Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. domagała się w pozwie wniesionym w dniu 20 lutego 2019 roku zasądzenia od pozwanych R. K., I. K. i D. P. jako wspólników spółki cywilnej solidarnie kwotę 15 113,20 zł wraz z następującymi odsetkami:

a) ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, liczonymi dla kwot:

- 3 365,28 zł od dnia 20.10.2018 r. do dnia zapłaty,

- 3 070,08 zł od dnia 22.11.2018 r. do dnia zapłaty,

- 295,20 zł od dnia 29.11.2018 r. do dnia zapłaty,

- 3 365,28 zł od dnia 22.12.2018 r. do dnia zapłaty;

b) ustawowymi za opóźnienie, liczonymi dla kwoty 5 017,36 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Ponadto powódka zażądała zasądzenia na jej rzecz solidarnie od pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że strony łączyła umowa z dnia
31 lipca 2018 roku zawarta na czas określony od dnia 1 września 2018 roku do dnia
31 sierpnia 2019 roku. Na mocy tej umowy powódka zobowiązała się do świadczenia usług polegających na rozliczaniu czasu pracy kierowców pozwanego na zasadach szczegółowo określonych w umowie oraz regulaminie. Pozwani byli zobowiązani do uiszczania comiesięcznych opłat abonamentowych. W ramach zawartej umowy powódka wystawiła stosowne faktury. Wobec braku uregulowania zapłaty z wystawionych faktur w przepisanych terminach, powódka na mocy postanowień umownych rozwiązał umowę z pozwanymi i wystawiła notę obciążeniową tytułem kary umownej w kwocie 4 500,00 zł. Nadto obciążyła pozwanych obowiązkiem zapłaty rekompensaty z tytułu kosztów odzyskiwania należności w łącznej kwocie 517,36 zł. Pozwani zostali wezwani do zapłaty wskazanych kwot, jednak wezwanie okazało się bezskuteczne.

W dniu 10 maja 2019 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając w całości roszczenie powódki.

W dniu 15 lipca 2019 roku pozwany D. P. wniósł sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zgłosił zarzut braku udowodnienia roszczenia co do zasady i co do wysokości, braku udowodnienia doręczenia dokumentów – po wykonanych pracach – brak świadczenia usług w okresie objętym pozwem, brak udowodnienia doręczenia faktur – brak wymagalności roszczenia, brak udowodnienia przelicznika euro, brak udowodnienia wymagalności – rekompensaty i daty wymagalności, a także brak odpowiedzialności pozwanego – w związku z bezprawnymi działaniami R. K..

W dniu 24 lipca 2019 roku pozwany I. K. wniósł sprzeciw
od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany zgłosił zarzut nieistnienia roszczenia powódki. W uzasadnieniu wskazał, że umowa łącząca powódkę
z spółką została zawarta po wystąpieniu pozwanego ze spółki, a zatem zobowiązanie to nie dotyczyło pozwanego.

Przedmiotowy nakaz zapłaty w stosunku do R. K. uprawomocnił się w dniu 26 lipca 2019 roku.

Pismem z dnia 5 listopada 2019 roku powódka cofnęła pozew w stosunku do pozwanego I. K. i zrzekła się roszczenia w tym zakresie. Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2019 roku, Sąd umorzył postępowanie w stosunku do pozwanego I. K..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 lipca 2018 roku powódka zawarła z pozwanymi R. K. i D. P. jako wspólnikami spółki cywilnej zarejestrowanej pod firmą (...).R.I.K Spółka Cywilna R. K., I. K., D. P. umowę nr (...) na okres od dnia 1 września 2018 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku w przedmiocie świadczenia usług polegających na rozliczaniu czasu pracy kierowców pozwanych. W ramach przedmiotowej umowy pozwani zobowiązali się do comiesięcznych opłat abonamentowych w kwocie 105 zł netto za rozliczenie pracy jednego kierowcy, liczba kierowców wynosiła 24. Powódka zaś była zobowiązana do świadczenia usług w ramach abonamentu (...) i (...), ponadto pozwani zobowiązali się do comiesięcznych opłat abonamentowych w kwocie 6 zł netto za rozliczenie jednej delegacji, liczba delegacji wynosiła 36, w ramach abonamentu (...).

Dowód: umowy o świadczenie usług wraz z załącznikami k. 7-12

W ramach realizacji umowy powódka świadczyła na rzecz pozwanych usługi polegających na rozliczaniu czasu pracy kierowców w okresie od września 2018 roku
do listopada 2018 roku. Za wykonane usługi powódka wystawiła cztery faktury obejmujące jej wynagrodzenie tj. faktura VAT nr: 2394/09/18/ (...) z dnia 5 października 2018 roku na kwotę 3 365,28 zł z terminem płatności do 19 października 2018 roku, 2403/10/18/ (...) z dnia 7 listopada 2018 roku na kwotę 3 070,08 zł z terminem płatności do 21 listopada 2018 roku, 2819/10/18/ (...) z dnia 14 listopada 2018 roku na kwotę 295,20 zł z terminem płatności do 28 listopada 2018 roku i 2311/11/18/ (...) z dnia 7 grudnia 2018 roku na kwotę 3 365,28 zł z terminem płatności do 21 grudnia 2018 roku.

Dowód: faktur VAT k. 13-16, korespondencji elektronicznej k. 134-135, 137-140

Powódka pismem z dnia 21 grudnia 2018 roku, wezwała pozwanych do zapłaty kwoty wynikającej z wystawionych faktur w łącznej wysokości 10 095,84 zł w terminie 7 dni.

Dowód: wezwania do zapłaty wraz z pełnomocnictwem k. 20-21

Powódka w piśmie z dnia 21 grudnia 2018 roku oświadczyła, „że w związku
z zaległościami w płatnościach Umowa o Świadczenie Usług (...)/ (...) z dnia 31.07.2018r. została rozwiązana wraz z naliczeniem kary umownej.” Powódka odstąpiła od umowy zawartej z pozwanymi na podstawie § 11 ust. 7 regulaminu „Jeżeli Klient nie ureguluje zobowiązań wobec (...) w oznaczonym terminie płatności lub naruszy postanowienia Regulaminu, (...) zastrzega sobie prawo do rozwiązania Umowy ze skutkiem natychmiastowym.”, jednoczenie informując o wystawieniu noty obciążeniowej nr 037/12/18/ (...) z dnia 21 grudnia 2018 roku na kwotę 4 500 zł z terminem płatności określonym na 7 dni, zgodnie z § 1 ust. 2 umowy w zw. z § 11 ust. 2 regulaminu – tytułem kary umownej. Ponadto powódka wystawiła noty obciążeniowe nr: 034/12/18/ (...) z dnia 21 grudnia 2018 roku na kwotę 170,86 zł z terminem płatności określonym na 7 dni, 035/12/18/ (...) z dnia 21 grudnia 2018 roku na kwotę 173,25 zł z terminem płatności określonym na 7 dni, 036/12/18/ (...) z dnia 21 grudnia 2018 roku na kwotę 173,25 zł z terminem płatności określonym na 7 dni – wszystkie tytułem rekompensaty za koszty odzyskania należności dotyczących niezapłaconych w terminie ww. faktur.

Dowód: pism k. 17-18, noty obciążeniowej k. 19, noty obciążeniowej k. 22-24 wraz z potwierdzeniem nadania, tabeli kursów k. 134-136, 141,

Powódka pismem z dnia 2 stycznia 2019 roku oraz pismem z dnia 15 stycznia 2019 roku, wezwała pozwanych do zapłaty kwoty wynikającej z wystawionych faktur oraz not obciążeniowych w łącznej wysokości 15 113,20 zł w terminie 7 dni, a następnym pismem w terminie 2 dni.

Dowód: wezwania do zapłaty k. 26-28 z potwierdzeniem nadania k. 29-30

Strony w czasie trwania umowy z dnia 31 lipca 2018 roku nr (...) ustaliły i prowadziły regularną korespondencję elektroniczną w przedmiocie realizacji ww. umowy.

Dowód: korespondencji elektronicznej k. 142-167

W dniu 5 maja 2016 roku R. K. i I. K. zawarli umowę spółki cywilnej na czas nieograniczony. Aneksem z dnia 19 października 2017 roku do ww. umowy spółki, D. P. przystąpił w dniu 1 listopada 2017 do przedmiotowej spółki. Strony umowy spółki postanowiły, że w dniu 31 maja 2018 roku I. K. wystąpił z spółki. Ustalono, że za zobowiązania spółki powstałe po dniu 1 czerwca 2018 roku ponoszą solidarną odpowiedzialność wyłącznie wspólnicy R. K. i D. P., których udziały określono na równe i wynosiły po 50%. Pismem z dnia 14 listopada 2018 roku D. P. wypowiedział udział w przedmiotowej spółce cywilnej bez zachowania terminów wypowiedzenia z ważnych powodów. Spółka cywilna została wykreślona z rejestru REGON z datą zakończenia działalności 14 listopada 2018 roku.

Dowód: umowy spółki k. 50-51 wraz z aneksem k. 52-54, wypowiedzenia udziału z potwierdzeniem zaświadczeniem k. 54 verte-57

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów wskazanych w toku dotychczasowego wywodu.

Sąd postanowił oddalić wniosek dowodowy z dokumentacji zgromadzonej na płycie CD z uwagi na brak możliwości przeprowadzenia tego dowodu.

Sąd postanowił oddalić wniosek o przesłuchanie stron z uwagi, że brak jest istotnych dla sprawy okoliczność wymagających wykazania tym środkiem dowodowym. Sąd miał na uwadze, że dowód z przesłuchania stron jest dowodem, który przeprowadzany jest w ostateczności, kiedy to pewnych faktów nie można wykazać za pomocą innych dowodów. W niniejszej sprawie dowód ten miałby zostać przeprowadzony na okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia a nadto na okoliczności, które zostały wykazane za pomocą innych dowodów lub jako niezaprzeczone można było (o ile uznano by je za fakty istotne dla sprawy) uznać za wykazane.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie zawarta pomiędzy stronami umowa odpowiadała ustawowym regulacjom odnoszących się do umowy zlecenia. Podstawą stosunku zobowiązaniowego stron była umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Zgodnie z treścią przepisu art. 734 § 1 k.c. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Na podstawie art. 735 § 1 k.c. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie Przedmiotem takiej umowy może być zobowiązanie do dokonania jednej lub wielu czynności faktycznych, w sposób stały lub periodyczny, za wynagrodzeniem. W niniejszej sprawie powódka wykazała, że przysługiwała jej wymagalna wierzytelność względem strony pozwanej. Bezsporny był fakt, że pozwani R. K. i D. P. zawarli z powódką umowę o świadczenie usług (...). Zgodnie z art. 353 ¹ k.c. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Niezależnie od wykonanych usług przez powódkę, pozwani zobowiązali się do comiesięcznej zapłaty za określony umową abonament, za wynagrodzeniem przewidzianym w przedmiotowej umowie. A zatem w myśl łączącej strony umowy, którą pozwani dobrowolnie w ramach swobody umów zawarli z powódką, zobowiązani byli do zapłaty określonego miesięcznego wynagrodzenia.

Pozwany nie przeczył temu, że faktury (wynagrodzenie należne powódce) objęte roszczeniem nie zostały zapłacone. W ocenie Sądu powódka była uprawiona do odstąpienia od umowy zawartej z pozwanymi, jako że pozwani dopuścili się naruszenia stosunku umownego poprzez naruszenie terminów płatności za faktury VAT wystawione tytułem świadczonych przez powódkę usług.

Najdalej idący zarzut pozwanego dotyczący braku jego odpowiedzialności
za zobowiązania wynikające z umowy łączącej strony, wobec dokonania przez pozwanego wypowiedzenia udział w spółce, a tym samym rozwiązaniem się spółki i związku z bezprawnymi działaniami wspólnika R. K., był chybiony. Zgodnie z art. 864 k.c. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Nie ulega wątpliwości, że pozwany zawarł z powódką umowę będąc wspólnikiem spółki cywilnej w czasie jej trwania i niezależnie od wypowiedzenia udziału w spółce odpowiadał za jej zobowiązania cały swoim majątkiem solidarnie z drugim wspólnikiem. Co do zasady wypowiedzenie udziału w spółce rodzi skutek w postaci uwolnienia byłego wspólnika od zobowiązań powstałych po jego wystąpieniu ze spółki, nawet jeżeli zobowiązania te miały swoje źródło w umowach zawartych przed wystąpieniem wspólnika. W niniejszej sprawie pozwany złożył w dniu 14 listopada 2018 r. oświadczenie o wypowiedzeniu udziału jednakże oświadczenie to nie mogło wywołać ww. skutku, gdyż wraz z wypowiedzeniem udziału przez jednego z dwóch wspólników spółki cywilnej rozwiązaniu ulega spółka cywilna. W tych warunkach wspólnicy są obowiązani do przeprowadzenia likwidacji takiej spółki. Do czasu uregulowania wszystkich kwestii majątkowych spółki, w tym spłaty wszystkich zobowiązań i podziału pozostałego majątku byli wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki jak za zobowiązania powstałe w związku ze wspólnym mieniem (art. 370 k.c.). Nie ma przy tym znaczenia dla odpowiedzialności wspólników czy ponoszą winę w niedokonaniu likwidacji. Bez znaczenia dla odpowiedzialności pozwanego był fakt, że jego wspólnik sprzeniewierzył się zasadom uczciwości i to w jaki sposób jego wspólnik traktował majątek spółki. Ewentualne nielojalne lub przestępcze działania wspólnika pozwanego mogą rodzić ewentualną odpowiedzialność pomiędzy pozwanym a jego wspólnikiem. Nie mają natomiast wpływu na zakres odpowiedzialności pozwanego względem podmiotów zewnętrznych.

Powódka posiadała uprawnienie do dochodzenia zapłaty od pozwanych rekompensaty z tytułu zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności.

Żądanie zapłaty kwot 170,86 zł, 173,25 zł oraz 173,25 zł, stanowiących równowartość 40,00 euro z tytułu rekompensaty za odzyskiwanie należności, uzasadnione jest w świetle art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku (Dz.U. z 2013 r. poz. 403 z późn. zm.) o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, który statuuje, że Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

Jako, że pozwany nie dokonał zapłaty kwot objętych fakturami VAT w umówionym terminie, powódce przysługiwało uprawnienie do dochodzenia rekompensaty z tytułu odzyskiwania należności w wysokości 40,00 euro od każdej niezapłaconej w terminie faktury VAT.

Żądanie pozwu w zakresie zapłaty kary umownej okazało się natomiast bezzasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 483 § 1 k.c. „Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”. Powyższe oznacza, ze nie ma znaczenia sam fakt wystąpienia szkody, zatem przywołany przepis modyfikuje ogólne zasady odpowiedzialności kontraktowej dłużnika w razie powstania obowiązku zapłaty przez niego kary umownej, gdyż jej zapłata powinna nastąpić bez względu na fakt wystąpienia i wysokość poniesionej szkody (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.05.2014r., V CSK 402/13). W zasadniczym modelu kary umownej przyjętym w kodeksie cywilnym prymat należy przyznać funkcji kompensacyjnej, jest ona surogatem odszkodowania za niewykonanie
lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego i ma na celu naprawienie szkody poniesionej przez wierzyciela (tak wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8.05.2017r., XIX Ga 157/17). Dłużnik zobligowany do zapłaty kary umownej posiada możliwość zwolnienia się z tego obowiązku poprzez wykazanie, że nie ponosi odpowiedzialności zdarzenia, które spowodowały zaktualizowanie się obowiązku jej zapłaty. Ponadto kara umowna jest karą przewidzianą w razie niewykonania lub nienależytego wykonania wszelkich zobowiązań niepieniężnych, jakie mogą powstać w skutek np. odstąpienia od umowy (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.10.2006r, IV CSK 154/06).

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy należy wskazać, iż § 11 ust. 2 „Regulaminie Świadczeń Usług przez (...), przewidujący karę umowną z tytułu rozwiązania umowy przez (...) (powódkę) przed upływem okresu na jaki została zawarta w związku z § 11 ust. 7 „Regulaminu Świadczeń Usług przez (...), tj. z powodu rozwiązania umowy z powodu niespełnienia przez pozwanego świadczenia pieniężnego jest niezgodny z art. 483 § 1 k.c. i w tych okolicznościach stanowi próbę obejścia przepisu. Kary umownej nie można, bowiem zastrzec na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego. W związku z powyższym, w ocenie Sądu § 11 ust. 2 „Regulaminu Świadczenia Usług przez (...), przewidujący karę umowną, na podstawie którego powódka obciążyła pozwanych obowiązkiem zapłaty był niedopuszczalny i stanowił pośrednio karę za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, a co za tym idzie roszczenie powódki w tym zakresie nie ma podstaw prawnych (tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30.03.2017 r., I ACa 1880/15; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 30.06.2016 r., I ACa 191/16; Wyrok Sądu Najwyższego z 7.02.2007 r.,
III CSK 288/06). Zastrzeżenie kary umownej należy bowiem uznać za nieważne z mocy
art. 58 § 3 k.c. jako sprzeczne z prawem – art. 483 § 1 k.c.

Reasumując powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 10 095,84 zł, tytułem niezapłaconych faktur i rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Odsetki Sąd zasądził na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku (Dz.U. z 2013 r. poz. 403 z późn. zm.) o terminach zapłaty w transakcjach handlowych tj. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia następującego po terminie zapłaty wskazanym w określonej fakturze VAT, czyli od kwot:

a)  3 365,28 zł od dnia 20 października 2018 r. do dnia zapłaty,

b)  3 070,08 zł od dnia 22 listopada 2018 r. do dnia zapłaty,

c)  295,20 zł od dnia 29 listopada 2018 r. do dnia zapłaty,

d)  3 365,28 zł od dnia 22 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

oraz na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. tj. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 517,36 zł od dnia 20 lutego 2019 r. (tj. od dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo jako nienależne.

Na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. orzeczono o kosztach postępowania dokonując stosunkowego ich rozdziału. Powódka wygrała proces w 66%, a pozwany w 34%.
Łączne koszty procesu wyniosły 7 534 zł. Powódka poniosła koszty procesu na które złożyła się kwota 3 600 zł tytułem wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 300 zł tytułem opłaty od pozwu. Pozwany poniósł koszty procesu na które złożyła się kwota 3 600 zł tytułem wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Zasądzono, zatem od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1 355,44 zł, tytułem różnicy pomiędzy kosztami procesu, które powódka poniosła, a które powinna była ponieść.

Sędzia Sądu Rejonowego Karol Sala

Sygnatura akt VI GC 2592/19

ZARZĄDZENIE

- odnotować uzasadnienie,

- przesłać odpis wyroku z uzasadnieniem pełnomocnikowi pozwanego D. P. powodowi pozwanemu ;

- kal. 14 dni

B.- (...).04.2020