Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 60/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z 14 listopada 2019 r w sprawie II K 793/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1.  Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2.  Ocena dowodów

2.2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenia prawa materialnego: art. 57g ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne w zw z 32 ust 1 pkt 4 w/w ustawy poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, iż ustawa penalizuje obrót paliwami ponad kwotę 10000 euro w stosunku rocznym, także w sytuacji, gdy przedsiębiorca posiadał uprzednio koncesję na obrót paliwami ciekłymi;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten jest bezzasadny. Zaprezentowana w apelacji wykładnia przepisów art. 57g w z w z art 32 ust 1 pkt 4 a ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz.U. 2019.775 tekst jednolity - zwana dalej "ustawą") ma charakter wybitnie autorski, pomijając podstawowe metody interpretacji norm prawnych czytelnego przepisu. Zgodnie z art 32 ust 1 pkt 4 a ustawy nie wymaga się koncesji w razie obrotu gazem płynnym, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 10 000 euro (...). Stosując wykładnię językową, która ma pierwszeństwo przed innymi metodami interpretacji, nie może być wątpliwości i tu należy zgodzić się z sądem rejonowym, iż badaniu pod kątem spełniania warunków wyłączenia, podlega roczny obrót danego przedsiębiorcy gazem płynnym, a nie "obrót w okresie nieposiadania koncesji", jak sugeruje apelacja, czy też obrót za inny okres. Gdyby ustawodawca życzyłoby sobie kontrolowania obrotu w okresie nieposiadania koncesji, aby otrzymać zwolnienie od jej uzyskania, użyłby takiego właśnie sformułowania, lecz tak nie postąpił, a posłużył się i to świadomie słowem "roczny". Sięgając do słownika dowiadujemy się, że roczny znaczy tyle co "trwający jeden rok", obejmujący okres jednego roku, uzyskiwany w tym okresie", "roczne sprawozdanie", "roczne wino" (Słownik Języka Polskiego, wyd. PWN, pod red. prof J. Szymczaka, rok wyd. 1981). Podkreślić należy, iż w ramach ustawy legislator powtórzył i to wielokrotnie pojęcie "rocznego" okresu (art.. 3 pkt 36 a i b, art. 5 c ust 2 ) nie modyfikując znaczenia tego słowa, nie używał go w różnych kontekstach, co mogłoby zmylić oskarżonego. Zawsze chodziło mu o coś co działo się w danym przedsiębiorstwie, którego działalność jest regulowana ustawą, przez "okres jednego roku". Pojęcie rocznego obrotu i tutaj sięgamy w sferę wykładni systemowej, pojawia się ustawach podatkowych i w nich ma swoją genezę; podobnie rzecz ma się z rocznymi sprawozdaniami, rocznymi deklaracjami podatkowymi itp., zwyczajowo te kwestie są analizowane i kontrolowane w odstępach rocznych. Zgodnie z art. 11 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2019.900) rok podatkowy to rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej; obrót definiuje zaś art. 29a ust 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2020.106). Zatem nie może budzić wątpliwości, że "roczny obrót" to to, co przedsiębiorca uzyskał ze sprzedaży (w tym przypadku gazu ciekłego) przez okres roku liczonego od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. Chodzi więc o obrót we wskazanym odcinku czasu rozpoczynającym się 1 stycznia wskazanego roku, określonym towarem i to niezależnie, bo takie wyłączenie nie wynika z żadnego przepisu, czy w tym okresie przedsiębiorca przez pewien odcinek rzeczywistości miał koncesję., potem ją utracił. Nie ma więc podstaw prawnych, aby w kontekście art. 32 ust 1 pkt 4 a wyróżniać dwa okresy: posiadania koncesji i nieposiadania koncesji, przy czym tylko w tym drugim obrót podlegałby sprawdzeniu pod kątem ustawowego progu, a w tym pierwszym już nie. Zastosowanie wykładni przepisu, zaproponowanej w apelacji doprowadziłoby do chaosu na rynku paliwami, podczas gdy cel interesującej normy ma charakter ewidentnie porządkujący ten rodzaj działalności gospodarczej. Nie ma żadnych racjonalnych argumentów za różnymi ocenami prawnymi takich samych stanów faktycznych, tylko po to, aby odpowiadało to interesowi oskarżonego. Z ustaleń faktycznych, których apelacja nie dotykała, wynikało przecież, że przedmiot i skala działalności oskarżonego w okresie sprzed utraty koncesji (od 2010 r. do maja 2017 r.), w trakcie jej nieposiadania (od maja 2017 r. do września 2017 r.) i po odzyskaniu były takie same. M. S. prowadził ją w 2017 r. w nieprzerwany, ciągły sposób. Podlegała ona więc konsekwentnie takim samym wymogom prawnym co do reglamentacji przez cały rok. Apelujący jest tutaj niekonsekwentny. Z jednej strony twierdzi, co jest zgodne z prawdą, iż oskarżony chciał posiadać koncesję w nieprzerwany sposób przez cały 2017 r., a jedynie na skutek nieuzupełnienia braków formalnych, nie odnowił jej, a po utracie od razu uzupełnił braki, podejmował też działania i starania, aby koncesję jak najszybciej odzyskać i tak też się stało we wrześniu 2017 r. Wynika więc z tego, że oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę, iż jego cała roczna działalność bez wyjątku jest reglamentowana koncesją z uwagi na wysokość rocznego obrotu. Z drugiej zaś strony utrzymywał, iż oskarżony tkwił w przekonaniu, iż za pewien okres roku, może jednak działalność prowadzić bez koncesji i z punktu widzenia progów zezwolenia liczy się obrót z czasu nieposiadania koncesji, a nie wypracowany w ciągu roku, co jest ze sobą nie do pogodzenia.

Jak słusznie napisano w apelacji" celem wprowadzenia zmiany art. 32 ust 1 pkt a ustawy było umożliwienie dokonywania sprzedaży m.in. butli (...) na obszarach wiejskich. gdzie oczywistym jest, że sprzedaż gazu ma charakter mikroskali " (str. 4). Uzupełniając to należy dodać, że ustawodawcy chodziło o oddzielenie sprzedaży dokonywanej okazjonalnie w małej ilości z niewielkim obrotem (domaganie się uzyskania koncesji przez tego rodzaju podmioty rodziłoby zbyt duże problemy i pozbawiało mieszkańców wsi możliwości zakupu gazu i zaspakajania bieżących potrzeb) od takiej, która jest prowadzona przez przedsiębiorstwa w sposób stały i zorganizowany, której miarą wielkości jest duży obrót w czasie roku (w przypadku działalności na taką skalę nałożenie obowiązku uzyskania koncesji jest w pełni uzasadnione). Zestawiając to z okolicznościami niniejszej sprawy, w szczególności wysokością zadeklarowanego obrotu i faktem prowadzenia przez M. S. (...) (na której nie sprzedawał gazu (...) przy okazji), kwalifikuje się on do drugiej grupy sprzedawców gazu ciekłego, a ta z woli ustawodawcy musi posiadać koncesje przez cały rok. To że oskarżony utracił na skutek braku dbałości o własne interesy, koncesję na okres czterech miesięcy, nie przekwalifikowywało go na podmiot, zajmujący się tylko okazjonalnie sprzedażą gazu płynnego.

Nie jest poważnym kontrargumentem dla wykładni przepisu art. 57g ust 1 w zw z art. 32 ust 1 pkt 1a ustawy, zaoferowanej przez Sąd Rejonowy w Opocznie, stwierdzenie, że nawet jednodniowe nieposiadanie koncesji narażałoby przedsiębiorcę na karę pozbawienia wolności lub surową grzywnę z sankcji przepisu art. 57 g ust 1 ustawy. Po pierwsze argument ten jest grubo przesadzony i nie przystaje do realiów sprawy, a te są takie, że oskarżony prowadził działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi nie przez jeden dzień, a od 5 maja 2017 r. do 7 września 2017 r., czyli przez 4 miesiące. Po drugie apelujący miesza tutaj kwestię odpowiedzialności karnej, subsumpcji zachowania oskarżonego pod dyspozycję art. 57g ust 1 ustawy i rozmiar i rodzaj kary wymierzonej za konkretny czyn, określonego sprawcy. O ile dla realizacji znamion występku z art. 57g ust 1 ustawy czas nieposiadania licencji jest bez znaczenia, ustawodawca nie ograniczył odpowiedzialności za to przestępstwo od trwania stanu braku koncesji przez określony czas (wystarczy więc jeden dzień), o tyle długość okresu prowadzenia sprzedaży gazu płynnego może mieć przełożenie na stopień społecznej szkodliwości i tym samym rodzaj zastosowanej represji karnej. Niezależnie od tego ustawy dają wiele przykładów, kiedy nawet naruszenie obowiązku przez jeden dzień prowadzi do odpowiedzialności karnej np. w przypadku posiadania broni bez zezwolenia (art. 263 §2 kk), niepłacenia podatku w terminie (art. 57 § 1 kks), prowadzenia robót budowlanych bez pozwolenia na budowę (art. 90 w zw z art. 48 ust 1 ustawy z Prawo Budowlane).

O tym, że w ustawie chodzi o okres roku kalendarzowego, bez jakichkolwiek wyłączeń świadczy także treść dokumentacji żądanej od oskarżonego w ramach uzupełniania braków formalnych wniosku o zmianę licencji (k. 6v). Domagano się od M. S. m.in. oświadczenia o wielkości uzyskiwanego dotychczas i planowanego przychodu w zakresie obrotu paliwami ciekłymi dla okresu 3 lat (...) w skali roku (pkt 13). Ustawa daje możliwość uzyskania koncesji przedsiębiorcom, którzy dopiero mają zamiar rozpoczęcia działalności koncesjonowanej, dlatego też mają przedstawić "planowane przychody roczne" z tytułu sprzedaż np. gazu ciekłego. Gdyby rozumować, tak jak apelujący, takie podmioty nie byłyby w stanie przedstawić zaplanowanych rocznych obrotów, bo zawsze przez pewien czas w ciągu roku do osiągnięcia progu 10000 euro, ich działalność nie podlegałaby koncesji.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu oraz obciążenie Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi przez oskarżonego na ustanowienie obrońcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd rejonowy prawidłowo ocenił, iż zachowanie oskarżonego zarzucane aktem oskarżenia należy zakwalifikować z art. 57g ust 1 ustawy (...). Nie było podstawy do uruchomienia dyspozycji art. 17 § 1 pkt 2 kpk.

3.2.

Naruszenia prawa materialnego: art. 57g ustawy (...) poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego oraz zgromadzonych dowodów jednoznacznie wynika, że oskarżony nie miał zamiaru popełnienia czynu zabronionego, a przestępstwo w opisanej wyżej normie prawnej może być popełnione jedynie umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Oskarżony od 2010 r. (k 2) prowadził działalność w zakresie sprzedaży paliwami ciekłymi. (...) prowadził osobiście, co świadczy o doskonałym zorientowaniu co do warunków prowadzenia tej działalności w tym również, co do tego kiedy wymagana jest koncesja. Dowodem na śledzenie przez oskarżonego zmian w ustawie jest okoliczność ubiegania się 12 stycznia 2017 r. o dokonanie zmiany w posiadanej koncesji właśnie w związku ze zmianami wprowadzonymi ustawą z 22 lipca 2016 r. o o zmianie ustawy - Prawo Energetyczne oraz niektórych innych ustaw (k. 5). Nie ulegało też wątpliwości, że oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że wykonywana przez niego działalność w postaci prowadzenia (...) wymaga posiadania koncesji (stąd uzyskanie koncesji w 2010 r. i próba jej modyfikacji w 2017 r.). Oskarżony M. S., jak sam przyznał, wiedział też, a taką informację uzyskał w rozmowie z pracownikiem Urzędu Regulacji Energetyki w Ł. P. S. (1), iż na skutek nieuzupełnienia braków formalnych jego koncesja nie została zmodyfikowana i wygasła w dniu 5 maja 2017 r. Prowadząc dalej dotychczasową działalność w zakresie sprzedaży paliwa gazowego miał zatem świadomość, że czyni to bez ustawowego zezwolenia, z naruszeniem art. 57g ust 1 w zw z art. 32 ust 1 pkt 4 a i chciał tak postąpić. Jak już napisano we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia, przepis art. 32 ust 1 pkt 4 a ustawy został sformułowany wyjątkowo czytelnie określając precyzyjnie, iż przesłanką konieczności posiadania koncesji jest wielkość rocznego obrotu. Biorąc pod uwagę wiek oskarżonego, jego doświadczenie życiowe i na polu gospodarczym, to że od wielu lat płacił podatki nieprawdopodobnym było przyjęcie, że mógł w sposób usprawiedliwiony uznać, że ustawa posługując się pojęciem rocznym, nie traktowała o roku kalendarzowym, a miała na myśli "czas prowadzenia działalności bez koncesji". Jest wiedzą powszechną i podstawową, iż kwestie dochodu, przychodu i obrotu są deklarowane i rozliczane w ujęciu rocznym i w takim też znaczeniu ustawodawca posłużył się pojęciem "rocznego obrotu". To że oskarżony, będąc zaskoczony wiadomością o utracie koncesji, wiedząc , że jej odzyskanie potrwa kilka miesięcy, chcąc się ratować i utrzymać obrót gazem, uniknąć strat, "wymyślił" ewidentnie sprzeczną z czytelną treścią przepisu art. 32 ust 1 pkt 4 a praktykę i dalej sprzedawał gaz bez koncesji, informując o tym Urząd Regulacji Energetyki w Ł. nie jest argumentem przekonującym, iż nie miał świadomości, zarówno tego, że działa bez koncesji i że praktyka ta nie ma oparcia w prawie. Zwłaszcza w kontekście tego, iż jednocześnie o koncesje ubiegał się i to od razu, a gdyby wierzył w to co deklarował sądowi, mógł "spokojnie" prowadzić działalność bez koncesji do czasu uzyskania obrotu 10000 euro i dopiero wówczas wystąpić o jej wznowienie. O tym, że zapewnienia oskarżonego w tej kwestii nie były szczere, przekonała bezpodstawna próba przerzucenia odpowiedzialności za zaistniałą sytuację na świadka P. S. (1), którą oskarżony pomówił o udzielenie błędnych informacji, jakoby mógł prowadzić działalność bez koncesji, byleby w tym czasie nie przekroczył progu 10.000 euro. Przekonało o tym nagranie rozmowy z P. S. (1) przedłożone przez M. S.. Rozmowa ta została owszem zarejestrowana po popełnieniu zarzucanego mu czynu, jednak dotyczyła treści wcześniejszych konsultacji oskarżonego z pracownikiem urzędu, które miały ponoć wprowadzić oskarżonego w błąd, czemu świadek silnie indagowany przez M. S., po prostu zaprzeczył. Dowodem na to, iż oskarżony był rzekomo wadliwie pouczany, co do możliwości prowadzenia działalności bez koncesji, nie może być, wbrew stanowisku apelacji, to że zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 57g ust 1 ustawy (...) złożył dopiero w marcu 2018 r. , a wcześniej nie wszczęto stosownej kontroli; świadczy to jedynie o pewnej opieszałości w działaniu urzędu, a nie zmianie przez niego zdania co do rozumienia przepisów. Przeczy temu zarówno zawiadomienie o przestępstwie, zeznania świadka P. S. (1), jak i treść rozmowy nagranej przez oskarżonego.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu oraz obciążenie Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi przez oskarżonego na ustanowienie obrońcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd rejonowy prawidłowo ocenił, iż zachowanie oskarżonego zarzucane aktem oskarżenia należy zakwalifikować z art. 57g ust 1 ustawy (...). Nie było podstawy do uruchomienia dyspozycji art. 17 § 1 pkt 2 kpk i wydania rozstrzygnięcia uniewinniającego.

3.3.

Naruszenia prawa materialnego: art. 28 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy oskarżony nie obejmował świadomością, że prowadzenie jakiejkolwiek sprzedaży paliw ciekłych będzie stanowiło czyn zabroniony, jeżeli w okresie od stycznia 2017 r. do dnia 4 maja 2017 r. (okres kiedy oskarżony posiadał koncesję) uzyskał on obrót na poziomie przewyższającym kwotę 10000 euro.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Uzasadnienie zarzutu wskazuje, iż jego autorowi chodziło nie tyle o błąd co do znamienia "prowadzenia działalności bez koncesji" , jak napisano w skardze, co błąd co do prawa z art. 30 kk. Przekonuje o tym fragment apelacji, w którym autor pisze, iż oskarżonemu nie można przypisać odpowiedzialności za zarzucany występek w sytuacji, "gdy interpretacja przywołanych przepisów ustawy (...) nastręcza trudności zawodowym prawnikom (str. 10). Z poczynionych ustaleń faktycznych nie wynikało, że oskarżony nie wiedział, że prowadzi działalność bez koncesji (np. w sytuacji kiedy koncesja wygasła, a on nie byłby tego świadom, bo nie odebrał decyzji o wygaszeniu koncesji), tylko że miał świadomość „skończenia się koncesji”, ale interpretując przepisy na swój własny sposób, uznał, że okresie objętym zarzutem takiego obowiązku nie ma. Art. 30 kk regulujący błąd co do prawa stanowi, że nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności. Zatem błąd co do prawa, obejmujący również przypadki jego wadliwej wykładni prowadzącej do nieprawidłowego odczytania normy prawnej i w efekcie jej naruszenia, tylko wtedy uwalniają sprawcę od odpowiedzialności o ile są usprawiedliwione. W przypadku oskarżonego stan faktyczny, który ustalił sąd rejonowy przedstawiał się tak, że dokonał on interpretacji przepisu art. 32 ust 4 a ustawy, konkretnie zawartego w nim pojęcia "rocznego obrotu" w sposób sprzeczny z literalną treścią tego jednoznacznego przepisu, oderwany od względów celowościowych i systemowo sprzecznie z zapisami ustaw podatkowych, więc jego błąd co do prawa nie może być oceniony, jako usprawiedliwiony; więcej napisano o tym wyżej. Wykładany przepis miał, w ocenie sądu okręgowego, charakter czytelny (bo roczny znaczy roczny), a podjęte próby przekonania, że jest to norma o wybitnie skomplikowanym charakterze, wymagająca do zrozumienia skomplikowanych procesów myślowych, dająca pole do różnych interpretacji, której nie potrafią odkodować nawet prawnicy, zaprezentowane w apelacji, nie były w stanie tego poglądu zmienić. Nie byłyby również w stanie zmienić zdania co do znaczenia słów "roczny obrót" przeciętnego obywatela, nie zaangażowanego w sprawę, oceniającego ten zapis. Prowadzenie działalności gospodarczej w tym reglamentowanej koncesją od 2010 r. przez oskarżonego powodowało, iż jego świadomość prawna, zdolność do rozumienia zapisów prawa energetycznego była znacznie wyższa od posiadanej przez zwykłego obywatela, więc zrozumienie, że roczny obrót to obrót uzyskany w ciągu roku kalendarzowego nie mogło po prostu nastręczać mu jakichkolwiek trudności. W tych uwarunkowaniach taka, a nie inna wykładnia zapisów ustawy, nie stanowiła w żadnym wypadku wyniku błędu i to usprawiedliwionego. Kolejność jest zupełnie odwrotna. Nie było tak, że oskarżony opatrznie pojął treść przepisu i bazując na tym nieświadomie naruszył prawo (uznając, że ma prawo prowadzić działalność bez koncesji), tylko tak, że po zawinionej utracie koncesji, wiedząc że musi ją nadal posiadać, chciał "za szelką cenę" dalej prowadzić działalność, uniknąć utraty dochodów i mając świadomość, że łamie prawo, działał bez koncesji i usprawiedliwiał to na "zewnątrz" ponoć wadliwą interpretacją niejasnego przepisu, rzekomo zasugerowaną przez (...).

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu oraz obciążenie Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi przez oskarżonego na ustanowienie obrońcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ustalenia faktyczne sprawy wykluczały działanie oskarżonego pod wpływem błędu co do znamion, jak i co do prawa.

3.4.

Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na wadliwym uznaniu, że okoliczności sprawy uzasadniają zastosowanie wobec oskarżonego warunkowego umorzenia postępowania, podczas gdy społeczna szkodliwość przypisanego czynu (w zakresie okoliczności przedmiotowych i podmiotowych) jest wysoka, co powoduje, że wyrok jest rażąco łagodny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest bezzasadny i to w stopniu oczywistym. Argumentacja wytyku błędu w ustaleniach faktycznych co do stopnia społecznej szkodliwości powinna opierać się na wykazaniu, iż sąd nienależycie ocenił okoliczności rzutujące na stopień społecznej szkodliwości (przydał im zbyt dużą lub małą wagę) i w efekcie nieprawidłowo ustalił stopień ujemnego ładunku czynu zabronionego. Elementy określające społeczną szkodliwość wymieniono w art. 115 § 2 kk. Dotyczą one czynu będącego przedmiotem aktu oskarżenia. Wśród nich nie ma sposobu zachowania się oskarżonego po popełnieniu zarzucanego przestępstwa w tym postawy w toku procesu. Wymienione w apelacji prokuratora "zachowania zmierzające do uniknięcia odpowiedzialności karnej" i "nieprzyznanie się do winy", nie mają więc żadnego znaczenia przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości, więc ich nieuwzględnienie przez sąd przy decyzji w tym zakresie nie było w stanie doprowadzić do jakiegokolwiek błędu. Z resztą co do tego pierwszego elementu uzasadnienie sądu rejonowego nie wskazuje, aby tego rodzaju zachowania miały miejsce, również apelacja nie wyjaśnia, na czym zachowania te miałby polegać. Podkreślić należy, iż każdemu oskarżonemu przysługuje ustawowe prawo do obrony (pod warunkiem, że nie narusza ona prawa karnego przekształcając się przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości) i korzystając z niego, w tym poprzez nieprzyznanie się do sprawstwa, oskarżony nie może być narażony na negatywne konsekwencje prawne. Sąd Najwyższy wypowiadał się też niejednokrotnie wprost, iż nieprzyznanie się do sprawstwa nie wyklucza zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania, o ile są spełnione wszystkie przesłanki z art. 66 kk (por. wyrok SN z 11 lipca 1985 r. w sprawie RNw17/85, LEX 20110, wyrok SN z 20 października 2011 r. w sprawie III KK 159/11). Apelujący w żaden inny sposób, poza bezpodstawnym żądaniem "ukarania" oskarżonego za nieprzyznanie się do winy nie zakwestionował sposobu rozumowania sądu rejonowego, przyjętych kryteriów, jak i oceny natężenia społecznej szkodliwości i stopnia winy. Oskarżony posiadał koncesję przed popełnieniem przestępstwa, uzyskał ją także natychmiast po popełnieniu czynu zabronionego. Faktycznie okres niekoncesjonowanego prowadzenia handlu gazem to czas oczekiwania na utraconą koncesję. Czas ten nie był przy tym długi (maj - wrzesień 2017), firma oskarżonego uzyskała wówczas stosunkowo niewielki obrót. Oskarżony, choć formalnie koncesji nie posiadała, wykonywał działalność koncesjonowaną, stosując się do wymogów koncesyjnych, określonych w wygasłej decyzji. Oskarżony M. S. nigdy nie ukrywał tego, że sprzedaje gaz i paliwa bez koncesji, informując o tym właściwe władze, ewidencjonował sprzedaż, odprowadzał podatki. Nie sposób przy takich ustaleniach negować oceny Sądu Rejonowego w Opocznie, iż społeczna szkodliwość jego zachowania nie byłą znaczna; taka byłaby, zdaniem sądu okręgowego, jeśliby oskarżony sprzedawał paliwo gazowe "w szarej strefie" w ogóle nie rejestrując działalności i to przez dłuższy okres, naruszając przy tym przepisy podatkowe, a także nie miał zamiaru legalizacji takiej działalności. Co do stopnia winy oskarżonego, choć apelacja przyjętej oceny nie kwestionowała, zdaniem sądu okręgowego, nie był on, ani znikomy, ani też znaczny, po prostu średni; oskarżony miał świadomość obowiązujących przepisów złamał je, chcąc utrzymać prowadzoną od 2010 r. sprzedaż gazu, wiedząc jednocześnie, iż w niedługim czasie odnowi koncesję. Powyższe w powiazaniu z niekaralnością oskarżonego, prowadzeniem od dłuższego czasu koncesjonowanej działalności bez jakichkolwiek zastrzeżeń, uzyskaniem koncesji po popełnieniu zarzucanego mu czynu, wskazywały na incydentalność naruszenia porządku prawnego, która nie sprzeciwiała się postawieniu wobec M. S. pozytywnych rokowań na przyszłość, iż mimo braku ukarania, nie popełni przestępstwa w przyszłości. Jak już wspomniano, oświadczenie o nieprzyznaniu się do sprawstwa i winy, stanowiące przejaw legalnej obrony, nie mogło stanowić, w ocenie sądu okręgowego, przeciwwskazania do postawienia takiej prognozy. Natomiast, wbrew nieuzasadnionemu stanowisku organu prokuratorskiego, aby osiągnąć wobec oskarżonego cel prewencyjny, wdrożenia do przestrzegania porządku prawnego, nie było koniecznym sięganie po jakąkolwiek karę, w szczególności karę pozbawienia wolności, która ma charakter ostatecznej formy represji. Skazanie niekaranej wcześniej osoby, za stosunkowo błahy występek na taką karę, tylko z racji tego, że nie przyznała się do zarzucanego czynu, ponad stopień winy i społecznej szkodliwości, mogłoby wręcz zostać ocenione jako nadmiernie surowe, osłabiając zaufanie do wymiaru sprawiedliwości i powodując współczucie dla sprawcy ukaranego.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonego karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 2 lata, grzywny w liczbie 50 stawek dziennych po 60 złotych, obowiązku informowania sądu o przebiegu okresu próby, zasądzenie odpowiadających tym zmianom kosztów i opłat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania było zgodną z prawem i adekwatną reakcją na przypisany oskarżonemu czyn.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Apelacja wymieniła szereg naruszeń procedury (str. 13), ale jej autor kwestionował jedynie naruszenie przepisów prawa materialnego, a wskazane uchybienia proceduralne podniósł jedynie „na marginesie sprawy”, nie próbując nawet wykazać, że wpłynęły na wynik procesu. Sąd okręgowy po przeanalizowaniu tychże uchybień, doszedł do wniosku, iż albo miały one charakter pozorny (postawienie zarzutów przed przesłuchaniem świadka P. S., brak dokonania analizy pisma procesowego obrońcy), bądź też - choć wystąpiły - nie posiadały żadnego przełożenie na wynik sprawy (pozostałe).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku sądu I instancji.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok zgodny z prawem i słuszny.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3

Apelacja wnieśli obrońca i prokurator. Żadna z nich nie została w jakimkolwiek stopniu uwzględniona, co uzasadniało proporcjonalne obciążenie obu apelujących wydatkami za postępowanie odwoławcze na podstawie art 636 kpk i art. 633 kpk Opłatę za II instancję wymierzono oskarżonemu na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.)

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego M. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie za winnego, warunkowe umorzenie i rozstrzygnięcia towarzyszące

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokuratura Rejonowa w Opocznie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

warunkowe umorzenie

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana