ograniczają się głównie do polemiki z dokonanymi przez Sąd pierwszej instancji ustaleniami w sprawie i wynikają jedynie z niezadowolenia strony i jako takie nie mogą się ostać.

Mając na uwadze powyższe podkreślić też trzeba, iż całkowicie nietrafionym jest nadto zarzut naruszenia przepisów postępowania poprzez oddalenie wniosków dowodowych powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków. Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, w rozpoznawanej sprawie meritum sporu sprowadzał się do zakreślonej biegłemu tezy. Jeżeli zatem zeznania świadka nie mogłyby mieć istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd nie powinien wręcz dopuścić dowodu z jego zeznań (art. 227 k.p.c.). Zaznaczyć należy, że dopuszczenie dowodu z zeznań świadków zależy od oceny Sądu co do jego przydatności w wyjaśnieniu danej okoliczności sprawy, a okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione w opiniach powołanych w sprawie specjalistów.

Odnośnie zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego podniesionego przez skarżącego w apelacji podkreślić należy, iż powód swe roszczenia w związku z nieuprawnionym wypowiedzeniem umowy o pracę konstruował dotychczas na tle art. 45 k.p., a nie zaś art. 18 ^3a §1 - 4 k.p. czy art. 18 ^3b k.p. Nieprawidłowości zwolnienia upatrywał przede wszystkim podaniu nieuzasadnionej przyczyny wypowiedzenia. Nie formułował jednak żadnych zarzutów związanych z dyskryminacją w zatrudnieniu, a konkretnie w związku z wypowiedzeniem z tego powodu stosunku pracy. Mając powyższe na uwadze, podniesienie tak sformułowanego zarzutu na etapie apelacji należy uznać za spóźnione. Podkreślenia wymaga, że powód w postępowaniu reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika, w związku z czym tego rodzaju zarzuty winny być przez niego podnoszone na etapie postępowania przed sądem I instancji. W konsekwencji zarzuty apelacji w tym zakresie nie mogą doprowadzić do spodziewanych przez stronę skutków procesowych. Na marginesie, dla porządku podnieść jedynie należy, że zwolnienie powoda nie nosiło żadnych znamion dyskryminacji. Znamiennym jest (jak już nadmieniono), iż zgodnie z art. 229 § 4 k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika niezdolnego do pracy na danym stanowisku pracy. Takie dopuszczenie skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę w trybie ustawowym. U powoda taką niezdolność stwierdzono orzeczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza profilaktyka w dniu 20 października 2017 r., a okoliczność została nadto potwierdzona w opiniach biegłych specjalistów. Konkludując, w niniejszej sprawie do wypowiedzenia umowy pracodawcę obligowały wprost przepisy prawa i nie było ono wbrew twierdzeniom apelującego przejawem dyskryminacji.

Reasumując, żaden z zarzutów apelacji, dotyczących zarówno naruszenia przepisów postępowania jak i prawa materialnego, nie okazał się uzasadniony.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zgodnie z treścią art. 385 k.p.c. oddalił apelację strony powodowej jako bezzasadną.

O kosztach postępowania za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. a także § 9 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm.).

Na oryginale właściwe podpisy