Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego roku w C.

na rozprawie

sprawy

z powództwa K. P.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w C.

o odszkodowanie

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powoda K. P. kosztami procesu.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 893/18

UZASADNIENIE

Powód – K. P. wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w C. o zapłatę kwoty 20.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych i doznane krzywdy.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany nieludzko i poniżająco go traktował, a także naruszył jego prawo do poszanowania życia prywatnego. Podniósł nadto, że doznał u pozwanego dyskomfortu, krzywdy i ujemnych przeżyć psychicznych na skutek podejmowanych przez pozwanego działań. Powód podkreślił, że w okresie od 17 marca 2016 roku do 3 sierpnia 2017 roku oraz od 13 do 24 października 2017 roku u pozwanego doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci naruszenia prawa do intymności w czasie kąpieli w łaźni pozbawionej osobnych kabin prysznicowych, jak również dyskomfort budziły umieszczone kamery pod prysznicem. Ponadto pozwany nie zapewnił intymności podczas korzystania z urządzeń sanitarnych w celach mieszkalnych przy wykonywaniu toalety porannej i wieczornej albowiem umywalka znajdowała się poza wydzielonym trwałą zabudową kąciku sanitarnym. Dlatego też powód nie miał zapewnionych właściwych warunków utrzymania higieny osobistej, co naraziło go na indywidualne poczucie wstydu w odczuciu bycia brudnym i przy wykonywaniu czynności higienicznych w obecności osób trzecich. Powód wskazał również, że w tym samym okresie czasowym pozwany stosował liczne kontrole osobiste polegające na obowiązkowym rozebraniu się do naga, wykonywania przysiadów, dokładnych oględzinach ciała, w tym przez unoszenie genitaliów. Realizowane one były wobec pozwanego przy każdorazowym opuszczeniu oddziału mieszkalnego w związku z wstawianiem się przez powoda do pracy zarobkowej wykonywanej na terenie jednostki penitencjarnej, czynnościach procesowych poza zakładem lub innych czynności związanych z procesami powoda na terenie jednostki, czy też widzeniach z osobami najbliższymi na terenie jednostki, co zdaniem powoda stanowi ingerencję w prawo poszanowania życia prywatnego i nieludzkiego traktowania przy naruszeniu prawa do intymności.

Powód podkreślił, że nigdy nie dopuścił się złamania zakazu przez posiadanie przedmiotów niebezpiecznych, czy niedozwolonych, jak również nie był karany za przestępstwa narkotykowe, dlatego też stosowanie samych kontroli osobistych nie było konieczne.

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w C., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznał, że powód – K. G. przebywała u pozwanego od dnia 17 marca 2016 roku do dnia 3 sierpnia 2017 roku oraz od dnia 13 października 2017 roku do dnia 24 października 2017 roku.

Odnosząc się do zarzutu powoda dotyczącego naruszenia intymności w czasie kąpieli pozwany wskazał, że możliwość oraz warunki stosowania monitoringu określa art. 73a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku kodeks karny wykonawczy . Ponadto § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 października 2009 roku w sprawie rodzaju urządzeń i środków technicznych służących do przekazywania, odtwarzania i utrwalania obrazu lub dźwięku z monitoringu w zakładach karnych stanowi, że do przekazywania obrazu z części celi mieszkalnej przeznaczonej do celów sanitarno – higienicznych oraz z łaźni, w celu uniemożliwienia przekazywania i utrwalania obrazu z intymnymi częściami ciała osadzonego oraz podczas wykonywania przez niego intymnych czynności fizjologicznych, stosuje się urządzenia systemu telewizji przemysłowej wyposażone w funkcję maskowania sfer prywatności. Pozwany podkreślił, że stosuje się do przytoczonych wyżej przepisów.

Pozwany przyznał, że łaźnia w oddziale mieszkalnym faktycznie nie jest wyposażona w ścianki oddzielające punkty natryskowe. Jednakże podkreślił, że oddział mieszkalny L, w którym osadzony był powód, nie jest budynkiem nowo powstałym i jest on przeznaczony do modernizacji. Dlatego też nie ma zastosowania treść § 54 ust. 4 Zarządzenia nr 27/2010 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 13 sierpnia 2010 roku w sprawie gospodarowania składnikami majątkowymi w zakresie obsługi osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych w nowo budowanych lub remontowanych łaźniach stanowiska natryskowe powinny być oddzielone ściankami umożliwiającymi niekrępującą kąpiel osadzonych. Pozwany podkreślił również, że kamery monitoringu umożliwiają kontrolę przebiegu kąpieli w łaźni, przy czym celem nadrzędnym jest tu zapewnienie bezpieczeństwa osobom osadzonym, natomiast miejsca intymne są zasłonięte na monitorach przekazujących obraz z tego pomieszczenia. Pozwany przyznał również, że w każdej celi znajduje się kącik sanitarny oddzielony od pozostałej części celi zabudową pełną, jak również, że poza tym kącikiem znajduje się umywalka z ciepłą i zimną wodą, podkreślając jednocześnie, że w każdej celi jest miska umożliwiająca przeprowadzenie czynności higienicznych w kąciku sanitarnym.

Odnośnie zarzutu częstych kontroli osobistych, jak i sposobu ich dokonywania pozwany podniósł, że czynność tą funkcjonariusze wykonują zgodnie z obowiązującymi przepisami. Podkreślił jednocześnie, że zarzuty sformułowane przez powoda w tym zakresie były przedmiotem postępowań prowadzonych w trybie skargowym przez Dyrektora Zakładu Karnego w C. i Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w K., jak również w postępowaniach prowadzonych przez funkcjonariuszy Posterunku Policji w C.. Wszystkie w/w organy nie dopatrzyły się uchybień ze strony administracji pozwanej jednostki.

Odnośnie zaś zarzutów dotyczących osadzenia powoda w oddziale mieszkalnym B pozwany wskazał, że powód skarżył się jedynie na warunki bytowe panujące w celi nr 11. Na skargę powoda została udzielona odpowiedź przez Dyrektora Zakładu Karnego w C..

Pismem procesowym z dnia 5 czerwca 2019 roku powód wniósł o zasądzenie odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty tytułem zadośćuczynienia, natomiast pismem procesowym z dnia 10 czerwca 2019 roku powód poinformowała o zmianie nazwiska z (...) na (...).

Zarządzeniem z dnia 10 września 2019 roku, doręczonym skutecznie w dniu 21 października 2019 roku, co wynika z elektronicznego potwierdzenia odbioru, powód został wezwany do usunięcia braków formalnych pisma z dnia 5 czerwca 2019 roku przez dokładne określenie rodzaju odsetek (umowne – określenie wysokości odsetek, ustawowe – za opóźnienie, za zwłokę) oraz okresu za jaki żąda odsetek od roszczenia głównego, w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu pisma.

W przepisanym terminie powód złożył pismo procesowe, w którym wskazał, że żąda odsetek ustawowych na mocy art. 359 § 2 kpc za okres od dnia 21 sierpnia 2018 roku do dnia zasądzenia zadośćuczynienia tytułem wyrządzonej szkody niemajątkowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód – K. G. przebywał u pozwanego w okresie od dnia 17 marca 2016 roku do dnia 3 sierpnia 2017 roku oraz od dnia 13 października 2017 roku do dnia 24 października 2017 roku. W tym czasie powód zmieniał pawilony i cele, a mianowicie w okresie:

- od 17 marca 2016 roku do 22 marca 2016 roku oraz od 21 kwietnia 2016 roku do 21 czerwca 2016 roku pawilon L, cela nr 25,

- od 22 marca 2016 roku do 21 kwietnia 2016 roku, od 18 stycznia 2017 roku do 16 lutego 2017 roku i od 9 marca 2017 roku do 14 marca 2017 roku pawilon L, cela nr 27,

- od 21 czerwca 2016 roku do 18 sierpnia 2016 roku i od 5 stycznia 2017 roku do 18 stycznia 2017 roku pawilon L, cela nr 22,

- od 18 sierpnia 2016 roku do 25 sierpnia 2016 roku i od 14 marca 2017 roku do 3 kwietnia 2017 roku pawilon C, cela nr 150,

- od 25 sierpnia 2016 roku do 5 stycznia 2017 roku pawilon L, cela nr 31,

- od 16 lutego 2017 roku do 9 marca 2017 roku pawilon L, cela nr 23,

- od 3 kwietnia 2017 roku do 3 sierpnia 2017 roku pawilon E, cela nr 24,

- od 13 października 2017 roku do 24 października 2017 roku pawilon B, cela nr 11.

dowód z innych wniosków dowodowych: przeglądarka historii rozmieszczenia powoda k. 41.

Pawilon mieszkalny L nie jest budynkiem nowopowstałym i jest obiektem przewidzianym do modernizacji. Na pawilonie tym każda cela mieszkalna posiada kącik sanitarny o zabudowie pełnej oraz pełnych drzwiach zaopatrzony w wizjer, który zabezpieczony jest w sposób uniemożliwiający bezpośredni wgląd z korytarza pawilonu mieszkalnego. W każdej z cel umieszczona jest również, obok kącika sanitarnego, umywalka. Do każdej z cel doprowadzona jest ciepła i zimna woda.

Na pawilonie L znajduje się również łaźnia, która nie jest wyposażona w ścianki oddzielające punkty natryskowe. Z uwagi na bezpieczeństwo osadzonych w łaźni zainstalowane są kamery monitoringu, które kontrolują przebieg kąpieli. Miejsca intymne są zasłonięte na monitorach przekazujących obraz z tego pomieszczenia.

bezsporne, nadto dowód: notatki służbowe k. 43 – 44, 57 – 58, 61.

Na pawilonie C1 znajduje się cela 150, która przeznaczona jest dla skazanych tzw. niebezpiecznych. Nie jest to cela izolacyjna. Jest ona wyposażona w okratowania i przesłony. W celi znajduje się wentylacja grawitacyjna, jak również jest możliwość uchylenia okna.

Podczas pobytu powoda w tej celi krata koszowa znajdująca się wewnątrz pomieszczenia była otwarta.

przyznane

Powód w okresie od 13 czerwca 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku był on zatrudniony przy budowie szpitala zakładowego, natomiast od 7 czerwca 2017 roku do 17 lipca 2017 roku w dziale przetwórstwa rybnego, znajdującego się na terenie zakładu karnego. W tym czasie, przy każdorazowym opuszczaniu oddziału mieszkalnego i po powrocie na oddział, powód poddawany był kontrolom osobistym albowiem w miejscu pracy miał on dostęp do sprzętu uznawanego za niebezpieczny - piły elektryczne, młoty, szlifierki, noże o długości ostrza około 30 cm, służące do filetowania ryb. Rutynowe kontrole osobiste odbywały się również w miejscu pracy. Były one przeprowadzane przez grupę interwencyjną służby więziennej.

bezsporne

Podczas pobytu u pozwanego powód wielokrotnie składał skargi do Dyrektora Zakładu Karnego w C. i Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w K.. Dotyczyły one braku ścianek oddzielających punkty natryskowe w łaźni oraz stosowania w nich kamer monitoringu, przeprowadzania kontroli celi mieszkalnej przez wychowawcę oraz kontroli osobistych powoda polegających na oględzinach ciała oraz sprawdzenia odzieży, bielizny, obuwia oraz przedmiotów posiadanych przez skazanego, warunków bytowych, pozbawienia powoda prawa do spaceru, nierealizowania zajęć terapeutycznych oraz rozdawania osadzonym kawy i tytoniu, podglądania powoda w trakcie wykonywania czynności związanych z potrzebą fizjologiczną w kąciku sanitarnym w pawilonie mieszkalnym L oraz niewłaściwego zachowania wychowawcy wobec pozwanego.

Żadna z powyższych skarg nie została pozytywnie rozpoznana.

przyznane, por. wyjaśnienia powoda K. P. 00:21:44 k. 173, nadto dowód: pismo z dnia 19 października 2016 roku k. 46 – 47, oświadczenia k. 48 – 50, raport z przebiegu służby oddziałowego k. 51, pismo z dnia 30 września 2016 roku k. 52, sprawozdanie k. 53 – 55, notatka służbowa z dnia 10 kwietnia 2017 roku k. 61, pismo z dnia 7 sierpnia 2017 roku k. 62 – 63, pismo z dnia 15 listopada 2017 roku k. 64, sprawozdanie k. 65, oświadczenie k. 67, notatka służbowa k. 68.

Decyzją Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w K. z dnia 7 czerwca 2019 roku powód – K. G. zmienił nazwisko noszone po zawarciu małżeństwa z nazwiska (...) na (...).

dowód z innych wniosków dowodowych: decyzja Kierownika USC w K. z dnia 7 czerwca 2019 roku k. 130.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 20.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych określonych w art. 23 kc i 24 kc w zw. z art. 448 kc, a mianowicie przez niezapewnienie powodowi prawa do intymności w czasie kąpieli w łaźni z uwagi na brak osobnych kabin prysznicowych oraz umieszczenia monitoringu pod prysznicem, jak również podczas korzystania z urządzeń sanitarnych w celach mieszkalnych przy wykonywaniu toalety porannej i wieczornej, prawa do zapewnienia właściwych warunków utrzymania higieny osobistej co naraziło powoda na poczucie wstydu. Ponadto powód wskazał, że do naruszenia jego dóbr osobistych doszło również na skutek stosowania wobec niego licznych kontroli osobistych realizowanych przy każdorazowym opuszczeniu oddziału mieszkalnego w związku z pracą zarobkowa wykonywaną na terenie jednostki penitencjarnej, udziału w czynnościach procesowych poza zakładem penitencjarnym oraz po widzeniach z osobami najbliższymi.

W związku z powyższym Sąd uznał, że podstawą prawną powództwa jest przepis art. 417 k.c. Powołany przepis określa bowiem podmiot odpowiedzialny za niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej (w niniejszej sprawie – Skarb Państwa) oraz podstawę jego odpowiedzialności (naruszenie prawa).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności z art. 417 k.c. jest szkoda, przy czym pojęcie szkody obejmuje uszczerbek zarówno w dobrach majątkowych, jak i w przypadkach określonych w ustawie - w dobrach niemajątkowych. Możliwość domagania się naprawienia szkody niemajątkowej, czyli krzywdy przewidują przede wszystkim art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 k.c. i art. 448 k.c. Z treści art. 445 § 1 k.c. wynika, że w wypadku spowodowania uszkodzenia ciała lub wywołaniu rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z kolei art. 448 k.c. stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Przesłanką odpowiedzialności za naruszenie cudzego dobra osobistego, zgodnie z treścią art. 24 k.c., jest bezprawność działania, przez którą rozumie się działanie (zaniechanie) sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego. Należy przy tym podkreślić, że przepis art. 24 k.c. przewiduje domniemanie bezprawności działania po stronie podmiotu naruszającego dobra osobiste, co powoduje, że to na pozwanym spoczywa ciężar wykazania, że jego działanie było zgodne z prawem. W orzecznictwie podkreśla się, że przy żądaniu przyznania odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia podstawowym kryterium oceny sądu powinien być rozmiar ujemnych następstw w sferze psychicznej pokrzywdzonego, bowiem celem przyznania ochrony w formie majątkowej na podstawie art. 448 k.c. jest zrekompensowanie i złagodzenie krzywdy moralnej. Ocena tej przesłanki nie może abstrahować od wszelkich okoliczności towarzyszących powstaniu krzywdy.

Należy również podkreślić, że przesłanką roszczenia z art. 24 k.c. jest istnienie i wykazanie szkody niemajątkowej, czyli krzywdy. Nie wystarczy przy tym ogólne powołanie się na istnienie krzywdy, bliżej nieokreślonej. Musi być ona sprecyzowana poprzez wskazanie na czym konkretnie polega i jakie właściwie dobra osobiste narusza zachowanie danego sprawcy, które ma charakter czynu bezprawnego, albowiem do powstania roszczeń o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych z art. 24 k.c. i 448 k.c. nie jest wystarczające ustalenie, że działanie sprawcy było bezprawne. Konieczne jest bowiem wystąpienie skutku w postaci naruszenia dobra osobistego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 marca 2013 roku I ACa 76/13). Istotnym jest również, że przy ocenie, czy nastąpiło naruszenie dóbr osobistych, orzecznictwo postuluje zachowanie należytych proporcji i umiaru. Nie można zatem nadużywać instrumentów prawnych właściwych dla ochrony dóbr osobistych dla przypadków, dotyczących wyłącznie subiektywnych odczuć osoby, dotkniętej zachowaniem innej osoby. Ocena, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych nie może być bowiem subiektywna i nie można jej dokonywać według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego, ale powinna uwzględniać elementy obiektywne. Dlatego też należy mieć na uwadze odczucia przeciętnego odbiorcy - osoby rozsądnej i racjonalnie oceniającej, nieobciążonej uprzedzeniami, nieskłonnej do wyrażania ekstremalnych sądów. Nie każda bowiem dolegliwość w postaci doznania przykrości stanowi o naruszeniu dóbr osobistych, ale tylko taka, która wedle przyjmowanych w społeczeństwie, przeciętnych ocen przekracza próg dozwolonych zachowań i nie jest małej wagi.

Ochronę dóbr osobistych gwarantują w stosunku do osób odbywających karę pozbawienia wolności normy zawarte w art. 40 i art. 40 ust. 4 Konstytucji, art. 3 Konwencji z dnia 4 listopada 1950 roku o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) oraz art. 4 kkw – przepisy te nakazują wykonywanie kary w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności skazanego oraz zakazują stosowania tortur lub nieludzkiego albo poniżającego traktowania i karania skazanego.

Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa (art. 417 kc). Ponadto dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych, obok zdarzenia sprawczego, konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, to jest bezprawności, szkody i związku przyczynowego, a więc obowiązują tu zasady ogólne dotyczące kompensaty szkody na osobie (majątkowej i niemajątkowej) oraz koncepcji związku przyczynowego – zgodnie bowiem z treścią art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że ograniczenie praw i wolności skazanego może wynikać jedynie z ustawy i wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia. Ustawowe ograniczenia praw i wolności osób odbywających karę pozbawienia wolności zamieszczone są między innymi w k.k.w., regulującym zasady i sposób wykonywania orzeczonych przez sądy kar, prawa i obowiązki osób odbywających karę pozbawienia wolności oraz regulują uprawnienia i obowiązki funkcjonariuszy zakładów karnych w zakresie nadzoru nad prawidłowym wykonaniem tej kary oraz ochrony porządku i bezpieczeństwa. Przepisy k.k.w. przewidują również szczególną drogę dochodzenia przez skazanych odbywających karę pozbawienia wolności ochrony ich praw naruszonych lub zagrożonych działaniami funkcjonariuszy więziennych.

Jednym z obowiązków osób odbywających karę pozbawienia wolności jest obowiązek poddania się kontroli osobistej w wypadkach uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa, a także obowiązek poddania kontroli celi mieszkalnej, w której skazany przebywa i przedmiotów stanowiących jego własność (art 116 § 2 k.k.w.). W świetle bowiem art 108 § 1 k.k.w. administracja zakładu karnego ma obowiązek podejmowania odpowiednich działań celem zapewnienia skazanym bezpieczeństwa osobistego w czasie odbywania kary. Owe kontrole służą właśnie temu.

Z powyższego wynika zatem, że skoro pozwany przeprowadzał kontrole osobiste powoda, to jego działanie nie może zostać potraktowane jako bezprawne, albowiem pozwany działał zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Ponadto, w toku niniejszego procesu powód nie udowodnił tego, aby działania funkcjonariuszy służby więziennej w zakresie dotyczącym kontroli osobistej jego oraz kontroli cel mieszkalnych naruszały wyżej wymieniony przepis art. 116 k.k.w. Należy przy tym podkreślić, że powód sam przyznał, że kontrole te w większości przypadków miały związek z jego pracą na terenie zakładu karnego i w związku z tym, że podczas świadczenia pracy miał on dostęp do sprzętu, który był uznawany za niebezpieczny, a mianowicie piły elektryczne, młoty, szlifierki, noże o długości ostrza około 30 cm, służące do filetowania ryb (por. wyjaśnienia powoda 00:35:07 k. 174). Istotnym jest również, że powód nie wykazał w toku niniejszego procesu aby kontrole te były przeprowadzane w sposób naruszający jego godność osobistą.

W ocenie Sądu, powód nie wykazał również w toku niniejszego procesu, aby podczas kąpieli w łaźni nieposiadającej osobnych kabin prysznicowych, została naruszona jego godność osobista. W szczególności powód nie sprecyzował dokładnie na czym polegało naruszenie jego godności osobistej podczas kąpieli z innymi osadzonymi, jak również nie zaoferował on w tym zakresie żadnego materiału dowodowego.

Odnosząc się natomiast do zarzutu powoda polegającego na naruszeniu jego dobra osobistego w postaci braku zachowania intymności przy czynnościach higienicznych przez umieszczenie monitoringu w łaźni i umieszczeniu umywalki poza kącikiem sanitarnym, w celi, to zdaniem Sądu, zarzuty te nie zasługują na uwzględnienie albowiem działanie pozwanego w tym zakresie nie było bezprawne.

Zgodnie bowiem z treścią art. 73a kkw zakłady karne mogą być monitorowane przez wewnętrzny system urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk, w tym przez system telewizji przemysłowej. Monitorowanie ma bowiem na celu zapewnienie możliwości obserwowania zachowania skazanego i można je stosować, w szczególności, w celach mieszkalnych wraz z częścią przeznaczoną do celów sanitarno-higienicznych, w łaźniach, w pomieszczeniach wyznaczonych do widzeń, w miejscach zatrudnienia osadzonych, w ciągach komunikacyjnych, na placach spacerowych, a także do obserwacji terenu zakładu karnego na zewnątrz budynków, w tym linii ogrodzenia zewnętrznego. Monitorowany obraz lub dźwięk może być utrwalany za pomocą odpowiednich urządzeń i nie może on obejmować informacji objętych tajemnicą spowiedzi lub tajemnicą prawnie chronioną. Istotnym jest również, że obraz z kamer systemu telewizji przemysłowej, zainstalowanych w części celi mieszkalnej przeznaczonej do celów sanitarno-higienicznych oraz w łaźniach, jest przekazywany do monitorów lub urządzeń i to w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części ciała skazanego oraz wykonywanych przez niego intymnych czynności fizjologicznych. Natomiast utrwalony obraz lub dźwięk, który nie zawiera informacji wskazujących na popełnienie przestępstwa lub nie jest istotny dla bezpieczeństwa zakładu karnego albo bezpieczeństwa skazanego, podlega niezwłocznemu zniszczeniu. Jeżeli zaś utrwalony obraz lub dźwięk jest istotny dla bezpieczeństwa zakładu karnego lub bezpieczeństwa skazanego, to dyrektor zakładu karnego podejmuje decyzję o czasie jego przechowywania i sposobie wykorzystania, albowiem o stosowaniu monitorowania w określonych miejscach i pomieszczeniach decyduje dyrektor zakładu karnego, mając na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w zakładzie karnym.

Z powyższego wynika zatem, że sama okoliczność umieszczenia monitoringu w łaźni nie jest bezprawna. Pozwany wyjaśnił nadto, że głównym powodem umieszczenia kamer w łaźni było zapewnienie bezpieczeństwa osobom osadzonym korzystającym z kąpieli, jak również, że miejsca intymne osób korzystających z natrysku były zasłonięte na monitorach przekazujących obraz z tego pomieszczenia. Okoliczności te nie były kwestionowane przez powoda, dlatego też Sąd biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy uznał je za przyznane w trybie art. 230 kpc. Istotnym jest również, że powód nie wykazał w toku niniejszego procesu aby obraz lub dźwięk uzyskany za pomocą monitoringu podczas wykonywania przez niego czynności higienicznych był wykorzystywany w sposób niezgodny z przepisami prawa, w szczególności aby części intymne powoda nie były objęte funkcją maskowania stref prywatności.

W ocenie Sądu, nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut powoda w postaci naruszenia jego dobra osobistego w postaci braku intymności przy wykonywaniu czynności higienicznych w celi, z uwagi na fakt, że umywalka znajdowała się poza kącikiem sanitarnym. Niewątpliwym natomiast jest, że każda cela wyposażona jest również w miskę, a zatem powód miał możliwość wykonywania czynności higienicznych w kąciku sanitarnym, który zapewniłby mu intymność.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu, brak jest podstaw do uznania aby działanie pozwanego w tym zakresie było bezprawne.

W ocenie Sądu powód nie wykazał również wysokości dochodzonego roszczenia.

Zatem, skoro w ocenie Sądu, działanie administracji pozwanego zakładu karnego wobec powoda było zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, a w konsekwencji nie było bezprawne w rozumieniu zarówno art 417 k.c., jak i art 24 k.c., jak również powód nie udowodnił tego, iż pozwany dopuścił się zachowań, które naruszały jego dobra osobiste, w szczególności aby przez działanie pozwanego poniósł on jakąkolwiek szkodę niemajątkową, to powództwo podlegało oddaleniu.

Dlatego też Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 102 kpc, który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może (…)nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Użyte w cytowanym przepisie sformułowanie oznacza, że przy stosowaniu tej regulacji sąd nie może dokonywać wykładni rozszerzającej i powinien, stosując ten przepis, mieć na uwadze konkretny stan faktyczny występujący w sprawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 września 2013 roku, I ACa 466/13; postanowienie sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 maja 2014 roku, I ACz 294/14, niepubl.).

Wprawdzie kodeks nie precyzuje, jakie kryteria muszą być spełnione dla przyjęcia w danej sprawie, że zachodzą okoliczności objęte sformułowaniem "w wypadkach szczególnie uzasadnionych", jednakże zgodnie z przyjęta i ugruntowaną linia orzecznictwa, którą Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela, chodzi o takie sytuacje, które wskazują, że ponoszenie kosztów pozostawało w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Przykładowo wskazuje się, że należą do nich okoliczności związane z przebiegiem sprawy – charakter zgłoszonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, przedawnienie roszczenia oraz leżące poza procesem – sytuacja majątkowa i życiowa strony. Przy czym ocena, czy takie wypadki wystąpiły w konkretnej sprawie, należy do sądu, który powinien dokonać jej na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 r., V CZ 124/12, Legalis).

Należy również podkreślić, że odbywanie kary pozbawienia wolności i brak możliwości zarobkowych nie stanowią wystarczającej podstawy do stosowania regulacji art. 102 kpc, okoliczności te same w sobie nie stanowią szczególnie uzasadnionego wypadku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2017 roku, I ACa 1369/16, Legalis; wyrok sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 grudnia 2016 r., I ACa 832/16, Legalis).

Analiza sytuacji materialnej powoda oraz charakter roszczenia, w ocenie Sądu, uzasadniają nie obciążanie powoda kosztami procesu, mimo że powód odbywa karę pozbawienia wolności i nie posiada żadnego stałego źródła dochodu. Niewątpliwym bowiem jest, że powód posiada zadłużenie alimentacyjne i nie posiada żadnego majątku ruchomego i nieruchomości, przedmiotów i papierów wartościowych oraz oszczędności.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie 2 sentencji wyroku.