Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący : SSR Wojciech Langer

Protokolant : sekr. sądowy Katarzyna Lorek

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2019 roku

sprawy P. G.

syna S. i M. z domu Ć.

urodzonego (...) w K.

oskarżonego o to, że:

I.  W okresie od dnia 01 września 2016 roku do dnia 02 listopada 2016 roku w K. działając w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności popełnił następujące przestępstwa:

1.  W dniu 1 września 2016 roku w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki (...) z o.o., doprowadził A. S. prowadzącego firmę (...) z s. w T. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 43 773,55 zł poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru i możliwości dokonania zapłaty za fakturę o numerze (...) wystawioną przez pokrzywdzonego, celem rozliczenia przekazanych transportów kruszywa

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk

2.  W dniu 13 października 2016 roku w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki (...) z o.o., doprowadził A. S. prowadzącego firmę (...) z s. w T. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 19 702,39 zł poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru i możliwości dokonania zapłaty za fakturę o numerze (...) wystawioną przez pokrzywdzonego, celem rozliczenia przekazanych transportów kruszywa

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk

3.  W dniu 2 listopada 2016 roku w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki (...) z o.o., doprowadził A. S. prowadzącego firmę (...) z s. w T. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 7 866,34 zł poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru i możliwości dokonania zapłaty za fakturę o numerze (...) wystawioną przez pokrzywdzonego, celem rozliczenia przekazanych transportów kruszywa

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk

I.  uznaje oskarżonego P. G. za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia, stanowiących ciąg przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na mocy powołanych przepisów wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 kk oraz art. 70 § 1 kk warunkowo zawiesza oskarżonemu P. G. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;

III.  na mocy art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązuje oskarżonego P. G. w okresie próby do informowania Sądu na piśmie, raz na kwartał o przebiegu okresu próby;

IV.  na mocy art. 33 § 2 kk orzeka oskarżonemu P. G. karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

V.  na mocy art. 46 § 1 kk orzeka oskarżonemu P. G. środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego A. S. kwoty 71.342,28 (siedemdziesiąt jeden tysięcy trzysta czterdzieści dwa 28/100) złotych;

VI.  na zasadzie art. 626 § 1 kpk i art. 627 kpk zasądza od oskarżonego P. G. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu częściowych kosztów sądowych, zaś na zasadzie art. 624 § 1 kpk zwalnia go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w pozostałym zakresie.

Sygn. akt II K 231/18

UZASADNIENIE

wyroku z 31 maja 2019r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

P. G. w okresie objętym aktem oskarżenia pełnił funkcję prezesa w spółce (...) sp. z o.o. Spółka ta, latem 2016r., rozpoczęła współpracę (...) S. Usługi (...), w ramach prac prowadzonych przez spółkę (...) przy budowie galerii handlowej w S.. W ramach tej współpracy spółka (...) zamawiała kruszywo wraz z transportem, które było przywożone przez pracowników firmy (...) na teren budowy w S.. Za wykonane zlecenia firma (...) miała wystawiać faktury, z terminem płatności 30 dni, każdy transport miał być potwierdzany przez pracownika spółki (...) na budowie. Początkowo spółka (...) płaciła za zamówione kruszywo przelewami lub gotówką. Odbiór kruszywa potwierdzali na miejscu kierownicy budowy lub pracownicy spółki (...). W czasie prowadzenia prac w S. P. G. nie było na co dzień na terenie budowy, reprezentowali go kierownicy lub inni pracownicy, którzy jednak z nim dokonywali wszystkich ustaleń dotyczących swoich działań, jemu też przekazywali wszelką dokumentację.

Dowody:

zeznania A. S.: k. 11, 35, 214; zeznania R. G.: k. 106-107, 226; zeznania M. S. (1): k. 114, 213; zeznania M. M. (2): k. 117-118, 213; zeznania K. G.: k. 120, 213; zeznania S. P.: k. 123, 214; zeznania Ł. S.: k. 126, 214; wyjaśnienia P. G.: k. 139; odpisy z KRS: k. 7-9; zamówienie: k. 15; listy przewozowe: k. 43-105; opłacone faktury: k. 142-145;

Spółka (...) dokonywała kolejnych zamówień w okresie od 1 września do 2 listopada 2016r. i za które firma (...) wystawiła faktury o numerach:

⚫

(...) na kwotę 43.773,55 zł, z terminem płatności 30 października 2016r., za transport kruszywa wykonany 28 września 2016r.,

⚫

(...) na kwotę 18.702,39 zł, z terminem płatności 30 listopada 2016r., za transport kruszywa wykonany 29 października 2019r.,

⚫

(...) na kwotę 7.866,34 zł, z terminem płatności 30 grudnia 2016r., za transport kruszywa wykonany 16 listopada 2016r.,

Zamówienia te zostały wykonane przez firmę (...), spółka (...) jednak za nie nie zapłaciła. A. S. próbował wówczas kontaktować się z P. G., ten jednak unikał kontaktu.

Dowody:

zeznania A. S.: k. 11, 194, 214-215; częściowo wyjaśnienia P. G.: k. 139; faktury: k. 16-18; listy przewozowe: k. 43-105;

P. G. dostarczył opisane wyżej trzy faktury do biura rachunkowego obsługującego spółkę (...), które je zaksięgowało: fakturę (...) października, (...) - 31 października, (...) – 30 listopada 2016r. Faktury te zostały dostarczone wraz z zestawieniami wykonanych usług.

Dowody:

zeznania A. Ś.: k. 28, 160, 213; częściowo wyjaśnienia P. G.: k. 139;

A. S. zgłosił swoje roszczenia do Krajowego Rejestru Długów. Początkowo P. G. kwestionował wykonanie zleceń opisanych w powyższych fakturach, następnie brak płatności tłumaczył problemami finansowymi, zaproponował też zawarcie ugody, jednak A. S. nie przystał na jej warunki.

Dowody:

zeznania A. S.: k. 11, 194, 214-215; niepodpisany projekt ugody: k. 19; pisma pełnomocnika spółki: k. 146-;

Kondycja (...) spółki (...) w 2016r. była stabilna. Mimo to nie płaciła ona na czas niektórym podwykonawcom.

Dowody:

zeznania A. Ś.: k. 28; zeznania R. G.: k.106; bilans spółki (...): k. 31-34;

P. G. po pierwszym przesłuchaniu księgowej A. Ś. na Policji w niniejszej sprawie, zabrał z biura rachunkowego zestawienia wykonanych usług, chciał też by wycofała ona z dokumentacji księgowej opisane wyżej trzy faktury.

Dowody:

Zeznania A. Ś.: k. 160;

P. G. po postawieniu mu zarzutu nie przyznał się do jego popełnienia i wyjaśnił (k. 139), że była współpraca między spółką (...) a firmą (...), potwierdzona złożonym zamówieniem, ponadto niektóre faktury były płacone gotówką, nie miał więc zamiaru oszustwa, do żadnego oszustwa też nie doszło. W ocenie oskarżonego wina leży po stronie firmy (...) i firmy windykacyjnej, firma pokrzywdzonego nie dostarczyła do faktur dokumentów potwierdzających wykonanie dostawy materiału, do dnia przesłuchania nie dostał takich dokumentów i nie mógł się z nimi zapoznać by zatwierdzić faktury, nie wie więc czy ten materiał był dostarczony, nie otrzymał powyższych dokumentów, mimo że się ich domagał telefonicznie, smsowo i pisemnie, żądał ich też od firmy windykacyjnej i Krajowego Rejestru Długów. P. G. dodał, że domniemuje, iż faktury znalazły się u księgowej wcześniej (zanim otrzymał te, które odesłał), a potem zostały omyłkowo przedłożone księgowej bez jego polecenia, korespondencja jego spółki dla księgowej była przekazywana przez firmę zewnętrzną. Oskarżony wyjaśnił, że po przesłuchaniu księgowej w charakterze świadka polecił jej wyksięgować te faktury, czego ona nie zrobiła, twierdząc, że nie może tego uczynić bez korekty ze strony firmy (...). Wg niego A. S. nie chciał się z nim spotkać, mówił tylko o swoich roszczeniach, cała sprawa jest nieporozumieniem.

Przed Sądem oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień (k. 212).

Pod koniec przewodu sądowego P. G. wyjaśnił (k. 236), że spółka (...) odmówiła firmie pokrzywdzonego wypłaty z powodu braku dokumentów potwierdzających wykonanie usług, faktury przy których było potwierdzenie zostały opłacone. Wg niego dokumenty potwierdzające zobaczył dopiero na Policji kiedy nie był już prezesem spółki, nie wie więc czy one obecnie zostały zapłacone.

Wyjaśnienia oskarżonego są wiarygodne jedynie częściowo. Taka ich ocena dotyczy potwierdzenia współpracy z firmą (...) oraz wystawienia i nieopłacenia trzech faktur. Jednak w kluczowych fragmentach, dotyczących przyczyn z jakich faktury te nie zostały opłacone, wyjaśnienia oskarżonego są niewiarygodne. Twierdził on bowiem, że spółka (...) nie zapłaciła, gdyż do faktur nie było dołączonych potwierdzeń wykonania usługi. Przeczą temu jednak inne dowody zgromadzone w sprawie. Po pierwsze A. Ś., prowadząca (...) spółki (...) zeznała, że faktury zostały dostarczone do niej wraz z zestawieniami usług, które następnie oskarżony zabrał. Po drugie, każdy transport kruszywa był potwierdzany przez pracowników spółki (...) w S., spółka ta, w tym jej ówczesny prezes, miała więc pełną wiedzę na temat tego ile i jakich transportów z kruszywem wykonała firma pokrzywdzonego. Mimo to, w piśmie do firmy windykacyjnej pełnomocnik oskarżonego negował wykonanie usług, choć później chciał podpisać ugodę dotyczącą tych niezapłaconych i rzekomo niewykonanych faktur. Wszystko to pokazuje, że relacja oskarżonego w tej części ma na celu uniknięcie odpowiedzialności, jest ona przy tym zmienna i sprzeczna z materiałem dowodowym zgromadzonym w toku procesu, dlatego też Sąd w tej części odmówił wyjaśnieniom oskarżonego waloru wiarygodności.

Pokrzywdzony A. S. w swoich zeznaniach opisał okoliczności w jakich rozpoczęła się współpraca jego firmy ze spółką (...), przedmiot tej współpracy oraz jej przebieg (formę składania zamówień oraz potwierdzeń ich wykonania), odniósł się on także do swoich działań po tym, jak faktury wymienione w akcie oskarżenia nie zostały opłacone. Zeznania te były wewnętrznie spójne i zgodne z innymi dowodami zgromadzonymi w toku postępowania, i jako wiarygodne zostały przez Sąd wykorzystane przy dokonywaniu ustaleń faktycznych.

A. Ś., pracownica biura rachunkowego działającego dla spółki (...), potwierdziła w swoich zeznaniach, że oskarżony dostarczył faktury wymienione w akcie oskarżenia, oraz, że zostały one zaksięgowane, podała przy tym daty w odniesieniu do każdej z faktur, odniosła się ona także do kondycji finansowej spółki w 2016r., oceniając ją w oparciu o bilans jako stabilną. Ponadto z jej relacji wynika, że faktury te zostały dostarczone przez oskarżonego wraz z zestawieniami wykonanych usług, które do zestawienia P. G. zabrał po jej pierwszym przesłuchaniu na Policji, wtedy też domagał się od niej wycofania faktur z dokumentacji księgowej. Zeznania tego świadka były kluczowe w niniejszej sprawie, choć współpracowała ona ze spółką (...), to nie była jednak bezpośrednią podwładną P. G., nie miała więc żadnego interesu w tym, by składać fałszywe zeznania. Dlatego też Sąd uznał jej relację za w pełni wiarygodną i uczynił ją podstawą, dla dokonanych wyżej ustaleń faktycznych.

R. G., pracownik spółki (...), opisał w niej organizację pracy na budowie w S., zwłaszcza sposób potwierdzania odbioru towaru od firmy (...) (sam dokonywał niektórych tego typu potwierdzeń). Sąd dał wiarę jego relacji i posłużył się nią przy dokonywaniu powyższych ustaleń, podobnie Sąd ocenił i wykorzystał zeznania innych pracowników tej firmy: M. S. (2), M. M. (2) i K. G., którzy potwierdzili płacenie gotówką za niektóre transporty kruszywa wykonane przez firmę pokrzywdzonego, z uwagi na brak opłacenia wcześniejszych faktur.

Pracownicy firmy pokrzywdzonego: S. P. i Ł. S., którzy dostarczali kruszywo na budowę, opisali procedurę odbioru przywiezionego materiału oraz to, że niekiedy pobierali za niego gotówkę, choć regułą były rozliczenia przelewami. Sąd dał wiarę ich relacjom i wykorzystał je przy dokonywaniu ustaleń faktycznych.

W. W., żona oskarżonego i prokurent spółki (...), podała, że w brakowało dokumentów potwierdzających wykonanie usług, w tej sprawie kontaktowała się z pokrzywdzonym listownie i telefonicznie, jednak ich nie dostarczono. Świadek jest osobą najbliższą dla oskarżonego, prezentuje przy tym wersję zbliżoną do jego wyjaśnień, która jak już była o tym mowa wyżej, jest sprzeczna z innymi dowodami zwłaszcza zeznaniami A. Ś. – w zakresie wiedzy spółki (...), na temat faktycznie wykonanych transportów z kruszywem, dlatego też Sąd uznał zeznania W. W. za niewiarygodne.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd wykorzystał także dokumenty w postaci odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, faktur, niepodpisanego projektu ugody, bilansu spółki (...), pism jej pełnomocnika do firmy windykacyjnej, pokrzywdzonego i Krajowego Rejestru Długów.

Sąd zważył co następuje.

Art. 286 § 1 kk penalizuje zachowanie podjęte w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, które doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu. Tak więc „przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 kk należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd ), ale także i to że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion” (wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2004r., IV KK 192/03, opubl. Lex nr 84458).

W niniejszej sprawie bezspornym było, że firma pokrzywdzonego wykonywała zlecenia na rzecz spółki (...), której prezesem był oskarżony, do sierpnia do listopada 2016r. wystawiając za to 6 faktur, z czego 3 nie zostały zapłacone.

W ocenie Sądu zachowanie oskarżonego, który jak wynika z zeznań A. Ś. zabrał dokumentację potwierdzającą wykonanie usług dotyczącą nieopłaconych faktur, a potem twierdził, że takowej nie otrzymał, a także w pismach kierowanych do pokrzywdzonego oraz firmy windykacyjnej, twierdził, że A. S. wykonał tylko jedną dostawę i cytuję „Innych dostaw kruszywa Pan nie realizował”, świadczą o tym, że wprowadził on swojego kontrahenta w błąd, co do zamiaru wywiązania się z wszystkich usług świadczonych przez A. S., które były potwierdzane odpowiednimi listami przewozowymi, przekazywanymi za każdym razem przedstawicielom spółki (...) na budowie.

Oskarżony zrealizował wiec znamiona ciągu przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk. Doprowadził bowiem swoim działaniem A. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, które polegało na wykonaniu usług, za które nie miał on zamiaru zapłacić. Pokrzywdzony działał przy tym pod wpływem błędu wywołanego przez oskarżonego, to jest mylnego wyobrażenia o jego rzeczywistych zamiarach. P. G. nie miał zamiaru zapłacenia za usługi, o czym świadczy jego zachowanie polegające na negowaniu w pismach ich wykonania oraz na zabraniu od księgowej zestawienia wykonania usług i późniejsze powoływanie się na jego brak, uzasadniający nieopłacenie faktur. Oskarżony działał przy tym w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla spółki, której był prezesem i udziałowcem, uzyskała ona bowiem kruszywo za które nie zapłaciła.

Jego zachowanie było przy tym zawinione i społecznie szkodliwe w stopniu przekraczającym znikomość. P. G. jest dorosłym mężczyzną, po jego stronie nie zachodzą żadne okoliczności wyłączające lub ograniczające zdolność ponoszenia winy. Swoim zachowaniem godził on w mienie pokrzywdzonego, ale także i w zaufanie niezbędne do prowadzenia każdej działalności gospodarczej, wyrządzając przy tym kilkudziesięciotysięczną szkodę.

Uznając oskarżonego winnym popełnienia ciągu przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk, Sąd wymierzył mu za to karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, zobowiązując go w okresie próby do informowania sądu o jego przebiegu raz na 6 miesięcy, ponadto Sąd wymierzył mu grzywnę 150 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na 20 zł, a także środek komepensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Orzekając takie kary i środek kompensacyjny Sąd miał na uwadze zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające. Do tych pierwszych należy zaliczyć niekaralność oskarżonego (k. 209). Okolicznością obciążającą jest zaś to, że dopuścił on się przestępstwa prowadząc działalność gospodarczą. W ocenie Sądu kara pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, pozwoli osiągnąć względem P. G. cele zarówno zapobiegawcze, jak i wychowawcze. W okresie próby będzie on bowiem dodatkowo zdopingowany do przestrzegania porządku prawnego, zaś kara grzywny, stanowiąca realną dolegliwość, pozwoli mu zrozumieć nie tylko nieopłacalność, ale przede wszystkim naganność swojego postępowania. Cele te mogą zostać osiągnięte bez konieczności izolacji oskarżonego. Mając na uwadze prawnie chronione interesy pokrzywdzonego Sąd orzekł środek kompensacyjny, w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz A. S. kwoty 71.342,28 zł. Kwota ta, wynikająca z czynów oskarżonego, nie została bowiem do tej pory wyrównana, nie jest też ona przedmiotem żadnego toczącego się postępowania. Sprawcą przestępstwa jest oskarżony, i to on winien naprawić szkodę, jaką poniósł pokrzywdzony. Oskarżony, jako sprawca będzie mógł mieć w przyszłości ewentualne roszczenia regresowe względem spółki (...), która jest dłużnikiem pokrzywdzonego, a której oskarżony był w czasie czynu prezesem.

Takie kary i środek kompensacyjny są sprawiedliwe, ich dolegliwość nie przekracza stopnia winy, jest też adekwatna do wagi czynu. Wyrok ten może się również przyczynić do kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, zwłaszcza zaś najbliższego otoczenia oskarżonego i pokrzywdzonego, do których dotrze informacja o jego treści, pokazując, że w rzetelność kupiecka winna być podstawą wszystkich relacji między przedsiębiorcami, zaś oszustwa, stanowią naganną praktykę i spotykają się z odpowiednią reakcją wymiaru sprawiedliwości.

Biorąc pod uwagę konieczność wykonania kary grzywny oraz obowiązku naprawienia szkody, Sąd tylko w części zasądził od oskarżonego koszty sądowe w kwocie 500 zł, w pozostałym zakresie zwolnił go od ich ponoszenia, uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.