Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2019 r. w Gliwicach

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale Z. Ł., E. K., S. M. (1), (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., Syndyka Masy Upadłości (...) I (...)+H.+B.+ (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w O.

o ustalenie płatnika składek i podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 10 listopada 2015 r. nr (...)

z dnia 10 listopada 2015 r. nr (...)

z dnia 10 listopada 2015 r. nr (...)

1.  oddala odwołania;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 2760 zł (dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz Syndyka Masy Upadłości (...) I (...)+H.+B.

+ (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w O. kwotę 2760 zł (dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

(-) sędzia Teresa Kalinka

Sygn. akt VIII U 78/16

UZASADNIENIE

Decyzjami z 10 listopada 2015r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że E. K. i S. M. (1) podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu
i dobrowolnemu chorobowemu z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...)
Sp. z o.o. w G.:

- E. K. w okresie od 1 lipca 2012r.,

- S. M. (1) w okresie od 1 lipca 2012r.

Równocześnie decyzją z 10 listopada 2015r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że Z. Ł. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u odwołującej (...) Sp. z o.o. w G. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu i dobrowolnemu chorobowemu, w okresie od 1 września 2012r. do 2 lutego 2013r.

ZUS ustalił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za okresy sporne i stwierdził, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla zainteresowanych jest (...)
Sp. z o.o. w G..

W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał, że zainteresowane zostały zgłoszone do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia jako zleceniobiorca oraz jako pracownik, przez płatników: (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. oraz (...) I. Logistyk+B.+ (...) Spółkę z o.o.
z siedzibą w O.. Organ rentowy zarzucił, że firmy te oferują outsourcing kadrowo – płacowy innym przedsiębiorstwom, tj. przejęcie od nich zadań nie związanych bezpośrednio z podstawową działalnością firmy. (...) Oddział w Z. przeprowadził postępowanie wyjaśniające, którego przedmiotem było zbadanie podlegania zainteresowanych ubezpieczeniom w związku ze zgłoszeniem ich przez firmę outsourcingową. W toku postępowania wyjaśniającego ZUS ustalił, że były one zatrudnione na stanowisku osoby sprzątającej, wykonywały prace w obiektach gdzie usługi sprzątania świadczyła (...) Sp. z o.o. a ich bezpośrednimi przełożonymi byli pracownicy firmy (...) Sp. z o.o. ZUS powołał się na treść art. 4 pkt 2a ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazując że płatnikiem składek w stosunku do osób pozostających w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, jest zleceniodawca będący w rozumieniu ustawy pracodawcą. Zatem na gruncie ubezpieczeń społecznych zleceniodawca jest również pracodawcą dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej i jednocześnie płatnikiem składek.
W ocenie organu rentowego pracodawcą zainteresowanych i płatnikiem składek jest firma (...) Sp. z o.o. w G.. O powyższym w ocenie ZUS, decydować powinien fakt świadczenia usług na rzecz określonego podmiotu i to ten podmiot staje się pracodawcą. Wszystkie okoliczności sprawy, w tym bezpośredni nadzór pracy wykonywanej przez zainteresowane, przez pracowników (...) Sp. z o.o. potwierdzają, że praca w ramach umowy zlecenia i umowy o pracę była świadczona na rzecz firmy (...) Sp. z o.o. a nie (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. (...) wykonywały określone czynności dla firmy (...) Sp. z o.o., pod kierownictwem pracowników firmy (...) Sp. z o.o., którzy faktycznie zlecali je ubezpieczonym. W ocenie ZUS zarówno umowy zlecenia jak i umowy o pracę, których stronami były zainteresowane
i firma (...) Sp. z o.o. a następnie (...)Sp. z o.o., zostały zawarte dla pozoru celem obejścia przepisów ustawy tj. niepłacenia składek na ubezpieczenia, a zatem w myśl przepisów art. 58 § 1 k.c. oraz art. 83 § 1 k.c. umowy te są nieważne.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał również, że w toku postępowania wyjaśniającego ustalił, iż 1 czerwca 2012r, (...) Sp. z o.o. zawarła z firmą (...) umowę porozumienia, a na mocy której, zgodnie z art. 23 ^{( 1)} k.p. dotychczasowy pracodawca przekazał cześć swoich pracowników na warunkach identycznych, jakie mieli do
30 czerwca 2012r. Następnie 31 października 2012r. została zawarta umowa – porozumienie, której stronami byli (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. i (...) (…) Sp. z o.o., na mocy której zgodnie z art. 23 ^{( 1)} k.p. doszło do przekazania pracowników Spółki (...) do (...) (…) Sp. z o.o. Organ rentowy stwierdził, że w sprawie nie można przyjąć, że doszło do przejęcia pracowników w trybie art. 23 ^{( 1)} k.p. Organ rentowy zaznaczył, że w przypadku wątpliwości kto jest pracodawcą w stosunku do pracowników, decydujące jest faktyczne przejęcie zakładu pracy powodujące, że pracownicy świadczą pracę na rzecz kogoś innego niż dotychczas. Stąd w przypadku wątpliwości, decydować powinien fakt świadczenia pracy na rzecz określonego podmiotu i to ten podmiot staje się pracodawcą. Tymczasem w sprawie firmy outsourcingowe przejęły wyłącznie obsługę kadrowo – płacową, to jest naliczały wynagrodzenia, prowadziły dokumentację kadrowo – płacową, występowały wobec ZUS jako płatnik składek za przejęte osoby oraz wypłacały wynagrodzenia, które wcześniej na podstawie wystawionej faktury otrzymywały od (...) Sp. z o.o. – dotychczasowego pracodawcy. Pracownicy przestrzegali tych samych aktów wewnętrznych i przepisów obowiązujących w firmie (...), jak również korzystali z tych samych sprzętów i pomieszczeń socjalnych.

W odwołaniach od powyższych decyzji (...) Sp. z o.o. wniosła o ich zmianę
i uznanie, że nie jest płatnikiem składek dla zainteresowanych Z. Ł., E. K.
i S. M. (1). Odwołująca Spółka podniosła, że w okresach spornych nie była płatnikiem składek dla zainteresowanych i nie pozostawała z nimi w jakimkolwiek stosunku prawnym. Odwołująca wskazała, że zleciła usługi sprzątania obiektów należących do kontrahentów odwołującego na zasadzie podwykonawstwa Spółkom (...) Sp. z o.o. a następnie z (...) (…) Sp. z o.o. i to te firmy są płatnikiem składek dla zainteresowanych. Odwołująca zaprzeczyła jakoby firma (...) Sp. z o.o. zajmowała się wyłącznie obsługą kadrowo-płacową pracowników odwołującej. Nadto podniosła zarzut naruszenia przepisów k.p.a.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Organ rentowy złożył również wniosek o zasądzenie kosztów wskazując, że wartość przedmiotu sporu w przypadku Z. Ł. wynosi 1.800 zł, S. M. (1) – 1.938 zł, E. K. – 2.771 zł.

Zainteresowane E. K. i S. M. (1) pomimo prawidłowego wezwania nie stawiły się na termin rozprawy w dniu 7 listopada 2019r., i podobnie jak zainteresowana Z. Ł., nie opowiedziały się po żadnej ze stron. Z kolei zainteresowana (...) Sp. z o.o. – reprezentowany przez kuratora również nie zajęła stanowiska w sprawie. Równocześnie zainteresowany Syndyk Masy Upadłości (...) I. Logistyk-H.- (...) Sp. z o.o. poparł stanowisko ZUS
i wniósł o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd połączył sprawy z odwołań od poszczególnych decyzji do wspólnego rozpoznania pod sygn. VIII U 78/16.

Sąd Okręgowy ustalił:

(...) Sp. z o.o. w G. w ramach prowadzonej działalności wykonuje usługi sprzątania dla różnych firm, w zależności od wygranych przetargów. Firma zatrudniała około 100 osób, z tego 30 osób, to byli pracownicy umysłowi obsługujący od strony administracyjnej firmę, w zakresie finansów, kadr, obsługi centrali banku, a w 70% to byli pracownicy sprzątający. Rekrutacja pracowników odbywała się głównie przez samo zgłoszenia osób chętnych do pracy, z którymi odwołująca zawierała umowy o pracę i umowy zlecenia. W 2012r. prezesem Spółki była G. C..

W dniu 1 lipca 2012r. została zawarta umowa o świadczenie usług między odwołującą (...) Sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. Na podstawie tej umowy S.
Sp. z o.o. zleciła, a firma (...) Sp. z o.o. zobowiązała się świadczyć usługi będące przedmiotem jej działalności określone przez klasyfikację (...). (...) Sp. z o.o. do realizacji usług miała oddelegować wykonawców, czyli osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Zgodnie z tą umową wykonawcy mieli przestrzegać obowiązujących w (...) Sp. z o.o. „przepisów porządkowych
i aktów wewnętrznych dotyczących m.in. ochrony mienia, przepisów BHP i ppoż. oraz zasad ochrony informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa oraz dotyczących ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa obowiązujących systemów”. (...) Sp. z o.o. miała udostępnić bezpłatnie firmie (...) sprzęt dla danego stanowiska pracy oraz dostęp do pomieszczeń socjalnych. Następnie w umowie wskazano również, że (...) Sp. z o.o. określa szczegółowy zakres obowiązków oraz udziela merytorycznych wskazówek wykonawcom, których również wskazuje (...) Sp. z o.o., przy czym wskazano że wykonawcy usług nie podlegają służbowo firmie (...). Jednocześnie S. w zamian za powyższe otrzymała od (...) Sp. z o.o. rabat w wysokości 40% kosztów, na które składają się składki ZUS oraz podatek od wynagrodzeń w okresie pierwszych 3 lat.

W dniu 1 czerwca 2012r. odwołująca Spółka zawarła z (...) Sp. z o.o. umowę – porozumienie, na mocy którego, zgodnie z art. 23 ¹ k.p. przekazała (...) Sp. z o.o. pracowników według załączonego wykazu na warunkach identycznych, jakie pracownicy mieli do 31 czerwca 2012r., bez szkody dla pracowników (§ 2 umowy). W § 3 określono termin wejścia umowy w życie na dzień 1 lipca 2012r.

Wykaz jw. obejmował 34 pracowników odwołującej Spółki, w tym zainteresowaną Z. Ł..

W maju 2012r. odwołująca Spółka pisemnie poinformowała pracowników
o przejęciu przez (...) Sp. z o.o.

W (...) o przejściu pracowników na nowego pracodawcę” wskazano, że termin przejścia to 1 lipca 2012r. Jako przyczyny przejścia wskazano porozumienie zakładów, wzmocnienie kapitału. Następnie podano, że w zakresie prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutków dla pracownika – dotychczasowa treść stosunku pracy nie ulega zmianie. Zakres czynności nie ulega zmianie. Wszystkie prawa i obowiązki wynikające z regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania zachowują moc obowiązującą. Okres pracy w odwołującej Spółce będzie wliczany do ogólnego
i zakładowego stażu pracy u pracodawcy przejmującego. Uprawnienia urlopowe będą realizowane w ramach ustalonego planu urlopowego. Warunki zatrudnienia pozostają bez zmian. Nie przewiduje się zmiany struktury zatrudnienia ani konieczności przekwalifikowania.

W dniu 31 października 2012r. zawarta została umowa – porozumienie, na mocy której (...) Sp. z o.o. przekazała część swoich pracowników do (...) (…)
Sp. z o.o.

Natomiast w dniu 1 listopada 2012r. odwołująca (...) Sp. z o.o. zawarła
z(...) (…) Sp. z o.o. umowę o świadczenie usług o podobnej treści co umowa
o świadczenie usług jaką odwołująca zawarła z (...) Sp. z o.o. (ww.).

Zainteresowana Z. Ł. od 1 lutego 2008r. do 30 czerwca 2012r. była pracownikiem (...) Sp. z o.o. i została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tego tytułu.

Następnie z tytułu umowy o pracę była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych
i zdrowotnego przez następujących płatników:

- w okresie od 1 lipca 2012r. do 31 października 2012r. przez (...) Sp. z o.o.

- w okresie od 1 listopada 2012r. do 2 lutego 2013r. przez spółką (...)

Sąd ustalił, iż zainteresowana Z. Ł. w ramach umowy o pracę sprzątała
w obiektach na które została skierowana przez (...) Sp. z o.o. m.in. Teatrze Muzycznym w G.. Jej przełożoną była D. K.. Zainteresowana po podpisaniu umowy o pracę z (...) Sp. z o.o. nadal świadczyła pracę w tym samym obiekcie co poprzednio, tj. w budynku Teatru Muzycznego w G., gdzie jej pracę nadzorowała D. K., która załatwiała też niezbędne środki czystości, które przywoził kierowca zatrudniony wcześniej w S..

Dopiero w momencie udania się do lekarza, zainteresowana dowiedziała się, że po przejęciu jej przez (...) Sp. z o.o., a następnie K.U.K.-E.F.I.(…) Sp. z o.o., nie miała opłacanych obowiązkowych składek na ubezpieczenia zdrowotne.

Zainteresowana E. K. pracowała w (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia, jako osoba sprzątająca w latach 2008 - 2012. Od 1 lipca 2012r. została zatrudniona jako zleceniobiorca w spółce (...) i następnie od 1 listopada 2011r., przeszła do (...) Sp. z o.o. (...) wówczas na takich samych warunkach jak w (...) Sp. z o.o. i na tych samych obiektach.

Zainteresowana S. M. (1) pracowała w (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia, jako osoba sprzątająca w latach 2008 - 2012. Od 1 lipca 2012r. została zatrudniona jako zleceniobiorca w spółce (...) i następnie od 1 listopada 2011r., przeszła do (...) Sp. z o.o. Z kolei od 20 listopada 2013r., do 31 lipca 2015r., ponownie została zleceniobiorcą (...) Sp. z o.o. Pracowała wówczas na takich samych warunkach jak w (...) Sp. z o.o. i na tych samych obiektach.

Do nadzorowania wykonania umowy z ramienia (...) Sp. z o.o. był wytypowany B. W.. Kontaktował się z M. C., która była wyznaczona
w imieniu Spółki (...) (...) Sp. z o.o. do nadzorowania wykonywania umów o świadczenie usług. M. C. do kwietnia 2011r. pracowała w (...) Sp. z o.o. jako specjalista do spraw kadr i od września 2013r. jest również pracownikiem tej spółki. M. C. od 1 lipca 2012r. zawarła umowę o pracę z firmą (...). Na podstawie tej umowy tworzyła bazę danych potencjalnych pracowników i za pośrednictwem kierowników obiektów, jak w niniejszym przypadku S. M. (2), zawierała z nimi umowy zlecenia. Osoby te co miesiąc podpisywały rachunki do umowy zlecenia. Wszystkie te dokumenty były generowane przez firmę (...),
a potem (...) (…) Sp. z o.o. (...) robiła wstępną kalkulację kosztów,
w której ujmowała ilu pracowników należy zatrudnić na dany obiekt, jaki będzie tego koszt, jaki koszt materiałów. Następnie R. wystawiał fakturę, a (...) Sp. z o.o. uiszczała opłatę. Opłata ta obejmowała wynagrodzenie w wysokości kosztów zatrudnienia osób (sumy wynagrodzeń brutto i innych kosztów, pomniejszonych o przyznany rabat
w wysokości 40% dodatkowych kosztów pracodawcy – składek ZUS i podatków PIT). M. C. miała miejsce pracy w siedzibie spółki (...) w G. przy
ul. (...). W (...) Sp. z o.o. pracowała do października 2012r., a potem dostała informację, że przechodzi pod firmę (...) (…) Sp. z o.o.

W protokole przyjęcia wyjaśnień z 30 października 2013r. M. C. wskazała, że (...) Sp. z o.o. określała wynagrodzenie dla wykonawców, zajmowała się rekrutacją pracowników, a następnie dokumenty dotyczące zatrudnienia przekazywała do Spółki (...) (...)(…) Sp. z o.o.

Przekazani pracownicy obsługiwali obiekty, co do których kontrakt zawarła odwołująca (...) Sp. z o.o. Korzystali ze sprzętu odwołującej Spółki. (...) Sp. z o.o. nie ujawniała kontrahentom, że usługa sprzątania jest wykonywana przez podwykonawcę.

Na tle innych spraw o tożsamym charakterze (VIII U 1925/18), Sądowi z urzędu wiadomym jest, że w piśmie z 25 sierpnia 2016r. Prokuratura Okręgowa w Gliwicach wskazała, że: (...) Sp. z o.o. w złożonej ofercie deklarowała samodzielne wykonanie przedmiotu umowy i w okresie jej wykonania nie zwracała się do Prokuratury o wyrażenie zgody na zatrudnienie podwykonawców. Zgodnie z umową (...) Sp. z o.o. była zobowiązana do zapewnienia nadzoru wykonawczego oraz do przedstawienia do akceptacji listy pracowników przeznaczonych do sprzątania wraz z aktualnymi informacjami z Krajowego Rejestru Karnego i tylko pracownicy nadzoru wykonawczego oraz zaakceptowani przez Prokuraturę Okręgową w Gliwicach pracownicy przeznaczeni do sprzątania posiadający aktualne informacje z K. byli upoważnieni do wchodzenia na teren Prokuratury i podległych jej jednostek celem wykonania usług sprzątania, Prokuratura nie zawierała umów na świadczenie usług sprzątania z firmą (...)
i (...) (…) Sp. z o.o. Z kolei w piśmie w 1 września 2016r. Prokuratura Okręgowa w Gliwicach wskazała, że w umowie zawartej z (...) Sp. z o.o. nie było zakazu zatrudniania podwykonawców, natomiast w § 1 ust. 4 był zapis: „Wykonawca ma prawo powierzenia zleconych przez Zamawiającego usług innym osobom tylko za pisemną zgodą Zamawiającego, to jest Prokuratury Okręgowej w Gliwicach”. Wykonawca deklarował samodzielne wykonanie przedmiotu umowy, a w okresie wykonania umowy nie zwracał się o wyrażenie zgody na zatrudnienie podwykonawców.

Z odpisu Krajowego Rejestru Sądowego wynika, że w dniu 26 listopada 2018r. dokonano zmiany w rejestrze w zakresie nazwy odwołującej Spółki i obecnie nosi ona nazwę (...) Sp. z o.o. w K.. Zmiana nazwy spółki ma charakter konstytutywny, zgodnie z art. 255 § 1 i art. 257 k.s.h.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie akt rentowych, akt kontroli przeprowadzonej
w odwołującej Spółce, umowy porozumienia z 1 czerwca 2012r. i 21 października 2012r., informacji o przejściu pracowników, wykazu pracowników odwołującej na dzień 1 lipca 2012r., uchwał zarządu odwołującej, umowy o świadczenie usług z 1 lipca 2012r., umów zlecenia zawieranych z zainteresowanymi (k.16-21), KRS Spółek (...), R.
i (...) (k.9-15, 76 i 121-124), z umów o świadczenie usług z 1 lipca 2012r.
i z 1 listopada 2012r., zawartych przez S. ze Spółkami (...) (...) (k.22-28), z umów o pracę zawartych przez zainteresowane ze Spółkami (...), protokołów z rozpraw w sprawach VIII U 2422/14, w zakresie zeznań świadków: M. C., B. W., D. C., a także zeznań zainteresowanej Z. Ł. (k.150) jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

(...) Sp. z o.o., a obecnie (...) Sp. z o.o. nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd wskazuje, iż bez znaczenia dla oceny zaskarżonych decyzji pozostają zarzuty odwołującej, obejmujące naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, rolą Sądu orzekającego w sprawie nie jest bowiem badanie prawidłowości trybu postępowania przed organem rentowym. Sąd bada prawidłowość zaskarżonej decyzji i jej zgodność z prawem. W wyrokach z dnia 9 lutego 2010r. I UK 151/09 (LEX nr 585708) oraz z dnia 14 stycznia 2010r. I UK 252/09 (LEX nr 577824) Sąd Najwyższy wskazał, że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania.

Przedmiotem niniejszego postępowania są decyzje ZUS z dnia 10 listopada 2015r. stwierdzające, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla zainteresowanych
z tytułu umowy zlecenia i umowy o pracę w okresach spornych, jest firma (...)
Sp. z o.o. w G.. Decyzją tą ZUS stwierdził nadto, że w okresach spornych zainteresowane podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz ustalił wysokość podstawy wymiaru składek.

Sąd wskazuje, że odwołujący kwestionował jedynie fakt ustalenia, iż jest w okresie objętym zaskarżonymi decyzjami płatnikiem składek dla zainteresowanych. Nie kwestionował natomiast faktu podlegania przez te zainteresowane ubezpieczeniom społecznym ani nie kwestionował ustalonej wysokości podstawy wymiaru składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U.
z 2019r., poz. 300 ze zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11, art. 12 i art. 13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019r. poz. 300 ze zm.) zwanej dalej ustawą, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które są pracownikami, w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Zaś jak stanowi art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 2 ww. ustawy, osoby fizyczne wykonujące umowę zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W myśl art. 11 ust. 2 ustawy osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

Z kolei obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób zatrudnionych na umowę zlecenie wynika z art. 66 ust 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2019r. poz. 645 ze zm.), zaś obowiązek opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy wynika odpowiednio z art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. 2018r., poz.1433 ze zm.) oraz art. 104 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 1265 ze zm.).

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby określonej w art. 6 ust. 1 pkt 4, należy do płatnika składek (ust.2).

Natomiast po myśli art. 17 w związku z art. 46 ustawy, płatnik składek obowiązany jest według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać
z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład.

W świetle ugruntowanego orzecznictwa, podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia danej umowy. Istotne w tym znaczeniu ma zatem ustalenie na czyją rzecz praca zainteresowanych E. K. i S. M. (1) i Z. Ł. była faktycznie wykonywana.

Przedmiotowa sprawa sprowadzała się do ustalenia, czy zainteresowane podlegają ubezpieczeniom jak w zaskarżonych decyzjach, z tytułu zatrudnienia pracowniczego
i cywilnoprawnego w odwołującej (...) Sp. z o.o. Przedmiotem rozstrzygnięcia
w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy w spornych okresach istniał stosunek prawny łączący zainteresowane oraz Spółkę (...), który mógłby stanowić tytuł objęcia zainteresowanych ubezpieczeniem społecznym, albowiem tylko w takim przypadku Spółka ta mogłaby być uznana za płatnika składek za zainteresowane. Kwestia ta wymagała w pierwszej kolejności ustalenia, czy doszło do przejścia z dniem 1 lipca 2012r. zakładu pracy, na (...) Sp. z o.o., następnie na (...) (...) Sp. z o.o. w trybie art. 23 ^{( 1)} k.p., gdyż pozytywne ustalenie tej okoliczności pozwoliłoby na stwierdzenie, iż Z. Ł. w okresie spornym nie była pracownikiem odwołującej Spółki, lecz (...) Sp. z o.o. i (...) (...) Sp. z o.o., a w konsekwencji na odwołującej nie ciążyłby obowiązek odprowadzania za nich składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 23 ¹ k.p. w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy,
z zastrzeżeniem § 5.

W judykaturze przyjmuje się, że przesłanką stwierdzenia przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 23 ¹ k.p. jest przejęcie przez niego majątku tego zakładu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 stycznia 2011r. III PK 30/10). Dotyczy to
w szczególności tych zakładów pracy, dla których funkcjonowania istotnym elementem są składniki materialne. W takiej sytuacji obowiązek przejęcia składników majątkowych, które pozwalają normalnie prowadzić (kontynuować) działalność gospodarczą jest konieczny (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2013r., II PK 154/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 2 lipca 2014r., sygn. akt III AUa 428/14).

W przypadku, gdy decydującym elementem w danej jednostce – zakładzie pracy, są pracownicy i ich kwalifikacje (np. sprzątanie), to w orzecznictwie przyjmuje się, iż przekazanie zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. może nastąpić także bez przenoszenia majątku.

Podstawową przesłanką zastosowania art. 23 ¹ k.p. jest faktyczne przejęcie władztwa nad zakładem pracy przez nowy podmiot, powodujące, że pracownicy świadczą pracę na rzecz kogo innego niż dotychczas. W sytuacjach budzących wątpliwości co do oceny, kto jest pracodawcą w stosunku do pracowników, istotną okolicznością jest również fakt, że w wyniku dokonanych zmian organizacyjnych nie ma zapotrzebowania na pracę danego pracownika w jego dotychczasowym miejscu i rozmiarze (wyrok Sądu Najwyższego z 18 lutego 2010 r., III UK 75/09, LEX nr 585849).

Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że ramach zawartych umów dotyczących przekazania pracowników w trybie art. 23 ¹ k.p. nie doszło do przejęcia przez Spółkę (...) i potem (...) Sp. z o.o. składników majątkowych należących do odwołującej S.. Przy przyjęciu, że ze względu na rodzaj prowadzonej przez odwołującą działalności polegającej na wykonywaniu usług sprzątania takie przenoszenie majątku nie jest konieczne, to i tak nie sposób mówić o tym, że doszło do przejście zakładu pracy lub jego części, należącego (...) Sp. z o.o. na innych ww. pracodawców, o którym mowa w art. 23 ¹ k.p.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika bowiem, że zainteresowana, pomimo formalnej zmiany podmiotowej po stronie pracodawcy, nadal wykonywali taką samą pracę, na tych samych stanowiskach, generalnie w tym samym miejscu i za takim samym wynagrodzeniem. Warunki ich pracy pozostały bez zmian. Także struktura organizacji pracy była taka sama co u dotychczasowego pracodawcy. Co więcej, zainteresowane wykonujące czynności porządkowe w dalszym ciągu wykonywały swoje czynności pod nadzorem osób, które nadzorowały je z ramienia odwołującej Spółki. Z pracy tych osób nadal i wyłącznie korzystała odwołująca Spółka.

Zauważyć należy, że w świetle zapisów umowy o świadczenie usług zawartej
1 lipca 2012r. z firmą (...), a następnie 1 listopada 2012r. z (...) Sp. z o.o., których treść była podobna, wykonawcy mieli przestrzegać obowiązujących w S.
Sp. z o.o. przepisów - „przepisów porządkowych i aktów wewnętrznych dotyczących m.in. ochrony mienia, przepisów BHP i ppoż. oraz zasad ochrony informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa oraz dotyczących ochrony danych osobowych
i bezpieczeństwa obowiązujących systemów”. Nadto według dalszych zapisów tych umów, to odwołująca Spółka udostępniała bezpłatnie firmie (...) sprzęt dla danego stanowiska pracy oraz dostęp do pomieszczeń socjalnych. Dalej, to (...) Sp. z o.o. określała szczegółowy zakres obowiązków oraz udzielała merytorycznych wskazówek wykonawcom, których również sama wskazywała. Z wyjaśnień złożonych przez M. C. do protokołu rozprawy wynika, że to odwołująca Spółka faktycznie określała wynagrodzenie dla wykonawców i brała udział w rekrutacji pracowników. Następnie te dokumenty były przesyłane do (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o.

Jedyną zmianą w stosunku do pracowników po przejściu do nowego pracodawcy, było wypłacanie przejętym pracownikom wynagrodzenia przez te właśnie podmioty, które jedynie prowadziły dokumentację kadrowo - płacową. Rola nowego pracodawcy ograniczała się jedynie do dostarczania zatrudnionym wynagrodzeń i to ze środków przekazywanych mu wcześniej przez odwołującą Spółkę. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na inne zmiany w dotychczasowym stosunku pracy
i umowach zlecenia.

Według zawartych umów o świadczenie usług (...) Sp. z o.o. (potem (...) (…) Sp. z o.o.) wystawiała fakturę za świadczenie usług, na podstawie której odwołująca Spółka dokonywała przelewu wynagrodzenia wykonawcom. W zamian za przekazanie pracowników (...) Sp. z o.o. otrzymała rabat w wysokości 40% kosztów, na które składały się składki ZUS oraz podatek od wynagrodzeń.

Zwrócić należy uwagę, że umowy o świadczenie usług nie przewidywały żadnego zysku dla usługodawcy ( (...) Sp. z o.o. i (...) (…) Sp. z o.o.), gdyż płatność usługobiorcy obejmowała jedynie wynagrodzenia pracowników świadczących pracę na jego rzecz. Jak już wskazano wcześniej była to kwota zarobków netto każdego pracownika oraz koszty pracy, to jest składki na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy z rabatem na poziomie 40% tych kosztów. Brak nastawienia na zysk, co jednoznacznie wynika z przedmiotowych umów o świadczenie usług i pozostałych okoliczności faktycznych, stanowi zaprzeczenie istoty prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 2 obowiązującej w okresie spornym ustawy z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 2168) – obecnie podobnie art. 2 ustawy z 6 marca 2018r. prawo przedsiębiorców ( Dz.U. z 2018r., poz. 646 ze zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność (…) wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany. Działalność zarobkowa oznacza działalność prowadzoną w celu osiągnięcia dochodu. Istotny jest w tym przypadku wyznaczony przez przedsiębiorcę cel, który przez realizację przedsięwzięć musi zakładać wynik finansowy. Tymczasem
z konstrukcji zawartych umów o świadczenie usług wynika w sposób wyraźny, że nie przywidywały one żadnego zysku, rozumianego jako nadwyżka przychodu nad kosztami działalności. Wręcz przeciwnie, przedmiotowe umowy o świadczenie usług musiały przynosić stratę.

Powyższe okoliczności świadczą o tym, że zawarte przez odwołującą Spółkę umowy o przejęciu pracowników, w żadnym razie nie miały na celu faktycznego przejęcia, o którym mowa w cytowanym art. 23 ¹ k.p. Świadczyły o zamiarze (...) Sp. z o.o. zmniejszenia kosztów działalności, poprzez uchylenie się od obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a nie o zamiarze rzeczywistego przejęcia pracowników S..

Zdaniem Sądu powołane powyżej okoliczności w sposób jednoznaczny wskazują, że to odwołująca Spółka rzeczywiście była pracodawcą zainteresowanej Z. Ł. i zleceniodawcą E. krawiec i S. M. (1). To wyłącznie ta Spółka korzystała z efektów ich pracy. Z kolei sam fakt podpisania przez zainteresowane umów o pracę i umów zlecenia z (...) Sp. z o.o. i (...) (…) Sp. z o.o., podobnie jak fakt wypłacania zainteresowanym, przez te spółki, wynagrodzenia za pracę, nie może świadczyć o tym, że zainteresowane były pracownicami tych firm.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że zasadniczym powodem zawarcia przez odwołującą Spółkę umów o świadczenie usług z ww. firmami było ograniczenie kosztów w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne za zatrudnionych pracowników wynikający z udzielonego przez (...) Sp. z o.o. i (...) (…) Sp. z o.o. 40% rabatu. R. ten miał wynikać z funduszy unijnych czy też wierzytelności przysługujących tym spółkom, bądź Z. K. od Skarbu Państwa. Tymczasem ww. spółki przy zawieraniu umów o świadczenie usług nie wskazały żadnych dokumentów potwierdzających te okoliczności, co ważniejsze jednak - fundusze unijne są przeznaczone na nowe projekty, inwestycje, nie zaś na dofinansowania do danin publicznych. Co do zaś rzekomych wierzytelności ww. spółek względem Skarbu Państwa, to system ubezpieczeń społecznych nie przewiduje możliwości potrącenia należności wynikających ze składek na ubezpieczenia z wierzytelności od Skarbu Państwa.

Nie sposób przy tym pominąć, iż ustawą z 11 maja 2017r. o zmianie ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017r., poz. 1027) ustawodawca mając na uwadze weryfikację prawidłowości podmiotów zgłaszających ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, którym nie można było przypisać funkcji płatnika składek, znowelizował wspomnianą ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzając nową kategorię decyzji wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tj. ustalającą płatnika składek (art. 83 ust. 1a) oraz dodając do ustawy przepisy regulujące skutki takiego ustalenia (art. 38a). Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk sejmowy nr (...)) wynika, iż uchwalenie powyższych przepisów miało na celu zapobiec praktykom, które miały miejsce m.in. z udziałem: (...) (...)+H.+B.+ (...) Sp. z o.o. w O., R.
Sp. z o.o. we W., Centrum (...) Sp. z o.o. we W., Przedsiębiorstwo (...)-Polskie (...) Sp. z o.o. w Ł. (obecnie (...) Sp. z o.o.), sprowadzającym się do tego, że dotychczasowy podmiot zatrudniający (płatnik składek) na podstawie umowy
z podmiotem trzecim przekazywał temu podmiotowi - pod pozorem rzekomego transferu zakładu pracy – wyłącznie osoby zatrudnione, w wyniku czego dochodziło do rozwiązania stosunków prawnych będących podstawą zatrudnienia z dotychczasowym podmiotem zatrudniającym (płatnikiem składek) i nawiązania stosunków podmiotem trzecim (który
z tego tytułu był nowym płatnikiem, a zatem w ujęciu art. 38a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ”podmiotem zgłaszającym”). Następnie ”podmiot trzeci” udostępniał tych samych pracowników podmiotowi zatrudniającemu, w wyniku czego nadal korzystał z pracy swoich pracowników, mimo że formalnie ich nie zatrudniał i nie był płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne. Stąd w art. 5 ust. 2 cytowanej ustawy zmieniającej zostało zawarte również rozstrzygnięcie intertemporalne, w myśl którego do składek nienależnie opłaconych przez podmiot, który zgłosił ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, za okres wskazany w decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (przed dniem 13 czerwca 2017r.) stosuje się odpowiednio art. 38a ust. 3-7 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Reasumując, Kompleksowa ocena całokształtu okoliczności związanych
z realizacją „porozumienia”, wyklucza przyjęcie, że zainteresowana Z. Ł. była pracownikiem ,a Zainteresowane E. krawiec i S. M. (1) zleceniobiorcami firmy (...), a następnie (...) Sąd uznał zatem, że zaskarżone decyzje organu rentowego są prawidłowe, także w zakresie przyjętych w nich podstaw wymiaru składek, co do których odwołująca Spółka nie zgłaszała żadnych zarzutów. Stąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w punkcie pierwszym wyroku oddalił odwołania jako bezzasadne.

O kosztach na rzecz organu rentowego i zainteresowanego Syndyka Masy Upadłości (...) I. Logistyk-H.- (...) Sp. z o.o. Sąd orzekł w punkcie drugim i trzecim, po myśli art. 98 k.p.c., art. 99 k.p.c. i w związku z § 6, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tj. Dz.U. z 2013r. poz. 490), w brzmieniu obowiązującym w momencie złożenia powyższych odwołań.

(-) sędzia Teresa Kalinka