Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 marca 2019 r. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że E. F. (1) jako pracownik u płatnika składek Kancelaria Radcy Prawnego A. W. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 września 2018 r.

W uzasadnieniu decyzji ZUS podniósł, że E. F. (2) została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od dnia 01.09.2018 r. (sobota) jako pracownik przez płatnika Kancelaria Radcy Prawnego A. W. (1). Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na dokumencie (...) wpłynęło w dniu 04.09.2018r. Bezpośrednio przed zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych E. F. (2) nie posiadała żadnego tytułu do ubezpieczeń społecznych (ostatni tytuł ustał w 05/2012r.). Ustalono, że na dzień 04.09.2018 r. E. F. (2) miała wystawione zwolnienie lekarskie (...) (nie złożono roszczenia o wypłatę zasiłku chorobowego ).

Już od dnia 12.10.2018r. E. F. (2) stała się niezdolna do pracy z powodu choroby i wystąpiła o wypłatę zasiłku chorobowego. Niezdolność do pracy trwa do nadal.

W zaświadczeniu płatnika składek ZUS Z-3 z dnia 16.10.2018r. płatnik wskazał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie (...).21zł.

W toku kontroli ustalono, że płatnik A. W. (1) prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego.

W dniu 31.08.2018r. podpisała z E. F. (2) umowę o pracę na okres próbny jednego miesiąca od 01.09.2018r. do 30.09.2018r. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w kwocie 2500 zł. netto miesięcznie na stanowisko opiekunki do dzieci. Kolejną umowę na czas nieokreślony zawarto od dnia 01.10.2018r. na takich samych warunkach. Zatrudnienie E. F. (2) nie ma związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez A. W. (1).

Według złożonych wyjaśnień E. F. (2) o możliwości zatrudnienia dowiedziała się od swojej córki, która jest znajomą A. W. (1). Panie poznały się na zajęciach fitness.

A. W. (1) ma dwie córki, jedna z nich jest dzieckiem szczególnej troski. Zwiększona ilość zleceń w prowadzonej działalności spowodowała, że A. W. (1) aby móc prowadzić działalność gospodarczą zatrudniła jako opiekunkę E. F. (2). Do obowiązków E. F. (2) należała opieka nad dziećmi w ich miejscu zamieszkania lub w miejscu zamieszkania pracownika oraz pranie, prasowanie i wykonywanie drobnych prac porządkowych w domu. F. pracę miała wykonywać w godzinach od 8 do 16 lub innych ustalonych z pracodawcą. Jako dowody pracy płatnik składek przedstawił korespondencję email z E. F. (2), wydruki rachunku szczegółowego dla numeru telefonu A. W.. Płatnik przedstawił ponadto pozostałą dokumentację kadrowo-płacową tj. między innymi: zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku opiekunka, listy płac, listy obecności, umowę uaktywniającą jako niania z 31.10.2011r. , przelewy wynagrodzenia na rachunek bankowy, dowody opłat podatku do Urzędu Skarbowego. Udostępnił także dokumenty dotyczące stanu zdrowia M. W. kartę informacyjną dziecka z 16.08.2018r., wykaz uczęszczania na zajęcia do przedszkola w miesiącu 09/2018r.

W dniu 14.01.2019r. E. F. (2) złożyła pisemne wyjaśnienia w sprawie oraz przedłożyła jako dowody swojej pracy: wiadomości SMS i mailowe wymieniane z A. W. (1), wiadomości z komunikatora V. wymieniane ze swoimi córkami, kserokopie rysunków dzieci, zdjęcia, płytę z filmem nagranym telefonem komórkowym w domu u Państwa (...). W złożonych wyjaśnieniach E. F. potwierdziła, że o możliwości pracy jako opiekunka dowiedziała się od swojej córki K. I., która wraz z A. W. uczestniczy w zajęciach fitness. Potwierdziła, że od 01.09.2018r. każdego dnia roboczego zajmowała się dziećmi oraz wykonywała drobne prace domowe.

W dniu 18.01.2019r. A. W. (1) złożyła wyjaśnienia w sprawie. Wyjaśniła, że zatrudniła E. F. (2) na podstawie umowy o pracę ponieważ chciała mieć pewność, że pracownik z dnia na dzień nie odejdzie z pracy. Nie skorzystała z możliwości zatrudnienia jako niania, gdyż dzieci ukończyły 3 lata.

Wyjaśniła, że przed zatrudnieniem E. F. dziećmi zajmowali się jej rodzice, ale w ramach pomocy rodzinnej. Potwierdziła, że o możliwości zatrudnienia E. F. dowiedziała się od jej córki z którą uczęszczała na zajęcia gimnastyczne. Potwierdziła, że po przejściu E. F. na zwolnienie lekarskie na jej miejsce nie zatrudniła innej osoby. W opiece nad dziećmi tak jak przed zatrudnieniem E. F. na podstawie umowy o pracę pomaga jej mama, ale nadal w ramach pomocy rodzinnej. A. W. oświadczyła , że obecnie intensywnie poszukuje osoby na zastępstwo, ale z uwagi zmianę miejsca zamieszkania i konieczność dojazdu do miejscowości G., nie może nikogo znaleźć. A. W. zeznała , że uzgodniła z E. F., że po jej powrocie do pracy będzie rano przed udaniem się do pracy przywozić do niej do domu lub do przedszkola dzieci. Pani F. będzie zajmowała się dziećmi do powrotu A. W. z pracy lub będzie odbierała dzieci z przedszkola, po czym dzieci będą zabierane do domu przez rodziców z miejsca zamieszkania E. F.. W ramach prowadzonego postępowania administracyjnego A. W. (1) wniosła o: przeprowadzenie oględzin telefonów pracodawcy i pracownika w celu potwierdzenia ich autentyczności, przeprowadzenie dowodu z przesłuchania małoletniej K. W., przesłuchanie w charakterze świadka K. I., B. W. (1) , A. O. na okoliczność sprawowania opieki nad dziećmi. Poprosiła także o zwrócenie się do M. G. prowadzącego Niepubliczne Przedszkole (...) o przekazanie nagrań z monitoringu zainstalowanego w przedszkolu.

Ponadto jako dowody w sprawie przedstawiła następujące dokumenty : faktury VAT za okres od lutego 2018r. do września 2018r rozkład jazdy pociągów między Ł. a miejscowością G. (obecne miejsce zamieszkania A. W. (1) ) e-mail potwierdzający wykupienie dostępu do bazy opiekunek, ogłoszenia umieszczonego na portalu Niania pl., korespondencji wskazującej na błędy występujące na stronach portalu, na okoliczność poszukiwania opiekunki . Akt zgonu Pana R. W. (taty Pani (...) ) oraz wydruk z historii wpisu do (...) na okoliczność przejęcia przez B. W. (1) działalności gospodarczej co ma świadczyć o utracie możliwość sprawowania opieki nad dziećmi.

II Inspektorat wezwał w charakterze świadka K. I. (córkę Pani E. F. (2)), A. O. (dyrektor przedszkola do którego od 2016r. uczęszcza starsza córka A. W. (1) ), B. W. (1) ( mamę Pani A. W. (1) ). Przesłuchania odbyły się odpowiednio w dniach 12.02.2019r., 15.02.2019r. Wszystkie wezwane osoby znały A. W. (1) i ich zeznania w ocenie organu podyktowane są interesem prywatnym.

M. G. w piśmie z dnia 12.02.2019r. poinformował, że nie jest możliwe udostępnienie monitoringu z całego okresu, w którym E. F. była upoważniona do odbioru dzieci.

W ocenie II Inspektoratu wątpliwości budzi zatrudnienie E. F. (2) na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w kwocie (...).21 zł. A. W. (1) posiada dwoje dzieci M. W. ur. (...) i K. W. ur. (...) Prowadzi Kancelarię (...) od lipca 2016r. Do 01.09.2018r. nie zatrudniała żadnej opiekunki , godziła prowadzenie działalności z opieką nad małymi dziećmi. A. W. zeznała, że w 2018r. nastąpił wzrost zleceń w prowadzonej działalności co za skutkowało brakiem możliwości sprawowania osobistej opieki nad dziećmi. Na potwierdzenie czego przesłała faktury VAT za okres od lutego 2018r. do września 2018r. które w ocenie organu nie świadczą o wzroście ilości otrzymywanych zleceń. Z treści każdej faktury wynika , że w danym okresie wykonana była tylko 1 usługa doradztwa prawnego. Nie przedstawiono faktur za wcześniejszy okres prowadzenia działalności oraz innych zestawień wskazujących na wzrost zleceń. W okresie do 31.08.2018r. w opiece nad dziećmi pomagała jej mama lub teściowa, ale czynności te były wykonywane bez zawarcia umowy o pracę lub zlecenie. A. W. wyjaśniła, że w m-cu styczniu 2018r. zmarł jej tata na potwierdzenie czego przedstawiła akt zgonu Pana R. W. (taty Pani (...) ) oraz historię wpisu do (...) na okoliczność przejęcia przez B. W. (1) działalności gospodarczej co ma świadczyć o utracie możliwość sprawowania opieki nad dziećmi. Dokumenty potwierdzają stan faktyczny. Z ustaleń II Inspektoratu wynika, że B. W. (1) prowadziła działalność gospodarczą od stycznia 2018r. do października 2018r. Z dniem 01.11.2018r. działalność została zawieszona. Jednak do protokołu przesłuchania W. zeznała, że przedmiotem działalności był handel, a działalność wykonywała z reguły dwa dni w tygodniu głównie w poniedziałek i piątek. Oznacza to, że mogła opiekować się dziećmi tak jak czyniła to przed zatrudnieniem E. F. (2). Po przejściu E. F. (2) na długotrwałe zwolnienie lekarskie A. W. (1) stwierdziła, że nie zatrudniła nikogo na jej miejsce , gdyż miała problemy z dostępem do portalu Niania pl. (...) potwierdzenie tego załączyła e-mail potwierdzający wykupienie dostępu do bazy opiekunek, ogłoszenia umieszczonego na portalu Niania pl., korespondencji wskazującej na błędy występujące na stronach portalu, na okoliczność poszukiwania opiekunki. Działania te podjęto dopiero w m-cu styczniu po zakończeniu kontroli. Nie udokumentowano wcześniejszych działań choć nieobecność niani trwała od 12.10.2018r. Ponadto z treści zamieszczonej korespondencji nie wynika, że poszukiwana jest osoba do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na zastępstwo. W treści korespondencji jest mowa o dorywczym charakterze zatrudnienia.

W ocenie organu rentowego wątpliwości budzi fakt zatrudnienia E. F. jako pracownika od 01.09.2018r. w sytuacji , przyjęcia K. W. do przedszkola od 1.09.2018r. Poprzednia umowa uaktywniająca zawarta z M. i A. M. została właśnie z tego powodu rozwiązana.

Na całym etapie prowadzonego postępowania wyjaśniającego podkreślano więź jaka się wytworzyła pomiędzy E. F. (2) a K. W.. W ocenie II Inspektoratu nie mogło dojść do jej nawiązania w tak krótkim czasie.

Zdaniem II Inspektoratu przedstawione wyżej okoliczności, świadczą o tym, że działania polegające na zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych E. F. (2) miały na celu jedynie uzyskanie tytułu do ubezpieczeń społecznych w celu korzystania z wypłaty zasiłku chorobowego przysługujących osobie zatrudnionej jako pracownik a zawarta umowa o pracę miała de facto charakter pozorny.

/ decyzja k. 1-7 akt ZUS/

W dniu 8 kwietnia 2019 r odwołanie od powyższej decyzji w całości wniosła płatniczka A. W. (1) domagając się jej zmiany i zasądzenia kosztów postępowania według norm przypisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj:

a)  art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 300, z późn. zm.; dalej: u.s.u.s.), art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 u.s.u.s. poprzez błędną wykładnię polegającą na nieprawidłowym uznaniu, że E. F. (2) nie podlega ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 września 2018 r., podczas gdy stan faktyczny i dowody zebrane podczas postępowania wyjaśniającego wskazują, że ubezpieczona wykonywała pracę na rzecz płatnika od dnia 1 września 2018 r.;

b)  art. 83 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.; dalej: k.c.) poprzez błędną wykładnię polegającą na nieprawidłowym uznaniu, że umowa o pracę łącząca ubezpieczoną i płatnika została zawarta dla pozoru, podczas gdy E. F. (2) faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika;

c) art. 353 ¹ k.c. oraz art. 10 § 1 k.p. poprzez uznanie, że E. F. (2) nie musiała zawierać umowy o pracę z płatnikiem, ponieważ dziećmi mogła opiekować się B. W. (2), podczas gdy polski ustawodawca zapewnia obywatelom swobodę zawierania umów, a podmiotom prawa pracy w szczególności swobodę nawiązywania stosunku pracy.

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 23-24/

Zainteresowana E. F. (1) przyłączyła się do odwołania.

/ stanowisko procesowe płatnika protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:44 – 00:01:57 /

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2020 r. poprzedzającej wydanie wyroku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe.

/stanowiska stron protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. – 00:01:46 – 00:02:14/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona E. F. (1) jest z zawodu formowaczem szkła. Pracowała jako opiekunka do dzieci w oparciu o umowę uaktywniającą. Ostatni tytuł ubezpieczenia ustał w maju 2012r. Następnie zainteresowana pozostawała osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku na utrzymaniu męża.

/ zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53, umowa uaktywniająca k. 107- 108 akt kontroli ZUS, wypowiedzenie k. 113 zeznania świadka K. I. protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:27:30- 01:40:31/

Płatnik składek A. W. (1) prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego od sierpnia 2016 r.

/bezsporne zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/,

A. W. (1) ma dwie córki, M. ur. (...) i K. ur. (...) Jedna z nich M. z uwagi na posiadane schorzenia: hipoplazję lewego płuca, astmę, alergie pokarmowe i fakt, iż jest osobą niedowidzącą, wymaga szczególnej troski.

/bezsporne, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego k. 17 -119 akt kontroli ZUS, dokumentacja medyczna k. 21-23 akt kontroli ZUS, karta leczenia szpitalnego k. 46/

Wnioskodawczyni poszukiwała opiekunki do dzieci planując rozwój kariery zawodowej. Zależało jej na zawarciu z opiekunką stosunku pracy celem uniknięcia rezygnacji ze sprawowania opieki nad dziećmi z dnia na dzień. Wcześniej wnioskodawczyni albo sama zajmowała się dziećmi, bądź korzystała z nieformalnej pomocy rodziców.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42//

Od września 2018 roku obie dziewczynki miały uczęszczać do przedszkola. Przy czym starsza w pełnym wymiarze, zaś młodsza szła do przedszkola po raz pierwszy, początkowo na kilka godzin. Obie dziewczynki często chorowały na infekcje górnych dróg oddechowych.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42, zeznania świadka A. O. protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:09:45 -01:27:30, wykaz uczęszczania na zajęcia k. 48-83/.

Mąż wnioskodawczyni pracował na dwóch etatach.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30 zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42/

Matka wnioskodawczyni B. W. (1) po śmierci męża od stycznia 2018 r. prowadziła własną działalność gospodarczą – handel odzieżą na rynku w G. i Tuszynie średnio 2 dni w tygodniu, poza martwym sezonem od listopada do marca. B. W. (1) jest osobą niepełnosprawną. We wrześniu 2018 r. rehabilitowała się 2x w tygodniu i była na wczasach 10 dni. Z uwagi na te okoliczności w okresie, wrzesień listopad nie była w stanie sprawować opieki nad wnuczkami w wymiarze 8 godzin dziennie.

/ historia wpisu (...) k.24 akt ZUS, wniosek o wpis k. 13-115 akt kontroli ZUS, odpis skrócony aktu zgonu k. 82 akt ZUS zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

E. F. o możliwości pracy jako opiekunka dowiedziała się od swojej córki K. I., która wraz z A. W. uczestniczyła w zajęciach fitness.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53, zeznania świadka K. I. protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:27:30- 01:40:31/

E. F. posiadała niezbędną wiedzę medyczną pozwalająca na sprawowanie opieki nad dziećmi wnioskodawczyni, gdyż sama pozostaje na diecie bezmlecznej i ma astmę w związku z tym wie jak podawać leki wziewne i przygotować posiłki dostosowane do ich potrzeb.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30 zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53 dokumentacja medyczna koperta k. 113/,

W dniu 31 sierpnia 2018 r. strony tj. A. W. (1) i E. F. (2) nawiązały stosunek pracy zawierając pisemną umowę o pracę na okres próbny 1 miesiąca wymiarze pełnego etatu czasu pracy wskazując na dzień rozpoczęcia pracy 1 września 2018 r. Do obowiązków E. F. (2) w ramach zawartej umowy należała opieka nad dziećmi pracodawcy w ich miejscu zamieszkania lub w miejscu zamieszkania pracownika oraz pranie, prasowanie i wykonywanie drobnych prac porządkowych w domu. E. F. pracę miała wykonywać w godzinach od 8 do 16 lub innych ustalonych z pracodawcą. Ustalone wynagrodzenie za prace wynosiło 2500 netto miesięcznie. Wynagrodzenie miało być płatne na wskazany rachunek bankowy lub w gotówce do 10 dnia miesiąca kalendarzowego. Następna umowa o pracę została zawarta dnia 1 października 2018 r. na czas nieokreślony, warunki zatrudnienia pozostały bez zmian.

/umowy o pracę k 115- 117 i k. 137-139 akt kontroli ZUS/.

E. F. (2) została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od dnia 01.09.2018 r. (sobota) jako pracownik przez płatnika Kancelaria Radcy Prawnego A. W. (1). Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na dokumencie (...) wpłynęło w dniu 04.09.2018r.

/ bezsporne, kopia zgłoszenia k.81-83 akt kontroli ZUS k. 20, wyjaśnienia do zgłoszenia k. 131 akt kontroli ZUS/

W chwili zawarcia umowy o pracę wnioskodawczyni wiedziała iż E. F. pod koniec października 2018 r. będzie miała zabieg operacyjny, jednakże z uwzględnieniem pierwotnych wskazań lekarskich strony zakładały, iż nieobecność E. F. w pracy potrwa od kilku dni maksymalnie do kilku tygodni.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30 zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53/

Ubezpieczona z góry poinformowała też płatnika o wyznaczonej wizycie lekarskiej na dzień 4 września 2018 r. Za ten dzień przedstawiła dowód w postaci zawonienia lekarskiego. Za ten dzień nie występowała o zasiłek chorobowy. Płatnik udzielił jej płatnego dnia wolnego od pracy i wypłacił jej za ten dzień wynagrodzenie za pracę.

/zwolnienie lekarskie k. 149 akt kontroli ZUS, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/,

Wykonując badania wstępne przed przystąpieniem do pracy ubezpieczona informowała o stanie zdrowia, ale nie o planowanym zabiegu. Uważała, iż podoła powierzonym jej w ramach umowy o pracę obowiązkom gdyż te nie wiązały się z ciężką pracą fizyczną.

/zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53/

Wynagrodzenie wnioskodawczyni netto zostało ustalone z uwzględnieniem obowiązującej na rynku stawki godzinowej opiekunki w kwocie 20 zł za godzinę i średnio 120 godzin pracy w miesiącu. Wynagrodzenie było płatne na podany rachunek bankowy.

/potwierdzenia wykonania przelewu k. 55-56 akt kontroli ZUS k. 17-19,listy płac k. 59-61 akt kontroli ZUS, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

Płatnik utworzył dokumentację pracowniczą dotyczą ubezpieczonej, w której m.in. znalazły się następujące dokumenty: umowa o pracę z 31 sierpnia 2018 r. i 1 października 2018 r. wraz z informacją o warunkach zatrudnienia i uprawnieniach pracowniczych, skierowanie na badania lekarskie z 31.08.2018 r. orzeczenie lekarskie z 3 września 2018 r. o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy na stanowisku opiekunka do dzieci, kartę szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP z 3 września 2018 r., upoważnienie do odbioru dzieci z przedszkola, listy płac i listy obecności.

/ umowa o pracę z 31 sierpnia 2018 r. i 1 października 2018 r. k. 115-117 akt kontroli ZUS i wraz z informacją o warunkach zatrudnienia i uprawnieniach pracowniczych k. 119 125 akt kontroli ZUS, skierowanie na badania lekarskie z 31.08.2018 r. k. 127- 129 akt kontroli ZUS kwestionariusz osobowy dla pracownika k. 24 i31 akt ZUS, orzeczenie lekarskie z 3 września 2018 r. o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy na stanowisku opiekunka do dzieci k. 133 akt kontroli ZUS, kartę szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP z 3 września 2018 r. k. 134 akt kontroli ZUS, upoważnienie do odbioru dzieci z przedszkola k. 25-33 akt kontroli ZUS listy płac k. 59-61 akt kontroli ZUS i listy obecności k. 143-145akt Kontroli ZUS/.

W ramach zawartej umowy o pracę ubezpieczona przede wszystkim sprawowała opiekę nad dziećmi płatnika. Zajmowała się obiema dziewczynkami, w okresach w których były chore w tym podawała leki. Gdy dzieci nie chorowały sprawowała opiekę nad młodszą z dziewczynek a także zaprowadzała i odprowadzała ją do przedszkola na tzw. godziny adaptacyjne tj. 2-3 godz. dziennie. Do obowiązków zainteresowanej należało też ugotowanie posiłku, wychodzenie na spacery a gdy dzieci były w przedszkolu to pranie prasownie i drobne porządki. Opiekę nad dziećmi zainteresowana sprawowała zarówno w miejscu zamieszkania płatnika jak i w miejscu własnego zamieszkania położonego niedaleko przedszkola dziewczynek.

/ wykaz uczęszczania na zajęcia k. 35-45 akt kontroli ZUS, nagranie cd k. 109 akt ZUS, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53 zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42/.

E. F. posiadała formalne pisemne upoważnienie do odbioru dzieci płatnika z przedszkola, miała kontakt z opiekunkami w przedszkolu.

/ karta informacyjna z przedszkola H. H. z 16.08.2018 r. k. 25- 33 akt kontroli ZUS k. 12 akt ZUS, karta informacyjna z przedszkola H. H. z 20.04.2016 r. k.147-150, zaświadczenie k. 86 akt ZUS, zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53,zeznania świadka A. O. protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:09:45 -01:27:30/

Godziny pracy ubezpieczonej u płatnika były ustalane z dnia na dzień także telefonicznie sms-owo i mailowo w granicach 8.00-8.30 16.00 -16.30, zdarzało się też w godzinach późniejszych lub wcześniejszych w zależności od potrzeb. E. F. doraźnie sprawowała opiekę nad młodszą córką wnioskodawczyni do późnych godzin wieczornych wobec zaplanowanej wizyty starszej córki u okulisty w K. we wrześniu 2018 r. i wczesnych godzinach rannych wobec wyjazdu służbowego wnioskodawczyni do O. w październiku 2018 r.

/wydruk korespondencji sms i e-mail k. 31- 66 akt ZUS, rachunek szczegółowy k. 63-67 akt kontroli ZUS, zawiadomienie k. 67 akt ZUS zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

Wnioskodawczyni wydawała ubezpieczonej bieżące polecenia dotyczące pracy zarówno jej godzin jak i czynności które ta miała wykonać. Udzielała bieżących informacji dotyczących podania leków i sposobu opieki nad dziećmi np. wyjścia na spacer, podania odpowiedniego posiłku. Czyniła to osobiście sms-owo lub mailowo.

/ wydruk korespondencji sms k. 31- 66 akt ZUS, k. 100-103 akt ZUS, wydruk korespondencji e-mail k. 104 akt ZUS, wydruk korespondencji e - mail k. 69- 94, 97-98 akt kontroli ZUS zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

E. F. wymieniała smsy i maile na temat własnej pracy ze swoimi córkami. Córka K. I., niejednokrotnie odbierała ją samochodem z pracy na ul. (...) tj z miejsca zamieszkania płatnika.

/ wydruk korespondencji sms K. 89-97, wydruk korespondencji sms k. 98-99, zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53 zeznania świadka K. I. protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:27:30- 01:40:31/

Ubezpieczona stała się niezdolna do pracy w związku z zabiegiem operacyjnym przepukliny brzusznej w okresie od 12 października 2018 r. do 21 marca 2019 r.

/zwolnienia lekarskie k. 141. 147, akt kontroli ZUS, wydruk zaświadczenia lekarskie ubezpieczonych płatnika k. 13, historia choroby k. 9-16 v. dokumentacja medyczna koperta k. 41, dokumentacja medyczna koperta k. 120, dokumentacja medyczna koperta k. 113 dokumentacja medyczna koperta k. 142 zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

W okresie niezdolności do pracy E. F. opiekę nad chorymi dziećmi sprawowała wnioskodawczyni korzystając ze zwolnień lekarskich (wnioskodawczyni sama chorowała w tym czasie), bądź jej matka B. W. (1) w ramach pomocy rodzinnej zawieszając prowadzoną działalność gospodarczą od listopada 2018 do marca 2019.

/ wydruk zaświadczenia lekarskie ubezpieczonych płatnika k. 13, historia wpisu (...) k.24 akt ZUS, wniosek o wpis k. 13-115 akt kontroli ZUS, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42/

Wnioskodawczyni w styczniu 2019 r. poszukiwała bezskutecznie zastępstwa za ubezpieczoną na portalu niania pl.

/ wydruk z portalu niania pl. k. 69-73 akt ZUS. wydruk z portalu niania pl. k.9-11 akt kontroli ZUS, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30/

Po okresie niezdolności do pracy ubezpieczona wróciła do pracy od kwietnia 2019 r. w okrojonym do ¼ etatu wymiarze. Płatnik wyprowadziła się do miejscowości G. a wnioskodawczyni z uwagi na stan zdrowia nie mogła do niej dojeżdżać. Ubezpieczona w nowym miejscu zamieszkania wnioskodawczyni pracowała wyłącznie w kwietniu 2019 r. Następnie obowiązki E. F. sprowadzały się do ograniczonych zadań w zakresie odprowadzania i przyprowadzania dzieci z przedszkola od/do swojego miejsca zamieszkania położonego blisko przedszkola i opieki nad dziećmi w okresie gdy wnioskodawczyni musiała dłużej pozostać w pracy.

/ aneks do umowy z dnia 5.04.2019 r. k. 95, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30 zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42//

Umowa o pracę z uwagi na niewielką ilość obowiązków została rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 1 maja 2019 r.

/ rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron k. 96 świadectwo pracy k. 97-98, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30, zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53 zeznania świadka B. W. (1) protokół z rozprawy z dnia24 października 2019 r. 01:40:31 -01:54:42/ /

Po rozwiązaniu stosunku pracy E. F. z uwagi na odczuwane nadal dolegliwości i dyskomfort związany z zabiegiem, nie podjęła pracy, nie zarejestrowała się jako osoba bezrobotna, pozostaje na utrzymaniu męża.

/zeznania zainteresowanej protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:06:40 – 00:09:45 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:39:30 – 00:57:53/

W miejsce ubezpieczonej ostatecznie nikt nie został zatrudniony. Początkowo płatnik korzystała z doraźnej opieki nad dziećmi sprawowanej w ramach umowy zlecenia przez M. L. ostatecznie jednak zrezygnowała z jej usług.

/umowa zlecenia k. 99-100, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 27 lutego 2020 r. 00:05:12 – 00:06:40 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 24 października 2019 r. 00:01:57 – 00:39:30

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w oparciu o dane wynikające z faktur za wystawione usługi na rzecz Kancelarii (...) i Radcowie Prawni Sp. Partnerska wnioskodawczyni osiągała następujące dochody netto: w 02/2018 r. 2.948,00 zł, w 03/2018 r.7.286,25 zł, w 04/2018 r. 3065,25 zł, w 06/2018 5615,60 zł, w 07/2018 r. 4278,00 zł, w 08/2018 r. 9633,07 zł, w 09/2018 r. 14501,34 zł., w 05/2019 r. 11266,05 zł oraz 16 904,79 zł.

/ faktury k. 74-81 akt ZUS k. 101-102/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, których nie kwestionowała żadna ze stron a także w oparciu o zeznania świadków: B. W. (1), A. O., K. I., oraz zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanej.

Sąd uznał, iż zarówno zeznania A. W. (1), E. F. (2) oraz świadków są spójne, konsekwentne, logiczne i znajdują potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt. Z zeznań tych wynika wprost czym i w jakim zakresie zajmowała się wnioskodawczyni w trakcie wykonywania pracy. Nie budzą również zastrzeżeń Sądu okoliczności jakie legły u podstaw zatrudnienia oraz rozwiązania umowy o pracę z E. F. (2) .

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy E. F. (2) faktycznie podjęła i wykonywała powierzone jej obowiązki pracownicze z tytułu zatrudnienia w charakterze opiekunki do dzieci u A. W. (1).

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 266) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Przez nawiązanie stosunku pracy, zgodnie z art. 22 § 1 k.p. pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W myśl § 1 ¹ art. 22 k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Równocześnie w myśl § 1 ² art. 22 k.p. nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

W kwestii cech odróżniających umowę o pracę od innych umów ukształtowało się bardzo bogate orzecznictwo sądowe. Przede wszystkim, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, o wyborze rodzaju podstawy prawnej zatrudnienia decydują zainteresowane strony (art. 353 ¹ k.c. w związku z art. 300 k.p.), kierując się nie tyle przesłanką przedmiotu zobowiązania, ile sposobu jego realizacji ( por. wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 594/99, OSNAPiUS 2001 nr 21, poz. 637). Zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego. Praca może być bowiem świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych ( por. wyrok SN z 9 grudnia 1999 r., I PKN 432/99, OSNAPiUS 2001 nr 9, poz. 310). Decydujące jednak znaczenie należy przypisać woli stron i zamiarowi ukształtowania w określony sposób treści łączącego je stosunku prawnego, zamiarowi towarzyszącemu zawarciu i kontynuowaniu stosunku umownego. Dopiero w razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym - nazwanym przez nie umową o pracę - zdecydowanie nie występowały elementy typowe dla stosunku pracy (art. 22 k.p.), występowały natomiast elementy obce stosunkowi pracy (np. brak podporządkowania), nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę. Wówczas, dla ustalenia, że stron nie łączył stosunek pracy, nie jest konieczne precyzyjne nazwanie łączącej strony umowy cywilnoprawnej ( por. wyrok SN z 14 lutego 2001 r., I PKN 256/00, OSNAPiUS 2002 nr 23, poz. 564).

Umowa, na podstawie której jest świadczona praca, nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004 nr 2, poz. 30). W świetle art. 22 § 1 ¹ k.p. oceny charakteru umowy należy dokonywać nie tylko na podstawie przyjętych przez jej strony postanowień, które mogą mieć na celu stworzenie pozoru innej umowy, lecz także na podstawie faktycznych warunków jej wykonywania / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2010 r. I PK 8/10, LEX nr 602668/.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jako podstawowe cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych wymienione zostały: dobrowolność; osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się; podporządkowanie, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego; ryzyko pracodawcy; odpłatny charakter zatrudnienia /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 r. sygn. I PK 110/06 opubl. M.P.Pr. (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r. sygn. III PK 39/09, LEX 578140/. W wyroku z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 68/05 Sąd Najwyższy stwierdził, iż wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) jest cechą o charakterze konstrukcyjnym dla istnienia stosunku pracy / opubl. Wokanda 2006/4/26, Lex 177165/. Z kolei w uzasadnieniu do wyroku z dnia 7 marca 2006 r. sygn. I PK 146/05 Sąd Najwyższy przypomniał, iż cechami charakterystycznymi dla stosunku pracy – wskazywanymi w orzecznictwie – są także: obowiązek osobistego wykonywania pracy, zakaz wyręczania się osobami trzecimi; bezwzględne obowiązywanie zasady odpłatności; pracowniczy obowiązek starannego działania, a nie osiągnięcia rezultatu, oraz obciążenie pracodawcy ryzykiem prowadzenia działalności; wykonywanie pracy skooperowanej, zespołowej; ciągłość świadczenia pracy; występowanie pewnych cech charakterystycznych dla stosunku pracy, np. wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Sąd Najwyższy wskazał także, że o kwalifikacji stosunku prawnego jako stosunku pracy decyduje przede wszystkim sposób wykonywania zatrudnienia. Strony mogą więc złożyć wyraźne oświadczenia woli co do ukształtowania podstawy prawnej zatrudnienia. Jednak nawet bez wyraźnego wyrażenia woli przez strony (złożenia oświadczeń woli w tym zakresie) stosunek prawny może być kwalifikowany jako stosunek pracy, jeżeli strony wykonują go w sposób charakterystyczny dla tego stosunku prawnego / opubl. OSNP 2007/5-6/67/.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się nadto, że dla włączenia do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Sam bowiem fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art. 22 kp formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony umowy o pracę przy składaniu oświadczeń woli mają świadomość tego, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik pracy świadczyć nie będzie, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, i do podjęcia i wykonywania pracy nie doszło a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, to umowę taką uważa się za zawartą dla pozoru - art. 83 § 1 kc. Umowa taka nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2008 r. sygn. II UK 148/07, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. sygn. II UK 321/04, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 11-12, poz. 190, str. 503; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2001 r. sygn. II UKN 244/00, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. II UK 204/09, LEX nr 590241/.

Przy czym nie jest to jedyna postać pozorności umowy o pracę. Pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r., sygn. I UK 120/06, opubl. OSNP 2007 nr 19-20, poz. 294; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. I UK 43/09, LEX nr 529772; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r. sygn. II UK 20/11, opubl. LEX nr 885004, M.P.Pr. (...)/.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umowy o pracę zawartej w dniu 31 sierpnia 2018 r. pomiędzy wnioskodawczynią A. W. (1) a E. F. (2) stojąc na stanowisku, iż podpisanie umowy o pracę oraz zgłoszenie E. F. (2) do ubezpieczeń społecznych były czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu spełnienia przez E. F. (2) warunku, od którego zależało uzyskanie przez nią świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, nie ma podstaw do uznania, że zawarta między A. W. (1) i E. F. (2) umowa o pracę w opisany przez strony sposób nie była realizowana. Całokształt okoliczności jednoznacznie wskazuje, że stanowisko przedstawione przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie znajduje oparcia w stanie faktycznym. E. F. (2) w ramach powierzonych jej obowiązków pracowniczych opiekunki do dzieci w rzeczywistości bowiem opiekę tę nad córkami wnioskodawczyni sprawowała. Zainteresowana zajmowała się dziećmi płatniczki mimo, iż te były zapisane i uczęszczały do przedszkola. W okresie ich chorób i infekcji sprawowała opiekę w pełnym wymiarze w tym przygotowywała bądź podawała im naszykowane posiłki bawiła się z nimi podawała leki. W okresie gdy dzieci były zdrowe zajmowała się młodszą córką wnioskodawczyni odprowadzając ją do przedszkola jedynie na parę godzin by ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu. Nadto odbierała dzieci z przedszkola i sprawowała nad nimi opiekę do czasu aż mogli się zając nimi rodzice. Opiekę sprawowała bądź w miejscu zamieszkania płatnika lub w miejscu własnego zamieszkania usytułowanego dogodnie niedaleko przedszkola.

Czynności tych dokonywała w ustalonych bezpośrednio z płatniczką godzinach przeważnie 8-16 ale także doraźnie w zależności od potrzeb na dowód czego podpisywała listy obecności. Praca odbywała się w warunkach bezpośredniego podporządkowania A. W. (1), która nie tylko wyznaczała godziny pracy ale i wydawała wiążące polecenia, co do sposobu wykonania określonej pracy, spędzenia określonego czasu z dziećmi w określony sposób np. zaprowadzenia córki do przedszkola o odpowiedniej godzinie, wyjścia na spacer podania określonego posiłku czy leków. A. W. (1) bądź telefonicznie, mailowo lub osobiście na bieżąco kontrolowała podejmowane przez nią czynności. Pracę zainteresowanej potwierdzają nie tylko osoby jej bliskie – jej córka, czy też osoby związane z płatnikiem – jej matka, lecz również osoby postronne jak dyrektor przedszkola. Wszystkie ww osoby zgodnie potwierdziły okoliczności w jakich pracę zainteresowana wykonywała tj. fakt opieki nad dziećmi. Powyższe znajdowało także potwierdzenie w treści dokumentów tj. upoważnieniach do odbioru dzieci z przedszkola, jak treści wiadomości sms i maili których Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie podważał. Tym samym twierdzenia stron prezentowane w procesie co do charakteru pracy E. F. (2) i rzeczywistego jej wykonywania nie mogą być kwestionowane.

Co więcej, w ocenie Sądu okoliczności sprawy jednoznacznie wskazują, iż wnioskodawczyni chcąc rozwijać działalność zawodową miała istotny interes życiowy i gospodarczy w zatrudnieniu zainteresowanej. Prowadzona przez nią działalność gospodarcza celem zwiększenia dochodów wymagała zwiększonego nakładu pracy, który przy konieczności sprawowania opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno – zimowym tj. w okresie licznych infekcji i zachorowań w praktyce byłby niemożliwy do osiągnięcia. Zatrudnienie zainteresowanej, która z uwagi na analogiczne schorzenia umiała się zając dziećmi z alergiami i astmą zastosować odpowiednie leki gwarantowało płatniczce możliwość pracy także w okresie zachorowań dzieci nadto zwalniało ją z konieczności zajmowania się młodszą córka która początkowo mogła pozostawać w przedszkolu jedynie parę godzin dziennie. Zatrudnienie wnioskodawczyni było więc ekonomicznie uzasadnione i oparte na rzeczywistej potrzebie pracodawcy. Jak wskazują przedstawione w procesie faktury za świadczone usługi prawne płatnik prowadząc działalność gospodarczą bez konieczności zajmowania się dziećmi w okresie kiedy nie mogły przebywać w przedszkolu w pełnym wymiarze mógł liczyć na wielokrotnie wyższe przychody. Przy tym płatnik z prowadzonej działalności, osiągał dochody pozwalające na zatrudnienie zainteresowanej a praca zainteresowanej pośrednio umożliwiała ich osiągnięcie.

Także relatywnie wysokie wynagrodzenie zainteresowanej znajduje wytłumaczenie w okolicznościach faktycznych rozpatrywanego przypadku. W jej wynagrodzenie netto odpowiadało stawce rynkowej należnej za takie usługi. Ponadto nie należy tracić z pola widzenia, iż zainteresowana sprawowała przejściową opiekę nad dwójką dzieci na raz w tym jednym z uwagi na posiadane schorzenia wymagającym szczególnej uwagi.

W ocenie Sądu nie ulega zatem wątpliwości, że E. F. (2) świadczyła pracę w ramach stosunku pracy, a świadczy o tym osobiste świadczenie pracy, stosowanie się do poleceń A. W. (1), a także uzyskiwanie wynagrodzenia.

Przy tym bez wpływu a powyższą ocenę pozostaje okoliczność, iż w chwili zawarcia stosunku pracy strony wiedziały o schorzeniu zainteresowanej i planowanej operacji. Jak potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy – nie podważony przez organ rentowy okoliczność ta nie stała na przeszkodzie faktycznego podjęcia przez nią spornego zatrudnienia. Stosunek pracy mimo schorzeń zainteresowanej był realizowany, ona sama z uwagi na wskazania lekarskie nie sądziła, iż okres rekonwalescencji znacznie się wydłuży uniemożliwiając jej de facto kontynuowanie zatrudnienia. W sprawie brak dowodów na to, iż do dnia 12 października 2018 r. z uwagi na stan zdrowia, ubezpieczona nie była wstanie wykonywać zatrudnienia, a podpisanie umowy o prace miało na celu nijako tylko wyłudzenie świadczeń z systemu ubezpieczeń.

Nieistotne jest również, iż nikt w miejsce zainteresowanej w okresie jej niezdolności do pracy nie został zatrudniony. W ocenie Sądu płatnik wiarygodnie uprawdopodobniła, iż znalezienie zastępczej opieki nad dziećmi w tym do jednego o szczególnych potrzebach przy zmianie miejsca zamieszkania na wieś nie było proste. Łatwiej było uzyskać pomoc ze strony matki, która i tak z uwagi na martwy sezon w okresie od listopada do marca mogła zawiesić działalność. Ponadto wskazać należy, iż początkowo płatnik mogła nie wiedzieć jak długo może potrwać niedyspozycja zainteresowanej, która jak pierwotnie zakładano pierwotnie mogła trwać do kilku tygodni. Tym samym poszukiwanie zastępstwa na jej miejsce dopiero w styczniu 2019r. wydaje się być usprawiedliwione okolicznościami. Znamiennym jest również iż brak było chętnych do pracy w oparciu o wystawioną na portalu niania pl. ofertę oraz to, że potrzeby płatnika się zmieniły po tym jak wraz z nadejściem wiosny jej dzieci przestały chorować. Miedzy innymi nie tylko z uwagi na niedyspozycję E. F. ale i ze względu na zmniejszone potrzeby płatnika zmieniono treść umowy o pracę zainteresowanej po okresie jej niezdolności do pracy. W końcu z uwagi na te mniejsze potrzeby umowę rozwiązano i nie kontynuowano umowy zlecenia zawartej na doraźną opiekę nad dziećmi z M. L. po jej rozwiązaniu.

Reasumując, przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw do przyjęcia, iż E. F. (2) oraz płatnik A. W. (1) zawarli umowę o pracę dla pozoru. Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował.

W ocenie Sądu zawarcie umowy nie zmierzało do obejścia prawa (art.58§1 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Jak wyżej wskazano E. F. (2) wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, a w sposobie realizacji umowy nie występowały cechy obce stosunkowi pracy. Nadto należy wskazać, iż zawarcie umowy o pracę wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie powoduje nieważności takiej czynności prawnej, jako mającej na celu obejście ustawy (art.58§1 k.c.), jeżeli na jej podstawie praca w reżimie określonym w art.22§1 k.p. faktycznie jest wykonywana. Motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy założeniu rzeczywistego jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art.22§1 k.p. Na ogół osoba zawierająca umowę o pracę dokonuje tej czynności prawnej w celu z jednej strony uzyskania statusu pracowniczego i przewidzianej prawem ochrony stosunku pracy związanej z tym statusem, z drugiej strony uzyskania ubezpieczenia społecznego. Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy na co dzień, drugie na wypadek zdarzeń losowych. Stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć.

Z uzyskaniem przez E. F. (2) statusu pracownika wiązał się skutek w postaci nabycia przez nią uprawnień do świadczeń ubezpieczenia społecznego. Skutek ten nie został wywołany działaniem niezgodnym z przepisami obowiązującego prawa, ale wynika z obowiązującego systemu prawnego. W ocenie Sądu, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż umowa o pracę zawarta przez płatnika A. W. (1) z E. F. (2) była realizowana. E. F. (2) wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, a wnioskodawczyni A. W. (1) pracę przyjmowała. Podkreślić należy, że z żadnego z dowodów nie wynika, że zamiarem E. F. (2) nie było świadczenie pracy, a jedynie stworzenie pozorów jej wykonywania, w celu uzyskania w przyszłości świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postaci zasiłku chorobowego. Fakt, że E. F. (2) wkrótce po rozpoczęciu pracy – po przepracowaniu ponad 1,5 miesiąca – stała się niezdolna z powodu choroby do jej wykonywania - sam w sobie nie może stanowić podstawy uznania zatrudnienia za pozorne, jeżeli umowa o pracę jest faktycznie realizowana, a tak było w rozpatrywanej sprawie. Nieistotnym jest przy tym, iż stosunek pracy nie był kontynuowany. Jak bowiem wskazują wiarygodne wyjaśnienia płatnika z uwagi na przeprowadzkę, stan zdrowia dzieci zmieniły się jej potrzeby. Tym samym odpadła przyczyna z jakiej zatrudniono zainteresowaną.

Na marginesie Sąd pragnie jednocześnie zaznaczyć, że zawarcie przez E. F. (2) umowy nie jest również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, nawet świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.

Reasumując skoro wykazane zostało faktyczne świadczenie pracy w ramach spornego zatrudnienia przez ubezpieczoną nie ma podstaw, by odmówić jej ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie od 1 września 2018 r.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

27 IV 2020 roku.