Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. odmówił B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawą do wydania niniejszej decyzji stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 25 kwietnia 2019 r, która ustaliła częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy od 11.06.2018 r. do 31.12.2019 r. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że brak jest podstaw prawnych do przyznania świadczenia, ponieważ, niezdolność do pracy powstała u wnioskodawcy po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (ubezpieczenie ustało 25.07.2016, a niezdolność do pracy powstała na dzień 11.06.2018 r.).

(decyzja – k. 48 akt ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ustanowiony przez wnioskodawcę pełnomocnik – adwokat K. Ż.. Zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzucił, iż jest oparta na błędnym orzeczeniu Komisji Lekarskiej ZUS z dn. 25 kwietnia 2019 r., w którym stwierdzono częściową niezdolność do pracy B. K.. W opinii pełnomocnika stan zdrowia kwalifikuje wnioskodawcę do uznania całkowitej niezdolności do pracy. Pełnomocnik wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonemu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu opóźnienia w wypłacie renty z powodu błędu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z: przesłuchania ubezpieczonego, opinii biegłych lekarzy sądowych (ortopedy, neurologa, reumatologa), dokumentacji zawartej w aktach ZUS. Pełnomocnik wniósł o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pełnomocnik stwierdził, że decyzja ZUS jest krzywdząca dla ubezpieczonego. W opinii wnioskodawcy orzeczenie Komisji Lekarskiej z dn. 24.12.2018 r. jest nieprawidłowe i stoi w sprzeczności z rzeczywistym stanem rzeczy. B. K. jest leczony w poradni ortopedycznej, neurologicznej, reumatologicznej. Zdaniem pełnomocnika nie można stwierdzić, że ubezpieczony jest w stanie znaleźć odpowiednie miejsce zatrudnienia, biorąc pod uwagę jego wykształcenie średnie oraz fakt, że pracował jako elektromonter od 1978 r. Ponadto pełnomocnik stwierdził, że obecnie stan zdrowia ubezpieczonego pogorszył się i nie rokuje poprawy. Ponadto pełnomocnik nie zgadza się z datą stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, z uwagi na ciągłość chorób ubezpieczonego, na które cierpi od wielu lat. Co więcej, pełnomocnik zwrócił uwagę na to, że ZUS odmówił przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, ze względu na fakt, że od ustania ubezpieczenia do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy minęło więcej niż 18 miesięcy, natomiast w tym czasie toczyło się postępowanie w sprawie odwołania od decyzji ZUS, w którym organ odmówił przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Postępowanie z odwołania zakończyło się dopiero we wrześniu 2018 r. Dlatego zdaniem pełnomocnika oczywiste jest, że w tym okresie ubezpieczony nie mógł podejmować żadnego zatrudnienia.
Pełnomocnik podniósł także, że z uwagi na wiek ubezpieczonego oraz jego liczne choroby nie jest on w stanie znaleźć odpowiedniego zatrudnienia. Zaznaczył, że przyszły pracodawca B. K. może obawiać się, że ubezpieczony będzie często przebywać na zwolnieniu lekarskim. W tym stanie rzeczy zdaniem pełnomocnika, znalezienie pracy przez ubezpieczonego jest nierealne.

(odwołanie - k.3-6)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc tożsame argumenty, co w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie - k. 8-8 odw.)

Na rozprawie w dniu 11 marca 2020 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(protokół z rozprawy z dn. 11 marca 2020 r. płyta CD k.75)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. urodził się (...) Z zawodu jest technikiem telemonterem. Ostatnio pracował jako kablarz, pracował do 2015 r., od 02.2015 r. do 31.07.2015 otrzymywał zasiłek chorobowy, a następnie świadczenie rehabilitacyjne od 1.08.2015 r. do 26.07.2016 r. (okoliczności bezsporne)

Po wyczerpaniu świadczenia rehabilitacyjnego w dniu 26.07.2016 r. wnioskodawca ubiegał się o świadczenia z ubezpieczenia społecznego z ZUS. W dniu 20 lipca 2016 r. lekarz orzecznik po badaniu bezpośrednim ubezpieczonego, analizie dokumentacji, zaświadczenia o stanie zdrowia stwierdził, że wnioskodawca nie jest długotrwale niezdolny do pracy.

(opinia lekarza orzecznika k. 33-34, sprzeciw k. 35 dokumentacji medycznej).

W dniu 20 lipca 2016 r. B. K. złożył sprzeciw od w/w opinii. W dniu 3 sierpnia komisja lekarska po wywiadzie z badanym, analizie dokumentacji medycznej nie ustaliła niezdolności do pracy przy obecnym stopniu i charakterze naruszenia sprawności organizmu.

(opinia lekarska komisji lekarskiej ZUS k.36-38 dokumentacji medycznej)

Decyzją z dnia 9 sierpnia 2016r. pozwany ZUS odmówił przyznania wnioskodawcy prawa do renty. Rozpoznając sprawę na skutek odwołania B. K. od tej decyzji wyrokiem z dnia 18 lipca 2018r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII U 2365/16 oddalił odwołanie wnioskodawcy. W opinii lekarzy biegłych sądowych z poprzedniego postępowania wnioskodawcy biegłego sądowego neurologa z dn. 28.03.2017 r. nie było podstaw by orzec długotrwałą niezdolność do pracy zgodnej z posiadanym poziomem kwalifikacji zawodowych – technika, w opinii biegłej ortopedy z dn. 21.06.2017 również nie było podstaw by orzec długotrwałą niezdolność do pracy, biegła reumatolog w dn. 25 kwietnia 2018 r. nie stwierdziła długotrwałej niezdolności do pracy.

(opinia biegłego sądowego neurologa dr J. Z. k.53-55 dokumentacji medycznej, opinia biegłej sądowej ortopedy dr E. B. k.56-59 dokumentacji medycznej, opinia biegłej sądowej reumatolog M. W. k. 62-62 odw. dokumentacji medycznej)

W dniu 25 października 2018 r. ubezpieczony złożył ponowny wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 1 akta ZUS)

W dniu 11 grudnia 2018 r. lekarz orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u ubezpieczonego: lewostronny zespół cieśni narządu łokciowego z upośledzeniem sprawności ręki do reoperacji, zespół ciasnoty podbarkowej lewostronnej z zachowaniem wartości użytecznego ruchu, zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe wielostawowe z zachowaniem sprawności narządowej, nadciśnienie tętnicze kontrolowane farmakologicznie, cukrzyca typu 2, bez powikłań narządowych kontrolowana farmakologicznie, zespół ciężkiego bezdechu sennego, nadwaga, przebyta appendektomia, artroskopia lewego kolana. Stwierdził niezdolność do pracy do 31.12.2019 r.

/opinia lekarska k.66.-67 dokumentacji medycznej/

W dniu 11.12.2018 B. K. złożył sprzeciw od w/w opinii lekarza orzecznika.

/sprzeciw k.69 dokumentacji medycznej/

W dniu 24.12.2018 r. komisja lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u ubezpieczonego: lewostronny zespół cieśni nerwu łokciowego z upośledzeniem sprawności kończyny do reoperacji, zespół bolesnego barku lewego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z zespołem bólowym, cukrzyca t.2 insulinoniezależna bez danych na powikłania narządowe, nadciśnienie tętnicze chwiejne, dna moczanowa, zespół obturacyjnego bezdechu sennego bez leczenia, przebyta artroskopia kolana prawego z powodu pourazowego uszkodzenia więzadeł, otyłość.

Orzeczeniem z 24 grudnia 2018 r. komisja lekarska ZUS stwierdziła, że B. K. jest częściowo niezdolny do pracy do 31.12.2019 r. Data powstania częściowej niezdolności do pracy - 11.06.2018 r.

(opinia lekarska k. 74-78 dokumentacji medycznej, opinia lekarska – k. 16 – 17 akt ZUS)

Decyzją z dnia 3 stycznia 2019 r. ZUS odmówił ubezpieczonemu renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawą do wydania decyzji było w/w orzeczenie Komisji lekarskiej ZUS. ZUS wskazał, że brak jest podstaw prawnych do przyznania świadczenia, ponieważ niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (ubezpieczenie ustało 25.07.2016 r., a niezdolność do pracy powstała na dzień 11.06.2018 r.)

Od powyższej decyzji pełnomocnik wnioskodawcy złożył odwołanie, przytaczając nowe okoliczności – 7 stycznia 2019 r. B. K. przeszedł reoperację w związku z uszkodzeniem nerwu lewego łokcia.

(odwołanie – k. 25 – 28 akt ZUS)

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy lekarz orzecznik ZUS stwierdził u ubezpieczonego: stan po reoperacji nawrotowego zespołu rowka lewego narządu łokciowego w styczniu 2019 r. Stan po operacji zespołu rowka lewego n. łokciowego w 215, przewlekły zespół bólowy kręgowo szyjno lędźwiowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo dyskopatycznych, bez objawów korzeniowych, nadciśnienie tętnicze kontr., dna moczanowa, cukrzyca typ 2 leczona doustnie, stan po artroskopii stawu kolanowego prawego. W orzeczeniu Lekarza Orzecznika ZUS stwierdzono, że jest częściowo niezdolny do pracy od 11.06.2018 r. do 31.12.2019 r. We wskazanym przez organ rentowy okresie tj. 25.07.2016 r. do 24.01.2018 r. nie stwierdzono długotrwałej niezdolności do pracy.

(opinia lekarska – k. 99 – 100 dokumentacji medycznej, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 44–44 odw.)

W dniu 4.04.2019 r. pełnomocnik ubezpieczonego złożył sprzeciw do Komisji Lekarskiej od w/w orzeczenia lekarza orzecznika.

(sprzeciw – k. 102-104 dokumentacji medycznej)

W dniu 25 kwietnia 2019 r. komisja lekarska ZUS rozpoznała u ubezpieczonego: stan po reoperacji nawrotowego zespołu rowka lewego n. łokciowego w styczniu 2019. Stan po operacji zespołu rowka lewego n. łokciowego w 215, przewlekły zespół kręgowo szyjno lędźwiowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo dyskopatycznych, bez objawów korzeniowych, nadciśnienie tętnicze kontrolowane, dna moczanowa, cukrzyca typ 2 leczona doustnie, stan po artroskopii stawu kolanowego prawego. W orzeczeniu Komisji Lekarskiej ZUS stwierdzono, że jest częściowo niezdolny do pracy od 11.06.2018 r. do 31.12.2019 r. We wskazanym przez organ rentowy okresie tj. 25.07.2016 r. do 24.01.2018 r. nie stwierdzono długotrwałej niezdolności do pracy.

(opinia lekarska – k. 106 – 110 dokumentacji medycznej, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 47–47 odw)

Zaskarżoną decyzją z dnia 13 maja 2019r. pozwany ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 48 akt ZUS)

Wobec odwołania wnioskodawcy Sąd ustalił w oparciu o dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych, iż stwierdza się u niego stan reoperacji nawrotowego zespołu rowka lewego nerwu łokciowego 8.01.2019 r., przewlekły zespół bólowy odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego bez istotnych deficytów neurologicznych. Stwierdzono częściową niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej od 11.06.2018 do 31.12.2019 r. Brak jest wcześniejszej daty pogorszenia w zakresie unerwienia lewego nerwu łokciowego. W uzasadnieniu neurolog podała, że wnioskodawca 26.05.2015 r. przebył odbarczenie nerwu łokciowego lewego na poziomie rowka. Z tego powodu pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Z powodu nieprzyznania świadczenia rentowego ubezpieczony odwołał się do sądu pracy. W trakcie postępowania został przebadany przez biegłych sądowych m.in. ortopedę, neurologa, reumatologa. Biegli nie stwierdzili w tamtym okresie niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Ostatnie badanie przez biegłego odbyło się 10.04.2018 r.

(opinia biegłego neurologa dr J. B. k. 18 – 21)

Dodatkowo Sąd ustalił u ubezpieczonego: nadciśnienie tętnicze kontrolowane, choroba wieńcowa serca bez udokumentowania badaniami, cukrzyca t.2 leczona środkami doustnymi, otyłość, zespół obturacyjnego bezdechu sennego, zmiany dyskopatyczno-zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i L/S z objawowym zespołem bólowym o typie rwy barkowej i kulszowej. Znaczne ograniczenie ruchomości w lewym stawie barkowym. Ostroga pięty prawej. Biegły sądowy nie stwierdził podstaw do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy zarówno aktualnie, jak i w przeszłości.

(opinia biegłego sądowego specjalisty chorób wewnętrznych dr L. P. k. 24 - 28)

U ubezpieczonego rozpoznano: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, bez istotnego upośledzenia funkcji, zespół bolesnego barku lewego, z niewielkim upośledzeniem funkcji, choroba D.’a obu rąk, bez istotnego upośledzenia funkcji, stan po dwukrotnym zabiegu operacyjnym z powodu zespołu rowka lewego nerwu łokciowego, otyłość – zespół przeciążeniowy. Po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską oraz po badaniu wnioskodawcy, biegły ortopeda nie stwierdził upośledzenia funkcji narządu ruchu w stopniu uzasadniającym uznaniu wnioskodawcy za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy.

(opinia biegłego sądowego ortopedy dr M. S. k. 39 - 42)

W piśmie z dn. 29.01.2020 r. pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o wydanie opinii uzupełniającej przez biegłego z zakresu neurologii.

(pismo pełnomocnika k. 62)

W opinii uzupełniającej biegła przywołała argumenty z poprzedniej decyzji. Uzasadniła, że nie wszystkie stany po przebytych zabiegach operacyjnych powodują częściową niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej. Częściowa niezdolność do pracy, biorąc pod uwagę wywiad chorobowy, badanie przedmiotowe, opinię biegłych sądowych dotyczących okresu wcześniejszego i wyniku badania (...) pozwala ustalić, że stan częściowej niezdolności do pracy powstał u wnioskodawcy dnia 11.06.2018. Konsultacja neurologiczna z dn. 7.06.2018 wyklucza wcześniejsze pogorszenie w zakresie unerwienia lewego nerwu łokciowego. Biegła sądowa neurolog stwierdziła stan neurologiczny po 2015 r., opierając się na opiniach biegłych z tego okresu i nie znalazła w żadnej w nich wskazań do wcześniejszego uznania wnioskodawcy za niezdolnego do pracy.

(opinia uzupełniająca biegłego-sądowego dr J. B. k. 68-69)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, aktach rentowych oraz opinii biegłych sądowych specjalistów z zakresu: chorób wewnętrznych, ortopedii i neurologii. Opinie te są wiarygodne i zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Biegli określili schorzenia występujące u badanego i ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy. Opinie biegłych zostały wyczerpująco uzasadnione, a końcowe wnioski orzecznicze wynikają w sposób logiczny z treści opinii. Przy czym biegły ortopeda, specjalista chorób wewnętrznych z uwagi na stopień nasilenia rozpoznanych przez nich schorzeń uznali wnioskodawcę za zdolnego do pracy zaś biegła neurolog z powodu naruszenia sprawności organizmu stwierdziła, że odwołujący się jest długotrwale niezdolny do pracy od 11.06.2018 r. do 31.12.2019 r. Ponadto biegli przeanalizowali opinie biegłych sądowych z przeszłego postępowania wnioskodawcy

w celu stwierdzenia, czy w przeszłości od 26.07.2016 r. do 24.01.2018 r. występowała niezdolność do pracy u wnioskodawcy. Żaden z biegłych sądowych, biorących udział w obecnym postępowaniu nie stwierdził, aby w przeszłości stan wnioskodawcy spowodował trwałą niezdolność do pracy.

Sąd oddalił wniesione przez wnioskodawcę wnioski o dopuszczenie: dowodu z dowodu z opinii innego lekarza neurologa.

W ocenie Sądu uwzględnienie powyższych wniosków prowadziłoby do niepotrzebnego wydłużenia postępowania, w sytuacji, gdy wszystkie istotne okoliczności zostały w niniejszej sprawie już wyjaśnione. Zgodnie z art. 6 § 1 k.p.c., sąd powinien przeciwdziałać przewlekaniu postępowania i dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie nastąpiło na pierwszym posiedzeniu, jeżeli jest to możliwe bez szkody dla wyjaśnienia sprawy. Z pozostałych środków dowodowych zgromadzonych w niniejszej sprawie wynika niezbicie, że

B. K. nie jest niezdolny do pracy.

Podkreślić, także należy, iż w ocenie Sądu dotychczasowe opinie nie zawierają żadnych braków, a co istotne biegli odnieśli się szczegółowo do zgłoszonych zarzutów, co więcej żaden z biegłych nie wskazał potrzeby powołania innych biegłych niż Ci, których powołał Sąd Okręgowy. Podkreślić należy także, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, niepubl.).

Sąd nie znalazł podstaw do powoływania dowodu z opinii kolejnych biegłych uznając wydane w sprawie opinie za kompletne i wystarczające do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. jest niezasadne i jako takie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887; z późn. zm.) - zwanej dalej: "ustawą emerytalną", renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.jest niezdolny do pracy;

2.ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. W rozpoznanej sprawie wymaganym było ustalenie początkowej daty powstania niezdolności do pracy. Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu ( art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego ( art. 13 ust. 1 ustawy) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03, OSNAPiUS 2004 r., Nr 19, poz. 340).

Prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza wynik badania lekarskiego przeprowadzonego przez Lekarza Orzecznika ZUS/Komisję Lekarską ZUS, która dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości. Treść orzeczenia w przedmiocie zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, powinna w równym stopniu wynikać z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego (wyrok SN z dnia 12 stycznia 2001 r., II UKN 181/00, OSNAPiUS 2002, Nr 17, poz. 418), jak i biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, np. posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, a także z celowością przekwalifikowania.

Niepodważalną okolicznością w sprawach, choćby o rentę, jest to, że stwierdzenie niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, toteż podstawę ustaleń stanowią dowody z opinii biegłych, posiadających wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby zainteresowanej uzyskaniem świadczenia. Prawidłowa opinia winna być wyczerpująca, czyli odnosić się do wszystkich kwestii zawartych w tezie dowodowej, jak również zawierać logiczne uzasadnienie postawionych wniosków. Dowód tego rodzaju podlega ocenie według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c., a więc na podstawie kryteriów zgodności z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia skuteczności wyrażonych w niej wniosków, bez wkraczania w sferę wiedzy specjalistycznej.

W ocenie Sądu Okręgowego w rozpatrywanej sprawie nie zaistniały podstawy, aby uznać zaskarżoną decyzję jako nieprawidłową. Do takiego wniosku Sąd doszedł po przeprowadzeniu postępowania, w tym po wydaniu opinii przez biegłych sądowych z zakresu neurologii, chorób wewnętrznych, ortopedii.

Biegli sądowi ortopeda i specjalista chorób wewnętrznych z uwagi na stopień nasilenia rozpoznanych przez nich schorzeń uznali wnioskodawcę za zdolnego do pracy zaś neurolog za częściowo niezdolnego do pracy od dn. 11.06.2018 r. do 31.12.2019 r.

Sąd mając na względzie opinię ww. biegłego ortopedy, neurologa i specjalisty spraw chorób wewnętrznych, doszedł do przekonania, że ubezpieczony pomiędzy 26 lipca 2016 r. (data, od której ustało ubezpieczenie) a 24 stycznia 2018 r. (data, do której upłynęło 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia) nie był niezdolny do pracy. Taka niezdolność zaistniała dopiero od daty, którą oznaczyła najwcześniej biegła neurolog tj. od dnia 1 czerwca 2018 r., jednakże pomimo tego - zdaniem Sądu – B. K. nie może uzyskać prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z zacytowanym art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i renetach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie wymienione w tym przepisie warunki. Odnośnie pierwszego z warunków wskazanego w art. 57 ust. 1 pkt 1, tj. niezdolności do pracy, Sąd stwierdził, iż częściowa niezdolność do pracy B. K. wystąpiła od dnia 11 czerwca 2018 r.

Kolejna przesłanka, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Jeśli chodzi zaś o trzeci z warunków z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy (bądź w ciągu 18 miesięcy od ich ustania), aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty.

W 10-leciu liczonym wstecz od daty zgłoszenia wniosku tj. w okresie od 29.10.2008 r. do 28.10.2018 r. oraz 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy tj. w okresie od 11.06.2008 r. do 10.06.2018 r. wnioskodawca udowodnił wymagany pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy.

W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił, iż renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie przysługiwała B. K. w przeszłości. Odwołujący pobierał świadczenie rehabilitacyjne do 26 lipca 2016 r. Po tej dacie z uwagi na odzyskanie zdolności do pracy - jak wynika z opinii biegłych sądowych - niezdolność do pracy nie występowała aż do 11 czerwca 2018 r. Wobec powyższego w rozważanym przypadku nie ma zastosowania art. 61 ustawy emerytalnej. Z uwagi na fakt, iż ubezpieczony stał się niezdolny do pracy ponownie od ww. daty, a więc po upływie 18 miesięcy od ustania prawa do renty, to wszystkie warunki określone w art. 57 ustawy muszą być spełnione i podlegają badaniu. O ile B. K. spełnił pierwszy i drugi z warunków, gdyż od 11 czerwca 2018 r. jest osobą okresowo częściowo niezdolną do pracy i posiada okres składkowy wynoszący ponad 5 lat w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku, o tyle nie spełnił trzeciego z koniecznych warunków. Niezdolność do pracy nie powstała u niego w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej ani w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Wynika to z tego, że B. K. od daty zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego (tj. od 26 lipca 2016 r.) nie pozostawał w ubezpieczeniu. W tym czasie nie był zatrudniony ani nie były opłacane składki z innych tytułów wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3. A zatem niezdolność do pracy nie powstała w czasie okresów (lub w ciągu 18 miesięcy od ich zakończenia), o których mowa w ww. przepisie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 stycznia 2014 r. potwierdził, że jednym z warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy, określonym w art. 57 ust. 1 pkt 3 u.e.r.f.u.s., jest powstanie tej niezdolności w okresie ubezpieczenia; najpóźniej w ciągu 18 miesięcy po jego ustaniu. Skutkiem związania prawa do świadczeń z ubezpieczeniem jest utrata tego prawa po ustaniu ubezpieczenia. Osoba, której ubezpieczenie ustało, nie ma żadnych uprawnień wynikających z tego ubezpieczenia i aby uprawnienia takie uzyskać musi ubezpieczyć się ponownie. Okres ubezpieczenia rentowego po przerwie w ubezpieczeniu trwającej kilka lat zaczyna biec na nowo, a z poprzedniego ubezpieczenia nie wynikają uprawnienia w zakresie prawa do renty. W przypadku osoby, podlegającej ubezpieczeniu w odpowiednio długim okresie poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy (por. art. 57 ust. 2 i art. 58 ust. 4 u.e.r.f.u.s.), prawo do świadczeń powiązane jest z ubezpieczeniem rentowym. Nie ma takiego powiązania w przypadku osoby, która stała się niezdolna do pracy po wieloletniej przerwie w ubezpieczeniu ( II UK 232/13, Lex nr 1424853).

W przedmiotowej sprawie, z uwagi na okoliczności, o których była mowa, B. K. pomimo częściowej niezdolności do pracy od dnia 11 czerwca 2018 r., renta nie może być przyznana. Odwołujący choć powinien, nie spełnia wszystkich warunków z art. 57 ustawy emerytalnej. Nie jest przy tym osobą całkowicie niezdolną do pracy, a z tego powodu nie może być zastosowany art. 57 ust. 2 ustawy, który zwalnia od obowiązku wykazania przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt 3.

Nadto wskazać należy, że ustawodawca od 23 września 2011 r. w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 187, poz. 1112) dokonał kolejnej nowelizacji przepisu art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przez dodanie do art. 58 ustępu 4, zgodnie z którym przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Oznacza to, że ustawodawca w tym wypadku odstąpił od wykazywania powyższego okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 5 lat przez ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W przypadku odwołującego nie zachodzą okoliczności, o których mowa we wskazanym przepisie tj. art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej. Na podstawie materiału dowodowego brak podstaw do ustalenia, że odwołujący jest całkowicie niezdolnym do pracy chociaż legitymuje się okresem składkowym w wymiarze 30 lat.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy nie miał podstaw do uwzględnienia odwołania B. K. i zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego. O ile bezspornym w sprawie był fakt, że stan zdrowia odwołującego nie pozwala mu na okresowe podjęcie zatrudnienia, o tyle należy podkreślić, że podstawą przyznania prawa do renty jest kumulatywne spełnienie wymienionych wyżej przesłanek, określonych w art. 57 i 58 ustawy emerytalnej. W przypadku odwołującego taka okoliczność nie zachodzi, wobec czego prawo do renty odwołującemu nie przysługuje.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł o oddaleniu odwołania.

J.K.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

6.04.2020 r.