Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Inowrocławiu IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2020 r. w Inowrocławiu

sprawy K. W.

przeciwko Szpitalowi (...) im.dr. L. B. w I.

o uznanie wypowiedzenia warunków umowy o pracę za bezskuteczne

orzeka:

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 197,00 zł (sto dziewięćdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu procesu.

Asesor sądowy Marcin Paradziński

M. C. M. G.

IV P 85/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 sierpnia 2019 r. powódka K. W. wniosła odwołanie od dokonanego w dniu 30 lipca 2019 r. wypowiedzenia warunków umowy o pracę, wniosła o jego uznanie za bezskuteczne, ewentualnie o przywrócenie do pracy oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Powódka wskazała, że będąc zatrudniona jako pielęgniarka, później starsza pielęgniarka, nigdy nie była karana dyscyplinarnie, wręcz przeciwnie, była chwalona za wykonywanie obowiązków. Sumienność wykonywanych obowiązków sprawiła, że z pozwaną zawarto dodatkową umowę na świadczenia zdrowotne po godzinach pracy.

Wypowiedzenia dokonano w związku z utratą możliwości dalszego zatrudnienia na dotychczasowym stanowisku w związku z zakazem pracy w polu elektromagnetycznym. Pracodawca oparł się na zaświadczeniu lekarza medycyny pracy z dnia 01 kwietnia 2019 r. Powódka zakwestionowała to zaświadczenie, gdyż w jej ocenie lekarz nie przeprowadził badania przedmiotowego, oparł się tylko na przeprowadzonym z nią wywiadzie, stwierdzając że ma opiłek w oku, co stanowi przeszkodę do pracy w polu elektromagnetycznym. (...) badanie okulistyczne nie zostało wykonane. W ocenie powódki badanie było nieaktualne, szczególnie, że w dniu 20 maja 2019 r. powódka stawiła się na kolejne badanie na skutek powtórnego skierowania przez pracodawcę, lekarz medycyny pracy skierował ją na badanie okulistyczne, zaś w wyniku jego przeprowadzenia w dniu 3 czerwca 2019 r. okazało się, że ciała obcego w oku nie ma. Z tego też względu w ocenie powódki wypowiedzenie nastąpiło na podstawie nieaktualnego orzeczenia lekarskiego. Nadto powódka podniosła, że skierowanie na badanie z dnia 14.12.2018 r. nie zostało jej doręczone, zaś jeśli chodzi o badania na skutek skierowania z maja 2019 r. nie zostało wydane orzeczenie przez lekarza co stanowi naruszenie obowiązujących przepisów.

W dalszej kolejności powódka podkreśliła, że fakt dokonania wypowiedzenia umowy o pracę doprowadził do wypowiedzenia dodatkowej umowy zlecenia, co dla powódki wiążę się ze znaczącym uszczerbkiem finansowym.

Jak powódka dodała, mimo złożenia odwołania nie składa oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków umowy o pracę.

Reasumując swoje stanowisko procesowe powódka wskazała, że nie utraciła zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy. Jest do niej zdolna, jednak nie widzi konieczności pracy w rezonansie tym bardziej, że tą pracę mogą wykonywać inne osoby – pielęgniarki, które (trzy) są zatrudnione przez pracodawcę (pozew – k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Na wstępie pozwany wskazał, że nie wypowiedział warunków płacy, natomiast powódka, jak sama wskazała, nie złożyła oświadczenia o odmowie przyjęcia warunków pracy, co powinno prowadzić już do oddalenia powództwa. Jeśli zaś chodzi o samo wypowiedzenie, pozwany podkreśla, że od grudnia 2018 r. rozszerzył zakres badań o badania rezonansem magnetycznym. Powódka zgłaszała, iż nie może pracować w polu magnetycznym gdyż ma opiłek w oku. Później, rzekomo po usunięciu opiłka, wskazała, że ciało obce to „pikuś”, a problem stanowią stany lękowe. Powódka została skierowana na badania kontrolne, przy czym do dziś nie wykonała konsultacji w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy (...)) co uniemożliwia dokończenie badania i wystawienie orzeczenia. W ocenie epozwanej powódka dezorganizuje pracę, stawia się w roli pracodawcy, wskazując chociażby, że może wykonywać pracę w polu elektromagnetycznym, ale nie musi tego robić, nie zauważa stosunku podporządkowania i próbuje, w zamian za pracodawcę, organizować pracę. Nadto w ocenie pozwanego, skierowanie pielęgniarki do wykonywania pracy na innym oddziale nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego, gdyż wypowiedzenie dotyczy istotnej zmiany warunków pracy, a nie poszczególnych czynności w ramach dotychczasowych obowiązków. Powódka pracuje na stanowisku takim, jak wcześniej i bez zmiany wynagrodzenia.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka jest zatrudniona u pozwanego (wcześniej poprzednika prawnego) na stanowisku pielęgniarki od 2 sierpnia 1982 r. początkowo jako pielęgniarka odcinkowa. W dniu 25.09.1992 złożyła wniosek o przeniesienie do pracy z Oddziału (...) do Oddziału (...), została przesunięta od 01.02.1994 r. W umowie o pracę z dnia 23.07.1999 r. określono miejsce wykonywania pracy jako RTG Szpital. W dniu 02.01.2013 r. zawarto z powódką umowę zlecenia na wykonywanie dodatkowych badań w dni powszednie od godz. 15:30 do 7:30 dnia następnego. Umowa została zawarta do 31.12.2013 r., następnie przedłużana. Dotychczasowy przebieg pracy był w zasadzie bezkonfliktowy. Powódka nie była karana dyscyplinarnie (dowód, bezsporne, nadto akta osobowe pracownika).

W dniu 14.12.2018 r. pracodawca skierował powódkę na badania lekarskie, wskazując jako czynniki szkodliwe m.in. pole magnetyczne (dowód: skierowanie – k. 34).

W dniu 01.04.2019 r. zostało wydane orzeczenie lekarskie nr (...) na skutek przeprowadzonego badania przez lek. W. H., w którym stwierdzono że powódka zatrudniona w Zakładzie (...) posiada zakaz pracy w polu elektromagnetycznym. Powódka w wywiadzie udzieliła informacji, że ma ciało obce w oku. Lekarz nie skierował powódki na dodatkowe badania. Wydano zaświadczenie z przeciwskazaniami do pracy w polu magnetycznym stwierdzając ciało obce oka lewego. Orzeczenie doręczono powódce osobiście. (dowód: dokumentacja medyczna, karty badań). Powódka nie odwołała się od tego badania. Powódka nadto w okresie badania wskazywała na stany lękowe, zaburzenia emocjonalne związane z pracą w pomieszczeniach małych, o niedoświetlonym charakterze. Nie wskazała jednak na żaden dokument, i w związku z tym podano tylko jeden czynnik szkodliwy – praca w polu elektromagnetycznym (zeznania świadka H. k. 89-91, 99-101, orzeczenie – k. 5, k. 43, karta – k. 35-42).

W grudniu 2018 r. pozwany zakupił rezonans magnetyczny aby poszerzyć zakres usług. Badania zaczęto wykonywać od stycznia 2019 r.

Urządzenie do pracy w rezonansie znajduje się na dolnym parterze. W zakładzie diagnostyki obrazowej pracowały trzy pielęgniarki. Powódka nigdy nie pracowała w rezonansie. Nie chciała tam pracować (zeznania świadka O. B. – k. 86-86v, zeznania świadka E. D. – k. 87-88 v.). System organizacji pracy miał być rotacyjny, każda z zatrudnionych pielęgniarek (trzech) miała pracować przy każdym urządzeniu rotacyjne, nie było możliwości aby przy rezonansie pracowały tylko dwie z trzech pielęgniarek. W kwietniu 2019 r. okazało się, że powódka nie rotuje. Wiadomość tę pozyskała naczelna pielęgniarka od pielęgniarek pracujących w diagnostyce obrazowej. W rozmowie z powódką naczelna pielęgniarka uzyskała wiedzę, że powódka nie może pracować w polu magnetycznym. Nadto powódka stwierdziła, że opiłek w oku to pikuś, problemem jest praca w pomieszczeniach piwnicznych, które wywołuje stany lękowe. Z tego też względu naczelna pielęgniarka zdecydowała pomoże wysłać powódkę na dodatkowe badania lekarskie. Naczelnej pielęgniarce zależało, żeby K. W. pracowała na każdym urządzeniu, a nie tylko na wybranych przez siebie urządzeniach z pominięciem rezonansu.

W dniu 17.05.2019 r. pracodawca skierował powódkę na kontrolne badanie lekarskie. Jako czynniki szkodliwe występujące na stanowisku pracy wskazano m.in. pole elektromagnetyczne podczas pracy w rezonansie. (skierowanie k. 6).

Powódka udała się do lekarza medycyny pracy w dniu 20 maja 2019 r (twierdzenie powódki niezaprzeczone). Stwierdziła, że opiłek w oku został usunięty. Lekarz skierował ją na dodatkowe badania okulistyczne i psychiatryczne. Nadto w karcie wpisano, że zgłasza stany lękowe podczas przebywania na dolnym parterze (w pracowni rezonansu). Nadto poczyniono zapiski, w tym m.in. w okolicy powieki lewej nieznaczne zgrubienie, nie znaleziono ciała obcego, ciało obce powieki lewej w obserwacji. Powódka w dniu 03.06.2019 r. udała się na badanie okulistyczne, lekarz okulista stwierdził, że w oku ciała obcego nie ma. Zaburzenia adaptacyjne zaburzenia lękowe w wywiadzie (dokumentacja medyczna badania na podstawie skierowania z maja 2019 r.). Lekarz poinformował powódkę, że celem dokończenia badań będzie musiała udać się na konsultacje do (...). Powódka nie interesowała się skierowaniem, nie zgłosiła się później do medycyny pracy.

W dniu 30 lipca 2019 r. pracodawca złożył powódce oświadczenia o wypowiedzeniu warunków umowy o pracę w trybie art. 43 pkt 2 kodeksu pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano niezawinioną utratę uprawnień stwierdzoną orzeczeniem lekarskim nr (...) z dnia 01.04.2019 r. – zakaz pracy w polu elektromagnetycznym, co uniemożliwia dalsze zatrudnianie w Zakładzie (...). Dalej wskazano, że osoby zatrudnione w Zakładzie (...) na stanowisku pielęgniarki w związku z rozszerzeniem badań o badanie rezonansem magnetycznym winny posiadać możliwość obsługi wszystkich urządzeń, a tej, w związku z zakazem pracy w polu elektromagnetycznym, powódka nie posiada. Wskazano dalej, że pozostałe warunki umowy o pracę nie ulegają zmianie. Tego samego dnia powódce powierzono do 31.10.2019 r. pracę na stanowisku starszej pielęgniarski w przychodni przyszpitalnej w trybie art. 42§ 4 kp. Powódka odmówiła odebrania obu dokumentów, zostały jej odczytane. ( Dowód: wypowiedzenie – k. 4, akta osobowe).

Tego samego dnia pracodawca złożył powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne nr (...)r. z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 31.08.2019 r. (dowód: wypowiedzenie k. 8)

Przychód brutto ze stosunku pracy za okres ostatnich 12 miesięcy przed wniesieniem pozwu wyniósł(...)zł (dowód: zestawienie - k. 18)

W dniu 20 listopada 2019 r. powódka zawiadomiła pozwanego o podejrzeniu mobbingu. Pismem z dnia 15.01.2020 r. pozwany skargę uznał za bezzasadną (dowód: zawiadomienie – k. 83-84, odpowiedź – k. 95).

Od 30 lipca 2019 r. pielęgniarka została przeniesiona do przychodni przyszpitalnej. Wynagrodzenie, czas pracy pozostał bez zmian, przychodnia znajduje się w tym samym budynku, co Zakład (...) (dowód: dokumenty – akta osobowe).

W dniu 30 lipca 2019 r. pracodawca skierował powódkę na badanie wstępne na stanowisku starszej pielęgniarki. W orzeczeniu lekarskim z dnia 14.08.2019 r. nie stwierdzono przeciwwskazań do pracy (dowód: dokumentacja medyczna powódki).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone dokumenty, a także zeznania świadków z wyłączeniem generalnie wskazań powódki. Sąd nie dał wiary powódce, iż jest osobą, przeciwko której wystąpili wszyscy, łącznie z lekarzem wykonującym badania z zakresu medycyny pracy. W ocenie Sądu powódka dokonała błędnej kalkulacji, myślała, że z uwagi na staż pracy, jako jedyny pracownik zatrudniony w Zakładzie będzie mogła wybierać sobie urządzenia, przy których będzie pracować, unikając pracy w dolnym parterze, w pracowni rezonansu. Uzyskała w ten sposób, poprzedzone poprawnie wykonanym badaniem orzeczenie o istnieniu przeciwwskazać do pracy w polu magnetycznym od którego się zresztą nie odwołała. Powódka konsekwentnie unikała pracy przy rezonansie, jednak od kwietnia 2019 r., winna być świadoma, że unikanie stawiennictwa na badania lekarskie, czy odbiór skierowania do (...) w B., będzie skutkował przeniesieniem na inne miejsce służbowe. Za poinformowanie pracodawcy o braku przeciwwskazań do pracy w polu elektromagnetycznym nie można uznać słów wypowiedzianych do pielęgniarki przełożonej, że już złożyła dokument wskazujący na usunięcie tej przeszkody, winna doprowadzić badanie do końca, czego nie uczyniła. Pracodawca w ocenie Sądu nie jest bowiem informowany o przebiegu badania lekarskiego a tylko o jego skutkach. Powódka celem uwiarygodnienia swoich racji, a umniejszenia wiarygodności zeznań świadków, w ocenie Sądu celowo skierowała zawiadomienie o mobbingu do pracodawcy. Pracodawca uznał, że takiego mobbingu nie było. Znamiennym było skierowanie tego zawiadomienia krótko przed terminem rozprawy. Zawiadomienie to nie miało nic wspólnego z prawdą, mając na uwadze, że w aktach osobowych pracownika nie ma żadnych adnotacji odnośnie do pracy powódki, nikt nie tworzył żadnych dokumentów wskazujących na to, że praca czy zachowanie powódki jest złe, zresztą jak sama wskazała przez prawie 40 lat była zatrudniona, nie było uwag odnośnie jej pracy. Za sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego uznać należy, że mobbing pojawił się właśnie w okresie wypowiedzenia, dotyczył pracownika w zasadzie idealnego, a został ujawniony krótko przed rozprawą na której mieli zostać przesłuchani świadkowie. Zresztą sam sposób odnoszenia się świadków do powódki świadczy o tym, że atmosfera w zakładzie pracy jest raczej serdeczna i rodzinna, a nie mobbingowa.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zgodnie z art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1975 r. kodeks pracy W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Z kolei zgodnie z art. 42 § 1 kpc przepisy te stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia zmieniającego. Zaś wypowiedzenie pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. Nadto zgodnie z art. 30 § 4 kp w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należało zważyć, czy przeniesienie powódki na inny oddział w ogóle stanowiło wypowiedzenie zmieniające. Sąd podziela tę część poglądów doktryny i judykatury, że skoro specyfiką zawodu pielęgniarki co do chorych znajdujących się na różnych etapach leczenia szpitalnego jest udzielanie im szeroko pojętych świadczeń zdrowotnych, to powierzone czynności na innym oddziale tego samego szpitala nie wymagało wypowiedzenia zmieniającego, szczególnie, że warunki płacy nie uległy zmianie. Odebranie pracodawcy kompetencji w tym zakresie uniemożliwiłoby prawidłową organizację pracy i zabezpieczenie potrzeb pacjentów na wszystkich odcinkach leczenia szpitalnego. Podkreślić wypada, że ta konstatacja byłaby aktualna, gdyby pracodawca nie dokonał wypowiedzenia zmieniającego. Inaczej mówiąc, gdyby przeniesienie powódki na inny oddział nastąpiło w drodze polecenia służbowego, zdaniem Sądu nie doszłoby do naruszenia prawa. W sytuacji jednak, w której pracodawca decyduje się na złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu, niesie to za sobą poważne skutki. W istocie bowiem odmowa zaproponowanych warunków prowadzi do rozwiązania stosunku pracy. W ocenie Sądu niesie to konieczność zbadania oświadczenia złożonego przez pracodawcę jako oświadczenia o wypowiedzeniu, nie zaś zwykłego polecenia służbowego (tak m.in. SN w wyroku z dnia 16 października 2008 r., III PK 32/08). Nadto w ocenie Sądu samo przyjęcie warunków pracy przez pracownika w ocenie Sądu nie pozbawia go prawa do badania skuteczności wypowiedzenia, tak pod względem formalnym, jak i materialnym

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że w wypowiedzeniu umowy, zgodnie z art. 30 § 4 kp wskazano przyczynę uzasadniająca wypowiedzenie. Powołano się na niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień i brak możliwości obsługiwania wszystkich trzech urządzeń przez powódkę. Powołano się na organizację pracodawcy, rozszerzenie zakresu badań o badania rezonansem magnetycznym i konieczność obsługi także rezonansu przez wszystkie pielęgniarki zatrudnione w Zakładzie (...). Oczywiście samo formalne wskazanie przyczyny wypowiedzenia nie oznacza jeszcze jej zasadności. Sąd, zgodnie z art. 45 § 1 kp, winien badać wypełnienie wymogów formalnych (np. złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu na piśmie, wskazania przyczyny uzasadniającej w przekonaniu pracodawcy wypowiedzenie), które stanowią o zgodności lub niezgodności wypowiedzenia z przepisami o wypowiadaniu umów, jak i ocena, że wskazana przez pracodawcę przyczyna jest rzeczywista i zasadna, wystarczająca dla uznania zasadności wypowiedzenia. W ocenie Sądu Rejonowego wszystkie te przyczyny zostały spełnione. Powszechnie przyjmuje się, że pracodawca może racjonalizować zatrudnienie, co jak się stało w niniejszej sprawie, wobec rozszerzenia zakresu oferowanych usług. Nie jest rzeczą pracownika techniczna organizacja pracy i wskazywanie, w jaki sposób pracodawca winien ją zorganizować. Nie jest rzeczą powódki decydowanie, że „nie ma powodu aby powódka musiała wykonywać pracę w rezonansie”. Pracodawca ma prawo do harmonizacji pracy, lepszej organizacji zadań, wprowadzenie pracy rotacyjnej i oczekiwania od całej załogi umiejętności i gotowości obsługi wszystkich urządzeń. Na chwilę składania oświadczenia o wypowiedzeniu pracodawca dysponował tylko zaświadczeniem, w którym są przeciwwskazania do wykonywania zadań w polu magnetycznym. Nie dysponował zaświadczeniem wydanym na podstawie skierowania z maja 2019 r., albowiem takie nie zostało wydane. W ocenie Sądu powódko celowo doprowadziła do niewydania tego zaświadczenia, nie stawiając się na badania, nie zgłaszając się po odbiór skierowania do (...) w B., w ocenie Sądu obawiając się negatywnego orzeczenia. Sprzeniewierzyła się więc podstawowym obowiązkom pracowniczym, o jakim mowa w art. 211 pkt 5 kp (poddawanie się badaniom). Z kolei w ocenie Sądu pracodawca nie mógł dopuścić powódki do pracy na wskazanym stanowisku. Nadto godzi się zauważyć, że to od oceny lekarza zależy w jaki sposób prowadzone jest badanie.

Odnosząc się do zarzutu powódki odnośnie błędnie wykonywanych badań, w ocenie Sądu jest on bezpodstawny. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy a mianowicie § 2 to do lekarza przeprowadzającego badanie należy ocena, czy badanie należy poszerzyć o dodatkowe badania specjalistyczne. Ich przeprowadzenie nie jest obowiązkiem, lekarz może oprzeć się na samym wywiadzie z pacjentem. Co więcej, same wnioski badania nie budziły wątpliwości powódki, albowiem nie zostało ono zaskarżone w trybie art. 5 powołanego rozporządzenia. Jeśli chodzi o kolejne badanie, lek H., mając na uwadze doświadczenia z powódką, wystawił skierowanie na konsultację do (...), z czego jednak powódka nie skorzystała, czym w zasadzie uniemożliwiła dokończenie badania. Z tego względu pracodawca słusznie oparł się na aktualnym wówczas orzeczeniu lekarskim. Z powyższych względów w ocenie Sądu wypowiedzenie było dokonane zgodnie z prawem, przyczyny została wskazana, była rzeczywista i uzasadniała wypowiedzenie umowy. Sam fakt, że gdyby powódka wiedziała o ewentualnych skutkach swojego zachowania, to by ukryła swoje dolegliwości, nie mógł prowadzić do innego rozstrzygnięcia. Z powyższych względów na podstawie wskazanych przepisów powództwo ulegało oddaleniu.

Tylko na marginesie wypada zauważyć, że Sąd oddalił wnioski dowodowe jako nieprzydatne do stwierdzenia okoliczności w sprawie, a dotyczące później wykonanych badań oraz dowód z opinii biegłego. W ocenie Sądu dowody te były wnioskowane na obecny stan zdrowia powódki – pisze „nie ma żadnych przeciwskazań do pracy” – sąd zaś bada stan zdrowia na datę dokonania wypowiedzenia przez pracodawcę i prawidłowość wówczas podjętej decyzji.

Kończąc należy jeszcze raz zwrócić uwagę, że warunki wykonywanej pracy powódki nie uległy zmianie. Jeśli chodzi o wynagrodzenie jest takie samo, dodatkowo powódka jest narażona na mniejszą liczbę czynników szkodliwych. Sąd w tym postępowaniu nadto nie badał zasadności czy też istnienia dodatkowej umowy na wykonywanie dodatkowych świadczeń, a w istocie na tym powódce szczególnie zależy. Godzi się zauważyć, że nawet w wypadku odmiennego stanowiska, niż przyjęte przez Sąd w niniejszej sprawie, powódka nie miałaby pewności, że umowa na wykonywanie dodatkowych świadczeń zostałaby z nią zawarta.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialnością za wynik procesu.