Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lutego 2018 r. powód Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i orzeczenie nim, by strona pozwana M. F. zapłacił na rzecz strony powodowie Banku (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 251.212,48 zł wraz z odsetkami umownymi (kapitałowymi) liczonymi od kapitału w kwocie 206.806,53 zł od dnia 7.12.2017 r. w wysokości czterokrotności stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP nie więcej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia zapłaty oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych wraz z kwotą 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W wypadku rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym i skutecznego wniesienia przez pozwanego zarzutów – utrzymanie nakazu zapłaty w całości i zasądzenie dalszych kosztów postępowania, kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych wraz z kwotą 17,00 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powód podał, że zobowiązanie powoda powstało w wyniku nieterminowej realizacji zobowiązania wynikającego z czynności bankowej – umowy o Kredyt na cele mieszkaniowe (...) nr (...) z dnia 9.08.2011 r. zawartej pomiędzy (...) Bank S.A. a zmarłą K. F. (1). Wierzytelność banku zabezpieczona była hipoteką umowną do kwoty 349.500,00 zł na nieruchomości (lokalu mieszkalnym) położonym w Ł. ul. (...), dla której Sąd-Rejonowy dla Ł. w Ł., XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...). Kredytobiorca K. F. (1) zmarła a spadek po niej z dobrodziejstwem inwentarza nabył M. F.. W wyniku przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego z nieruchomości, prowadzonego w sprawie KMP 10/13 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. R. w wyniku sporządzonego polanu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości – lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ul. (...), dla Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, powodowi, jako wierzycielowi hipotecznemu przypadła kwota 202.042,24 zł stanowiąca częściowe zaspokojenie należności. Kwota przyznana wierzycielowi hipotecznemu – powodowi została przekazana do depozytu sądowego. Powód aby móc podjąć zdeponowane w Sądzie środki, zobowiązany jest do przedłożenia tytułu wykonawczego przeciwko pozwanemu.

(pozew k. 3-4)

Zarządzeniem z dnia 21 lutego 2018 r. stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i sprawę skierowano do rozpoznania w postępowaniu zwykłym. Wezwano też powoda do uzupełnienia części brakującej opłaty od pozwu w kwocie 9.420 zł.

(zarządzenie k. 96)

W odpowiedzi na pozew z dnia 18 grudnia 2018 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł zarzut odnośnie wysokości żądanej przez powoda kwoty oraz sposobu naliczania odsetek. Podniósł też, że powód doskonale znał adres pozwanego, a doręczał mu korespondencję na adres pod którym nie mieszkał od 2014 r. Pozwany podniósł też, że wypowiedzenie mu umowy jest z 2017 r. z kolei licytacja nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie przedmiotowego kredytu z 2014 r. Podniósł też zarzut przedawnienia roszczenia powoda oraz powołał się na fakt, że otrzymał plan podziału w 2018 r.

(odpowiedź na pozew k. 120)

W dniu 23 kwietnia 2019 r. pełnomocnik pozwanego wniósł pismo przygotowawcze, w którym doprecyzował stanowisko pozwanego. Wniósł o oddalenie powództwa w całości i przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu. Z uwagi na prawomocne zakończenie postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny, sygn. akt II C 354/17 podniósł zarzut powagi rzeczy osądzonej. W uzasadnieniu pisma pełnomocnik pozwanego wskazał, że powództwo w niniejszej sprawie jest bezzasadne i jako takie winno zostać oddalone. We wskazanej sprawie powód wystąpił przeciwko temu samemu pozwanemu celem uzyskania kwoty z depozytu. Wskazana sprawa dotyczyła zasądzenia kwoty 57.062 zł i powód uzyskał prawomocne rozstrzygniecie w tamtej sprawie, co zdaniem powoda powoduje, że brak jest możliwości dochodzenia dalszych należności z tego tytułu. Ponadto z treści z samej umowy załączonej do pozwu wynika, że kredyt był ubezpieczony, a więc zasadnym wydaje się uzyskanie informacji jaki był zakres ubezpieczenia, a także od jakich ryzyk. Do pozwu załączone zostało również pełnomocnictwo udzielone p. A. P. przez pozwanego, jednakże nie wyjaśniono w jakich okolicznościach zostało ono złożone w banku oraz jakie oświadczenia składała ówczesna pełnomocnik pozwanego.

(pismo k. 185)

Na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wyrokowanie pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że nie zostały one opłacone ani w całości ani w części.

(głosy stron: protokół rozprawy z 5.02.2020 r. czas nagrania: 00:00:53-00:02:05 k. 294)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2011 r. K. F. (1) zawarła z (...) Bank Spółką Akcyjną w W. . Na wniosek K. F. (1) bank udzielił jej kredytu w kwocie 233.000,00 zł na okres 115 miesięcy od dnia 9.08.2011 r. do dnia 30.03.2021 r. Kredyt ten przeznaczony był na nabycie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł., ul. (...) wraz z miejscem postojowym nr 2 od dewelopera. Udział własny K. F. (1) wynosił 35.496,00 zł. Prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu, odsetek, a także innych związanych z kredytem należności stanowi hipoteka umowna do oznaczonej sumy 349.500,00 zł ustanowiona na lokalu mieszkalnym nr (...) położonym w Ł., ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydział Ksiąg Wieczystych założy nową księgę wieczystą. Zgodnie z umową od kwoty kapitału niespłaconego w terminie spłaty określonym w umowie, kredytobiorca zobowiązał się do zapłaty odsetek według stopy procentowej obowiązującej w banku dla zadłużenia przeterminowanego. Oprocentowanie dla zadłużenia przeterminowanego jest zmienne, ustalane jako czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP.

(umowa k. 41-43)

W dniu 12 grudnia 2011 r. K. F. (1) zmarła.

(kopia odpisu skróconego aktu zgonu k. 22)

W okresie od 9.08.2011 r. do 6.12.2013 r. na koncie kredytu K. F. (1) dokonano spłaty raptem 16 rat kredytu, w tym spłaconego kapitału 26.193,47 zł. Odsetki karne na dzień 6.12.2017 r. wynosiły 44.356,95 a na dzień 18.02.2019 r. 69.226,30 zł.

(wydruk z rachunku kredytu k. 12, 34, 150, historia rachunku k. 148-149, naliczenie odsetek karnych k. 151)

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 4 stycznia 2013 r. sygn. sprawy WR.VI Ns-REJ.KRS/(...), Bank (...) przejął w całości (...) Bank S.A.

(postanowienie k. 15-16)

Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny stwierdził, że spadek po K. F. (2) z domu W. zmarłej 12 grudnia 2011 r. w Ł., na podstawie ustawy nabył z dobrodziejstwem inwentarza syn M. F. w całości. Nakazano dokonania spisu inwentarza majątku spadkowego po K. F. (1) zmarłej 12 grudnia 2011 r. w Ł., ostatnio stale zamieszkałej w Ł..

(postanowienie k. 45)

W dniu 17 czerwca 2013 r. pozwany M. F. udzielił A. P. pełnomocnictwa do reprezentowania we wszystkich sprawach osobistych i majątkowych, udzielonych przez (...) Bank S.A. kredytów K. F. (1) i dalszych zobowiązań z tymi kredytami, oraz we wszystkich sprawach dotyczących spadku po K. F. (1), ujawnienia tajemnicy bankowej i wszystkich czynności dotyczących konta należącego do M. F. w (...) Bank S.A. Reprezentowania przed komornikami i urzędami. Udzielania informacji w (...) Bank S.A. Reprezentowania go przed organami administracji państwowej i samorządowej, instytucjami i osobami trzecimi we wszystkich sprawach związanych z pełnomocnictwem, składania wszelkich oświadczeń woli i wiedzy, wykonania wszelkich czynności jakie okażą się niezbędne w związku z wykonaniem tego pełnomocnictwa. Złożenie przez M. F. własnoręcznego podpisu pod tym pełnomocnictwem poświadczył notariusz J. L..

(pełnomocnictwo k. 14-14v)

W dniu 27 czerwca 2013 r. powód skierował do pozwanego, jako spadkobiercy zmarłej K. F. (1), ostateczne wezwanie do zapłaty. Brak potwierdzenia doręczenia wezwania.

(wezwanie do zapłaty k. 33)

W dniu 5 maja 2014 r. pozwany odwołał z dniem 5 maja 2014 r. swoje pełnomocnictwo udzielone A. P. w dniu 17 czerwca 2013 r. przed notariuszem J. L..

(odwołanie pełnomocnictwa k. 224)

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny _ Sekcja Egzekucyjna postanowił przysądzić na rzecz K. B. prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w Ł. w budynku przy ul. (...) wraz z pomieszczeniami przynależnymi oraz udziałem w wysokości (...) w prawie własności działek nr (...) oraz takim samym udziałem w częściach wspólnych budynku i innych urządzeń, niesłużących wyłącznie właścicielom poszczególnych lokali, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta nr (...) – za kwotę 235.000 zł, która została już w całości zapłacona.

(postanowienie w sprawie II 1 Co 5638/14 k. 275)

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. R. prowadził liczne postępowania egzekucyjne przeciwko pozwanemu M. F..

W toku prowadzonych postępowań stosownie do art. 1035 k.p.c. sporządził wobec spraw egzekucyjnych z wniosku wierzycieli M. P. i Spółdzielni Mieszkaniowej (...) oraz przy uwzględnieniu wierzyciela hipotecznego Bank (...) S.A. z siedzibą we W. następujący projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości:

1. uznał, że podziałowi podlega kwota 92.174,91 zł uiszczona przez Z. B. w kwocie 92.000,00 zł odpowiadającą sprzedaży licytacyjnej lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość składającego się z 2 pokoi, kuchni, łazienki z wc oraz przedpokoju o łącznej powierzchni 36,24 m ², mieszkanie z balkonem, położone na II piętrze budynku z udziałem (...) związanym z własnością lokalu należącego do dłużnika: M. F. położonego (...)-(...) Ł., ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (...).

2. ustalił, że w planie podziału uczestniczyli:

a) Komornik Sadowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi A. R., któremu przysługują niezapłacone koszty postępowania egzekucyjnego;

b) M. P. będąca wierzycielem egzekucyjnym w sprawie KMP 10/13, któremu przysługują należności w kwocie 13.713,29 zł tytułem należności występujących w kategorii 2-ej;

c) Centrum Świadczeń Socjalnych w sprawie KMP 10/13, któremu przysługuje wierzytelność w kwocie 7.162,97 zł;

d) wierzyciel egzekwujący SM (...), którego wierzytelność w sprawie KM 1281/13 wynosi:

- w 1 kategorii 99,90 zł tytułem poniesionych wydatków w toku egzekucji;

- w 1 kategorii 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa radcy prawnego w egzekucji

- w 9 kategorii 5.604,94 zł

e) wierzyciel egzekwujący M. P., którego wierzytelność w sprawie KW 612/12 wynosi w 9 kategorii 40,00 zł;

f) wierzyciel hipoteczny Bank (...) S.A., którego wierzytelność w kategorii 5 tytułem hipoteki umownej kaucyjnej wraz z odsetkami na dzień 11 kwietnia 2014 r. wynosi 691.448,58 zł.

Tytułem zaspokojenia należności znajdujących się w kategorii 5 przyznano Bankowi (...) S.A. kwotę 57.061,58 zł

W toku prowadzonych postępowań stosownie do art. 1035 k.p.c. sporządził wobec spraw egzekucyjnych z wniosku wierzycieli M. P., Spółdzielni Mieszkaniowej (...), A. P., Wspólnoty Mieszkaniowej Osiedle (...) oraz przy uwzględnieniu wierzyciela hipotecznego Bank (...) S.A. z siedzibą we W. następujący projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości:

1.  uznał, że podziałowi podlega kwota 235.657,29 zł uiszczona przez K. B. odpowiadająca sprzedaży licytacyjnej lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość składającego się z 2 pokoi, kuchni, łazienki z wc oraz przedpokoju, mieszkanie z balkonem, na parterze budynku o łącznej powierzchni 55,45 m ² wraz z pomieszczeniem przynależnym o pow. 5,76 m ² oraz ogr4ódkiem o pow. 35,65 m ² wraz z udziałem (...) części w prawie własności działek nr (...) (KW (...)) oraz częścią wspólnych budynku i innych urządzeń, które nie służą wyłącznie właścicielom poszczególnych lokali należącego do dłużnika M. F. położonego: (...)-(...) Ł., ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...)

2.  ustalił, że w planie podziału uczestniczyli:

a)  Komornik Sadowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi A. R., któremu przysługują niezapłacone koszty postępowania egzekucyjnego;

b)  M. P. będąca wierzycielem egzekucyjnym w sprawie KMP 10/13, któremu przysługują należności w kwocie 10.877,65 zł tytułem należności występujących w kategorii 2-ej;

c)  Centrum Świadczeń Socjalnych w sprawie KMP 10/13, któremu przysługuje wierzytelność w kwocie 8.520,87 zł;

d)  wierzyciel egzekwujący A. P., którego wierzytelność w sprawie KM 199/14 w kategorii 9-tej wynosi 120 zł;

e)  wierzyciel egzekwujący SM (...), którego wierzytelność w sprawie KM 21/15 wynosi:

- w 1 kategorii 86,30 zł tytułem poniesionych wydatków w toku egzekucji;

- w 1 kategorii 300,00 zł tytułem kosztów zastępstwa radcy prawnego w egzekucji

- w 9 kategorii 2.354,59 zł

f)  wierzyciel egzekwujący M. P., którego wierzytelność w sprawie KW 612/12 wynosi w 9 kategorii 40,00 zł;

g)  wierzyciel egzekwujący Wspólnota Mieszkaniowa Osiedle (...), którego wierzytelność w sprawie KM 720/14 wynosi:

- w 1 kategorii 99,04 zł tytułem poniesionych wydatków w toku egzekucji;

- w 1 kategorii 600 zł tytułem kosztów zastępstwa radcy prawnego w egzekucji;

- w 9 kategorii 8.560,34 zł

h)  wierzyciel egzekwujący SM (...), którego wierzytelność w sprawie KM 1281/13 wynosi:

- w 1 kategorii 17,10 zł tytułem poniesionych wydatków w toku egzekucji;

- w 9 kategorii 6.214,44 zł

i)  wierzyciel hipoteczny Bank (...) S.A., którego wierzytelność w kategorii 5 tytułem hipoteki umownej wynosi 349.500,00 zł.

Tytułem zaspokojenia należności znajdujących się w kategorii 5 przyznano Bankowi (...) S.A. kwotę 202.042,24 zł

(wniosek egzekucyjny k. 217-219,dokumenty z akt egzekucyjnych k. 220-223, projekt planu podziału w sprawie Kmp 10/13 k. 23-25, 225-227)

Postanowieniem z 26 maja 2014 r. został zatwierdzony projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...).

(postanowienie II 1 Co 8584/13 k. 228)

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2015 r. został zatwierdzony w całości projekt podziału kwoty uzyskanej z egzekucji z nieruchomości – prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w Ł. w budynku przy ul. (...), o powierzchni 61,3 m ² wraz z pomieszczeniami przynależnymi, wraz z udziałem w wysokości (...) w nieruchomości wspólnej, na której posadowiony jest lokal, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta nr (...), sporządzony w dniu 28 września 2015 r.

(postanowienie II 1 Co 5638/14 k. 279-277)

Pismem z 26 marca 2015 r. powód do pozwanego skierował wypowiedzenie umowy. Powodowi nie udało się doręczyć tego wypowiedzenia pozwanemu.

(wypowiedzenie umowy k. 44)

W dniu 22 lutego 2016 r. dokonano końcowy spis inwentarza majątku spadkowego po zmarłej K. F. (1).

(protokół końcowy spisu inwentarza k. 27-29)

Pozwem z 2 maja 2017 r. powód Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 57.061,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1.08.2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania to jest kosztów wpisu w kwocie 2.854 zł, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego 17 zł.

W dniu 26 października 2017 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny wyrokiem w sprawie II C 354/17 zasądził od M. F. na rzecz Banku (...) S.A. we W. kwotę 57.061,58 zł wraz z odsetkami od tej kwoty zgromadzonymi na rachunku depozytowym po realizacji planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...), sporządzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. R. w sprawie Kmp 10/13, zatwierdzonego w sprawie o sygn. akt II 1 Co 8584/13 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. W pozostałej części powództwo oddalił.

Roszczenie powoda zasądzone tym wyrokiem wynikało z umowy kredytu obrotowego nr (...) na kwotę 150.000 zł aneksowanej kilkakrotnie. Aneksem numer (...) z dnia 10 czerwca 2011 r. kwota kredytu została określona na 500.000 zł, czas trwania umowy do dnia 29 kwietnia 2012 r., data ostatecznej spłaty kredytu na 30 kwietnia 2012 r., a nadto strony ustaliły zabezpieczenie hipoteką kaucyjną do kwoty 750.000,00 zł.

(pozew k. 203-205, wyrok wraz z uzasadnieniem k. 190-197, 203-213, wyrok k. 243)

Pismem z dnia 18 grudnia 2017 r. powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, w którym poinformował, że zadłużenie wynikające z umowy o kredyt hipoteczny z dnia 9.08.2011 r. oraz o kredyt z dnia 23.09.2010 r. zostało przekazane do obsługi Kancelarii (...). K. Sp. k. Wezwanie to nie zostało doręczone pozwanemu.

(wezwanie do zapłaty k. 7,18 (...) k. 9, 17)

W dniu 6 grudnia 2017 r. Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. na podstawie dwóch ksiąg rachunkowych stwierdził istnienie zobowiązania o charakterze pieniężnym M. F. na rzecz Banku (...) S.A. z siedzibą we W. z tytułu umowy kredytu na cele mieszkaniowe (...) nr (...) z dnia 9.08.2011 r. Wysokość zobowiązania na dzień 6.12.2017 r. wynosi: należność główna w kwocie 251.212,48 zł, na którą składają się kapitał w kwocie 206.806,53 zł oraz odsetki z tytułu opóźnienia w kwocie 44.356,95 zł oraz kwota kosztów wezwań i upomnień 49 zł. Bank (...) S.A. nalicza odsetki od kwoty kapitału 206.806,53 zł od dnia 7.12.2017 r. w wysokości czterokrotności stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP nie więcej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie.

(wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 11)

W dniu 7 września 2018 r. powód zmienił nazwę z Bank (...) S.A. na (...) Bank (...) S.A. oraz siedzibę z ul. (...), (...)-(...) W. na al. (...) II 17, (...)-(...) W..

(KRS k. 152-179)

Pozwany M. F. ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Z tego tytułu pobiera zasiłek stały w kwocie 604,00 zł miesięcznie.

(decyzja k. 121, 122, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 123-124, 125-126)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w całości w oparciu o złożone do akt sprawy dokumenty, które wzajemnie ze sobą korelowały, tworząc spójną, logiczną całość. Mając na względzie rządzącą procesem cywilnym zasadę kontradyktoryjności postępowania, mając na uwadze fakt, że strony reprezentowane były przez profesjonalnych pełnomocników i nie znajdując podstaw do przeprowadzenia dowodów z urzędu, Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wyżej wskazanych dowodów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo wniesione w niniejszej sprawie przez S. Bank (...) z siedzibą w W. (dotychczas Bank (...) S.A.) co do zasady zasługuje na uwzględnienie. W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, iż pozwany M. F. jest spadkobiercą K. F. (1) i ponosi wobec powoda odpowiedzialność rzeczową, należy również podkreślić, że zgodnie z postanowieniem z dnia 9 stycznia 2013 r. spadek na podstawie ustawy pozwany nabył z dobrodziejstwem inwentarza. Nie budzi też wątpliwości, że spadkodawca – K. F. (1) zawarła umowę kredytu na cele mieszkaniowe (...) Nr (...) oraz że prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu, odsetek, a także innych związanych z kredytem należności stanowiła hipoteka umowna do oznaczonej sumy 349.500,00 zł ustanowiona na lokalu mieszkalnym nr (...) położonym w Ł., ul. (...).

Zgodnie z art. 65 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej: u.k.h) (Dz.U.2017.1007 ze zm.) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Hipoteka jest więc ograniczonym prawem rzeczowym, które służy zabezpieczeniu skonkretyzowanej wierzytelności. Umożliwia wierzycielowi dochodzenie zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją jest własnością. Zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 u.k.h., hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, do oznaczonej sumy pieniężnej. Stosownie zaś do art. 69 u.k.h., hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

W niniejszej sprawie zasadnym wydaje się w pierwszej kolejności omówienie zarzutu przedawnienia roszczenia względem pozwanego. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej, za wyjątkiem przedawnionych roszczeń o świadczenia uboczne (art. 77 u.k.w.h.). W tej sytuacji należy wskazać, że nie ma podstaw do uwzględnienia podniesionego przez pozwanego M. F. zarzutu przedawnienia. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką odnosi skutki wyłącznie w sferze obligacyjnej. Nie uniemożliwia natomiast wierzycielowi hipotecznemu zaspokojenia się z nieruchomości, a w rezultacie właścicielowi nieruchomości obciążonej nie przysługuje zarzut przedawnienia, bez względu na to, czy jest też dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym. Odpowiedzialność rzeczowa jest wyłączna, dłużnik osobisty może bowiem obronić się zarzutem przedawnienia, jeżeli nie jest jednocześnie dłużnikiem rzeczowym (art. 117 k.c.).

W niniejszej sprawie umowa kredytu i hipoteki kreowały roszczenia dochodzone przez powoda od pozwanego, niezależnie od tego, że powoda i pozwanego nie łączył nigdy żaden stosunek obligacyjny (umowa), bowiem zobowiązanie pozwanego wynikało z faktu dziedziczenia, a nie z faktu zawarcia z umowy z powodem.

Podstawowym uprawnieniem wierzyciela z tytułu hipoteki jest prawo dochodzenia zaspokojenia z obciążonej nieruchomości, a podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości, także gdy nie jest on dłużnikiem osobistym z tytułu zabezpieczonej wierzytelności. Wedle ugruntowanego stanowiska judykatury powództwo wierzyciela hipotecznego przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości jest powództwem o zasądzenie świadczenia pieniężnego zarówno w przypadku, gdy jest on dłużnikiem osobistym, jak i wtedy, gdy odpowiada tylko rzeczowo. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z nieruchomości następuje co do zasady według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym (art. 75 u.k.h). Obligatoryjność zaspokojenia roszczenia wierzyciela hipotecznego w oparciu o treść przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym wymusza zatem uzyskanie przez wierzyciela tytułu wykonawczego, jako taki jedynie tytuł jest podstawą każdej egzekucji (wyrok SN z dnia 25.08/2004 r. w sprawie IV CK 606/03).

Z kolei zgodnie z art. 1000 k.p.c. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wygasają wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości. Na miejsce tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności wraz z planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji jest tytułem do wykreślenia w księdze wieczystej wszelkich praw, które według planu podziału wygasły, na podstawie samego postanowienia o przysądzeniu własności wykreśla się też wszystkie hipoteki obciążające nieruchomość (art. 1003 k.p.c.). Natomiast jeżeli wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym, należność przypadającą wierzycielowi hipotecznemu pozostawia się na rachunku depozytowym Ministra Finansów (art. 1036 §2 k.p.c.).

W niniejszej sprawie w związku ze sprzedażą w toku postępowania egzekucyjnego nieruchomości – prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w Ł. w budynku przy ul. (...), o powierzchni 61,3 m2 wraz z pomieszczeniami przynależnymi, wraz z udziałem w wysokości (...) w nieruchomości wspólnej, na której posadowiony jest lokal, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta nr (...), na której ustanowiono hipotekę celem zabezpieczenia kredytu K. F. (1), powodowi przysługuje roszczenie o zaspokojenie swojej wierzytelności z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości. Jednocześnie kwotę tę w związku z faktem nieposiadania przez powoda tytułu wykonawczego wobec M. F., kwotę uzyskaną z egzekucji z przedmiotowej nieruchomości pozostawiono na rachunku depozytowym Ministra Finansów.

W ocenie Sądu nie budzi również wątpliwości kwota dochodzona przez powoda. Sąd określając wartość zadłużenia pozwanego oparł się na przedstawionym przez powoda wyciągu z ksiąg banku, a także na harmonogramie spłat kredytu przedstawionym przez powodowy bank. Należy przede wszystkim zauważyć, że w myśl przepisu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe ( Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 655) księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Powyższy przepis z dniem 5 kwietnia 2011 r. w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, został uznany za niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 r. – sygn. P 7/09 (Dz.U. z 2011, Nr 72, poz. 388). W powołanym wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził „zgodnie z regulacją art. 244 § 1 k.p.c. szczególną moc dowodową mają tylko dokumenty urzędowe, a więc sporządzone przez organy władzy publicznej oraz inne organy państwowe. Jednoznacznym zamiarem ustawodawcy jest powiązanie na gruncie postępowania cywilnego mocy prawnej dokumentu urzędowego ze sferą władztwa państwowego i realizacji zadań publicznych. Oceniając z tego punktu widzenia charakter banków, należy stwierdzić, że są to osoby prawne uprawnione do wykonywania czynności bankowych (art. 2 prawa bankowego). Definicja legalna czynności bankowych, zawarta w art. 5 prawa bankowego, jednoznacznie wskazuje, że czynności te nie stanowią zadań publicznych. Wykonywane przez banki czynności nie mieszczą się w sferze wykonywania władzy publicznej, a przymiot instytucji zaufania publicznego ma w ich wypadku, jak wskazano w pkt 2.2, wymiar pozaprawny, a zatem w żaden sposób nie może mieć przełożenia na sferę czysto jurydyczną, jaką jest postępowanie sądowe. W takiej sytuacji Trybunał Konstytucyjny nie znalazł racjonalnego uzasadnienia nadania wyciągom z ksiąg rachunkowych banków mocy dowodowej dokumentów urzędowych. Konsekwencją art. 95 ust. 1 prawa bankowego jest uzyskanie przez jedną ze stron stosunku prawnego o charakterze cywilnym, do których należą czynności bankowe, uprzywilejowanej pozycji w ewentualnym sporze sądowym”. Należy stwierdzić, że faktycznie wystawiony przeciwko pozwanemu wyciąg z ksiąg banku wprawdzie obecnie nie ma mocy dokumentu urzędowego w postępowaniu cywilnym, ale jednocześnie wskazać należy, że jest on dokumentem prywatnym, do którego znajduje zastosowanie art. 245 k.p.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 13.12.2013 r., III CSK 66/13, art. 245 k.p.c. zawiera domniemanie, które powinien uwzględnić sąd, iż osoba, która złożyła podpis na dokumencie złożyła zawarte w nim oświadczenie. Do domniemania tego stosuje się art. 234 k.p.c., według którego domniemania ustanowione przez prawo wiążą sąd, dopóki nie zostaną obalone. W zakresie nie objętym domniemaniem z art. 245 k.p.c., moc dowodowa dokumentu prywatnego podlega ocenie przez sąd zgodnie z regułami zawartymi w art. 233 § 1 k.p.c., tak jak każdego innego dowodu. Podobnie, jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia czy dowód ten ze względu na okoliczności sprawy zasługuje na wiarę, czy też nie. Biorąc pod uwagę, że pozwany zarzut nieudowodnienia wysokości roszczenia sformułował bardzo ogólnie, nie przedstawiając jednocześnie żadnych konkretnych zarzutów odnośnie wysokości zadłużenia, Sąd uznał przedstawione przez powoda dokumenty w postaci umowy kredytowej, wyciągu z ksiąg bankowych i historii rachunku kredytu, za wystarczające i w pełni wiarygodne dowody na okoliczność wysokości roszczenia powoda. Nie zostało wykazane, iż pozwany (bądź jego poprzedniczka prawna) spłacali swoje zobowiązanie w całości lub innej części, zarówno w odniesieniu do kapitału, jak i do odsetek. W tym zakresie nie została podjęta przez pozwanego żadna inicjatywa dowodowa. W tych okolicznościach, mając na uwadze treści powołanego wyciągu z ksiąg bankowych, jak również złożoną do akt sprawy umowę kredytu oraz inne wskazane dokumenty, nie wystąpiły przesłanki do zanegowania zasadności powództwa jedynie w oparciu o gołosłowne twierdzenia strony przeciwnej. Zdaniem Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił na pozytywne zweryfikowanie okoliczności podnoszonych w pozwie. Powód wykazał źródło zobowiązania pozwanego, jego istnienie oraz wysokość. Wymieniony wyciąg, jak również treść umowy kredytu dokumentują sposób, okres i podstawę naliczenia odsetek. Podkreślenia wymaga również, że powód poparł swe żądania również innymi dokumentami (wydruk historii uznań rachunku kredytowego, wydruk szczegółowy historii rachunku kredytowego).

Powód podniósł też zarzut powagi rzeczy osądzonej z uwagi na prawomocne zakończenie postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny, sygn. akt II C 354/17. Zarzut ten jednak nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż jak wynika z załączonego do akt sprawy wyroku we wskazanej sprawie wraz z uzasadnieniem roszczenie powoda we wskazanej sprawie dotyczyło kredytu obrotowego zaciągniętego w powodowym banku przez K. F. (1) i zabezpieczonego na zupełnie innej nieruchomości należącej do K. F. (1), dlatego też zarzut ten należy uznać za całkowicie chybiony.

Zgodnie z art. 319 k.p.c. jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. Z kolei w myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Jak wynika natomiast z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2019 r. w sprawie III CZP 66/18 dłużnik odpowiadający rzeczowo, który mimo wezwania nie płaci długu zabezpieczonego hipoteką, popada w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Co do ubezpieczenia kredytu, to jak wynika z umowy kredytowej kredyt ten nie był objęty żadnym ubezpieczeniem, tym samym Sąd nie mógł nawet się odnieść do gołosłownych twierdzeń pozwanego w zakresie ubezpieczenia kredytu.

Poza kognicją Sądu pozostaje pełnomocnictwo udzielone A. P. przez pozwanego, bowiem w żadnym dokumencie, który stanowił podstawę orzeczenia w niniejszej sprawie pełnomocnik pozwanego nie występowała, nie podpisywała również żadnych dokumentów, które stanowiły dowód w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego M. F. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 251.212,48 zł wraz z odsetkami od kwoty 202.042,24 zł zgromadzonej na rachunku depozytowym Ministra Finansów po realizacji planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości lokalowej, dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta nr (...), sporządzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. R. w sprawie Kmp 10/13, zatwierdzonego postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 23 listopada 2015 r. w sprawie o sygnaturze akt II 1 Co 5638/14. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił. (punkt 1 wyroku)

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 §1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Mając na uwadze, że na koszty powoda złożyła się opłata od pozwu w kwocie 12.561 zł, koszty pełnomocnika ustalone na podstawie §2 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w kwocie 5.400 zł oraz opłaty za pełnomocnictwo w kwocie 17 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17.978 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. (punkt 3 wyroku)

W przedmiotowej sprawie powód M. F. korzystał z pomocy prawnej adwokata ustanowionego z urzędu, którą to pomoc świadczył adwokat K. M.. W związku z tym, że koszty pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu nie zostały uiszczone w żadnej części, Sąd przyznał - na podstawie § 8 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu - adw. K. M. kwotę 8.856 złotych (kwota 7.200 zł powiększona o 23% podatku VAT) tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi M. F. z urzędu i przyznaną kwotę nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi. (punkt 4 wyroku)