Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 689/17

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.  R. O.

2.  Z. P.

1.  1) w dniu 13.10.2015r. na stacji paliw (...) znajdującej się na ul. (...) w S., woj. (...), pomagał innym osobom w urządzaniu gry na automatach o nazwie: A. nr (...) oraz P. nr (...), poprzez wydzierżawienie powierzchni w ww. lokalu, udostępniając ją i umożliwiając zainstalowanie i eksploatację ww. urządzeń w celach komercyjnych, bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nieprzeznaczonym, stwarzając możliwość uczestnictwa w grach hazardowych z naruszeniem art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r. poz. 612 ze zm.), czym wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 18 § 3 kk w zw. z art. 20 § 2 kks w zw. z art. 107 § 1 kks

2) w dniu 18.11.2015r. na stacji paliw (...) znajdującej się na ul. (...) w S., woj. (...), pomagał innym osobom w urządzaniu gry na automacie o nazwie: H. S. (...), poprzez wydzierżawienie powierzchni w ww. lokalu, udostępniając ją oraz umożliwiając zainstalowanie i eksploatację ww. urządzenia w celach komercyjnych, bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nieprzeznaczonym, stwarzając możliwość uczestnictwa w grach hazardowych z naruszeniem art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r. poz. 612 ze zm.), czym wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 18 § 3 kk w zw. z art. 20 § 2 kks w zw. z art. 107 § 1 kks

2.  w dniu 16.11.2015r. w R., pow. S., woj. (...), poprzez wcześniejsze zawarcie i zrealizowanie umowy ze spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. na udostępnienie powierzchni w sklepie (...) mieszczącym się przy ulicy (...), (...)-(...) R., celem organizowania w nim gier na automatach bez wymaganego zezwolenia, udostępniając powierzchnię lokalu oraz umożliwiając zainstalowanie i eksploatację automatu (...) nr (...), pomagał innym osobom w urządzaniu w ww. lokalu, tj. w miejscu do tego nieprzeznaczonym, gry na automacie (...) nr (...), naruszając dyspozycje określoną w art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r. poz. 612 ze zm.), czym wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 18 § 3 kk w zw. z art. 20 § 2 kks w zw. z art. 107 § 1 kks

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Ad. 1 1) i 2)

W dniu 13 sierpnia 2015 roku M. W. jako prezes zarządu odpowiedzialny za sprawy gospodarcze i (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł z R. O. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą M. z siedzibą w Ł. ramową umowę dzierżawy powierzchni w lokalu położonym na parterze stacji paliw (...) w S. przy ulicy (...), na potrzeby umieszczenia w jego wnętrzu automatów do gier. W ramach tej umowy R. O. zobowiązał się do umożliwienia zainstalowania i eksploatacji urządzeń do gier. Z tego tytułu dzierżawca miał wypłacać wydzierżawiającemu miesięczny czynsz dzierżawy w kwocie 500 zł miesięcznie, płatny od chwili uruchomienia urządzeń. Do umowy załączono potwierdzenie wydania urządzeń (...) w dniu 10 września 2015r. i (...) w dniu 2 października 2015r. oraz (...) w dniu 16 listopada 2015r.

Stały nadzór serwisowy nad powyższym urządzeniem, zapewniający utrzymanie go w dobrym stanie technicznym, a także usługi transportowe oraz związane z poborem gotówki z automatu był wykonywany przez firmę (...) sp. z o.o. w W., która zadania te zleciła w umowie z dnia 2 stycznia 2015 roku S. K., który był odpowiedzialny za zainstalowanie i sprawowanie nad tymi urządzeniami faktycznego nadzoru serwisowego.

W dniu 13 października 2015r. wskazane wyżej automaty do gier (...) i (...) zostały ujawnione przez funkcjonariuszy celnych podczas wykonywania czynności służbowych w lokalu położonym na parterze stacji paliw (...), zaś automat do gry (...) ujawniony został podczas tożsamego przeszukania w dniu 18 listopada 2015r. Po przeprowadzeniu eksperymentu procesowego polegającego na odtworzeniu przebiegu gry na tym automacie, funkcjonariusz celny uznał, iż dostępne gry na tych urządzeniach posiadają element losowości oraz charakter komercyjny.

Ad. 2

W dniu 1 czerwca 2015 roku M. W. jako prezes zarządu odpowiedzialny za sprawy gospodarcze i (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł ze Z. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą HURT – (...). P. Z. P. z siedzibą w R. ramową umowę dzierżawy powierzchni w sklepie (...) położonym w R. przy ulicy (...).

Przedmiotem umowy dzierżawy lokalu była dzierżawa powierzchni umożliwiająca zainstalowanie urządzeń do gier, na których dzierżawca miał prowadzić działalność gospodarczą, zaś Z. P. zobowiązał się do umożliwienia zainstalowania i eksploatacji urządzeń do gier w zamian za miesięczny czynsz dzierżawy w kwocie 200 zł miesięcznie, płatny od chwili uruchomienia urządzeń. Do umowy załączono potwierdzenie wydania urządzenia (...) w dniu 1 czerwca 2015r. Stały nadzór serwisowy powyższego urządzenia był wykonywany przez firmę (...) sp. z o.o. w W., która zadania te zleciła w umowie z dnia 2 stycznia 2015 roku S. K..

W dniu 16 listopada 2015r. wskazany wyżej automat do gier został ujawniony przez funkcjonariuszy celnych podczas wykonywania czynności służbowych w lokalu położonym na parterze stacji paliw (...). Po przeprowadzeniu eksperymentu procesowego polegającego na odtworzeniu przebiegu gry na tym automacie, funkcjonariusz celny uznał, iż dostępne gry na tych urządzeniach posiadają element losowości oraz charakter komercyjny.

1.  Ramowa umowa dzierżawy z listą aktualizacji

2.  Protokół eksperymentu procesowego

3.  Protokół przeszukania

4.  Protokół oględzin

5.  Dokument wydania z magazynu

6.  Umowa w zakresie obsługi urządzeń do gier rozrywkowych

7.  Rozliczenie usług za wrzesień 2015r. i faktura za listopad 2015r.

8.  Dokument wydania urządzeń z magazynu

9.  Informacja z (...)

10.  Zeznania świadka K. C.

11.  Zeznania świadka M. O., R. C. i A. Z.

Ad. 2

1.  ramowa umowa dzierżawy z listą aktualizacji

2.  umowa w zakresie obsługi urządzeń do gier rozrywkowych

3.  protokół wyjęcia gotówki

4.  dokument wydania z magazynu

5.  protokół eksperymentu procesowego

6.  Zeznania świadka J. D.

1.k. 37 – 41,144

2. k. 2 – 7, 125 - 126

3. k. 10 – 12, 130 - 132

4. k. 13 – 15, 133 - 136

5. k. 35

6. k. 42 – 45

7. k. 21 – 34, 149

8. k. 35

9. k. 48 – 49

10. k.317 – 317v., 237 – 238

11. k. 8 – 9, 89 – 90, 123 – 124.

Ad. 2

1.  k. 83 – 86

2.  k. 93 – 99

3.  k. 100 – 102

4.  k. 103

5.  k. 68 - - 68d

6. k. 71 – 72, 231v. – 232, 312v.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Ad. 1 i 2

Ad. 1 i 2 Brak wyczerpania przez R. O. i Z. P. znamion przestępstwa skarbowego określonego w art. 107 §1 kks w postaci „urządzania” gier na automatach.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Ad. 1 i 2 zachowanie R. O. i Z. P. zarzucone im w akcie oskarżenia nie wyczerpało znamion „urządzania” gier na automatach, lecz stanowiło „pomoc w urządzaniu” przez inne osoby gier na automatach z naruszeniem obowiązujących przepisów

Ad. 1 i 2

a)wyjaśnienia oskarżonego R. O.

b)wyjaśnienia oskarżonego Z. P.

c)ramowa umowa dzierżawy

d)kserokopie postanowień w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy

Ad. 1 i 2

a)k. 311v. – 312, 227 – 228v., 161 – 161v., 54 – 54v.

b)k. 312, 228v. – 229, 115

c) k. 83 – 86, 37 – 41, 144

d) k. 315, 316

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Ad. 1 pkt. 1 – 9 i ad. 2 pkt. 1 – 5

Ad. 1 pkt. 11 i ad. 2 pkt. 6

Ad. 1 pkt. 10

Dokumenty

Zeznania świadków M. O., R. C., A. Z. i J. D.

Zeznania świadka K. C.

Sąd w całości uznał za wiarygodne dokumenty wymienione w pkt. 1 – 9 i 1 - 5, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości i autentyczności, nadto Sąd z urzędu nie dopatrzył się również podstaw do ich kwestionowania, zaś dokumenty te korespondowały z wyjaśnieniami obu oskarżonych w tej części, w której nie podważali oni faktu zawarcia przez każdego z nich zasadniczo tożsamych w treści umów dzierżawy powierzchni w należących do nich lokalach i wykorzystywania tej powierzchni w celu zainstalowania automatów do gier, jak również wyników eksperymentów przeprowadzonych przez funkcjonariuszy celnych, z których każdorazowo wynikało, że uzyskiwane wyniki gier na automatach były nieprzewidywalne i niezależne od woli gracza, a sam gracz nie miał żadnego wpływu na końcowy wynik, który był zależny od algorytmu gry, nie zaś jego umiejętności i zręczności.

Z dokumentów w postaci protokołów eksperymentów procesowych wynika w sposób jednoznaczny, że urządzenia zatrzymane podczas obu kontroli w stacji paliw (...) oraz w sklepie (...) są urządzeniami sterowanymi komputerowo, wymagającymi wniesienia opłaty za grę i pozwalającymi na wypłatę wygranych bezpośrednio przez automat, zaś przebieg i rezultaty rozgrywek na zabezpieczonych automatach przemawiają za przyjęciem losowego charakteru gier albowiem umiejętności gracza pozostają bez wpływu na ich wynik.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania powyższych dokumentów sporządzonych przez uprawnione podmioty i w sposób fachowy. Treść zawartych w nich sformułowań koresponduje nadto ze stanowczymi, spójnymi zeznaniami obiektywnego świadka J. D. będącego uczestnikiem gry organizowanej w sklepie (...) oraz zbieżną z nimi jednoznaczną, logiczną relacją M. O., R. C. i A. Z. korzystających z automatów na stacji paliw (...).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. C. wskazującego, że przed zawarciem umowy i zainstalowaniem na stacji paliw (...) automatów do gier przedstawiciele tej firmy zostali przez niego skierowani bezpośrednio do właściciela stacji – R. O., z którym ustalali warunki zainstalowania i obsługi automatów do gier, on sam zaś jedynie następnie przekazał na ich prośbę wymienionemu stosowne dokumenty. Z relacji wymienionego świadka wynika, że R. O. nie tylko przed zawarciem umowy bezpośrednio rozmawiał z przedstawicielami firmy, ale również otrzymał wszystkie dokumenty, w tym umowę dzierżawy, z którymi miał możliwość zapoznania się przed ich podpisaniem. Zeznania powyższe, jasne, spójne i logiczne, zbieżne z treścią dokumentacji zabezpieczonej w sprawie, zasługują na podzielenie w całości.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Ad. 1 1) i 2)

1.Wyjaśnienia oskarżonych R. O. i Z. P.

2. zeznania M. W. i S. K.

1. Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego R. O. w części, w której wskazuje, że jego rola w niniejszej sprawie sprowadzała się do zawarcia umowy dzierżawy, on sam zaś nie miał nic wspólnego z urządzaniem gier na automatach w jakiejkolwiek formie. Jak wynika z zeznań świadka K. C., przedstawicieli firmy zajmujących się instalowaniem automatów do gier i ich obsługą skierował on bezpośrednio do oskarżonego, następnie zaś po dokonaniu przez wymienionych stosownych ustaleń, przedstawiciele ci przekazali za jego pośrednictwem dokumenty związane z zawarciem umowy właścicielowi stacji paliw (...), który następnie zwrócił mu je podpisane. Powyższe oznacza, że R. O. przed zawarciem umowy dzierżawy miał możliwość zapoznania się treścią umowy, jednoznacznie wskazującą na przedmiot umowy, którym było zainstalowanie urządzeń do gier, na których dzierżawca miał prowadzić działalność gospodarczą, w zamian za miesięczny czynsz w kwocie 500 zł. Wyjaśnienia oskarżonego R. O. w części, w której wskazuje, że swoje działania przed podpisaniem umowy ograniczył jedynie do sprawdzenia, czy podmiot, z którym ma zawrzeć umowę faktycznie działa na rynku tj. prowadzi działalność gospodarczą, bez jednoczesnego zweryfikowania za pośrednictwem uprawnionych podmiotów, czy działalność związana z urządzaniem gier na automatach w lokalu takim, jak należący do niego jest legalna, nie mogą zostać uznane za działania wystarczające z punktu widzenia wzorca profesjonalisty prowadzącego dochodową działalność gospodarczą.

Podobnie, zdaniem sądu, nie sposób dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego Z. O. podnoszącego, że nie popełnił czynu zabronionego, jego rola bowiem sprowadzała się jedynie do zawarcia umowy dzierżawy. Jak sam przyznał oskarżony, w żaden sposób nie weryfikował on legalności działalności polegającej na zainstalowaniu automatów do gry w jego lokalu, mimo, iż wiedział, że na podstawie zawartej z nim umowy inne osoby prowadzić będą działalność gospodarczą, nastawioną na zysk polegającą na grze na automatach.

2. Zeznania świadka S. K., jak również relacja M. W. z postępowania przygotowawczego nie wniosły żadnych istotnych okoliczności, bezpośrednie przesłuchanie M. W. na rozprawie zaś nie było konieczne z uwagi na treść nie kwestionowanych co do zasady dokumentów przez niego podpisanych w postaci umów dzierżawy lokali oskarżonych.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Opisano łącznie poniżej w pkt. 3.2

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

I, II i IV

R. O.,

Z. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 107 § 1 k.k.s. odpowiedzialność karno-skarbową ponosi, ten kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi gry hazardowe.

Każdemu z oskarżonych w niniejszej sprawie zarzucono popełnienie czynu zabronionego już po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 26 maja 2011 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 134, poz. 779) oraz ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz.U. poz. 1201) tj. w dniach 13.10.2015r., 18.11.2015r. i 16.11.2015r.

W pierwszej ze wskazanych ustaw wprowadzono przepis art. 23a, który przewidywał, że automaty i urządzenia do gier z wyjątkiem terminali w kolekturach gier liczbowych służących wyłącznie do urządzania gier liczbowych mogą być eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach oraz przez podmioty wykonujące monopol państwa, po ich zarejestrowaniu przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Zgodnie natomiast ze znowelizowanym na podstawie drugiej ze wskazanych ustaw brzemieniem przepisu art. 14 ustawy o grach hazardowych, urządzanie gier na automatach było dozwolone jedynie w kasynach gry na zasadach i warunkach określonych w zatwierdzonym regulaminie i udzielonej koncesji lub udzielonym zezwoleniu, a także wynikających z przepisów ustawy. Ustawodawca w art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku przewidział, że podmioty prowadzące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 lub w art. 7 ust. 2 ustawy o grach hazardowych, w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, a więc w dniu 3 września 2015 roku miały obowiązek dostosowania się do wymogów określonych w ustawie zmienianej, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w okresie do dnia 1 lipca 2016 roku. Ustawodawca zatem określił okres przejściowy od dnia 3 września 2015 roku do dnia 1 lipca 2016 roku, z tym, że jedynie dla tych podmiotów, które w dniu wejścia w życie nowelizacji prowadziły działalność w warunkach określonych w art. 6 ust. 1-3 ustawy o grach hazardowych, a więc urządzały gry na automatach zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed 3 września 2015 roku, a więc na podstawie koncesji albo zezwolenia (por. postanowienie SN z dnia 28 kwietnia 2016 roku, I KZP 1/16). Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wynikającym z postanowienia z dnia 28 kwietnia 2016 roku w sprawie I KZP 1/16, nie budzi wątpliwości, iż do działalności polegającej na urządzaniu lub prowadzeniu gier hazardowych w dniach objętych zarzutami w niniejszej sprawie wymagana była koncesja albo zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach i że urządzanie tych gier było możliwe jedynie w kasynach gry. H.- (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. takiej koncesji ani zezwolenia nie posiadała ani nie składała wniosku o jej wydanie. Nie sposób zatem przyjąć, że ustawodawca w art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku wprowadził okres przejściowy zarówno dla podmiotów posiadających koncesję jak i tych, które działały bez uzyskania koncesji, tak jak H.- (...) Spółka z o.o. w O.. Przepis art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych w brzmieniu obowiązującym do 3 września 2015 roku przewidywał, że urządzanie gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry. Nowelizacja treści tego przepisu, która nastąpiła w dniu 3 września 2015 roku zasady tej nie wyłączyła, a wprowadzono jedynie dodatkowy wymóg dotyczący zasad i warunków urządzanie gier na automatach, które określane miały być od tego dnia w zatwierdzonym regulaminie i udzielonej koncesji lub udzielonym zezwoleniu, a także wynikających z przepisów prawa.

Jak wynika z dokumentów w postaci ramowych umów dzierżawy, oskarżeni zawarli je w dniach 1 czerwca 2015r. (Z. P.) i w dniu 13 sierpnia 2015r. (R. O.). Faktycznie wydanie urządzeń do gry Z. P. nastąpiło zgodnie z potwierdzeniem wydania urządzeń w dniu 1 czerwca 2015r tj. przed wejściem w życie opisanej powyżej nowelizacji. Rzecz jednak w tym, że sam oskarżony Z. P. nie powoływał się w żaden sposób na swój błąd co do rozumienia znaczenia wprowadzonego okresu przejściowego, jak sam bowiem podawał, nie weryfikował on w żaden sposób stanu prawnego związanego z możliwością urządzania gier na automatach, nie zasięgał w tym zakresie jakichkolwiek porad prawnych, nie zwracał się o interpretację przepisów do uprawnionych organów. Trudno zatem uznać, by okoliczność podjęcia przezeń działalności w zakresie automatów do gry we wskazanym okresie czasu miało usprawiedliwiać w tym konkretnym przypadku jego działanie w błędzie co do stanu prawnego. Faktycznie wydanie automatów do gry oskarżonemu R. O. nastąpiło natomiast w dniu 10 września 2015r. ( (...)), w dniu 2 października 2015r. ( (...)) i w dniu 16 listopada 2015r. ( (...)), a więc już po wejściu w życie ustawy nowelizującej, zatem urządzanie gier na automatach wskazanych w akcie oskarżenia nie mogło mieć miejsce przed 3 września 2015 roku. Oskarżony R. O. zatem swoje działania podejmował już w stanie prawnym, który nie budził żadnych wątpliwości i przewidywał, że prowadzenie takiej działalności możliwe jest wyłącznie w kasynach gry przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach oraz przez podmioty wykonujące monopol państwa, po ich zarejestrowaniu przez naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Podkreślić należy, że przestępstwo skarbowe opisane w art. 107 § 1 k.k.s. może być popełnione umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym, z którym mamy do czynienia, gdy sprawca przewidując możliwość popełnienia czynu zabronionego, godzi się na jego popełnienie. Zgodnie z art. 10 § 3 kks nie popełnia przestępstwa skarbowego, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność. Przepis ten wyłącza możliwość przypisania sprawcy winy jedynie w przypadku, gdy błąd jest usprawiedliwiony, przy czym w celu dokonania oceny czy w realiach danej sprawy taka usprawiedliwiona nieświadomość miała miejsce należy odwołać się odnośnie osoby prowadzącej działalność gospodarczą – profesjonalisty, do kryteriów właściwych dla modelu osobowego o podwyższonym standardzie wymagań. Zauważyć należy, że w orzecznictwie sądów powszechnych rzeczywiście istniały dwie linie orzecznicze odnoszące się do tego, czy okres przejściowy wprowadzony w art. 4 ustawy nowelizacyjnej, w przypadku urządzania gier na automatach dotyczy tylko i wyłącznie podmiotów posiadających wymaganą koncesję (zezwolenie) na prowadzenie kasyna, czy też na ten okres przejściowy, przedłużający czas uzyskania koncesji, mogą się powoływać też inne podmioty, które taką działalność prowadziły faktycznie, jednak bez odpowiedniej koncesji. Sąd Najwyższy w powoływanym już postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2016 roku wskazał jednak jednoznacznie, że art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych w przypadku urządzania gier na automatach dotyczy tylko i wyłącznie podmiotów prowadzących działalność we wskazanym zakresie zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, czyli posiadających wymaganą koncesję na prowadzenie kasyna. Niezależnie od powyższego, zdaniem sądu, istnienie powołanych wyżej rozbieżności w interpretacji przepisów winno w oskarżonych wzbudzić wątpliwość czy prowadzona działalność jest legalna, a w konsekwencji doprowadzić do podjęcia działań w celu upewnienia się czy taka działalność jest legalna poprzez uzyskanie pisemnej interpretacji przepisów od organów do tego powołanych, nie zaś za pomocą ewentualnych prywatnych opinii. Oskarżonym zatem w sposób uzasadniony można zarzucić, że nie dochowali wymaganej w danych okolicznościach staranności tak, aby właściwie zinterpretować treść ustawy o grach hazardowych. Odnosząc się do wyjaśnień oskarżonych podnoszących niejako, że zawierając umowę dzierżawy działali w błędzie co do bezprawności czynu, zapewniani byli bowiem o legalności podejmowanych działań, wskazać należy, że oskarżeni w dacie objętej zarzutem prowadzili działalność gospodarczą, a więc jako podmioty profesjonalne powinni zapoznać się z podstawowymi przepisami odnoszącymi się do działalności, w związku z którą uzyskiwali dochód. Mimo to w żaden sposób nie weryfikowali oni okoliczności i oceny legalności tej działalności, nie wystąpili do przedstawicieli właściwych organów o interpretację przepisów. Jest to tym bardziej zaskakujące, że jak wynika z pisma Naczelnika (...)w O. (k. 330), jeszcze przed datą czynów zarzucanych oskarżonemu R. O., tj. w dniu 27 sierpnia 2015r. zatrzymano automaty do gier, co winno w nim wzbudzić uzasadnioną wątpliwość co do legalności działalności z nimi związanej i skłonić do śledzenia zmieniających się przepisów prawa i ewentualnego zwrócenia się do uprawnionych podmiotów o ich interpretację.

Nie sposób przy tym przyjąć, że postanowienia sądów w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania automatów lub o umorzeniu śledztwa kształtowały w jakikolwiek sposób świadomość R. O. w okresie objętym zarzutami, skoro orzeczenia te wydane zostały w grudniu 2015 roku i kwietniu 2016r. (k. 225 – 226, 315 – 316), a zatem już po dacie czynów zarzucanych w akcie oskarżenia.

Jednocześnie jednak, zdaniem sądu, w realiach niniejszej sprawy nie sposób przyjąć, że oskarżeni K. „urządzali” gry na automatach do gier wskazanych w akcie oskarżenia w rozumieniu art. 107 §1 kks. Sformułowaniem „urządza” posługuje się też ustawodawca w ustawie z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych. Urządzanie gier hazardowych to ogół czynności i działań stanowiących zaplecze logistyczne dla umożliwienia realizowania w praktyce działalności w zakresie gier hazardowych, w szczególności: zorganizowanie i pozyskanie odpowiedniego miejsca na zamontowanie urządzeń, przystosowanie go do danego rodzaju działalności, umożliwienie dostępu do takiego miejsca nieograniczonej ilości graczy, utrzymywanie automatów w stanie stałej aktywności, umożliwiającym ich sprawne funkcjonowanie, wypłacanie wygranych, obsługa urządzeń, zatrudnienie i odpowiednie przeszkolenie personelu, zapewniające graczom możliwość uczestniczenia w grze (por. wyrok WSA w Kielcach z dnia 22 września 2016 r., II SA/Ke 553/16). Nie sposób przy tym postawić znaku równości pomiędzy „urządzaniem gier”, a „zawarciem umowy obligacyjnej, oddającej prawo do korzystania z lokalu”. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 maja 2019 roku III KK 78/18 wprost stwierdził, że oddania na podstawie umowy cywilnoprawnej lokalu (jego części) do władania innemu podmiotowi dla eksploatacji automatów za czynsz, w formie umowy dzierżawy – nie należy utożsamiać z "urządzaniem gier" w znaczeniu art. 89 ust. 1 ustawy o grach losowych.

Każdy z oskarżonych w niniejszej sprawie był podmiotem, który wydzierżawił jedynie część powierzchni swego lokalu w celu wstawienia tam automatów do gry, nie określał natomiast warunków gry, wygranych, nie zatrudniał osób, których zadaniem było serwisowanie urządzeń, nie zajmował się reklamowaniem, czy promocją gier. Nie sposób więc uznać, że oskarżeni urządzali gry w zarzucanej formie sprawstwa. "Urządzanie" ze swej istoty zakłada bowiem dokonywanie wielu czynności związanych ściśle z "technicznym" organizowaniem gry hazardowej, podjętych w jednej z postaci form sprawczych wskazanych w art. 9 § 1 k.k.s. W przypadku oskarżonych te formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. nie zostały zrealizowane, ale nie oznacza to, że oskarżonym nie można przypisać popełnienia przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. w formie zjawiskowej pomocnictwa przy ustaleniu ich świadomości co do przeznaczenia wynajętej powierzchni lokalu ( art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s.). Takie stanowisko prezentował również Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu wydanym w sprawie III K 78/18. Oskarżeni, co wynika z treści zawartych przez nich niemal tożsamych umów dzierżawy, mieli wiedzę w zakresie sposobu wykorzystania powierzchni ich lokali, swoim zachowaniem zaś, umożliwiając zainstalowanie i eksploatację tych urządzeń celem organizowania w ich lokalach gier na automatach bez wymaganego zezwolenia wyczerpali znamiona przestępstw określonych w art. 18 § 3 kk w zw. z art. 20 § 2 kks w zw. z art. 107 § 1 kks. Oskarżeni wiedzieli, co wynika wprost z umowy, że dzierżawca będzie na terenie ich lokali prowadził nastawioną na zysk działalność gospodarczą na zainstalowanych automatach, umożliwiając mu zaś zainstalowanie ich i obsługę pomagali temu podmiotowi i osobom prowadzącym nadzór serwisowy nad nimi w urządzaniu gier na automatach w sposób sprzeczny z treścią art. 107 kks.

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.R. O.

2.Z. P.

I, II i III.

IV.

I, II i IV

II.

Ad. 1.

Sąd uznając oskarżonego R. O. za winnego popełnienia czynów opisanych w pkt. I i II w formie zjawiskowej pomocnictwa wymierzył mu kary grzywny w wysokości po 40 stawek dziennych po 90 złotych, w ich miejsce zaś kare łączną 60 stawek dziennych grzywny po 90 zł każda. Orzeczona kara uwzględnia popełnienie czynów w formie zjawiskowej pomocnictwa, a także fakt, że oskarżony jest osobą niekaraną, wobec której dopiero w 2019 roku warunkowo umorzono postępowanie w innej rodzajowo sprawie. Na wymiar kar miał również wpływ fakt, że jak wynika z informacji Naczelnika (...) w O., przed kontrolą w jego lokalu w datach objętych zarzutem doszło już wcześniej – w dniu 27 sierpnia 2015r. (k. 330) do zatrzymania w nim 2 automatów do gry .

Ad. 2.

Sąd uznając oskarżonego Z. P. za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. IV w formie zjawiskowej pomocnictwa wymierzył mu karę grzywny w wysokości 40 stawek dziennych po 90 złotych. Orzeczona kara uwzględnia popełnienie czynu w formie zjawiskowej pomocnictwa, a także fakt, że oskarżony jest osobą niekaraną.

W ocenie Sądu wymierzone oskarżonym kary są współmierne do stopnia zawinienia oskarżonych, jak i stopnia społecznej szkodliwości przypisanych im czynów oraz zadośćuczynią społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

---

---

---

---

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

---

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

Zwolnienie oskarżonych od kosztów sądowych na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks uzasadnione jest faktem, iż postępowanie sądowe w niniejszej sprawie toczyło się przez długi okres czasu generując dalsze koszty, z przyczyn nie leżących po stronie oskarżonych, a związanych m.in. z koniecznością prowadzenia rozprawy od początku z uwagi na zmianę składu sądu.

6.  1Podpis

Joanna Herman