Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I AGa 184/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Robert Jurga

Sędziowie:

SSA Józef Wąsik

SSA Teresa Rak (spr.)

Protokolant:

sekr. sądowy Krzysztof Malinowski

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2020 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w S. (poprzednio (...) ( (...)) Sp. z o.o.) i J. N.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej (...) (...) Sp.
z o.o. w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 18 kwietnia 2019 r. sygn. akt VII GC 21/18

1. oddala apelację;

2. zasądza od strony pozwanej (...) (...) Sp.
z o.o. w S. na rzecz strony powodowej kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Józef Wąsik SSA Robert Jurga SSA Teresa Rak

Sygn. akt I AGa 184/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. w W. w pozwie skierowanym przeciwko (...) Sp. z o.o. w S. (poprzednio (...) ( (...)) Sp. z o.o.) i J. N. wniósł o zwolnienie spod egzekucji przedmiotów: maszyny odlewniczej do granulatu, maszyny odlewniczej do gąsek i wózka widłowego – zajętych u dłużnika J. N. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. w sprawie (...)oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Na uzasadnienie powód podał, że w dniu 18 grudnia 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wO.wszczął, na wniosek wierzyciela – pozwanego (...) Sp. z o.o. w S. egzekucję, w toku której zajął ruchomości na posesji powoda w O., przy ul. (...). Powód uzyskał informację o zajęciu u dłużnika czyli pozwanego J. N. maszyny odlewniczej do granulatu, maszyny odlewniczej do gąsek i wózka widłowego, kto ruchomości stanowią własność powoda. W sierpniu 2017 roku nabył bowiem od dłużnika na podstawie umowy notarialnej organizacyjnie i finansowo wyodrębniony, w ramach przedsiębiorstwa (...), zespół składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa pod nazwą Zakład (...)położony w O., w skład którego wchodziła między innymi maszyna odlewnicza do granulatu. Maszynę odlewniczą do gąsek powód nabył w listopadzie 2014 r. od (...) Sp. z o.o. w N., natomiast wózek widłowy nabył w dniu 29 września 2017 roku od J. N..

Wskazał też powód, że po nabyciu od dłużnika przedsiębiorstwa, w dniu 31 sierpnia 2017 roku zawarł z dłużnikiem na okres do dnia 31 grudnia 2017 roku umowę dzierżawy budynku oraz znajdujących się na jego terenie maszyn, urządzeń i wyposażenia według stanu na dzień zawarcia umowy. Zarówno w chwili zawierania umowy sprzedaży jak i w chwili zajęcia przez Komornika ruchomości powód nie wiedział o roszczeniach pozwanego wobec J. N.. W trakcie dokonywania zajęcia dłużnik nie kwestionował przysługującego powodowi prawa własności zajętych ruchomości.

Na wniosek powoda Sąd postanowieniem z dnia 13 marca 2018 roku zabezpieczył powództwo poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie(...) w zakresie dotyczącym zajętych ruchomości, opisanych w protokole zajęcia z dnia 18 grudnia 2017 r., do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Strona pozwana (...) Sp. z o.o. w S. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zarzuciła, iż powód nie wykazał , że skierowanie egzekucji do maszyn, stanowiących przedmiot zajęcia, narusza jego prawa. Powód wskazał tylko na ogólne nazwy maszyn, nie precyzując ani ich marki, ani modelu, ani numerów ewidencyjnych, ani żadnych innych oznaczeń pozwalających na jednoznaczną identyfikację. Ponadto w dniu dokonania zajęcia maszyn, zakład, w którym się one znajdowały, oznaczony był jako miejsce wykonywania działalności przez dłużnika(...) J. N.. Powód nie wykazał, że wózek widłowy jest tym, który zajął komornik, a maszyna odlewnicza do granulatu, to faktycznie ta maszyna, która jest uwzględniona w wykazie ruchomości pod pozycją (...) Zarzucił też, że nieracjonalne byłoby, by powód tylko jedną maszynę odlewniczą do granulatu zostawił w miejscu prowadzenia przedsiębiorstwa przez dłużnika, a inne przetransportował. Podniósł też, że maszyny zajęte, w trakcie czynności egzekucyjnych, w miejscu prowadzenia przedsiębiorstwa przez dłużnika nie zostały oznaczone w żaden sposób pozwalający na przypisanie ich własności komuś innemu niż dłużnik.

Pismem z dnia 25 stycznia 2019 r. pozwana spółka podniosła zarzut bezskuteczności wobec niej umów zawartych między powodem oraz pozwanym J. N., a mianowicie umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dnia 31 sierpnia 2017 roku ( Re p. (...) i umowy sprzedaży wózka widłowego (...), udokumentowanej fakturą nr (...) z dnia 29 września 2017 roku. Zawarcie tych umów doprowadziło do uszczuplenia majątku dłużnika mającego być przedmiotem skutecznego zajęcia w toku postępowania egzekucyjnego. Zarzuciła też, że powód nabył zorganizowaną część przedsiębiorstwa za cenę niższą niż jej szacowana wartość, zatem w zamian za sprzedane składniki nie wpłynęła ekwiwalentna kwota. Twierdziła strona pozwana, ze wskutek zawarcia umów dłużnik stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, aniżeli był przed dokonaniem czynności. Stan niewypłacalności dłużnika powstał przed zawarciem umów z powodem. Podniósł, że dłużnik pozostawał z powodem w stałych stosunkach gospodarczych i powód miał świadomość, że dłużnik działał z pokrzywdzeniem pozwanej Spółki

Powód zarzucił, że pozwany nie wykazał przesłanek bezskuteczności czynności prawnych i zaprzeczył, by wskutek spornych umów doszło do pokrzywdzenia wierzycieli.

Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2019 r. Sąd Okręgowy w K. zwolnił spod egzekucji zajęte przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. w sprawie (...) (obecnie (...)Zastępcy Komornika przy Sądzie Rejonowym wS.prowadzonej z wniosku wierzyciela (...) Sp. z o.o. w S. przeciwko dłużnikowi J. N., ruchomości zajęte protokołem zajęcia ruchomości z dnia 18 grudnia 2017r. w postaci: maszyny odlewniczej do granulatu, maszyny odlewniczej do ,,gąsek” i wózka widłowego (...), model (...), nr seryjny: (...)- (...)- (...), do 2500kg i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 11.075 zł tytułem kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie wydał Sąd w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Na podstawie umowy nr (...) z dnia 24 października 2014 roku powód nabył od (...) Sp. z o.o. w S. (dawniej w N.) ruchomości, w tym maszynę odlewniczą do gąsek. Sprzedawca wystawił fakturę VAT nr (...) z dnia 18 listopada 2014 r, skorygowaną następnie notą korygującą nr (...) z dnia 21 czerwca 2018 roku poprzez wpisanie prawidłowego nr umowy(...) zamiast omyłkowo wpisanego: (...)Maszynę tę powód w grudniu 2017 r. przetransportował do Zakładu (...)w O. w celu przygotowania się do samodzielnego wykonywania działalności w ramach linii produkcyjnej w Zakładzie.

Na podstawie umowy sprzedaży, sporządzonej w formie aktu notarialnego przed notariuszem P. Ł. w Kancelarii Notarialnej w K., nr Rep. (...) w dniu 31 sierpnia 2017 roku powód nabył od pozwanego J. N. zorganizowaną część przedsiębiorstwa organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w ramach prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej pod firmą (...) w postaci Zakładu(...) położonego w O. na nieruchomości gruntowej, przy ul. (...), nr działki (...), o powierzchni 0.9298 ha, dla której Sąd Rejonowy wO. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW nr (...). Wymieniony Zakład (...) stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych, na które składało się m.in. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej wraz z prawem własności posadowionego na tej nieruchomości budynku. W dniu 13 grudnia 2017 roku powód został wpisany do Księgi Wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w O.V Wydział Ksiąg Wieczystych jako użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej oraz właściciel budynku. W skład nabytego przez powoda Zakładu(...)wchodziły maszyny, urządzenia i wyposażenie budynku wyliczone w załączniku do umowy. W punkcie(...)wykazu ruchomości, objętych tą umową kupna- sprzedaży, znalazła się maszyna odlewnicza do granulatu.

W dniu 31 sierpnia 2017 r. powód i pozwany J. N. zawarli na czas oznaczony do 31 grudnia 2017 r. umowę dzierżawy budynku oraz znajdujących się na jego terenie maszyn, urządzeń i wyposażenia, według stanu z dnia zawarcia umowy dzierżawy. Celem było umożliwienie pozwanemu zakończenie realizacji przyjętych zamówień. W czasie obowiązywania tej umowy pozwany korzystał z ruchomości będących własnością powoda, które znajdowały się na terenie budynku, w tym z w/w maszyny odlewniczej do granulatu.

Ustalił nadto Sąd, że w dniu 29 września 2017 r. powód nabył od pozwanego J. N. wózek widłowy (...) (...). W dniu 29 września 2019 ???? chyba 2017 pozwany wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 39.360 zł. Zakupiony wózek widłowy powód pozostawił w Zakładzie (...)

W dniu 18 grudnia 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w O. D. B. w toku postępowania egzekucyjnego, prowadzonego w sprawie(...) (obecnie (...)z wniosku wierzyciela- pozwanego (...) Sp. z o.o. z dnia 15 grudnia 2017 roku przeciwko dłużnikowi- pozwanemu J. N. na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 27 października 2017 roku w sprawie(...) Sądu Rejonowego w T. V Wydziału Gospodarczego, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 4 grudnia 2017 roku oraz nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 27 października 2017 roku w sprawie (...) Sądu Rejonowego w T. V Wydziału Gospodarczego, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 4 grudnia 2017 roku, dokonała zajęcia w budynku Zakładu(...)zlokalizowanego pod adresem ul (...),(...)ruchomości, tj. maszyny odlewniczej do granulatu, maszyny odlewniczej do gąsek oraz wózka widłowego (...) (...), stanowiących własność powoda. W trakcie tej czynności pozwany J. N. wskazał, ze właścicielem zajętych ruchomości jest powód. W protokole zajęcia nie wskazano nr identyfikacyjnych, modeli czy marek zajętych maszyn. Na dzień zajęcia przez Komornika tych ruchomości proces „rebrandingu" Zakładu (...)nie został jeszcze przez powoda zakończony. Po zajęciu ruchomości powód podjął działania w celu oznaczenia Zakładu swoim logo. Dodatkowe miejsce prowadzenia przez powoda działalności gospodarczej w O. pod adresem ul. (...),(...) nie stanowi Oddziału Spółki.

W dniu 20 grudnia 2017 roku pozwany J. N. został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem ul (...),(...)stanowiący dotychczas adres dodatkowego stałego- miejsca wykonywania działalności gospodarczej przez pozwanego.

W dniu 20 grudnia 2017 r. powód wezwał pozwaną spółkę do zwolnienia spod egzekucji zajętych ruchomości, wezwanie okazało się bezskuteczne.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powództwo jest uzasadnione.

Podkreślił Sąd, że niesporne między stronami było, że w drodze egzekucji doszło do zajęcia maszyny odlewniczej do granulatu, maszyny odlewniczej do gąsek i wózka widłowego, będących we władaniu dłużnika. Poza sporem było także, że powód dochował określonego w art. 841 § 3 k.p.c. miesięcznego terminu do wytoczenia powództwa.

Sporne było natomiast, czy na skutek czynności egzekucyjnych naruszone zostały prawa powoda, pozwany będący wierzycielem kwestionował bowiem, by powód był właścicielem zajętych rzeczy.

Powód jako podstawę prawną swojego roszczenia wskazywał przepis art. 841 kpc.

Wskazał Sąd, że w postępowaniu egzekucyjnym może dojść do sytuacji kiedy czynnościami egzekucyjnymi podjętymi zgodnie z przepisami naruszone zostaną prawa osoby trzeciej. Dla takiej sytuacji przewidziane zostało powództwo ekscydencyjne (interwencyjne). Powództwo z art. 841 k.p.c. z reguły wytaczane jest w razie skierowania egzekucji do rzeczy ruchomej, będącej we władaniu dłużnika, a stanowiącej własność osoby trzeciej. Legitymację do wytoczenia powództwa ma osoba trzecia, a zatem osoba niebędąca stroną właściwego postępowania egzekucyjnego, jak to ma miejsce w niniejszym przypadku.

Należało zatem rozstrzygnąć, czy strona powodowa wykazała, że jej prawa zostały naruszone wskutek skierowania egzekucji do w/w przedmiotów, a co za tym idzie, czy wykazała, że służy jej do tych przedmiotów prawo własności. W ocenie Sądu pierwszej instancji powód wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku dowiedzenia swoich praw do rzeczy. To powód bowiem winien dowieść wystąpienia faktów tworzących jego prawo podmiotowe będące źródłem roszczeń oraz faktów uzasadniających jego odpowiedź na zarzuty pozwanego, natomiast pozwany dowodzi faktów uzasadniających jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda - fakty tamujące oraz niweczące. Ogólną regułę dowodzenia określa przepis art. 6 kc, który stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Dla wykazania nabycia w drodze umów sprzedaży spornych przedmiotów powód przedłożył umowę sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dnia 31 sierpnia 2017 roku Rep.(...) dotyczącą maszyny odlewniczej do granulatu, umowę nr (...) z dnia 24 października 2014 roku oraz fakturę VAT nr (...)- dotyczące maszyny odlewniczej do gąsek oraz fakturę VAT nr (...) i korygującą nr (...)dotyczące wózka widłowego (...) (...). Podkreślił Sąd, że dłużnik J. N. ani w toku czynności zajęcia, ani później, nie kwestionował prawa własności powoda do rzeczy, objętych pozwem, jednak będąc pozwanym, w trakcie procesu, nie uznał powództwa, a przeciwnie wnosił o jego oddalenie, z tym, że nie negował okoliczności faktycznych przytoczonych przez stronę powodową. Prawdziwości przedłożonych przez powoda dokumentów pozwani nie kwestionowali, pozwany wierzyciel podważał natomiast wiarygodność dokumentów prywatnych, jak również wywodził, że na podstawie treści umów i faktur nie można poczynić ustaleń, na jakie powołuje się powód.

Zarzuty te zdaniem Sądu pierwszej instancji były jednak chybione.

Maszyna do granulatu wchodziła w skład nabytego przez powoda, na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego przed notariuszem P. Ł. w Kancelarii Notarialnej w K., ul. (...),(...)za numerem Rep. (...)w dniu 31 sierpnia 2017 roku zorganizowanej części przedsiębiorstwa organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...), Zakładu (...)Została ona wymieniona pod nr (...) wykazu maszyn. Nietrafny jest zarzut pozwanego, że wykaz wskazuje wyłącznie na ,,przekazane” maszyny, gdyż załącznik nr(...)do umowy, stanowiący tenże wykaz, został powielony ze spisu maszyn, urządzeń i wyposażenia przekazanych J. N. w ramach umowy kupna- sprzedaży Od (...)Sp. j. (...) Zakład (...)w upadłości likwidacyjnej.

Maszynę odlewniczą do gąsek powód zakupił na podstawie umowy z dnia 24 października 2017 roku, co zostało udokumentowane fakturą VAT nr (...). Powód przekonująco wyjaśnił błędny wpis numeru umowy. Niezwłocznie zaś po powzięciu przez stronę powodową wiadomości o zaistnieniu tej omyłki, w dniu 21 czerwca 2018 roku została wystawiona nota korygująca do faktury, wskazująca jako treść prawidłową „maszyny używane wg umowy (...) która to nota zaakceptowana została przez (...) Sp. z o.o. w S. (dawniej w N..

Z kolei fakt zakupu wózka widłowego został potwierdzony stosowną fakturą VAT nr (...) oraz a contario załącznikiem do umowy Rep. (...) który nie obejmował tego urządzenia.

Zajęcie przez Komornika maszyn stanowiących własność powoda potwierdził też świadek M. N., który zeznał, że w czasie czynności egzekucyjnych ,,wszystkie maszyny i całe przedsiębiorstwo były już własnością powoda”. Wskazał też, że maszynę do granulatu dłużnik miał kilkanaście lat i nie było na niej żadnych oznaczeń, a maszynę go gąsek przywiózł powód po wrześniu 2017 r. w celu organizowania przyszłej produkcji, zaś wózek widłowy, odkupiony od firmy (...), cały czas znajdował się w hali. Takie twierdzenia korelują z zeznaniami świadków K. N. i Ł. K., oraz G. K.. Zeznania tych świadków uznał Sąd Okręgowy za przekonujące.

Ponadto o tym, że sporne rzeczy zostały opisane w umowach i na fakturach w jedynie możliwy sposób świadczy fakt, że w protokole zajęcia, sporządzonym przez Komornika, również nie zostały wskazane nr identyfikacyjne, czy marki zajętych maszyn.

Stanowiska pozwanego nie potwierdziły natomiast zeznania świadka B. C.. Także relacje świadka D. B.- Komornika Sądowego nie okazały się wystarczające do stwierdzenia trafności zarzutów pozwanego. Mimo, że świadek podała, iż pracownicy dłużnika wskazali jej ruchomości stanowiące jego własność, to jednak równocześnie przyznała, że powoływali się oni na sprzedaż części przedsiębiorstwa, a syn dłużnika okazał jej przedmiotowy akt notarialny, a nadto wskazywał na zmianę właściciela rzeczy. Świadek przyznała też, że w związku z niejasną sytuacją wskazała synowi J. N., że może do protokołu zgłosić Spółkę (...) jako podmiot, który może sobie rościć prawa do tych ruchomości. Świadek uczyniła stosowną adnotację w protokole zajęcia ruchomości.

Należy więc uznać, że skoro Komornik nie ustalał szczegółowo spornej kwestii, a spisany protokół zawierał wszelkie wymagane dane, to właśnie w niniejszym postępowaniu kwestia ta podlega wyjaśnieniu. Za przekonujące uznał Sąd także twierdzenia powoda, potwierdzone zeznaniami świadków odnośnie przyczyn znajdowania się ruchomości na terenie Zakładu w trakcie zajęcia.

Odnosząc się z kolei do zarzutu bezskuteczności wobec pozwanego dwóch umów sprzedaży, Sąd Okręgowy stwierdził, że zarzut ten jest spóźniony, skoro pozwany wskazywał, że potrzeba podniesienia zarzutu powstała na rozprawie w dniu 7 stycznia 2019 roku w związku z przeprowadzonymi wówczas dowodami z zeznań świadków, a zwłaszcza G. K., tymczasem zgłosił go dopiero w piśmie procesowym z dnia 25 stycznia 2019 roku. Powód nie może podejmować negatywnych konsekwencji procesowych braku podejmowania przez pozwanego, reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika, czynności procesowych we właściwym czasie.

Odniósł się jednak Sąd do tego zarzutu i uznał go za nieuzasadniony.

Powołując przepis art. 527 § 1 i 2 k.c wskazał Sąd na przesłanki warunkujące uznanie czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, a to dokonanie czynności z pokrzywdzeniem wierzyciela, uzyskanie korzyści przez osobę trzecią dokonującą czynności z dłużnikiem, działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli i wiedzę osoby trzeciej o tym, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Wskazał też, że czynność jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, gdy zdaje sobie sprawę, uświadamia sobie, że wskutek dokonania czynności prawnej może spowodować niemożność zaspokojenia się wierzycieli z jego majątku. Pokrzywdzenie wierzycieli nie musi być zatem zamiarem dłużnika. Wystarcza przewidywanie pokrzywdzenia jako ewentualność, świadomość dłużnika, że czynność prawna przez niego dokonana może spowodować dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia się.

Zwrócił Sąd uwagę, że pozwany nie zakwestionował ekwiwalentności świadczeń w przypadku umowy kupna- sprzedaży wózka widłowego, a co za tym idzie nie wykazał tej okoliczności. Odnośnie maszyny odlewniczej sprzedanej w ramach zorganizowanej części przedsiębiorstwa dłużnika, udowodnienie braku ekwiwalentności świadczeń, tak jak zaistnienia wszystkich (obiektywnych i subiektywnych) przesłanek skargi pauliańskiej (art. 527 k.c.), zgodnie z art. 6 k.c. spoczywało na pozwanym, zgłaszającym zarzut bezskuteczności czynności. Winien pozwany wykazać związek funkcjonalny między nielojalną czynnością prawną dłużnika a stanem jego majątku w postaci pojawienia się niewypłacalności lub powiększenia się tej niewypłacalności. Pozwany nie przedstawił dowodu na to jaka jest rzeczywista wartość tejże zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zwrócił Sąd uwagę, że zgodnie z ugruntowanym poglądem pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia, a wiążąca się z pokrzywdzeniem niewypłacalność dłużnika musi istnieć zarówno w chwili wystąpienia ze skargą pauliańską, jak i w chwili orzekania przez Sąd o zawartym w niej żądaniu uznania czynności prawnej za bezskuteczną. Pozwany natomiast nie wykazał jak kształtowała się wartość Zakładu Odlewni w dacie sprzedaży, ani w chwili zgłoszenia zarzutu ze skargi i to ta rzeczywista, gdyż nie chodzi tu o wartość oszacowania z ogłoszenia syndyka, jak wywodził pozwany. Pominął też pozwany, że sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez syndyka w toku postępowania upadłościowego ma skutek sprzedaży egzekucyjnej, nabycie przez powoda Zakładu wiązało się z odpowiedzialnością za długi hipoteczne. Pozwany na okoliczność rozbieżności wartości nie zgłosił dowodu z opinii biegłego. Przy ustalaniu pokrzywdzenia istotne jest natomiast zawsze zbadanie, czy w przypadku niedokonania konkretnej czynności wierzyciel faktycznie zostałby zaspokojony. Nie mógł Sąd pominąć faktu obciążenia hipotecznego nieruchomości na ok. 2,7 mln zł, co zdecydowanie obniża wartość rynkową Zakładu. Istnienie przesłanki pokrzywdzenia wierzycieli zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym przez Sad Najwyższy musi być oceniane z uwzględnieniem stanu pojawiającego się w dacie wystąpienia z powództwem pauliańskim, bądź zarzutem opartym na tej skardze oraz w dacie zamknięcia rozprawy.

Z reguły ocena zaistnienia przesłanki powstania niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia na skutek dokonania zaskarżonej czynności polega na porównaniu substancji majątku dłużnika przed i po dokonaniu czynności, gdyż pokrzywdzenie wierzycieli polega przeważnie na fizycznym pomniejszeniu majątku dłużnika, z którego wierzyciele mogliby uzyskać zaspokojenie. Wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko takiej czynności, która spowodowała, że dłużnik stał się niewypłacalny lub niewypłacalny w większym stopniu niż był przed jej dokonaniem. Warunek ten nie zachodzi, jeśli niezależnie do tego, czy dłużnik dokonałby danej czynności rozporządzającej składnikiem należącym do jego majątku, wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia swojej wierzytelności. Pozwany zaś nie udowodnił, by ten warunek został spełniony.

W ocenie Sądu Okręgowego nie uzasadnił też pozwany podstawy powołania się na domniemanie z art. 527 § 4 k.c., brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, że powód i dłużnik utrzymywali stałe stosunki gospodarcze. Samo lakoniczne określenie wcześniejszej współpracy stron umowy przez świadka G. K., przy braku dowodów na okoliczność tej współpracy nie było wystarczające do przyjęcia, że powód i dłużnik pozostawali w stałych stosunkach gospodarczych.

Wobec nieistnienia przesłanek z art. 527 § 1, 2 i 4 k.c., na podstawie art. 841 k.p.c. Sąd Okręgowy powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., § 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Uwzględnił Sąd, że pozwany J. N. nie kwestionował własności powoda oraz zachodziły diametralne różnice odnośnie udziału w sprawie między pozwanym- dłużnikiem egzekwowanym, a pozwanym- wierzycielem egzekwującym, wskutek stanowiska którego niezbędne było prowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego.

Apelację od wyroku wniosła pozwana (...) Sp. z o.o. w S.. Zaskarżając wyrok w całości, zarzuciła:

- naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nienależytą ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, skutkującą dokonaniem szeregu błędnych ustaleń faktycznych, polegających w szczególności na:

-- przyjęciu, że powód jest właścicielem zajętych maszyn, podczas gdy ze zgromadzonych w sprawie dowodów nie wynika, że Powodowi przysługuje jakiekolwiek prawo do maszyny odlewniczej do gąsek, maszyny odlewniczej do granulatu oraz wózka widłowego zajętych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. D. B. w dniu 18 grudnia 2017 r.,

-- ustaleniu, że maszyna odlewnicza do granulatu wchodziła w skład nabytego przez Powoda przedsiębiorstwa, podczas gdy umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa powołuje się jedynie lakonicznie na maszynę odlewniczą, a z zeznań świadków wynika, że w skład przedsiębiorstwa J. N.wchodziły również inne maszyny odlewnicze,

-- ustaleniu, że maszyna odlewnicza do gąsek została nabyta przez powoda od firmy (...) sp. z o.o. z siedzibą w S., podczas gdy przedłożona przez Powoda umowa nie pozwala na jednoznaczne ustalenie tożsamości nabytych maszyn, a okolicznością sprawy wskazują na liczne niezgodności między treścią dokumentów, a twierdzeniami powoda,

-- stwierdzeniu, że fakt nabycia przez Powoda wózka widłowego został stwierdzony przedłożoną fakturą VAT podczas gdy z jej treści nie wynika tożsamość nabytego urządzenia,

b/ art. 233 § 1 k.p.c. przy ocenie wiarygodności zeznań świadków G. K., K. N., Ł. K. oraz M. N., które Sąd I instancji uznał za spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniające, podczas gdy między zeznaniami występują liczne niezgodności, są one sprzeczne z treścią dokumentów lub ze sobą wewnętrznie, a wiedza świadków K. N. i Ł. K. opiera się informacjach przekazanych im przez

części przedsiębiorstwa, maszyny odlewniczej do gąsek na podstawie umowy z dnia 24 G. K.,

c/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez powierzchowną i wybiórczą ocenę zeznań świadka D. B. – komornika, wskazującej, że podczas czynności komorniczych pracownicy Dłużnika sami wskazali zajęte maszyny jako te nadal należące do J. N.,

d/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez powierzchowną i wybiórczą ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, wyrażającą się w pominięciu rozważenia motywów, jakimi kierowali się powód i dłużnik, zawierając umowę sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz świadomości powoda, że dłużnik, zawierając tę transakcję, działał z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela;

e/ art. art. 207 § 6 oraz art. 217 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie zarzutu bezskuteczności umów zawartych między (...) sp. z o.o. a (...) J. N. podniesionego przez pozwanego ad.1, podczas gdy pozwany ad. 1 nie zgłosił ich w pozwie, odpowiedzi na pozew ani dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy, a uwzględnienie zarzutu nie spowodowałoby zwłoki w rozpoznaniu sprawy.

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

a/ art. 841 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 kc przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że skierowanie egzekucji wobec maszyn narusza prawa powoda, podczas gdy powód nie wykazał, że przysługuje mu prawo własności lub jakiekolwiek inne prawo do zajętych maszyn,

b/ art 841 § 1 k.p.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez pominięcie, że dochodzenie przez Powoda zwolnienia spod egzekucji Maszyn stanowi nadużycie prawa jako sprzeczne ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz zasadami współżycia społecznego,

c/ art. 527 § 1 i 2 kc przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że w wyniku zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa między(...) a J. N. nie doszło do pokrzywdzenia wierzyciela, tj. pozwanego ad. 1, a tym samym brak jest podstaw do uznania powyższej umowy za bezskuteczną wobec SIPP;

d/ art. 527 § 1 i 4 kc przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że powodowi nie było wiadome, że dłużnik, zawierając umowę sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, tj. SIPP.

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł pozwany o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanej spółki od powoda kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, przy pozostawieniu temu Sądowi rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania.

Po rozpoznaniu apelacji Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja strony pozwanej na uwzględnienie nie zasługuje, a podniesione zarzuty nie są uzasadnione.

Zawarte w apelacji zarzuty przede wszystkim koncentrują się na kwestionowaniu oceny dowodów poczynionej przez Sąd pierwszej instancji, co miało doprowadzić do wadliwych ustaleń faktycznych.

Przede wszystkim pozwany nie zgodził się z ustaleniami Sądu Okręgowego, że własność trzech spornych urządzeń przysługuje powodowi na podstawie wskazywanych prze niego umów będących podstawą ich nabycia, a to maszyny odlewniczej do granulatu na podstawie umowy sprzedaży zorganizowanej października 2014 r. zawartej z (...) sp. z o.o. oraz wózka widłowego na podstawie umowy zawartej z dłużnikiem i potwierdzonej fakturą VAT nr (...).

W pierwszej kolejności należy więc odnieść się do zarzutów naruszenia prawa procesowego kwestionujących ocenę dowodów i ustalenia faktyczne, dopiero bowiem prawidłowo ustalony stan faktyczny poprzedzony niewadliwą w rozumieniu art., 233 kpc oceną dowodów może stanowić podstawę do zastosowania prawa materialnego i dokonania oceny prawnej.

Przepis art. 233 kpc statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, wedle której sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają przepisy prawa procesowego, zasady doświadczenia życiowego i reguły logicznego rozumowania. Dlatego też skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 kpc wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest wystarczające natomiast przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak np. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r. II CKN 4/98 – niepublikowane).

Dokonując oceny dowodów zgodnie z regułami zakreślonymi w art. 233 § 1 kpc sąd winien wyprowadzić z zebranego materiału dowodowego logiczne wnioski, musi uwzględnić zasady określone przez prawo procesowe określone w przepisach art. 227 – 234 kpc oraz dominujące poglądy na stosowanie prawa. Dokonując oceny swobodnej sąd wykorzystuje własne przekonania, wiedzę, doświadczenie życiowe, uwzględnia zasady procedury i zasady logiki. Dowody winien sąd oceniać bezstronnie, racjonalnie, wszechstronnie. W odniesieniu do każdego dowodu winien Sąd ocenić jego wiarygodność, odnosząc się także do pozostałego materiału dowodowego. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, które Sąd Apelacyjny w pełni popiera i akceptuje, do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05). Naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. może polegać na tym, iż Sąd z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów przyjął za wiarygodny określony dowód lub też odmówił wiarygodności konkretnemu dowodowi. Strona, która podnosi taki zarzut musi przy tym wykazać, o jaki konkretnie dowód chodzi i na czym polega przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów (wyrok SN z dnia 10 listopada 2005 r., V CK 332/05). Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (wyrok SN z dnia 8 kwietnia 2009 r., II PK 261/08). Strona podnosząca zarzut wadliwej oceny dowodów powinna wykazać, że przy ocenie wiarygodności i mocy dowodowej konkretnego dowodu, na podstawie którego sąd dokonał ustalenia faktycznego, przekroczono granice swobodnej oceny dowodów, a nadto, iż miało to istotny wpływ na wynik sprawy. Nie wystarczające jest zaprezentowanie własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136).

Mając na uwadze powyższe uwagi, Sąd Apelacyjny stwierdza, że podnoszone przez pozwaną zarzuty naruszenia art. 233 § 1 kpc są nieuzasadnione i nie mogą odnieść zamierzonego skutku.

Sąd pierwszej instancji w prawidłowy sposób przeprowadził w sprawie postępowanie dowodowe, a następnie dokonał oceny dowodów zgodnie z regułami wynikającymi z art. 233§ 1 kpc, nie naruszając zasad logiki i doświadczenia życiowego. Należy podkreślić, że Sąd Okręgowy w sposób bardzo szczegółowy odniósł się każdego z przeprowadzonych dowodów, tak dowodów osobowych i w odniesieniu do każdego z nich dokonał szczegółowej wnikliwej analizy na tle innych dowodów. Wskazał też Sąd w odniesieniu do każdego z dowodów, czy uznaje go za wiarygodne źródło do dokonania ustaleń, czy też wiary odmawia i z jakich przyczyn. Ocena dokonana przez Sąd spełnia wszystkie wymogi oceny swobodnej i nie sposób Sądowi zarzucić braku logiki w wyciąganiu wniosków i sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Tylko zaś w takim przypadku Sąd drugiej instancji mógłby dokonać oceny odmiennej. Również uzasadnienie Sądu pierwszej instancji jest jasne, kompletne i wewnętrznie spójne.

Za prawidłowe należy też uznać ustalenia faktyczne dokonane na gruncie zgromadzonego i ocenionego przez Sąd Okręgowy materiału dowodowego. Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia i ocenę dowodów zaprezentowane przez Sąd Okręgowy i uznaje je za własne.

W szczególności prawidłowo Sąd ustalił, że maszyna odlewnicza do granulatu nabyta została przez powoda na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 31 sierpnia 2017 r. umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...). Maszyna wymieniona została w wykazie maszyn pod pozycją (...) Okoliczność, że i ta, ale także inne ruchomości wymienione w wykazie nie zostały określone w sposób bardziej dokładny np. poprzez podanie numerów seryjnych nie może prowadzić do wniosku, że powód nie wykazał swojego prawa własności do rzeczy. Zwrócić trzeba uwagę, że także w protokole zajęcia brak jest bliższego określenia zajętych ruchomości, co uprawnia do stwierdzenia, że po prostu nie było możliwości bliższej identyfikacji przedmiotu czy to z uwagi na jego zużycie czy też wiek. Również z zeznań świadka K. wynika, ze maszyny nie miały żadnych tabliczek, żadnej marki. Okoliczność tę potwierdziła świadek D. B. – czyli dokonujący zajęcia komornik. Ponadto wspomniany wykaz to przecież nie jedyny dowód mający świadczyć o tym, że powód maszynę jako wchodzącą w skład nabywanej części przedsiębiorstwa uzyskał. Przede wszystkim świadczą o tym także zeznania świadków M. N., , K. N., Ł. K., G. K.. Nie ulega wątpliwości, że w trakcie czynności zajęcia maszyn świadkowie informowali komornika, że maszyny stanowią własność powoda, a przynajmniej o tym, że dłużnik przedsiębiorstwo razem z maszynami sprzedał, co słuchana w charakterze świadka komornik D. B. potwierdziła.

Również dłużnik w toku niniejszego procesu, jakkolwiek wnosił o oddalenie powództwa, to nie kwestionował własności powoda w stosunku do maszyny odlewniczej do granulatu, jak i do maszyny odlewniczej do gąsek, a także wózka widłowego.

Z kolei maszynę odlewniczą do gąsek powód nabył od innego podmiotu i przywiózł do nabytego od dłużnika zakładu planując rozpoczęcie produkcji. Maszyna ta nigdy własności dłużnika nie stanowiła. Powód przedłożył umowę i fakturę dokumentującą nabycie maszyny, zaś błąd w fakturze został po jego dostrzeżeniu skorygowany przez wystawcę faktury. Również i w tym przypadku faktura nie jest jedynym dowodem, że powód nabył maszynę i stanowi ona jego własność. Okoliczność tę potwierdzili także świadkowie i nie zaprzeczy ł jej pozwany J. N..

Również nabycie wózka widłowego potwierdzone zostało fakturą, przy czym w tym przypadku określona została marka pojazdu i numer pojazdu.

Okoliczności nabycia poszczególnych maszyn nie budzą więc żadnych wątpliwości tak co do czasu jak i przedmiotu transakcji.

Zwrócić też trzeba uwagę, że pozwany kwestionując ocenę dowodów, która doprowadziła Sąd do ustalenia, że powód jest właścicielem zajętych ruchomości podnosił tylko ogólne zarzuty, że z przedstawionych dowodów prawa własności powoda nie można wywieść, bez konkretnego wskazania, które dowody, w jakim zakresie Sąd ocenił wadliwie i na czym uchybienie Sądu polega. W takiej sytuacji należy uznać, że zgłoszone zarzuty są tylko polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Przekroczenia przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów pozwany nie wykazał. Niewystarczające jest bowiem przedstawienie własnej wersji oceny dowodów i stanu faktycznego, sama polemika z oceną dowodów i ustaleniami faktycznymi nie może zaś odnieść skutku.

W ocenie Sądu powód wykazał więc własność zajętych maszyn i wózka widłowego. Zatem ustalenia Sądu pierwszej instancji w tym zakresie są prawidłowe.

Powód domagał się zwolnienia wymienionych w pozwie ruchomości od egzekucji, powołując się na swoje prawa właścicielskie do zajętych przez komornika rzeczy. Podstawą tak sformułowanego roszczenia jest przepis art. 841 kpc, który stanowi w § 1, że osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. Zatem dla rozstrzygnięcia kwestią podstawową było ustalenie czy zajęcie rzeczy naruszyło prawa powoda, w tym przypadku prawo własności, na które powód się powoływał. Ciężar wykazania uprawnień do zajętych rzeczy obciążał powoda.

Jak już wskazano wyżej powód swoje prawo własności do zajętych maszyn wykazał, zatem posiada czynną legitymację do wystąpienia z powództwem interwencyjnym. Podkreślenia też wymaga, że pozwany dłużnik nigdy, ani w toku postępowania egzekucyjnego, ani w toku niniejszego procesu przysługującego powodowi prawa własności zajętych ruchomości nie kwestionował. Przepis art. 841 § 1 kpc zastosował więc Sąd prawidłowo i zarzut jego naruszenia jest nieuzasadniony.

W odniesieniu do umów nabycia przez powoda maszyny odlewniczej do granulatu i wózka widłowego podnosiła ponadto pozwana spółka zarzut bezskuteczności tych czynności w stosunku do niej jako do wierzyciela dłużnika J. N., powołując jako podstawę przepis art. 527 kpc. Sąd Okręgowy odnosząc się do tego zarzutu uznał go za spóźniony. Jednocześnie jednak ocenił zarzut merytorycznie i uznał, że brak jest podstaw do przyjęcia, że przesłanki skargi pauliańskiej zostały spełnione, a w każdym razie pozwany istnienia tych przesłanek nie wykazał.

Zarzut bezskuteczności czynności pozwany podniósł w piśmie z dnia 25 stycznia 2019 roku, wskazując, że nie zgłosił go w odpowiedzi na pozew i wcześniejszych pismach bez swojej winy, zaś potrzeba powołania się na ten zarzut powstała podczas rozprawy w dniu 7 stycznia 2019 r. po wysłuchaniu świadków. Sąd Apelacyjny nie podziela zarzutu pozwanego, że Sąd pierwszej instancji wadliwie powołał się na spóźnienie zarzutu. Przy czym to spóźnienie nie tyle należy odnieść do daty rozprawy w dniu 7 stycznia 2019 roku, ale do możliwości powołania tego zarzutu nawet już w odpowiedzi na pozew. Z pozwu i przedłożonych dokumentów wynikały już bowiem okoliczności zawarcia kwestionowanych przez pozwanego umów, pozwany natomiast jako wierzyciel znał, a przynajmniej miał możliwość uzyskania informacji o stanie majątkowym dłużnika. Zatem o ile pozwany uznawał, że kwestionowane czynności doprowadziły do pokrzywdzenia wierzyciela nie było przeszkód by taki zarzut podniósł. Zarzut naruszenia art. 207 § 6 kpc i 217 § 2 kpc okazał się więc nieuzasadniony.

Jednakże skoro Sąd Okręgowy ocenił merytorycznie zarzut beskuteczności czynności, a pozwany i w zakresie tej oceny stawia Sądowi zarzuty, należy się do nich odnieść.

Na wstępie zauważa Sąd, że zarzuty naruszenia art. 527 kc odnoszą się w apelacji wyłącznie do umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z pominięciem umowy sprzedaży wózka widłowego. Podkreślenia też wymaga, że ciężar wykazania przesłanek skargi pauliańskiej obciąża stronę, która występuje z takim powództwem, lub składa zarzut bezskuteczności czynności, a więc w niniejszym przypadku pozwaną spółkę. Ponadto powództwo lub zarzut ze skargi pauliańskiej może odnieść skutek tylko wówczas, gdy wszystkie jej przesłanki spełnione zostaną łącznie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego pozwany nie sprostał nałożonemu na niego obowiązkowi udowodnienia przesłanek skargi pauliańskiej, a więc że na skutek czynności dokonanej z dłużnikiem powód odniósł korzyść, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tej świadomości dłużnika wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Podziela Sąd Apelacyjny w tym względzie stanowisko i rozważania Sądu pierwszej instancji. Powód zorganizowaną część przedsiębiorstwa nabył na podstawie umowy sprzedaży. Musiałby zatem pozwany wykazać, że świadczenie powoda w postaci ceny nie stanowiło ekwiwalentu za nabyte przedsiębiorstwo. Pozwany natomiast nie wykazał, by wartość nabytego przedsiębiorstwa w sposób istotny odbiegała na plus od ceny za jaką powód to przedsiębiorstwo nabył. Pozwany natomiast w tym zakresie nie zgłosił nawet wniosku dowodowego, przy czym oczywistym jest, że dla wykazania braku ekwiwalentności świadczeń konieczne byłoby przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego. Nie wykazał więc pozwany by na skutek zawarcia umowy doszło do pokrzywdzenia wierzyciela, skoro w zamian przedsiębiorstwa w majątku dłużnika pozostała odpowiadająca wartości tego składnika majątkowego kwota pieniężna. Nie została też wykazane pozostałe przesłanki. Nie przedstawił pozwany żadnych dowodów na okoliczność, że zawarte umowy sprzedaży, a zwłaszcza sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa spowodowały zwiększenie się stanu niewypłacalności dłużnika. Nie wykazał też, by powód miał wiedzę o zobowiązaniach dłużnika w stosunku do pozwanej spółki. Pozwany co prawda powoływał się na domniemanie z art. 527 § 4 kc, jednakże by domniemanie to mogło znaleźć zastosowanie winien był powód wykazać, że powód pozostaje z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, czego także nie uczynił.

Zatem nawet przyjęcie, że zarzut został zgłoszony we właściwym terminie, nie mogłoby prowadzić do uznania, że umowa sprzedaży przedsiębiorstwa była wobec pozwanej spółki bezskuteczna, a w konsekwencji do oddalenia powództwa z art. 841 kpc.

Na koniec odnieść się należy do zarzutu naruszenia art. 841 § 1 kpc w zw. z art. 5 kc. Zdaniem pozwanego, dochodząc zwolnienia maszyn spod egzekucji powód nadużył swojego prawa podmiotowego, ponieważ żądanie to jest sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa i zasadami współżycia społecznego. Zarzutu tego nie sposób podzielić w stanie faktycznym prawidłowo ustalonym przez Sąd pierwszej instancji. Powód bowiem dochodzi ochrony swojego prawa własności i nie ma żadnych przesłanek, które uzasadniałyby by w jakimkolwiek stopniu egzekucja skierowana przeciwko J. N. odbyła się kosztem majątku powoda. Zarzut ten jest zatem całkowicie nieuzasadniony.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc apelację pozwanej spółki jako nieuzasadniona oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł Sąd na podstawie art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

SSA Józef Wąsik SSA Robert Jurga SSA Teresa Rak