Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 794/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 marca 2017 r. S. S. wniósł o ustalenie, że nie istnieje jego zobowiązanie wobec pozwanej Wspólnoty mieszkaniowej nieruchomości położonej przy ul. (...). L. R. 35-39 w S. w łącznej sumie 414,93 zł z tytułu rozliczenia różnic zużycie zimnej i ciepłej wody w zakresie „kosztów korygujących” w rozliczeniach za następujące okresy: I półrocze 2012 r (od stycznia do czerwca 2012 r.) na kwotę 104,76 zł, II półrocze 2012 r. (od lipca do grudnia 2012 r.) na kwotę 214,42 zł, II półrocze 2014 r. (od lipca do grudnia 2014 r.) na kwotę 47,69 zł, I półrocze 2015 r. (od stycznia do czerwca 2015 r.) na kwotę 48,06 zł. Dodatkowo powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kwoty 200,51 zł z tytułu zapłaconych przez powoda kwot 104,76 zł, 47,69 zł i 48,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami naliczonymi od dnia 26 stycznia 2015 r. tj. od daty wytoczenia powództwa w sprawie sygn. akt (...) w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie. Ponadto wniósł o zobowiązanie pozwanej do opracowania nowego regulaminu rozliczania kosztów zużycia wody i odprowadzania ścieków oraz odbioru odpadów w nieruchomości przy ul. (...). L. R. 35-39 stanowiącej wspólnotę mieszkaniową w celu jego nowelizacji do aktualnego stanu instalacji wodnej w tej nieruchomości i uporządkowania sposobu rozliczeń kosztów.

Postanowieniem z dnia 5 lipca 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie stwierdził swoją niewłaściwość do rozpoznania sprawy w zakresie zobowiązania pozwanej do opracowania nowego regulaminu rozliczania kosztów zużycia wody i odprowadzania ścieków oraz odbioru odpadów i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Szczecinie.

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie stwierdził swoją niewłaściwość rzeczowa i miejscową oraz sprawę przekazał do rozpoznania do tut. Sądu.

Pozwana Wspólnota mieszkaniowa nieruchomości położonej przy ul. (...). L. R. 35-39 w S. złożyła odpowiedz na pozew, w której wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na to, iż o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku. Z ostrożności procesowej, w przypadku uznania, iż nie ma podstaw do odrzucenia pozwu wniosła o oddalenie powództwa w całości. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko wspólnota wskazała, że brak jest podstaw prawnych do żądania przez powoda sadowego nakazania opracowania projektu regulaminu rozliczenia kosztów zużycia wody. Objęta żądaniem kwestia zalicza się bowiem do czynności przekraczających zwykły zarząd. W konsekwencji wprowadzenie takiego regulaminu wymaga uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej.

Na rozprawie w dniu 27 czerwca 2018 r. pełnomocnik strony pozwanej złożył wydruk z przeglądarki Ksiąg Wieczystych wskazując, iż powód nie jest już właścicielem lokalu przy ul. (...) – na podstawie umowy darowizny z 29 sierpnia 2017 roku i wobec powyższego nie jest już członkiem wspólnoty. Na rozprawie powód potwierdził, że wraz z żoną przekazali mieszkanie na rzecz wnuczki A. Ł..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód S. S. był współwłaścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) w nieruchomości przy ul. (...) w S., w związku z czym był członkiem Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości R. 35 – 39 w S..

Bezsporne, a nadto:

- wydruk z przeglądarki Ksiąg wieczystych k. 90-94v.

Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości R. 35 – 39 w S. posiada zarząd wykonywany przez osobę fizyczną – R. J.. Wspólnotą mieszkaniową administruje (...) Zarząd (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S..

Bezsporne, a nadto:

- wydruk z przeglądarki Ksiąg wieczystych k. 90-94v,

- umowa o zarządzanie nieruchomością wspólną, k. 12-14.

Umową darowizny z 29 sierpnia 2017 r. S. S. oraz K. S. darowali wnuczce A. Ł. lokal mieszkalny nr (...) w nieruchomości przy ul. (...) w S..

S. S. nie jest już członkiem Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości R. 35 – 39 w S..

Bezsporne, a nadto:

- wydruk z przeglądarki Ksiąg wieczystych k. 90-94v.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne i podlegało oddaleniu.

Przedmiotem rozpoznania w niniejszym postępowaniu było żądanie powoda S. S., który domagał się zobowiązania pozwanej Wspólnoty mieszkaniowej nieruchomości położonej przy ul. (...). L. R. 35-39 w S. do opracowania nowego regulaminu rozliczania kosztów zużycia wody i odprowadzania ścieków oraz odbioru odpadów w nieruchomości przy ul. (...). L. R. 35-39 stanowiącej wspólnotę mieszkaniową w celu jego nowelizacji do aktualnego stanu instalacji wodnej w tej nieruchomości i uporządkowania sposobu rozliczeń kosztów.

Dla osiągnięcia celu procesu konieczne jest, aby powód S. S. był uprawniony do występowania przed sądem przeciwko pozwanej wspólnocie, a ta ostatnia była zobowiązana do uczynienia zadość jego roszczeniu. Obie strony zatem powinny do przedmiotu sporu pozostawać w określonym przez prawo materialne stosunku, albowiem tylko z takiego stosunku wynika uprawnienie do występowania w procesie w charakterze strony, nazywane legitymacją procesową. Jako kwalifikacja materialnoprawna strony legitymacja procesowa stanowi przesłankę pozytywnego zakończenia procesu.

Powód S. S., darując w dniu 29 sierpnia 2017 r. wnuczce A. Ł. lokal mieszkalny nr (...) w nieruchomości przy ul. (...) w S., czyli po wniesieniu pozwu, a przed jego doręczeniem stronie przeciwnej co miało miejsce w dniu 28 lutego 2018 r. przestał być członkiem Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości R. 35 – 39 w S. i w konsekwencji utracił legitymację procesową czynną w niniejszej sprawie, czyli szczególne uprawnienie do prowadzenia procesu. Legitymacja procesowa jest jedną z przesłanek materialnych, czyli okoliczności stanowiących w świetle norm prawa materialnego warunki poszukiwania ochrony prawnej na drodze sądowej. Otóż, aby ochrona prawna mogła być przez sąd udzielona, z żądaniem jej udzielenia musi wystąpić osoba do tego uprawniona. Tym uprawnieniem jest właśnie legitymacja procesowa czynna (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 maja 2005r., I ACa 1202/04, Lex nr 175186).

Sąd ustalił, że w chwili wniesienia pozwu S. S. posiadał legitymację do wytoczenia powództwa, ponieważ był współwłaścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) w nieruchomości przy ul. (...) w S., a w konsekwencji był również członkiem Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości R. 35 – 39 w S.. W niniejszej sprawie bezsporną okolicznością było, że po wniesieniu pozwu, a przed doręczeniem odpisu pozwu stronie przeciwnej S. S. oraz K. S. darowali wnuczce A. Ł. lokal mieszkalny nr (...) w nieruchomości przy ul. (...) w S., a w konsekwencji powód nie jest już członkiem pozwanej wspólnoty.

Zgodnie z treścią art. 192 pkt 3 k.p.c. z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Należy przy tym wyjaśnić, że stan sprawy w toku, powstaje z chwilą doręczenia odpisu pozwu pozwanemu. O stanie sprawy w toku zawsze decyduje chwila doręczenia pozwu, a nie jego wniesienia. Na tle powyższego przepisu przyjmuje się powszechnie, że zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwanemu odpisu pozwu pociąga za sobą brak legitymacji procesowej zbywcy. Z przepisu tego wynika również, że zbycie rzeczy lub prawa nie pozbawia legitymacji procesowej biernej zbywcy, jeśli miało miejsce po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu.

Jak wynika z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2010 roku, III CZP 38/10 (OSNC 2011, nr 1, poz.3) głównym celem art. 192 pkt 3 k.p.c. jest stabilizacja postępowania sądowego z chwilą doręczenia pozwu. Mimo zbycia rzeczy lub praw objętych sporem, zarówno przez jedną, jak i drugą stronę, a nawet przez obie strony, zbywca zachowuje legitymację procesową. Celem tej regulacji jest ochrona strony przeciwnej przed ujemnymi skutkami zbycia rzeczy lub prawa dla toku zawisłego już postępowania; dalszy udział zbywcy jest traktowany jako zasada, a wstąpienie w jego miejsce nabywcy jako wyjątek. Powyższe oznacza, że prawo procesowe traktuje stronę zbywającą rzecz lub prawo za nadal legitymowaną procesowo, choć w rzeczywistości jej uprawnienia lub obowiązki w zakresie spornego stosunku materialnego przeszły na inny podmiot. Następstwo procesowe przepis uzależnia od ziszczenia się określonych warunków. W zasadzie proces cywilny, mimo zbycia przedmiotu sporu (rzeczy lub prawa), ma się toczyć w dalszym ciągu między tymi samym stronami, z których udziałem się rozpoczął, a następstwo procesowe dochodzi do skutku dopiero za zgodą strony przeciwnej. (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 roku II PZP 9/04).

Omawiany przepis przeciwdziała więc utracie legitymacji procesowej przez osobę, która zbyła już rzecz lub prawo objęte sporem i nastąpiło to w toku procesu. Natomiast zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu pociąga za sobą brak legitymacji procesowej zbywcy. W przypadku zbycia prawa, zanim sprawa uzyskała status sprawy w toku, zbywca przestaje być uprawniony do wytoczenia powództwa, gdyż roszczenie dochodzone pozwem przeszły na osobę trzecią.

Skoro zawarcie umowy darowizny przedmiotowej nieruchomości, z która wiąże się członkostwem we Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości R. 35 – 39 w S., miało miejsce przed doręczeniem pozwanej wspólnocie odpisu pozwu i zastosowania nie ma art. 192 pkt 3 k.p.c., uznać należy, że powód w chwili zamknięcia rozprawy nie był legitymowany czynnie, a tym samym powództwo już z tej przyczyny podlegało oddaleniu.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że objęta żądaniem powoda kwestia zobowiązania pozwanej wspólnoty do opracowania regulaminu rozliczania kosztów zużycia wody i odprowadzenia ścieków oraz odbioru odpadów zalicza się do czynności przekraczających zwykły zarząd. Wynika to z tego, że rozliczenie ciepła jest jednym ze składników kosztów zarządu wspólnoty. Wobec tego wprowadzenie takiego regulaminu wymaga uchwały wspólnoty.

Roszczenie powoda dotyczy zobowiązania przez sąd pozwanej Wspólnoty do podjęcia uchwały w sprawie opracowania i wprowadzenia regulaminu rozliczania, kosztów zużycia wody i odprowadzenia ścieków oraz odbioru odpadów. Tego rodzaju żądanie w świetle obowiązującego prawa trzeba uznać za niedopuszczalne. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z 7 lutego 2002 r., l CKN 489/00, przepisy ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2018 r. Nr 80, poz. 903) regulujące zarząd nieruchomością wspólną nie przewidują możliwości zobowiązania przez sąd wspólnoty mieszkaniowej do podjęcia uchwały o określonej treści.

Z tego orzeczenia wielokrotnie powoływanego w komentarzach i przytaczanego w wielu orzeczeniach płynie taka konsekwencja, że właściciel lokalu nie może skutecznie wystąpić z powództwem o zobowiązanie wspólnoty do podjęcia uchwały określonej treści ani też o upoważnienie go przez sąd do dokonania określonej czynności. Członek wspólnoty mieszkaniowej może jedynie zgłosić na zebraniu właścicieli lokali wniosek o podjęcie zaproponowanej przez niego uchwały. W razie podjęcia uchwały negatywnej, odmawiającej zgody na realizację wnioskowanej czynności, można ją zaskarżyć do sądu na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 25 ustawy. Jednakże nieuprawniony jest wniosek, że uchylenie przez sąd uchwały negatywnej oznacza zgodę na dokonanie określonej czynności (Własność lokali. Komentarz R. S. A. T. Uwagi końcowe do art. 25). Tutejszy Sąd również podzielił zapatrywanie przedstawione przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu, iż żaden przepis ustawy o własności lokali nie daje właścicielowi lokalu uprawnienia do wymuszenia uchwały określonej treści na wspólnocie w drodze sądowej.

Mając na względzie przytoczoną wyżej argumentację żądanie powoda podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w orzeczeniu kończącym postępowanie w pierwszej instancji sąd określa wysokość opłaty ostatecznej, która jest bądź opłatą stosunkową, obliczoną od wartości przedmiotu sporu ustalonej w toku postępowania, bądź opłatą określoną przez sąd, jeżeli wartości tej nie udało się ustalić. W tym wypadku opłatę ostateczną sąd określa w kwocie nie wyższej niż 5000 złotych, mając na względzie społeczną doniosłość rozstrzygnięcia i stopień zawiłości sprawy. Mając na uwadze powyższe na podstawie przywołanego przepisu Sąd w punkcie II sentencji wyroku ustalił wysokość opłaty ostatecznej od pozwu na kwotę 100 zł.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Stosownie do treści art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Strona powodowa przegrała postępowanie w całości, wobec czego winna zwrócić pozwanej wspólnocie wszystkie poniesione przez nią koszty procesu, na które składają się koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu w wysokości 480 złotych określone na podstawie §4 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Marta Karnacewicz

Sygn. akt I C 794/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., dnia 11 lipca 2018 roku

SSR Marta Karnacewicz