Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 102/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 6 listopada 2019 r. w sprawie oskarżonego M. K., sygn. akt V K 762/19.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca zarzucił: obrazę prawa materialnego w innym wypadku niż kwalifikacja prawna czynu, która to obraza skutkuje sprzecznością z prawem wydanego orzeczenia, a to:

- art. 87 § 1 kk przez zaniechanie wymierzenia kary łącznej uwzględniającej orzeczone i podlegające wykonaniu kary ograniczenia wolności współistniejące z podlegającymi łączeniu karami pozbawienia wolności, co skutkowało sprzecznym z prawem umorzeniem w tym zakresie postępowania na podstawie art. 572 k.p.k.;

- ewentualnie, art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk przez brak orzeczenia kary łącznej w zakresie kar ograniczenia wolności w przypadku uznania, że nie podlegają one łączeniu z karami pozbawienia wolności, co skutkowało sprzecznym z prawem umorzeniem w tym zakresie postępowania na podstawie art. 572 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanego zasługiwała na uwzględnienie o tyle, że skutkowała uchyleniem rozstrzygnięcia zawartym w pkt IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku łącznego w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar ograniczenia wolności orzeczonej wyrokami opisanymi w pkt III i IV części wstępnej wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do wyroku łącznego powołał się odnośnie wyroków Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków V Wydział Karny z dnia 15 listopada 2018 r. sygn. akt V K 891/18, na mocy którego skazanemu wymierzono karę 1 roku i 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym oraz wyroku nakazowego Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 31 października 2018 r. sygn. akt V K 919/18, na mocy którego skazanemu wymierzono karę 5 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, na orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. P 20/17 art. 87 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600, ze zm.) w zakresie, w jakim nakłada na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Rejonowy tym samym wyłącznie odniósł się do kwestii wynikającego z art. 87 § 1 k.k. obowiązku rozwiązania prawomocnych wyroków wydanych za zbiegające się przestępstwa, zamiany orzeczonych w nich kar ograniczenia wolności na kary pozbawienia wolności oraz wydania wyroku łącznego, na mocy którego może być orzeczona tylko kara pozbawienia wolności, uznając niedopuszczalność takiego rozstrzygnięcia.

Jednakże Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę, że w ramach kary łącznej wolno łączyć kary tego samego rodzaju, a więc karę pozbawienia wolności z inną karą pozbawienia wolności, karę ograniczenia wolności z inną karą ograniczenia wolności, karę grzywny z inną karą grzywny oraz kary rodzajowo różne, lecz podlegające łączeniu. Zważyć przy tym należy, iż instytucja wyroku łącznego jest procesowym wyrazem prawnomaterialnej konstrukcji łączenia kar przyjętej przez ustawodawcę. Stąd też postępowanie w tym przedmiocie może i nawet powinno zostać wszczęte nie tylko na wniosek samego skazanego, ale również z urzędu i obejmować swym zakresem wszystkie skazania, co do których wchodzi w grę konieczność dokonania oceny odnośnie do spełnienia warunków przewidzianych w art. 85 k.k. W wypadku stwierdzenia, że istnieją podstawy do połączenia kar określone w tym przepisie, Sąd jest zobligowany do wydania wyroku łącznego na zasadach przewidzianych w Rozdziale IX Kodeksu karnego, co oznacza brak swobody w doborze skazań podlegających łączeniu i niemożność pominięcia części z nich (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2008 r.,III KK 82/08, LEX Nr 424889; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2009 r., II KK 15/09, LEX Nr 519675).

Poczynione na wstępie ustalenia Sądu Odwoławczego, przy uwzględnieniu powyższych uwag natury prawnej, prowadzą do wniosku, że weryfikowane rozstrzygnięcie w pkt IV jego części dyspozytywnej obarczone jest uchybieniem, z uwagi na brak rozważenia połączenia kar jednostkowych ograniczenia wolności ze sobą wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków V Wydział Karny z dnia 15 listopada 2018 r. sygn. akt V K 891/18 oraz wyroku nakazowego Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 31 października 2018 r. sygn. akt V K 919/18, które w rozpoznawanej sprawie mogą zostać konwalidowane jedynie w toku ponownego postępowania przed Sądem Rejonowym. Sąd I instancji, rozpoznając, w uchylonym zakresie, po raz wtóry sprawę skazanego M. K. przeprowadzi czynności konieczne do dokonania ustaleń w zakresie powyższym istnienia w obrocie prawnym wymienionych powyżej wyroków, a więc czy istnieją przesłanki do wymierzenia skazanemu kary łącznej ograniczenia wolności.

Samodzielne zaś dokonanie przez Sąd Odwoławczy wskazanych ustaleń oraz zakończenie postępowania poprzez ewentualną zmianę zaskarżonego wyroku in concreto pozbawiłoby skazanego prawa do kontroli instancyjnej zapadłego wobec niego orzeczenia.

Na marginesie Sąd Okręgowy wskazuje, że brak jest podstaw do włączenia kar ograniczenia wolności do wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności, nawet na zasadzie pełnej absorpcji, argumentacja obrońcy w tej części nie została uwzględniona, z uwagi na cyt. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie kary łącznej - ewentualnie kar łącznych - uwzględniającej wszystkie dotychczasowe podlegające łączeniu kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności na zasadzie absorpcji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec braku ustania warunków do wymierzenie kary łącznej ograniczenia wolności, należało zaskarżony wyrok łączny uchylić w pkt IV części dyspozytywnej wyroku łącznego.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obrońca zarzucił również w zakresie orzeczonej kary, na wypadek braku stwierdzenia przez Sąd II instancji konieczności wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności na nowo w związku z zarzutem z punktu 1, rażącą niewspółmiemość kary w postaci jej nadmiernej surowości, nieadekwatną do potrzeb prewencji ogólnej i szczególnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanego w zarzucie 2 nie zasługiwała na uwzględnienie, albowiem odnosząc do zarzutu rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu M. K. kary łącznej 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, to analizując wysokość wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych nie sposób stwierdzić, by wymierzona mu kara łączna pozbawienia wolności była rażąco surowa.

Zważyć należy, że wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 18 maja 2018 r. sygn. akt V K 108/18 wymierzono skazanemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 2 lat próby i zaliczono na jej poczet okres zatrzymania w dniach od 18 stycznia 2018 r. godz. 16.40 do 19 stycznia 2018r godz. 11.30 a następnie jej wykonanie zarządzono, wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 12 lutego 2019 r. sygn. akt V K 1091/198 wymierzono skazanemu karę łączną 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 02 lipca 2019 r. sygn. akt V K 1055/18 wymierzono skazanemu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Jak wynika z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku Sąd I instancji przy wymiarze kary łącznej miał na uwadze wszelkie okoliczności, które stanowią przesłanki wymiaru kary i są określone w art. 53 § 1 i 2 k.k. Uzasadnienie Sądu Rejonowego w tym zakresie jest wyczerpujące i Sąd Okręgowy w pełni je akceptuje i podziela. Sąd Rejonowy wziął pod uwagę w szczególności opinię o skazanym z okresu pobytu w zakładzie karnym, która jest przeciętna, z czym Sąd Okręgowy się zgadza.

Sąd Rejonowy, mając na uwadze treść przepisu art. 86 § 1 k.k., mógł orzec karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 2 lat i 3 miesięcy do 3 lat i 1 miesiąca. Sąd Rejonowy poddał analizie wskazane wyżej okoliczności istotne dla prawidłowego wymiaru kary łącznej co wynika z pisemnych motywów i orzekł karę łączną 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, która także w ocenie sądu odwoławczego jest adekwatna do przedmiotowo-podmiotowego związku między występkami przypisanymi oskarżonemu.

Należy na wstępie wskazać, iż priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji, a kara łączna orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji - wyjątkiem. Jest przy tym oczywistym, iż przy wymiarze kary łącznej przy wydawaniu wyroku łącznego należy brać pod uwagę przede wszystkim związek podmiotowy lub przedmiotowy między poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary oraz charakter tego związku, czy jest on odległy, ścisły, czy też w ogóle go brak, a ponadto sąd winien rozważyć, czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej. Powyższe przesłanki zostały dostrzeżone przez Sąd I instancji, co miało istotne znaczenie dla wymiaru kary łącznej 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Zauważyć zatem należy, że wbrew stanowisku obrońcy nie zachodzą w rozpoznawanej sprawie przesłanki do pełnej absorpcji kary. Oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanych mu przestępstw na przestrzeni 1,5 roku, wobec różnych podmiotów co winno skutkować orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji. Orzeczenie kary łącznej w wysokości odpowiadającej najwyższej z kar podlegających łączeniu (2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności), prowadziłoby do stanu bezkarności za pozostałe czyny. Fakt ten spowodowałby tak u oskarżonego jak i w odczuciu społecznym przekonanie o nie ponoszeniu konsekwencji karnej czynów, za które orzeczono kary pozbawienia wolności. Nie można uznać, że przypisane oskarżonemu czyny łączy na tyle silny związek, by uzasadnionym było wymierzenie oskarżonemu kary łącznej na tyle łagodniejszej, aby uzasadniona była ingerencja Sądu Odwoławczego.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie kary łącznej - ewentualnie kar łącznych - uwzględniającej wszystkie dotychczasowe podlegające łączeniu kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności na zasadzie absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wobec niepotwierdzenia zasadności zarzutu stawianego zaskarżonemu wyrokowi w apelacji, z powodów wskazanych powyżej i jednocześnie niestwierdzenia okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, o których mowa w art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k., nie było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z wnioskiem końcowym apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok wskazany w sekcji 1.1. części wstępnej niniejszego uzasadnienia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego za wyjątkiem rozstrzygnięcia zawartego w pkt 4 części dyspozytywnej należało utrzymać w mocy. Oceniając trafność zapadłego w tej części orzeczenia Sąd Okręgowy stwierdza, że wymierzona oskarżonemu kara łączna pozbawienia wolności z pominięciem zasady pełnej absorpcji, mieści się w granicach swobodnej decyzji sędziowskiej.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości w zakresie wymierzenia kary łącznej ograniczenia wolności.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia wyrokiem łącznym z dnia 6 listopada 2019r. nie rozważył możliwości wymierzenia kary łącznej ograniczenia wolności odnośnie kar jednostkowych ograniczenia wolności wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków V Wydział Karny z dnia 15 listopada 2018 r. sygn. akt V K 891/18 oraz wyroku nakazowego Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 31 października 2018 r. sygn. akt V K 919/18, co skutkowało koniecznością uchylenia pkt IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku łącznego.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

orzeczenie kosztach pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia) na rzecz adw. M. Z. kwoty 147,60 zł w tym VAT, tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III

orzeczenie o kosztach oparto na treści art. 624 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok łączny Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 6 listopada 2019 r. w sprawie, sygn. akt V K 762/19.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana