Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 215/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Brodniak

Sędziowie: SA Stanisław Stankiewicz

SA Małgorzata Jankowska (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Pajewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Macieja Jóźwiaka

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2019 r. sprawy

1)  E. Z. oskarżonej z art. 148 § 1 k.k.

2)  W. Z. oskarżonego z art. 239 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora co do oskarżonej E. Z. i obrońców obu oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 10 czerwca 2019 r. sygn. akt III K 357/18

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. i adw. P. Ż. po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odpowiednio oskarżonym: W. Z. i E. Z. z urzędu w postępowaniu odwoławczym i nadto na rzecz adw. P. Ż. tytułem zwrotu kosztów dojazdów z Kancelarii Adwokackiej w S.do Zakładu Karnego w G. kwotę 354,38 (trzysta pięćdziesiąt cztery, 38/100) złotych;

III.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym.

SSA Małgorzata Jankowska SSA Piotr Brodniak SSA Stanisław Stankiewicz

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 215/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 10 czerwca 2019 r. sygnatura akt III K 357/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut w apelacji obrońcy oskarżonej E. Z. - obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w wyniku niezgodnej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizy dowodów, polegającej na przyjęciu, że E. Z. swoim zachowaniem wypełniła znamiona czynu stypizowanego w art. 148 § 1 k.k., w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności wyjaśnienia oskarżonej, wskazują, iż dopuściła się występku stypizowanego w art. 149 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił zakres okoliczności, w świetle których przyjął, że oskarżona nie działała w stanie zaburzonego stanu psychicznego wywołanego przebiegiem porodu. Świadczą o tym następujące okoliczności: oskarżona dobrze zachowała w pamięci przebieg czynu i dokładnie opisała swoje podejmowane kolejno działania, pomimo tego, że miały one miejsce ponad 10 lat temu, opisała swoje odczucia i stany związane ze zbliżającym się porodem, w tym fakt odejścia wód płodowych, następnie wyjście za altanę i przygotowanie wiadra z wodą, urodzenie żywego dziecka, skierowanie do W. Z. prośby o przyniesienie nożyczek, samodzielne odcięcie pępowiny, oczekiwanie kiedy dziecko przestanie się ruszać, umieszczenie dziecka w reklamówkach i udanie się taksówką doS. a tam -wyrzucenie dziecka do śmietnika, następnie zakup alkoholu, powrót do altany, oglądanie telewizji i spożywanie alkoholu w towarzystwie W. Z.. Tego rodzaju okoliczności, opatrzone szeregiem szczegółów, które nadto w znacznej części korespondują z wyjaśnieniami W. Z., zasadnie stały się podstawą ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji. Słusznie tenże sąd nie przyjął wersji przebiegu zdarzenia, wynikającej z zeznań świadków S. Z. i A. W., wskazując logicznie i przekonująco powody takiego postąpienia, w tym okoliczności identyfikowane jako przyczyna rozbieżności pomiędzy wersją wynikającą z wyjaśnień oskarżonych a wersją obojga wskazanych wyżej świadków. Argumentacja z tym związana, zasługiwała na pełną aprobatę. Specyfika wyjaśnień E. Z., a nade wszystko pełna świadomość okoliczności zaistniałych bezpośrednio przed porodem, w jego trakcie, jak i później, w pełni zasadnie stała się podstawą odrzucenia przez Sąd pierwszej instancji możliwości pozostawania przez oskarżoną w stanie znacznego zakłócenia czynności psychicznych, zdeterminowanego przebiegiem porodu. Takie stanowisko znajduje też pełne oparcie w opinii sądowo-psychologiczno-psychiatrycznej, zarówno pisemnej, jak i uzupełniającej ustnej, które ze wszech miar zasadnie zostały uznana za dowód zasługujący na pełne uwzględnienie. Istotę przestępstwa dzieciobójstwa, tj. czynu z art. 149 k.k. celnie oddano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 04.12.2015 r., II AKa 104/15, KZS 2016/1 poz. 34: "Istota uprzywilejowanego zabójstwa tkwi w ścisłym związku przyczynowym między szczególnym stanem psychicznym kobiety rodzącej a jej czynem sprzecznym z naturalnymi uczuciami macierzyńskimi. Poród jest zwykle naturalnym procesem fizjologicznym, który nie wywołuje przeżyć będących podstawą zamachu na dziecko. Inaczej jest w sytuacji przewidzianej w art. 149 k.k., który wymaga stwierdzenia specyficznego, odbiegającego od normy przebiegu porodu lub specyficznej albo odbiegającej od normy wrażliwości kobiety na przebieg porodu. Chodzi o takie czynniki jak skomplikowany charakter porodu, jego długotrwałość i związane z tym cierpienie rodzącej, istotne obrażenia dróg rodnych, nadmiernie traumatyczne przeżycia w sensie cierpienia i bólu, powstające w toku porodu komplikacje, a także wyjątkowy stres fizyczny i psychiczny, ten ostatni, jako ostra reakcja na stres bądź warunki, w jakich odbywał się poród. Brak takich uwarunkowań powoduje, że nie sposób uznać, iż zachowanie oskarżonej było zdominowane przez przeżycia związane z porodem, co sprzeciwia się zakwalifikowaniu go jako występku z art. 149 k.k." Zestawienie wyrażonej tak jasno i celnie, istoty czynu z art. 149 k.k. z nieskomplikowanym, szybkim oraz bezproblemowym przebiegiem porodu w przypadku E. Z., prowadzi do nie budzącego jakichkolwiek wątpliwości wniosku, że Sąd Okręgowy w pełni zasadnie nie przyjął kwalifikacji z art. 149 k.k., uznając zarazem, że oskarżona wyczerpała swoim zachowaniem znamiona zbrodni z art. 148 1 k.k.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że czyn popełniony przez oskarżoną został dokonany w warunkach art. 149 k.k. i wymierzenie oskarżonej kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ocena materiału dowodowego spełniająca kryteria przewidziane w art. 7 k.p.k. i w rezultacie poczynienie ustaleń faktycznych nie budzących zastrzeżeń i nie podważonych argumentacją przedstawioną przez obrońcę oskarżonej w apelacji, przekonują o trafności i zasadności oceny prawnej zachowania oskarżonej; stanowisko sądu pierwszej instancji w zakresie ustalonego przebiegu zdarzenia, wsparte specjalistyczną oceną stanu psychicznego i emocjonalnego oskarżonej, zarówno w czasie czynu, jak też przed i po jego zaistnieniu, zasługiwało na pełną aprobatę i zarazem w sposób zdecydowany przeczyło istnieniu podstaw do zastosowania wobec oskarżonej regulacji z art. 149 k.k., a co za tym idzie - przesądzało o bezzasadności wniosku apelującego o zmianę w tym kierunku zaskarżonego wyroku

3.2.

Kolejny zarzut podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonej E. Z. - rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonej kary pozbawienia wolności (w oryginalnym brzmieniu apelacji: "kary ograniczenia wolności"), wyrażająca się w wymierzeniu kary z pominięciem zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary, a w szczególności w nadaniu zbyt nikłego znaczenia przy wymiarze kary, przyznaniu się oskarżonej do zarzucanego jej czynu i złożenia szerokich, szczegółowych wyjaśnień w przedmiotowej sprawie, które stanowiły jedyną podstawę do zrekonstruowania stanu faktycznego, jak i umożliwiały uznanie winy i sprawstwa oskarżonej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew zastrzeżeniom obrońcy, Sąd Okręgowy uwzględnił przy wymiarze kary dyrektywy wynikające z art. 53 k.k., czyniąc to z odpowiednim wyważeniem okoliczności charakteryzujących czyn oraz sylwetkę oskarżonej. Argumentacja z tym związana, zasługiwała na aprobatę. Nie ma racji apelujący, że pominięte zostały lub niedostatecznie uwzględnione, takie kwestie jak przyznanie się oskarżonej oraz złożenie obszernych wyjaśnień, które stały się podstawą ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie, a bez których odtworzenie tych odległych czasowo faktów, byłoby praktycznie niemożliwe, a w każdym razie wydatnie utrudnione. Sąd pierwszej instancji poświęcił na str. 5 uzasadnienia dostateczną uwagę tej kwestii, a zaznaczyć też trzeba, że znalazło to swoje należyte odzwierciedlenie w wymiarze orzeczonej kary, albowiem gdy zważy się na postać zamiaru - zamiar bezpośredni, stopień winy - znaczny, wysoki stopień szkodliwości społecznej, sposób życia oskarżonej, zachowanie po popełnieniu przestępstwa, jak też motywację, która nie usprawiedliwia poczynań oskarżonej - to okazuje się, że orzeczenie kary w wymiarze 15 lat pozbawienia wolności, w żadnym razie nie może być poczytane za nadmiernie surowe potraktowanie oskarżonej, w szczególności zaś nie uzasadnia twierdzenia, że tak ukształtowana kara przekracza stopień winy.

Wniosek

Wymierzenie oskarżonej E. Z. kary pozbawienia wolności na podstawie art. 149 k.k. w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak uzasadnionych podstaw do zakwalifikowania zachowania E. Z. jako czynu z art. 149 k.k., przesądził o braku podstaw do wymierzenia jej kary na podstawie wskazanego wyżej przepisu.

3.3.

Zarzut podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonej E. Z. - obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w zw. z art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., poprzez pominięcie przy wyliczeniu kosztów udzielonej pomocy prawnej z urzędu, kosztów za udział w posiedzeniach sądu dotyczących przedłużenia tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podstawą zasądzenia na rzecz adwokata stosownego wynagrodzenia za udział w posiedzeniach sądu w przedmiocie tymczasowego aresztowania jest przepis § 18 ust. 2 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, przy czym jego zastosowanie aktualizuje się jedynie wtedy, gdy adwokat wyznaczony został wyłącznie do udziału w tego rodzaju posiedzeniach, natomiast wówczas, gdy pełni funkcję obrońcy w całym toku postępowania, to za udział w posiedzeniach aresztowych (także odwoławczych z tym środkiem związanych) nie przysługuje odrębne wynagrodzenie, gdyż tego rodzaju aktywność obrończą obejmuje stawka wynagrodzenia przewidziana za określone stadium postępowania karnego.

Wniosek

Zmiana pkt. 5 zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym adw. P. Ż. - obrońcy E. Z. - poprzez uwzględnienie przy wyliczeniu kosztów udzielonej pomocy prawnej z urzędu, kosztów za udział w posiedzeniach w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia z

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu dotyczącego zasady ustalenia wynagrodzenia obrońcy z urzędu, spowodowała brak podstaw do uwzględnienia zawartego w apelacji wniosku co do uwzględnienia w ustalonej kwocie wynagrodzenia dodatkowo odrębnych należności za udział w posiedzeniach dotyczących tymczasowego aresztowania

3.4.

Zarzut apelacji prokuratora odnośnie oskarżonej E. Z. - rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonej kary 15 lat pozbawienia wolności wyrażająca się nadmierną łagodnością zaistniałą wskutek niedostatecznego uwzględnienia przez Sąd pierwszej instancji okoliczności obciążających oskarżoną, przy równoczesnym nadaniu nadmiernego znaczenia temu, że działanie oskarżonej nie było nasilone złą wolą, a znajdowaniem się w trudnych warunkach bytowych i zawodowo-rodzinnych, jej uprzednią niekaralnością, a także złożeniem przez nią wyjaśnień i przyznaniu się do winy, które to według Sądu, należy traktować jako element skruchy i żalu za popełniony czyn, tj. okolicznościom, zdaniem Sądu pierwszej instancji łagodzącym, podczas gdy bardzo wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, jego charakter, rodzaj i rozmiar ujemnych jego następstw, stopień zawinienia, w tym naruszenia ciążących na niej jako matce, obowiązków, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu, w tym popełnienie kolejnych przestępstw, przemawiają za uznaniem, że kara 15 lat pozbawienia wolności nie uwzględnia dyrektyw określonych w treści art. 53 k.k. i jako taka nie spełni swoich celów wychowawczych i zapobiegawczych w stosunku do E. Z., a także potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a tym samym, jawi się jako nad wyraz łagodna

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy ukształtował karę orzeczoną wobec E. Z., uwzględniając w dostatecznym stopniu elementy odzwierciedlone w treści art. 53 k.k. Należy zgodzić się z twierdzeniem prokuratora, że Sąd pierwszej instancji przecenił w pewnej mierze okoliczności charakteryzujące sytuację zawodowo-rodzinną oskarżonej czy też jej warunki bytowe, w rzeczywistości bowiem, nie do końca mogą być one postrzegane jako usprawiedliwiające przestępcze zachowanie oskarżonej, zwłaszcza zaś dotyczące jej kwestie "zawodowe", które w istocie w przypadku E. Z., nie mają nic wspólnego z normalnym zarobkowaniem, lecz sprowadzają się do uprawiania nierządu i w tej konkretnej sytuacji, oskarżonej mogło chodzić jedynie o to, aby nie komplikować sobie zdobywania środków finansowych w taki właśnie sposób i ogóle prowadzenia stylu życia odbiegającego dość daleko od normy, a więc nie mającego nic wspólnego z pracą i związanym z jej świadczeniem wysiłkiem - czy to intelektualnym, czy fizycznym. Tego rodzaju okoliczności, nie mogą zatem stanowić czynnika usprawiedliwiającego popełnienie zbrodni przez oskarżoną, czy chociażby tylko łagodzącego w jakimś stopniu zdecydowanie negatywny wydźwięk takiego działania. Oczywiste jest, że społeczna szkodliwość przypisanego oskarżonej przestępstwa jest bardzo wysoka, oczywiste jest również i to, że charakter, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw jej działania są bezsprzecznie wyznaczone olbrzymim ładunkiem negatywnym, bo przecież są nieodwracalne, a przy tym dotyczą nowonarodzonego dziecka - całkowicie bezbronnego i zdanego na osoby dorosłe, a nade wszystko własną matkę, mającą wobec dziecka istotne powinności. Sąd Okręgowy miał na uwadze większość spośród tego rodzaju elementów, ocenił też społeczną szkodliwość czynu oskarżonej jako wysoką. Mając na uwadze zarówno argumentację Sądu pierwszej instancji, jak też zawarte powyżej okoliczności dopełniające ją, w sposób nader stanowczy trzeba jednak zaakcentować kwestię przyznania się oskarżonej do winy i wyjawienia szeregu okoliczności, które bez takiej postawy oskarżonej, niewątpliwie szczerej, nie byłyby możliwe do ustalenia i to w sposób mający zasadnicze znaczenie dla jej odpowiedzialności karnej. Zasób wiadomości dostarczonych organom ścigania przez świadka A. W., nawet w zestawieniu z zeznaniami S. Z., pozostawiałby zbyt wiele wątpliwości. Tymczasem to wyłącznie z wyjaśnień E. Z. wiemy, że dziecko urodziło się żywe, że oskarżona z pełną świadomością wyczekiwała, kiedy przestanie dawać oznaki życia, co zaś, zważywszy na tak niekontrowersyjne źródło tej wiedzy, jakim w tych konkretnych okolicznościach jest oskarżona, stanowiło okoliczności kluczowe dla zakresu i charakteru jej odpowiedzialności karnej. Waga przyznania się oskarżonej i złożenia przez nią szczerych, szczegółowych wyjaśnień, wymagała zatem należytego - znacznego - odzwierciedlenia, właśnie w wymiarze kary, co Sąd Okręgowy w sposób zasługujący na aprobatę, zrealizował. Nie nadał przy tym, wbrew zarzutowi prokuratora, okoliczności jaką stanowi niekaralność oskarżonej przed popełnieniem czynu z art. 148 § 1 k.k., rangi nieproporcjonalnie dużej do całokształtu elementów charakteryzujących jej sylwetkę, miał zarazem w polu widzenia jej późniejszą karalność. W takim stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny uznał, że postulowana przez oskarżyciela publicznego kara 25 lat pozbawienia wolności, byłaby karą rażąco niewspółmiernie surową, nie uwzględniającą należycie nader istotnego wkładu postawy oskarżonej w przebieg procesu karnego, w wyniku którego została ona pociągnięta do odpowiedzialności karnej za działanie przestępcze dokonane w odległej przeszłości, a przyznać też trzeba - do odpowiedzialności, której nie można poczytywać jako zbyt łagodnej, gdyż za taką w konkretnych realiach tej sprawy, nie może uchodzić kara 15 lat pozbawienia wolności.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej za przypisaną jej zbrodnię zabójstwa kary 25 lat pozbawienia wolności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd pierwszej instancji wyważył należycie wszystkie okoliczności podmiotowe i przedmiotowe w płaszczyźnie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. i w rezultacie, dostrzegając wysoki stopień szkodliwości społecznej czynu przypisanego oskarżonej, jak też szereg innych okoliczności o wymowie zdecydowanie negatywnej, zasadnie uznał za racjonalne i pożądane, odpowiednie uwzględnienie w wymiarze orzeczonej kary tej istotnej okoliczności, że to dzięki szczerym i szczegółowym wyjaśnieniom oskarżonej możliwe było należyte zrekonstruowanie stanu faktycznego sprawy oraz ustalenie okoliczności mających zasadnicze znaczenie dla podstawy jej odpowiedzialności karnej za dokonany czyn; w takim układzie faktów, nie było uzasadnionych podstaw do zmiany wyroku w tym zakresie i orzeczenia wobec oskarżonej dalece surowszej kary, tj. kary 25 lat pozbawienia wolności

3.5.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prokurator wniósł o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego również w zakresie dotyczącym oskarżonego W. Z., przy czym wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w stosunku do tego oskarżonego, nie kwestionował i w żadnym zakresie nie zaskarżył apelacją. Sąd pierwszej instancji uznał za udowodnione winę i sprawstwo oskarżonego w zakresie czynu z art. 239 § 1 k.k., przyjmując jego popełnienie w sposób opisany w zarzucie aktu oskarżenia. Zaznaczyć należy, iż oskarżeniem sformułowanym wobec W. Z. objęto działania polegające na udzieleniu E. Z. pomocy w ukryciu zwłok jej nowonarodzonego dziecka, co w okolicznościach tej sprawy polegało na pomocy oskarżonej w działaniach wskazanych w zarzucie, a jeśli chodzi o wyłącznie indywidualne, samodzielne działania oskarżonego - na zamówieniu przez W. Z. taksówki i udaniu się wraz ze współoskarżoną do S., gdzie następnie ona sama znalazła kontener na śmieci, do którego wyrzuciła zwłoki swojego dziecka. Zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona przypisanego mu przestępstwa. Sąd pierwszej instancji całkowicie zasadnie nie podzielił koncepcji prezentowanej przez obrońcę oskarżonego, jakoby W. Z. żył z oskarżoną w konkubinacie i że z tej racji, należało zastosować wobec niego kwalifikację prawną z art. 239 § 3 k.k., a w konsekwencji - odstąpić od wymierzenia kary, gdyż swoim działaniem pomagał on w uniknięciu odpowiedzialności karnej za dokonaną zbrodnię zabójstwa nowonarodzonego dziecka osobie najbliższej, tj. konkubinie. Sam W. Z. jednoznacznie negował pozostawanie w konkubinacie z E. Z.. Fakt, że przez wiele lat wspólnie zamieszkiwali w altanie na działce, nie podważa wiarygodności jego twierdzeń. Łącząca ich relacja sprowadzała się bowiem do układu podobnego jak istniejący pomiędzy prostytutką a sutenerem (jakkolwiek brak podstaw do twierdzenia, że W. Z. czerpał korzyści z uprawianego przez oskarżoną nierządu), natomiast nie ma przekonujących podstaw, aby przyjąć, że łączyła ich nadto więź duchowa, emocjonalna oraz wspólność majątkowa, co jest typowe dla nieformalnego związku funkcjonującego na kształt małżeństwa. Zbliżenia fizyczne, jeśli nawet miały miejsce więcej niż raz (oskarżony twierdził, że raz), mogły realizować się na podobnej zasadzie jak w przypadku E. Z. działo się to w relacji z klientami, którym świadczyła "usługi" seksualne. Uznając stanowisko Sądu pierwszej instancji w powyższym zakresie za trafne, nie dostrzeżono podstaw do uwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego, w której również zawarty był postulat odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 239 § 3 k.k. Analizując okoliczności tej sprawy, można wprawdzie podejmować próby doszukiwania się szerszego zakresu działań przestępczych W. Z., aniżeli zarzucone i ostatecznie mu przypisane wyrokiem skazującym, w szczególności zaś dostrzegać pewnego rodzaju zaangażowanie na etapie realizowania przestępczego zamiaru przez E. Z. - poprzez dostarczenie nożyczek użytych przez nią do odcięcia pępowiny. Tego rodzaju poczynania mogą jednak na gruncie tej sprawy realizować się jedynie w sferze teoretycznej. Natomiast głębsza, bardziej wnikliwa analiza okoliczności w tym zakresie, przekonuje, że prokurator wyważył odpowiednio fakty możliwe do ich dowodowego wykazania, rezygnując z objęcia oskarżeniem w stosunku do W. Z. takiego zakresu jego aktywności, co do którego brak jest wystarczających podstaw dowodowych, aby je odpowiednio zakwalifikować. Dotyczy to właśnie wspomnianego dostarczenia nożyczek, co zaś dokonało się w okolicznościach nie pozwalających na poczynienie jednoznacznych ustaleń w zakresie strony podmiotowej. Dlatego oskarżony w pewnym sensie jedynie "otarł się" o pomocnictwo do czynu z art. 148 § 1 k.k., natomiast niewątpliwie istniejący w tej sprawie zasób i układ dowodów, nie pozwalał na oskarżenie go o tego rodzaju działanie. Wymierzona wobec W. Z. kara 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, może również jedynie "na pierwszy rzut oka" wydawać się nazbyt łagodnym potraktowaniem oskarżonego. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, z jednej strony fakt, że przypisany mu czyn jest zagrożony karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, z drugiej natomiast, nie tracąc z horyzontu dyrektyw określonych w art. 53 k.k. - mieć też trzeba na względzie stopień zaangażowania oskarżonego w działania podjęte przez samą oskarżoną w celu zatarcia śladów dokonanego przestępstwa. Było ono niewątpliwe mniejsze aniżeli aktywność w tym zakresie E. Z., która wykonała samodzielnie większość działań prowadzących ostatecznie do wyrzucenia zwłok dziecka do kontenera na śmieci. Uwzględnienie natomiast faktu przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego czynu, jego niekaralności, która ze względu na jego dojrzały wiek, ma wydźwięk zdecydowanie pozytywny, jak i wreszcie znacznej odległości czasowej dzielącej popełnienie przypisanego czynu od wyrokowania - stwierdzić należy, że kara w orzeczonym w tym przypadku wymiarze, jest adekwatna do stopnia winy, postaci zamiaru, stopnia szkodliwości społecznej czynu, jak też potrzeb w zakresie prewencji indywidualnej oraz związanych ze społecznym oddziaływaniem kary. Argumentacja Sądu pierwszej instancji dotycząca wskazanych wyżej okoliczności, jak również odnosząca się do podstaw zastosowania wobec W. Z. warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, jako trafna, zasługiwała na aprobatę.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie oskarżonych, o orzeczonych wobec nich karach, a w przypadku oskarżonego W. Z. - także o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności, nadto - o zaliczeniu na poczet kar pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania E. Z. oraz okresu zatrzymania W. Z..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zważywszy na nieuwzględnienie apelacji obrońców oskarżonych oraz prokuratora, utrzymano w mocy zarówno rozstrzygnięcia przypisujące oskarżonym sprawstwo i winę, jak też orzeczone wobec nich kary i rozstrzygnięcia z nimi związane.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońców z urzędu - oskarżonej E. Z. - adw. P. Ż. oraz oskarżonego W. Z. - adw. A. M. za obronę w postępowaniu odwoławczym kwoty po 738 zł z VAT, a podstawę tego rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982 r. - Prawo o adwokaturze w zw. z § 17 ust. 2 pkt 5 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714), a ponadto - na rzecz adw. P. Ż. zasądzono kwotę 354,38 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów z Kancelarii Adwokackiej w S. do Zakładu Karnego w G..

III

Oskarżonych E. Z. i W. Z. zwolniono od kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym, tj. od przypadających od nich wydatków (po 1/3) oraz od opłat związanych z orzeczonymi wobec nich karami, mając na uwadze ich trudne sytuacje - w przypadku W. Z. inwalidztwo i tym spowodowane problemy w zakresie zarobkowania, natomiast w przypadku E. Z. - brak majątku i perspektywę wieloletniego pobytu w zakładzie karnym - orzekając w powyższy sposób na podstawie art. 624 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Jankowska SSA Piotr Brodniak SSA Stanisław Stankiewicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej E. Z.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Szczecinie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego W. Z.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana