Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2020 r. w Gliwicach

sprawy W. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 17 maja 2019 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. G. prawo do emerytury począwszy od dnia 30 lipca 2019 roku;

(-) sędzia (del.) Anna Capik-Pater

Sygn. akt VIII U 1148/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 maja 2019 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił ubezpieczonemu W. G. prawa do wcześniejszej emerytury, albowiem na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a nadto przystąpił do OFE i nie wniósł o przekazanie zgromadzonych tam środków na dochody budżety państwa.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Twierdził, że spełnia wymaganą przepisami przesłankę 15 lat pracy w warunkach szczególnych, bowiem od 1 września 1979 r. jest zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) SA, gdzie pracuje w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów. W piśmie z dnia 8 sierpnia 2019 r. zaznaczył również, że nie jest członkiem OFE, ponieważ w dniu 30 lipca 2019 r. wniósł o wykreślenie go z członków tego funduszu oraz wniósł o przekazanie zgromadzonych na jego rachunku środków do budżetu państwa.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że nie zaliczył ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach ww. okresów spornym, gdyż ubezpieczony nie przedłożył na tę okoliczność dokumentów potwierdzających pracę w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. G. urodził się w dniu (...) W dniu (...) r. ukończył Technikum Samochodowe Zespołu Szkół (...) w B. i uzyskał prawo używania tytułu technik o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych.

Pracował w Przedsiębiorstwie (...) SA (dalej w treści: (...)) w T. jako mechanik samochodowy w następujących okresach:

a)  od 1 września 1979 r. do 23 października 1979 r.,

b)  od 2 listopada 1981 r. do 31 sierpnia 1998 r.,

c)  od 1 kwietnia 2001 r. do 29 stycznia 2008 r.,

d)  od 30 stycznia 2008 r. do 14 listopada 2017 r.,

e)  od 15 listopada 2017 r. do nadal.

W okresie od 25 października 1979 r. do 19 października 1981 r. odbył zasadniczą służbę wojskową.

W (...) znajduje się dział transportowy. Niegdyś liczył on ok. 100 samochodów. Były to samochody osobowe oraz dostawcze, dźwigi, autobusy oraz inne pojazdy specjalistyczne. Znajdowały się tam również kanały remontowe, z których mechanicy naprawiano samochody. Do 1998 r. pracowało około 40 mechaników. Pracowano na dwie zmiany. W związku z tym, że samochody często ulegały awariom, a należało zachować ciągłość działania przedsiębiorstwa, to naprawiano je niezwłocznie. Kanały (do 2001 r. było ich 6) miały ok. 5 m długości, pracowało w nich jednocześnie kilku mechaników. Wykonywano tam takie prace jak wymiana szczęk hamulcowych, czy drążków hamulcowych oraz inne, który wymagały ich wykonania z poziomu kanału. Sporadycznie wykonywano inne czynności spoza kanału. Niemniej jednak miały one charakter incydentalny. Zdarzało się, że pracownicy pracowali w godzinach nadliczbowych.

Jednym z mechaników był ubezpieczony. Między innymi do końca 1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował jako mechanik w kanałach remontowych. Pracował w godzinach porannych, zazwyczaj od godziny 6:00 do 14:00. Czasami pracował w nadgodzinach. W tym okresie naprawiał on z poziomu kanału remontowego pojazdy, które należały do (...). Czynności tych nie dało się wówczas wykonać w inny sposób. Na początku dnia otrzymywał informacje od majstra, który wskazywał zakres prac. Następnie pobierał sprzęt i udawał się do kanału remontowego. Praca w kanale zajmowało mu ok 90% pracy w ciągu dni. Pozostałe 10% dotyczyło pracy wykonywanych spoza kanału. Otrzymywał posiłki regeneracyjne.

Obecnie czynny jest wyłącznie jeden kanał remontowy. Praca w kanale jest rzadkością, bowiem czynności, które kiedyś wykonywano z poziomu kanału remontowego, obecnie są wykonywane przy użyciu podnośników.

W dniu 24 kwietnia 2019 r. ubezpieczony wniósł o przyznaniu mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 maja 2019 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do spornego świadczenia, z przyczyn wyżej wskazanych.

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczony legitymuje się ogólnym stażem pracy w wymiarze 25 lat, 2 miesięcy i 16 dni, z czego 7 miesięcy i 11 dni to okresy nieskładkowe, a 24 lata, 2 miesiące oraz 16 dni to okres składkowe.

W dniu 30 lipca 2019 r. ubezpieczony wniósł o wykreślenie go z członków tego funduszu oraz wniósł o przekazanie zgromadzonych na jego rachunku środków do budżetu państwa.

Ubezpieczony nie posiada świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z tytułu pracy w (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego oraz aktach osobowych ubezpieczonego; zeznań świadka J. K. złożonych na rozprawie w dniu 20 listopada 2019 r. (k.41-42), zeznań świadka J. W. złożonych na rozprawie w dniu 20 listopada 2019 r. (k.42), zeznań świadka A. W. złożonych na rozprawie w dniu 20 listopada 2019 r. (k.42-43), zeznań ubezpieczonego złożonych na rozprawie w dniu 5 lutego 202 r. (k.54).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. K., J. W. oraz A. W. gdyż w znacznej mierze przedstawiają one rzeczywisty obraz okoliczności zdarzeń będących przedmiotem niniejszego postępowania, a brak jest podstaw do kwestionowania ich wiarygodności. Zaznaczyć bowiem należy, iż świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w (...) i stąd niewątpliwie posiadają szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy. Świadek J. K. był przełożonym ubezpieczonego w latach 1985-2014, zatem posiada on szczegółowe informacje dotyczące wykonywanych przez niego czynności. Z kolei świadek A. W. jest kierownikiem działu transportu i spedycji, a J. W. kierowcą. Z treści tych zeznań wynika jednoznacznie, że ubezpieczony przez okres co najmniej 15 lat w okresie poprzedzającym 1 stycznia 1999 r. pracował w szczególnych warunkach, jako mechanik w kanałach remontowych. Zeznania te pokrywają się z zeznaniami ubezpieczonego, zatem nie podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

W konsekwencji, Sąd uznał, że zgromadzone dowody są kompletne i pozwalają na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2018.1270 t.j.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań wskazanego już Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.1983.8.43 z późn. zm.)

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, iż ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. 25 letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Nie jest również członkiem OFE.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999 r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach, okresów jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) SA, albowiem na tę okoliczność ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Do okresu zaliczonego przez organ rentowy, zaliczyć należy okres zatrudnienia od 1 września 1979 r. do 23 października 1979r. (1 miesiąc i 23 dni) i od 2 listopada 1981 r. do 31 sierpnia 1998 r. (16 lat, 9 miesięcy i 30 dni) w Przedsiębiorstwie (...) SA. W tych okresach ubezpieczony faktycznie wykonywał prace polegające na naprawie pojazdów z poziomu kanału remontowego. Sporadycznie wykonywał inne czynności spoza kanały, lecz miały one charakter incydentalny. Sąd podziela ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym wykonywanie innych czynności o charakterze incydentalnym, krótkotrwałym, ubocznym, nie powodują utraty charakteru pracy w szczególnych warunkach (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 stycznia 2008r., I UK 210/07, z dnia 22 kwietnia 2009 r., II UK 333/08). Tym samym, uznać należało, że ubezpieczony pracował jako mechanik w kanałach remontowych każdego dnia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Mając na uwadze powyższe, w powyższych okresach ubezpieczony wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych tj.: prace wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 16 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.1983.8.43).

Wskazać należy, że w świetle utrwalonego orzecznictwa sądowego dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska tylko rodzaj rzeczywiście powierzonej pracy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 2015r. sygn. akt III AUa 168/15 LEX nr 1761793).

Bez znaczenia pozostaje również fakt, że pracodawca nie wystawił świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem w stosunku do spornych okresów, wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Ustalony w sprawie stan faktyczny pozwala na przyjęcie, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych, albowiem do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach należało zaliczyć sporne okresy zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) SA od 1 września 1979 r. do 23 października 1979r. (1 miesiąc i 23 dni) i od 2 listopada 1981 r. do 31 sierpnia 1998 r. (16 lat, 9 miesięcy i 30 dni), tj. łącznie 16 lat, 11 miesięcy i 23 dni. Tym zbędne okazałoby się ewentualne rozważenie, czy do pracy w szczególnych warunkach należałoby również zaliczyć ubezpieczonemu okres odbywanej przez niego służby wojskowej. Nawet jeżeli doszłoby do zaliczenia tego okresu do spornego stażu pracy, to nie wpłynęłoby na treść rozstrzygnięcia, ponieważ przesłanka co najmniej 15 lat pracy w szczególnych została przez ubezpieczonego wykazana.

Pozostałe przesłanki prawa do emerytury nie były kwestionowane i zostały przez odwołującego spełnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...) r., tj. od dnia kiedy wniósł ubezpieczony wniósł o wykreślenie go z członków OFE oraz wniósł o przekazanie zgromadzonych na jego rachunku środków do budżetu państwa.

(-) sędzia (del.) Anna Capik-Pater