Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 133/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2020 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o rentę i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda P. S. kwotę 10.400,43 (dziesięć tysięcy czterysta złotych czterdzieści trzy grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 maja 2019 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda P. S. tytułem renty na zwiększone potrzeby:

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lipca 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 września 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 października 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 listopada 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 926,60 (dziewięćset dwadzieścia sześć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.307,37 (jeden tysiąc trzysta siedem złotych trzydzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.307,37 (jeden tysiąc trzysta siedem złotych trzydzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lutego 2020 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.299,47 (jeden tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 marca 2020 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.299,47 (jeden tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.299,47 (jeden tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 maja 2020 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 1.299,47 (jeden tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty,

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda P. S. tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 3.185,77 (trzy tysiące sto osiemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt siedem groszy) miesięcznie płatną do dnia 15 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od lipca 2020 r.,

4.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

5.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 3.185,77 (trzy tysiące sto osiemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

6.  nie obciąża powoda P. S. kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 133/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 maja 2019 r. powód P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 6.706,25 zł miesięcznie począwszy od 1 czerwca 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki płatności którejkolwiek z rat oraz kwoty 141.546,57 zł tytułem odszkodowania za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

(pozew- k.3-13)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.57-59)

Na rozprawie w dniu 25 października 2019 r. pełnomocnik powoda popierał powództwo a pełnomocnik pozwanego wnosił o jego oddalenie.

(protokół rozprawy z dnia 25 października 2019 r. na płycie CD 00:03:25 – 00:03:42- koperta k.153)

Pismem procesowym z dnia 21 listopada 2019 r. powód rozszerzył powództwo i żądał zasądzenia od pozwanego na jego rzecz z tytułu renty na zwiększone potrzeby kwoty 14.750,00 zł miesięcznie począwszy od 1 czerwca 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki płatności którejkolwiek z rat.

(pismo procesowe pełnomocnika powoda- k.84-85)

Na rozprawie w dniu 22 czerwca 2018 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo w rozszerzonym kształcie a pełnomocnik pozwanego powództwa nie uznawał i wnosił o jego oddalenie.

(protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:04:11 – 00:05:45- koperta k.299)

W piśmie procesowym z dnia 11 lutego 2020 r. pozwany wnosił o oddalenie rozszerzonego powództwa.

(pismo procesowe pozwanego- k.100-102)

Pismem procesowym z dnia 15 kwietnia 2020 r. powód rozszerzył powództwo i żądał zasądzenia od pozwanego na jego rzecz z tytułu renty na zwiększone potrzeby kwoty 15.602,75 zł miesięcznie począwszy od 1 czerwca 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki płatności którejkolwiek z rat.

(pismo procesowe pełnomocnika powoda- k.131-135)

Na rozprawie w dniu 12 czerwca 2020 r. pełnomocnik powoda popierał powództwo w rozszerzonym kształcie a pełnomocnik pozwanego powództwa nie uznawał i wnosił o jego oddalenie.

(protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2019 r. na płycie CD 00:02:41 – 00:40:37- koperta k.153)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 13 maja 1990 r. powód jechał jako pasażer samochodu marki F. (...) kierowanego przez T. M., który na zakręcie drogi utracił panowanie nad pojazdem doprowadzając do jego dachowania, na skutek czego powód doznał poważnych obrażeń ciała.

(bezsporne, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153)

Samochód, jakim poruszał się sprawca wypadku T. M., był ubezpieczony w zakresie OC u pozwanego. Pozwany przyjął odpowiedzialność za wypadek i wypłaca na rzecz powoda wiele świadczeń z jego tytułu w tym od 1991 r. rentę na zwiększone potrzeby, którą wielokrotnie podwyższał.

(bezsporne, zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:38:42 – 00:55:08- koperta k.153, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153, kserokopia pisma pozwanego- k.27, pisma pozwanego- załączone akta szkodowe na płycie CD- koperta k.153)

W wypadku powód, który miał wówczas 17 lat, doznał złamania kompresyjnego trzonu kręgosłupa C7, porażenia kończyn górnych i dolnych, stłuczenia barku prawego i otarć naskórka na szyi.

(bezsporne, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153, kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego- k.16)

Orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 maja 2016 r. powód uznany został za trwale całkowicie niezdolnego do pracy i trwale niezdolnego do samodzielnej egzystencji od 13 maja 1990 r.

(bezsporne, kserokopia orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu ubezpieczeń Społecznych- k.17)

Od czasu wypadku powód porusza się na wózku inwalidzkim. Nie ma on czucia od klatki piersiowej w dół. Nogi ma całkowicie niewładne a ręce ma władne w ograniczonym zakresie. Powód wymaga stałego zaopatrzenia w cewnik zewnętrzny do pęcherza moczowego. Powód potrzebuje w dalszym ciągu pomocy przy czynnościach życia codziennego. Powód potrzebuje pomocy przy porannej toalecie, ubieraniu się i przygotowywaniu posiłków, gdyż ma niesprawne nadgarski. Sam potrafi wykonać tylko drobne czynności higieniczne i sam potrafi zjeść. Powód nie jest też w stanie w domu samodzielnie opróżnić worka od cewników, może to zrobić jedynie na dworze. Nie jest też w stanie samodzielnie zaaplikować sobie czopka aby się wypróżnić. Nie jest on w stanie samodzielnie przesiąść się z wózka na łóżko czy na sedes. W nocy nie może samodzielnie zmienić pozycji. Na dwór powód dostaje się przy użyciu windy zewnętrznej. Nie ma on możliwości wykonywania jakichkolwiek czynności przy sprzątaniu domu czy podwórka oraz przy naprawach domowych. Nie jest też w stanie napalić w piecu. Powód nie jest w stanie samodzielnie załatwiać spraw urzędowych, dostać się do kościoła czy na spotkania towarzyskie. Powód ma samochód, którym jeździ jako kierowca. Nie jest jednak w stanie samodzielnie przesiąść się z wózka inwalidzkiego do samochodu i z samochodu do wózka oraz złożyć i rozłożyć wózka i włożyć go i wyjąć z samochodu. Nie jest też w stanie samodzielnie zatankować samochodu. Powód ma skuter, którym jeździ jako kierowca. Do niedawna pomocy przy czynnościach życia codziennego udzielała powodowi jego żona a obecnie, gdyż jest z nią w konflikcie, wynajmowane przez niego i przysyłane mu przez Gminny Ośrodek Pomocy (...) opiekunki, za których pomoc będzie musiał płacić.

(bezsporne, zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:38:42 – 00:55:08- koperta k.153, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153, kserokopia skierowania do szpitala- k.18, skierowanie na rehabilitację- k.19, kserokopia zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne- k.37, kserokopia dowodu rejestracyjnego- k.38)

Powód potrzebuje nadal rehabilitacji. W związku ze stanem po złamaniu kręgosłupa i niedowładem kończyn dolnych otrzymał w maju 2016 r. skierowanie na rehabilitację medyczną na Oddziale (...) w Szpitalu w P.. W czerwcu 2016 r. otrzymał też on skierowanie na rehabilitację uzdrowiskową w uzdrowisku górskim. Ze wskazanych form rehabilitacji powód nie skorzystał. Nie chce on bowiem oddalać się od domu na większe odległości, gdyż ma kilka psów i kotów, które musi karmić i którym zapewnić musi opiekę.

(bezsporne, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153, kserokopia skierowania do szpitala- k.18, opinia biegłego z zakresu rehabilitacji i fizjoterapii R. O.- k.86-90, skierowanie na rehabilitację- k.19)

Powód korzysta natomiast raz w roku z zabiegów rehabilitacyjnych w ramach rehabilitacji ambulatoryjnej finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Raz w tygodniu korzysta on z rehabilitacji świadczonej mu przez wynajętego przez niego rehabilitanta. Jednorazowo płaci on za wizytę rehabilitanta 130,00 zł.

(bezsporne, zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:38:42 – 00:55:08- koperta k.153, zeznania powoda P. S.- protokół rozprawy z dnia 12 czerwca 2020 na płycie CD 00:07:48 – 00:38:42- koperta k.153, kserokopia zaświadczenia z wykonanych zabiegów fizjoterapeutycznych- k.20, kserokopie zaświadczeń- k.21, k.136)

Powód ma zniesione w 20 % zakresy ruchów w stawach ramiennych, zaniki mięśni przedramienia prawego i lewego, silną niezborność ruchową dłoni, czucie zachowane w rejonie palca I i II dłoni prawej i lewej, stawy dłoni w przykurczu zgięciowym. Nie może prowadzić precyzyjnych ruchów obiema dłońmi. Brakuje mu I palca ręki prawej. Ma on deformacje klatki piersiowej i kręgosłupa. Ma on też silne przykurcze zgięciowe we wszystkich stawach obu kończyn dolnych. Rehabilitacja, jakiej wymaga powód, to głównie kinezyterapia. Powinien on odbywać minimum 2 cykle rehabilitacyjne w ciągu roku składające się z 10 dni rehabilitacji, gdzie podczas jednego dnia wykonanych będzie 5 zabiegów rehabilitacyjnych. Powód ma możliwość skorzystania z dwóch cykli rehabilitacyjnych w ciągu roku w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Gdyby z rehabilitacji ambulatoryjnej korzystał prywatnie, za dzień terapeutyczny zapłaciłby 200,00 – 300,00 zł. Wskazane jest też utrzymanie autoterapii i prowadzenie rehabilitacji w warunkach domowych powoda. Autoterapia powoda wskazana jest na stałe. Rehabilitacja domowa jest niezbędna powodowi w wymiarze 80 dni rocznie. Koszty rehabilitacji w warunkach domowych w formie komercyjnej wynoszą 100,00 – 200,00 zł.

(opinia biegłego z zakresu rehabilitacji i fizjoterapii R. O.- k.86-90, częściowo uzupełniająca opinia pisemna biegłego z zakresu rehabilitacji i fizjoterapii R. O.- k.115-119)

Pismem z dnia 26 września 2018 r. powód wystąpił do pozwanego z wnioskiem o waloryzację renty na zwiększone potrzeby i zażądał wypłaty odszkodowania za okres od 1 października 2015 r. do 30 września 2018 r. w kwocie 151.967,72 zł oraz renty na zwiększone potrzeby w zakresie opieki i pomocy osób drugich oraz rehabilitacji od 1 października 2018 r. w kwocie 6.707,24 zł. Powód żądał przyznania renty miesięcznej na zwiększone potrzeby w zakresie opieki i pomocy osób drugich w kwocie 4.107,24 zł przy przyjęciu stawki za godzinę opieki 10,00 zł i renty miesięcznej na zwiększone potrzeby w zakresie rehabilitacji w kwocie 2.600,00 zł.

(kserokopia pisma powoda- k.39-42)

Pismem z dnia 21 listopada 2018 r. pozwany podwyższył powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb na przyszłość od dnia 1 października 2015 r. Podwyższając rentę za czerwiec 2016 r. pozwany uznał za zasadne świadczenie powodowi opieki przez 233,6 godzin miesięcznie przy stawce godzinowej 8,00 zł za opiekę i odliczając zasiłek pielęgnacyjny otrzymywany przez powoda w kwocie 208,67 zł przyznał mu kwotę 1.660,13 zł miesięcznie i z tytułu rehabilitacji kwotę 845,00 zł miesięcznie. Podwyższając rentę za okres od 1 stycznia 2017 r. do 28 lutego 2018 r. pozwany uznał za zasadne świadczenie powodowi opieki przez 233,6 godzin miesięcznie przy stawce godzinowej 9,00 zł za opiekę i odliczając zasiłek pielęgnacyjny otrzymywany przez powoda w kwocie 208,67 zł przyznał mu kwotę 1.893,47 zł miesięcznie i z tytułu rehabilitacji kwotę 845,00 zł miesięcznie. Podwyższając rentę za okres od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2018 r. pozwany uznał za zasadne świadczenie powodowi opieki przez 233,6 godzin miesięcznie przy stawce godzinowej 9,00 zł za opiekę i odliczając zasiłek pielęgnacyjny otrzymywany przez powoda w kwocie 209,59 zł przyznał mu kwotę 1.892,55 zł miesięcznie i z tytułu rehabilitacji kwotę 845,00 zł miesięcznie. Podwyższając rentę za okres od 1 marca 2018 r. do 30 czerwca 2018 r. pozwany uznał za zasadne świadczenie powodowi opieki przez 233,6 godzin miesięcznie przy stawce godzinowej 9,00 zł za opiekę i odliczając zasiłek pielęgnacyjny otrzymywany przez powoda w kwocie 215,84 zł przyznał mu kwotę 1.886,30 zł miesięcznie i z tytułu rehabilitacji kwotę 845,00 zł miesięcznie. Podwyższając rentę za okres od 1 lipca 2018 r. pozwany uznał za zasadne świadczenie powodowi opieki przez 233,6 godzin miesięcznie przy stawce godzinowej 9,00 zł za opiekę i odliczając zasiłek pielęgnacyjny otrzymywany przez powoda w kwocie 215,84 zł przyznał mu kwotę 1.886,30 zł miesięcznie i nie przyznał mu żadnej kwoty z tytułu rehabilitacji.

(kserokopia pisma pozwanego- k.343-44)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powoda i świadka, które korespondowały ze sobą i były zgodne co do istotnych okoliczności w sprawie a także w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Jeśli chodzi o opinię biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej i fizjoterapii R. O., to Sąd dał jej wiarę jako sporządzonej przez osobę mającą wiadomości specjalne w dziedzinie rehabilitacji a nie uznał jej jedynie co do możliwości skorzystania przez powoda z rehabilitacji domowej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Zgodnie bowiem z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 465 ze zm.) powód nie należy do kręgu osób, którym przysługuje rehabilitacja domowa.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w tej części, w której twierdził on, że ponoszone przez niego koszy rehabilitacji domowej wynoszą jednorazowo około 150,00 zł z uwagi na to, iż z kserokopii zaświadczenia złożonego przez powoda wynika, iż jednorazowo płaci on rehabilitantowi za usługę domową 130,00 zł.

Sąd pominął przy ustalaniu stanu faktycznego wydruk z korespondencji elektronicznej dotyczącej kosztów turnusu rehabilitacyjnego w (...) spółka z o.o. spółka komandytowa w Ł. z uwagi na to, iż nie miał on znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd pominął także składane przez obie strony dokumenty dotyczące innych niż objęte pozwem roszczeń powoda w stosunku do pozwanego, jako, że dokumenty te nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Właściciel samochodu, którym jako pasażer jechał powód, zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 473 ze zm.)

Zgodnie z mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Art. 36 ust. 1 powołanej wyżej ustawy w brzmieniu obowiązującym w chwili jej wejścia w życie stanowił, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 350.000 euro na każdego poszkodowanego – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem T. M., który przewoził z grzeczności powoda i doprowadził do wypadku, na skutek czego powód doznał szkody, jest art. 415 kc. Przepis ten stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Pozwany w toku likwidacji szkody ustalił, iż kierujący pojazdem T. M. ponosi winę za spowodowanie wypadku, w wyniku którego obrażeń ciała doznał powód. Został on bowiem skazany prawomocnym wyrokiem sądu za spowodowanie tego wypadku. Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę kierującego ubezpieczonym u pozwanego samochodem jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu. Pozwany już w toku likwidacji szkody przyjął swoją odpowiedzialność za tę szkodę.

Zaistnienie u powoda obrażeń ciała spowodowało po jego stronie powstanie roszczenia o odszkodowanie i rentę na podstawie art. 444 § 1 i 2 kc.

W przedmiotowym procesie powód dochodził zwrotu skapitalizowanych i nie pokrytych przez pozwanego kosztów poniesionych na rehabilitację i na pomoc osób trzecich w okresie od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. w kwocie 141.546,57 zł oraz renty na zwiększone potrzeby wynikające z konieczności sprawowania opieki nad powodem i zapewnienia mu rehabilitacji ostatecznie po rozszerzeniu powództwa w kwocie 15.602,75 zł miesięcznie płatnej do dnia 15 – go dnia każdego miesiąca począwszy od 1 czerwca 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat.

Art. 444 § 1 kc stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku i pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym. Jak wynika natomiast z art. 444 § 2 kc jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta określona w art. 444 § 2 kc ma charakter odszkodowawczy, a przesłanką jej ustalenia jest odszkodowanie za utratę zdolności do pracy oraz za zwiększenie się potrzeb poszkodowanego na skutek wyrządzenia mu szkody na zdrowiu. Zwiększenie się potrzeb uprawnionego stanowi przy tym szkodę przyszłą, wyrażająca się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie. O ile zatem zostanie ustalone, że z bezprawnym zdarzeniem pozostają w związku stałe wydatki wynikające ze zwiększenia się potrzeb poszkodowanego, które poszkodowany będzie zmuszony ponosić w przyszłości, to są one częścią składową ustalanej renty na przyszłość, mającej charakter świadczenia okresowego. W sytuacji kosztów opieki już poniesionych, a pozostających w związku z wypadkiem, wchodzą one w zakres „wszelkich wydatków”, o których mowa w art. 444 § 1 kc (tak Sad Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 4 października 1973 r., II CR 365/73, OSNC z 1974 r., z.9, poz.147).

Powód dochodził roszczenia odszkodowawczego z tytułu nie pokrytych przez pozwanego poniesionych przez niego kosztów opieki świadczonej mu w wymiarze 13,5 godzin dziennie każdego dnia, przy przyjęciu stawki za godzinę opieki 10,00 zł oraz nie pokrytych przez pozwanego ponoszonych przez niego kosztów codziennej rehabilitacji, które powód określał na kwotę 2.600,00 zł miesięcznie.

Pozwany wypłacając powodowi rentę z tytułu kosztów opieki przyjmował, iż pomoc osoby trzeciej była powodowi niezbędna przez 7,79 godziny na dobę i stosował stawkę za godzinę opieki 8,00 zł w okresie od 1 czerwca 2016 r. do 1 stycznia 2017 r. i 9,00 zł od 1 stycznia 2017 r. do chwili obecnej. Jednocześnie pomniejszał wskazaną należność o wysokość wypłacanego powodowi dodatku pielęgnacyjnego. Jeśli chodzi o rehabilitację, to pozwany wypłacając rentę powodowi przyjmował, iż uzasadnione koszty jego rehabilitacji wynoszą od 1 czerwca 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. 845,00 zł. Od lipca 2018 r. pozwany nie refundował powodowi w ramach renty świadczeń rehabilitacyjnych uznając, iż od tego czasu jako osoba ze znaczną niepełnosprawnością może on korzystać stosownie do swoich potrzeb ze świadczeń rehabilitacyjnych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Jeśli chodzi wymiar opieki sprawowanej nad powodem przez osobę trzecią, to zdaniem Sądu powód, który wykazał, iż ma z racji niepełnosprawności szereg ograniczeń, nie udowodnił jednak, by była mu niezbędna aż przez 13,5 godziny na dobę. Wskazany wymiar opieki wynika tylko z jego twierdzeń i twierdzeń świadka E. M., która to świadek jest jego znajomą, sporządza dla niego wnioski odszkodowawcze i sporządziła aptekarsko wręcz wyliczoną listę czynności w jakich powód potrzebuje pomocy z ich wymiarem minutowym, która zawarta została w pozwie, co wskazuje na to, iż świadek ta jest zainteresowana wynikiem tego postępowania. Zauważyć należy, iż lista czynności sporządzona przez świadka a ujęta w pozwie nie uwzględnia faktu, iż powód nie mieszka samotnie lecz z żoną i że część czynności związanych z domem ciąży także na jego żonie jako współmieszkance. Poza tym w liście tej zawyżony został czas wielu z czynności w jakich powód wymaga pomocy. Ponieważ zatem powód nie udowodnił, by potrzebował pomocy osoby trzeciej w rozmiarze 13,5 godzin na dobę, Sąd przyjął za rozsądny dzienny czas pomocy osoby trzeciej, jakiej potrzebuje powód na 7,79 godziny na dobę, tak jak to przyjmuje pozwany. Zaznaczyć w tym miejscu należy, że fakt ponoszenia całego ciężaru opieki nad poszkodowanym w trakcie leczenia i rehabilitacji nieodpłatnie przez członków najbliższej rodziny nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku zwrotu kwoty obejmującej wartość tych świadczeń (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 1969 r., sygn. akt I PR 28/69).

Opieka nad osobą chorą, co do zasady, nie ogranicza się do zwykłej obecności opiekuna, ale wymaga określonych kwalifikacji i umiejętności. W przedmiotowej sprawie obowiązki opiekunów sprowadzały się do pomocy w wykonywaniu zwykłych czynności dnia codziennego takich jak toaleta, ubieranie się, jedzenie, wyjścia z domu, zakupy, porządki a zatem nie wymagały szczególnych kwalifikacji, tak jak nie wymaga się ich od osoby wykonującej pracę za wynagrodzeniem w stawce minimalnej. Powód przyjął stawkę za 1 godzinę usług opiekuńczych na kwotę 10,00 zł za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. i opierając się na zaświadczeniu Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w P. na kwotę 30,00 zł za godzinę za okres od 1 czerwca 2019 r. do chwili obecnej. Nie ulega jednak wątpliwości, iż w stawki za usługi realizowane przez Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy (...) w P. wliczone są podatki i inne obciążenia i stąd nie mogą one stanowić podstawy do obliczeń w tej sprawie. Z tych względów Sąd wyliczeń należnych powodowi kosztów opieki dokonał przy uwzględnieniu miesięcznego wynagrodzenia minimalnego w stawce netto mając na uwadze, że od tych należnością nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne oraz podatek dochodowy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2016 r. wynosiło 1.850,00 zł brutto, a zatem 1.355,69 zł netto. W skali miesiąca pracownik pracuje przeciętnie 22 dni, a zatem 176 godzin, co daje stawkę 7,70 zł netto za godzinę pracy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2017 r. wynosiło 2.000,00 zł brutto, a zatem 1.459,48 zł netto. W skali miesiąca pracownik pracuje przeciętnie 22 dni, a zatem 176 godzin, co daje stawkę 8,29 zł netto za godzinę pracy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2018 r. wynosiło 2.100,00 zł brutto, a zatem 1.530,00 zł netto, co daje stawkę 8,69 zł netto za godzinę pracy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2019 r. wynosiło 2.250,00 zł brutto, a zatem 1.634,00 zł netto, co daje stawkę 9,28 zł netto za godzinę pracy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2020 r. wynosiło 2.600,00 zł brutto, a zatem 1.920,00 zł netto, co daje stawkę 10,91 zł netto za godzinę pracy.

Pozwany wypłacając powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb związanych z pomocą osób trzecich w latach 2016 – 2018 przyjmował wyższe stawki godzinowe niż to wynika z powyższych obliczeń a zatem pokrywał w całości niezbędne wydatki powoda w tym zakresie. Jedynie w roku 2019 r. pozwany przyjmował zbyt niską stawkę godzinową za opiekę to jest 9,00 zł zamiast 9,28 zł. Z kolei wypłacając rentę za miesiące od 1 marca 2019 r. do 31 maja 2019 r. pozwany odliczał zbyt małą kwotę dodatku pielęgnacyjnego otrzymywanego przez powoda, który wynosił od 1 marca 2019 r. 222,01 zł.

Za okres od 1 stycznia 2019 r. do 31 maja 2019 r. uzasadnione koszty opieki osoby trzeciej nad powodem wyniosły 10.839,04 zł. W tym okresie powód otrzymywał dodatek pielęgnacyjny, z którego mógł pokrywać koszty opieki osób trzecich w łącznej kwocie 1.097,71 zł. Za ten okres pozwany wypłacił już powodowi 9.431,50 zł. Stąd też łączna kwota nie pokrytych przez pozwanego uzasadnionych wydatków poniesionych przez powoda na opiekę osoby trzeciej za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. wynosi 309,83 zł. (10.839,04 zł – 1.097,71 zł – 9.431,50 zł = 309,83 zł).

Jeśli chodzi o rehabilitację niezbędną powodowi to opierając się na opinii biegłego lekarza z zakresu rehabilitacji medycznej i fizjoterapii Sąd przyjął, iż powinien on odbywać w roku minimum 2 cykle rehabilitacyjne składające się z 10 dni rehabilitacji, gdzie podczas jednego dnia wykonanych będzie 5 zabiegów rehabilitacyjnych oraz powinien odbywać rehabilitację domową w wymiarze 80 dni w roku. Powód, który jako pokrzywdzony powinien minimalizować rozmiar szkody, ma możliwość korzystania dwa razy w roku z rehabilitacji ambulatoryjnej, której koszty pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia. Zresztą do tej pory powód korzystał z takiej formy rehabilitacji raz w roku przy czym nie wykazał w żaden sposób, by cykli rehabilitacyjnych w ciągu roku nie mogło być więcej. Jeśli chodzi natomiast o rehabilitację domową to Sąd ustalił, iż powodowi nie przysługuje uprawnienie do korzystania z takiej formy rehabilitacji w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Z zaświadczenia złożonego przez powoda wynika natomiast, iż jednorazowa wizyta domowa rehabilitanta kosztowała go 130,00 zł, co mieści się w zakresie cenowym wynikającym z opinii biegłego. Skoro powód powinien odbywać 80 rehabilitacji domowych rocznie to miesięcznie 6,67. Miesięczny koszt niezbędnej powodowi rehabilitacji wynosi zatem 867,10 zł.

Pozwany wypłacając powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb związanych z rehabilitacją wypłacał mu w okresie od 1 czerwca 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. po 845,00 zł miesięcznie a w okresie od 1 lipca 2018 r. do 31 maja 2019 r. nie wypłacał mu z tego tytułu żadnej kwoty.

Za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. uzasadnione koszty rehabilitacji domowej powoda wyniosły 31.215,60 zł. Za ten okres pozwany wypłacił już powodowi 21.125,00 zł. Stąd też łączna kwota nie pokrytych przez pozwanego uzasadnionych wydatków poniesionych przez powoda na rehabilitację domową za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 maja 2019 r. wynosi 10.090,60 zł. (31.215,60 zł – 21.125,00 zł = 10.090,60 zł).

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda z tytułu odszkodowania za koszt opieki osób trzecich i rehabilitację brakującą do pokrycia wydatków z tego tytułu kwotę 10.400,43 zł a w pozostałym zakresie żądanie w tym przedmiocie oddalił. Ponieważ roszczenie z tytułu odszkodowania obejmującego koszty opieki osób trzecich i rehabilitację za okres objęty pozwem zgłoszone zostało przez powoda po raz pierwszy w pozwie, odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej z tego tytułu kwoty Sąd zasądził od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu to jest od dnia 24 maja 2019 r. do dnia zapłaty.

Powód dochodził pozwem także renty na zwiększone potrzeby w kwocie ostatecznie 15.602,75 zł miesięcznie płatnej od dnia 1 czerwca 2019 r. Jego większe potrzeby miały wynikać z konieczności świadczenia mu pomocy przez osoby trzecie oraz z konieczności korzystania przez niego z rehabilitacji ambulatoryjnej, domowej i turnusów rehabilitacyjnych. Powód wykazał, iż jest mu potrzebna nadal pomoc osób trzecich przy czynnościach życia codziennego, nie wykazał jednak, jak to już wcześniej wskazano, by potrzebował jej w rozmiarze 13,5 godziny dziennie. Sąd przyjął, iż powodowi jest potrzebna pomoc w rozmiarze 7,79 godziny na dobę. Zgodnie z przedstawionymi już wyliczeniami Sąd przyjął stawkę godzinową pomocy osoby trzeciej za rok 2019 na kwotę 9,28 zł a za rok 2020 – 10,91 zł. Sąd dokonując obliczeń należnej powodowi renty na przyszłość uwzględnił też, że pobierany przez powoda dodatek rehabilitacyjny w okresie od 1 czerwca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. wynosił 222,01 zł a w okresie od 1 marca 2020 r. wynosi on 229,91 zł.

Powód nie wykazał, by nie było możliwe korzystnie przez niego w niezbędnym mu, a wynikającym z opinii biegłego, zakresie z rehabilitacji ambulatoryjnej opłacanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ponadto w żaden sposób nie wykazał, by koniecznym było korzystanie przez niego z turnusów rehabilitacyjnych. Nie wynika to bowiem z opinii biegłego. Stąd twierdzenia powoda w tym zakresie Sąd potraktował jako gołosłowne. Konieczna jest natomiast powodowi nadal w świetle opinii biegłego rehabilitacja domowa w rozmiarze 80 dni w roku czyli 6,67 dni miesięczne, której koszty musi on pokrywać samodzielnie. Koszt wizyty rehabilitanta Sąd przyjął na 130,00 zł jednorazowo, zgodnie ze złożonym przez powoda zaświadczeniem.

Potrzeby powoda z tytułu konieczności sprawowania nad nim opieki przez osobę trzecią w okresie 1 czerwca 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. zwiększyły się o kwotę 2.167,81 zł miesięcznie przy czym co do kwoty 222,01 zł miesięcznie mógł on je pokrywać z dodatku pielęgnacyjnego. W tej sytuacji renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 1.945,80 zł miesięcznie. Potrzeby powoda z tytułu konieczności rehabilitacji domowej w okresie 1 czerwca 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. zwiększyły się o kwotę 867,10 zł miesięcznie a zatem renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 867,10 zł miesięcznie. Łącznie zatem powód powinien otrzymywać od pozwanego za ten okres rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 2.812,90 zł.

Potrzeby powoda z tytułu konieczności sprawowania nad nim opieki przez osobę trzecią w okresie 1 stycznia 2019 r. do 28 lutego 2020 r. zwiększyły się o kwotę 2.548,58 zł miesięcznie przy czym co do kwoty 222,01 zł miesięcznie mógł on je pokrywać z dodatku pielęgnacyjnego. W tej sytuacji renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 2.326,57 zł miesięcznie. Potrzeby powoda z tytułu konieczności rehabilitacji domowej w okresie 1 stycznia 2020 r. do 28 lutego 2020 r. zwiększyły się o kwotę 867,10 zł miesięcznie a zatem renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 867,10 zł miesięcznie. Łącznie zatem powód powinien otrzymywać od pozwanego za ten okres rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 3.193,67 zł.

Potrzeby powoda z tytułu konieczności sprawowania nad nim opieki przez osobę trzecią w okresie 1 marca 2020 r. zwiększyły się o kwotę 2.548,58 zł miesięcznie przy czym co do kwoty 229,91 zł miesięcznie mógł on je pokrywać z dodatku pielęgnacyjnego. W tej sytuacji renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 2.318,67 zł miesięcznie. Potrzeby powoda z tytułu konieczności rehabilitacji domowej w okresie 1 marca 2020 r. zwiększyły się o kwotę 867,10 zł miesięcznie a zatem renta z tego tytułu powinna wynosić za ten okres po 867,10 zł miesięcznie. Łącznie zatem powód powinien otrzymywać od pozwanego od tego czasu rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 3.185,77 zł.

Uwzględniając zatem, iż za okres od 1 czerwca 2019 r. do 15 czerwca 2020 r. pozwany wypłacał powodowi z uznania rentę na zwiększone potrzeby wynikające z konieczności sprawowania nad nim opieki przez osoby trzecie w kwocie 1.886,30 zł miesięcznie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda rentę na zwiększone potrzeby:

- za czerwiec 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za lipiec 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za sierpień 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za wrzesień 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za październik 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za listopad 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za grudzień 2019 r. w kwocie 926,60 zł,

- za styczeń 2020 r. w kwocie 1.307,37 zł,

- za luty 2020 r. w kwocie 1.307,37 zł,

- za marzec 2020 r. w kwocie 1.299,47 zł,

- za kwiecień 2020 r. w kwocie 1.299,47 zł,

- za maj 2020 r. w kwocie 1.299,47 zł,

- za czerwiec 2020 r. w kwocie 1.299,47 zł,

a w pozostałym zakresie żądanie zasądzenie renty za te miesiące oddalił. Od każdej z zasądzonych rat renty Sąd zasądził odsetki za opóźnienie od dnia 16 – tego każdego poszczególnego miesiąca.

Sąd zasądził też od pozwanego na rzecz powoda rentę na zwiększone potrzeby na przyszłość w kwocie 3.185,77 zł miesięcznie płatną do dnia 15 – go każdego miesiąca począwszy od lipca 2020 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat a w pozostałym zakresie żądanie zasądzenia renty na przyszłość Sąd oddalił jako niezasadne. Renta na przyszłość zasądzona przedmiotowym wyrokiem obejmuje całą kwotę jaką z tytułu zwiększonych potrzeb wynikających z konieczności korzystania z pomocy osób trzecich i konieczności finansowania rehabilitacji domowej płacić powinien powodowi pozwany od lipca 2020 r. w miejsce wypłacanej przez niego dobrowolnie renty z uznania z tego tytułu w kwocie 1.886,30 zł.

Powód dochodził w przedmiotowym procesie ostatecznie zasądzenia kwoty 141.546,57 zł i zasądzenia renty na przyszłość w kwocie 15.602,75 zł. Wartość przedmiotu sporu wynosiła zatem w przedmiotowej sprawie 328.779,57 zł. Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 309,83 zł i uwzględnił jego roszczenie o rentę na przyszłość w zakresie kwoty 3.185,77 zł a więc roszczenie o wartości przedmiotu sporu 38.229,24 zł. Żądania powoda zatem uwzględnione zostały w 12 %.

Choć powód uległ co do znakomitej większości swojego żądania i w myśl zasady odpowiedzialności za wynik postępowania powinien ponieść część jego kosztów odpowiednią do stopnia jego przegranej, Sąd nie obciążył go tymi kosztami, na co pozwala mu przepis art. 102 kpc. Sąd uznał bowiem, iż obciążeniu kosztami postępowania powoda, który jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, poruszającą się na wózku inwalidzkim i utrzymujcą się z renty, sprzeciwiają się względy słuszności.

W sprawie pozostały nie pokryte: opłata od pozwu w kwocie 16.439,00 zł i koszty opinii biegłego w kwocie 777,34 zł. Łącznie nie pokryte koszty procesu wyniosły 17.216,34 zł.

Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019, poz. 785 ze zm.) zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 3.185,77 zł, która stanowi 12 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.