Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1531/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zmianami), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 5 stycznia 2018 roku, przeliczył wysokość emerytury L. P., od 1 stycznia 2018 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął podstawę jej wymiaru obliczoną z 20 najkorzystniejszych lat, to jest wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 155% oraz kwotę bazową w wysokości 2.275,37 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 33 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 8 lat i 9 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura, po waloryzacji wyniosła 2.905,09 zł brutto (decyzja k. 179 akt ZUS).

Odwołanie od w/w decyzji złożył w dniu 22 czerwca 2018 roku wnioskodawca, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosząc o jej zmianę i uwzględnienie przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury wynagrodzenia za 1974 rok, prawidłowego wynagrodzenia zalata 1970- 1978, bowiem nie uwzględniono wypłacanej wnioskodawcy premii, która wynosiła 20-40% (odwołanie k. 3-5).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu przywołał argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo Zakład wskazał, że świadczenie wnioskodawcy zostało wyliczone przy przyjęciu: zarobków z legitymacji ubezpieczeniowej za okres od 17 V 1965 roku do 30 IV 1970 roku oraz od 4 V 1970 roku do 31 XII 1070 roku, angaży za okres od 1 I 1971 roku do 28 II 1978 roku, dokumentu Rp-7 za okres od 1 III 1978 roku do 31 III 1987 roku oraz od 1 VI 1998 roku do 31 X 2003 roku, informacji ZUS za okresy od 1 VII 1987 roku do 19 VII 1987 roku, 1 VIII – 20 XII 1987 roku, 1 I 1988 roku do 31 X 1993 roku, 1-31 V 1994 roku. Organ rentowy podniósł, iż jeśli chodzi o wynagrodzenie za 1974 rok to wynagrodzenie zostało przyjęte, ale wskaźnik okazał się niższy od pozostałych (odpowiedź na odwołanie k.8-9).

Decyzją z dnia 16 maja 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zmianami), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 maja 2019 roku, przeliczył wysokość emerytury L. P., od 1 stycznia 2018 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął podstawę jej wymiaru obliczoną z 20 najkorzystniejszych lat, to jest wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 155,11% oraz kwotę bazową w wysokości 2.275,37 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 33 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 8 lat i 9 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura, po waloryzacji wyniosła 3.079,- zł brutto (decyzja k. 141).

Odwołane złożył wnioskodawca w dniu 16 lipca 2019 roku i ponownie wniósł o uwzględnienie zarobków z zakładów: (...) Fabryka (...) oraz Zjednoczenie (...) (odwołanie k.3-4 akt VIII U 3676/19).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu przywołał argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

Sprawy połączone zostały, na podstawie art. 219 kpc, do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie postanowienia z 19 IX 2019 roku (protokół k.13 akt VIII U 3676/19).

Na rozprawie w dniu 11 lutego 2020 roku pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, iż wnosi o przeliczenie świadczenia według II wariantu wyliczeń (e-protokół z 11 II 2020 roku 00:05:02).

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

L. P. urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna/

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął podstawę jej wymiaru obliczoną z 20 najkorzystniejszych lat, to jest wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w wysokości 152% oraz kwotę bazową w wysokości 2.275,37 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 33 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 9 lat i 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura, po waloryzacji wyniosła 2.276,- zł brutto (decyzja k. 143 akt ZUS).

W okresie od 1 stycznia 1971 roku do 28 lutego 1978 roku odwołujący zatrudniony był w Zjednoczeniu (...) na stanowisku naczelnika wydziału (świadectwo pracy k.120).

Wynagrodzenie składało się z pensji zasadniczej i premii. Premie najczęściej były uznaniowe, a ich wysokość kształtowała się różnie. Mogły wynosić około 30-40% zależnie od stanowiska, ale nie zawsze wypłacane były w takiej samej wysokości. Wypłacano także trzynastkę i nagrody. Najniższa premia dla zastępcy naczelnika wyniosła 20% (zeznania świadka T. P. e-protokół z 19 III 2019 roku 00:13:38-00:27:45, zeznania świadka J. J. e-protokół z 19 III 2019 roku 00:27:46-00:39:13, zeznania świadka J. B. e-protokół z 19 III 2019 roku 00:39:14-00:49:32).

W pewnym okresie był również wypłacany deputat węglowy w wysokości 200 zł miesięcznie oraz tzw. wysługa lat (zeznania świadka T. P. e-protokół z 19 III 2019 roku 00:21:47).

Na stanowisku zastępcy naczelnika wydziału zatrudniony był także J. B.. W jego angażach nie zachowała się informacja o wysokości premii a jedynie fakt, iż premia była wypłacana zgodnie z regulaminem premiowania (angaże k.102-116).

Zachowały się listy płac z tego zakładu jedynie za styczeń – luty 1978 roku (listy płac k.134-135).

W okresie od 1 marca 1978 roku do 31 marca 1987 roku odwołujący zatrudniony był w Fabryce (...), na stanowisku zastępcy dyrektora ds. ekonomiczno – handlowych (świadectwo pracy kata osobowe k.61).

Za ten okres wnioskodawca otrzymał dokument Rp-7 (Rp-7 k.174 akt ZUS).

Przy przyjęciu 20% premii za okres zatrudnienia w Zjednoczeniu (...) oraz wynagrodzenia za 1982 rok i wynagrodzeń za styczeń i luty 1978 roku (uwzględnione decyzją z 29 lipca 2019 roku) najkorzystniejsze zarobki a co za tym idzie wskaźniki wnioskodawca uzyskał:

- w 1967 r. – podstawa wymiaru 31.373,- zł; wskaźnik 129,68 %;

- w 1968 r. – podstawa wymiaru 35.000,- zł; wskaźnik 138,49 %;

- w 1969 r. – podstawa wymiaru 39.000,- zł; wskaźnik 149,49 %;

- w 1970 r. – podstawa wymiaru 42.760,- zł; wskaźnik 159,43 %;

- w 1971 r. – podstawa wymiaru 44.640,- zł; wskaźnik 157,76 %;

- w 1972 r. – podstawa wymiaru 49.440,- zł; wskaźnik 164,21 %;

- w 1973 r. – podstawa wymiaru 52.320,- zł; wskaźnik 155,83 %;

- w 1974 r. – podstawa wymiaru 55.080,- zł; wskaźnik 144,11 %;

- w 1975 r. – podstawa wymiaru 76.800,- zł; wskaźnik 163,56 %;

- w 1976 r. – podstawa wymiaru 80.640,- zł; wskaźnik 156,97 %;

- w 1977 r. – podstawa wymiaru 80.640,- zł; wskaźnik 146,21 %;

- w 1978 r. – podstawa wymiaru 120.417,- zł; wskaźnik 205,34 %;

- w 1979 r. – podstawa wymiaru 112.823,- zł; wskaźnik 176,50 %;

- w 1980 r. – podstawa wymiaru 133.918,- zł; wskaźnik 184,77 %;

- w 1981 r. – podstawa wymiaru 163.640,- zł; wskaźnik 177,35 %;

- w 1982 r. – podstawa wymiaru 219.290,- zł; wskaźnik 157,12 %;

- w 1983 r. – podstawa wymiaru 289.379,- zł; wskaźnik 166,60 %;

- w 1984 r. – podstawa wymiaru 352.044,- zł; wskaźnik 174,23 %;

- w 1985 r. – podstawa wymiaru 391.310,- zł; wskaźnik 163,01 %;

- w 1986 r. – podstawa wymiaru 622.720,- zł; wskaźnik 215,37 %;

Hipotetyczna wysokość emerytury przy przyjęciu wskazanych zarobków według najkorzystniejszego wariantu tj. wskaźnika z 20 lat (1967 -1986) wynoszącego 164,30 % wyniosła 3.212,51 zł.

(pismo z dnia 7 sierpnia 2019 roku wraz z hipotetycznymi wyliczeniami k. 165-174).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sąd odmówił wiary zeznaniom wnioskodawcy, w zakresie wysokości uzyskiwanej przez niego premii a także wypłacanego dodatku za staż pracy oraz deputatu węglowego. Okoliczności tych, w kształcie przedstawionym przez odwołującego, nie potwierdzili przesłuchani świadkowie. Wskazywali oni, co prawda, na fakt wypłaty premii a nawet, iż mogła ona wynosić 40%, jednak wszyscy oni twierdzili, iż choć premia była stałym elementem wynagrodzenia, to jednak jej minimalna wysokość wynosiła 20% a ponadto wypłacana była w różnych wysokościach (w każdym miesiącu mogła to być inna kwota). Nadto nie wszyscy świadkowie potwierdzili fakt wypłaty deputatu węglowego, a z ich zeznań nie da się w żaden sposób ustalić ani zasad, ani okresu jego wypłaty. Podobnie rzecz się ma jeśli chodzi o dodatek stażowy. Świadkowie potwierdzili także wypłatę 13-pensji, ale żaden z nich nie wiedział czy od tego składnika wynagrodzenia odprowadzone były składki na ubezpieczenia społeczne. Wobec powyższego sąd mógł, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalić jedynie, iż w okresie zatrudnienia wnioskodawca otrzymywał premie, a ich wysokość nie mogła być niższa niż 20%.

Nie zachowała się także dokumentacja osobowa, która mogłaby potwierdzić zarówno fakt, jak i wysokość dodatków do wynagrodzenia, o których uwzględnienie wnosił wnioskodawca.

Sąd oddalił także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia wysokości emerytury, w najkorzystniejszym wariancie.

Dowód ten był zbędny w sprawie, bowiem stosowych wyliczeń może dokonać organ rentowy i ostatecznie wykonał zobowiązanie sądu, a pełnomocnik wnioskodawcy ich nie kwestionował. Dowód ten zmierzał zatem do zbędnego wydłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zmianami) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

W myśl ust. 2 wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Przepis art. 15 ust. 1 stanowi, iż podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. W myśl ust. 6 art. 15 na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z art. 15 ust. 2a jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Z kolei z mocy art. 114 ust. 1 ustawy prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W rozpoznawanej sprawie spór między stronami sprowadził się ostatecznie, po uwzględnieniu części początkowych zarzutów decyzją z 16 maja 2019 roku, do ustalenia wysokości zarobków, a ściślej premii i dodatków do wynagrodzenia za okres zatrudnienia w Zjednoczeniu (...) w Ł..

Zgodnie z treścią §21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja § 21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku - § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej, nielicznej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia a także zeznań świadków, co dało podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonego. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (ostatecznie w oparciu o wiarygodne i precyzyjne zeznania świadków). W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Niezbędne jest także ustalenie, iż od tych składników wynagrodzenia odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne.

Dostępny materiał dowodowy pozwolił na uwzględnienie dodatkowo premii uzyskiwanej przez ubezpieczonego w wysokości 20%. W ocenie sądu zarówno wyższa kwota premii jak i pozostałe dodatki nie zostały dostatecznie udowodnione w toku procesu.

Wnioskodawca, na którym zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodowy, nie udowodnił swojego roszczenia w tym zakresie. Stosownie bowiem do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342).

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

Jak już podniesiono powyżej wnioskodawca nie przedłożył żadnych miarodajnych dowodów potwierdzających wyższą niż 20% wysokość premii uzyskiwanej w spornym okresie zatrudnienia. Nie zachowała się żadna dokumentacja, która by dotyczyła zarówno premii jak i pozostałych dodatków. Świadkowie nie potwierdzili tego faktu w sposób jednoznaczny, a ich zeznania były niespójne i niekompletne a czasem wręcz odmienne. W sytuacji takiego składnika wynagrodzenia, jakim jest premia, konieczne jest jednak istnienie dowodów potwierdzających bez wątpliwości fakt wypłaty premii oraz jej wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, LEX nr 390123). Nie można bowiem pominąć, iż wysokość świadczenia emerytalnego pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów, a zatem dla jego wyliczenia nieodzownym pozostaje ustalenie rzeczywistych zarobków, jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Niedopuszczalne przy tym jest opieranie się jedynie na hipotezach czy założeniach, wynikających z przyjęcia średnich wartości.

Brak zatem podstaw do przeliczenia wysokości świadczenia przy przyjęciu innych składników i premii wyższej niż 20%. Okoliczności te nie zostały bowiem udowodnione.

Tylko niewątpliwe dochody ze stosunku pracy w udowodnionej wysokości, od których odprowadzono składki, mogą być uwzględnione do ustalania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Z całą mocą podkreślenia wymaga, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Ustalenie rzeczywistych zarobków jest decydujące o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenia społeczne.

W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że co do zasady nie ma możliwości wyliczenia wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika podstawy wymiaru emerytury lub renty, w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, czy też wynikające z porównania wynagrodzenia innych pracowników (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Legalis nr 181419). Sąd Apelacyjny w Łodzi również niejednokrotnie wypowiadał się w tej kwestii stwierdzając, że wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych nie powinno się udowadniać wyłącznie zeznaniami świadków, jeśli świadkowie nie są w stanie konkretnie i precyzyjnie podać wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia. Wprawdzie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzeń na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi, zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagradzania osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju, co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób, nie oznacza to jednak, że wykazanie konkretnych zarobków w celu obliczenia wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być dokonywane w sposób przybliżony, jedynie na zasadzie uprawdopodobnienia (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r., III AUa 1714/12, Legalis nr 739136, w wyroku z dnia 29 września 2014 r., III AUa 2618/13, Legalis nr 1163500).

Z tych też względów, zdaniem Sądu nie ma żadnych przeszkód by ponownie przeliczyć wnioskodawcy podstawę wymiaru świadczenia przy uwzględnieniu 20% premii wypłacanej w okresie od 1 stycznia 1971 roku do 28 lutego 1978 roku.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył emeryturę wnioskodawcy L. P. od dnia 1 stycznia 2018 roku z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1967-1986 wynoszącego 164,30%. W pozostałej zaś części na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. odwołanie jako bezzasadne oddalił.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 98 § 1 k.p.c. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1360) w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265), zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w N. kwotę 180 złotych na rzecz wnioskodawczyni tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy i pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

26 III 2020 roku.