Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń (spr.)

Sędziowie: SA Lucyna Ramlo

SA Michał Bober

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2018 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

z udziałem R. G. (1) i D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

na skutek zażalenia (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na postanowienie Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 29 czerwca 2018 r. sygn. akt V U 907/17

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Lucyna Ramlo SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń SSA Michał Bober

Sygn. akt III AUz 249/18

UZASADNIENIE

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (dalej: " Spółka") wniosła odwołanie od decyzji z dnia 15 września 2017 r. nr (...) ustalającej podstawą wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne za m-c grudzień 2016 r. dla ubezpieczonego R. G. (2) z tytułu zatrudnienia u płatnika składek oraz od decyzji z dnia 15 września 2017 r. nr (...) ustalającej podstawą wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne za m-c grudzień 2016 r. dla ubezpieczonego D. M., domagając się ich zmiany.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o ich odrzucenie oraz zasądzenie od płatnika składek na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych wskazując, że odwołanie od decyzji wpłynęło do organu rentowego z uchybieniem miesięcznego terminu.

Sąd Okręgowy w Słupsku postanowieniem z dnia 29 czerwca 2018 r. sygn. akt V U 907/17 odrzucił odwołania (pkt 1) i orzekł o zwrocie kosztów procesu (pkt 2). Sąd ustalił, że odpisy decyzji z dnia 15 września 2017 r. od nr (...) do nr (...) skutecznie doręczone zostały płatnikowi składek w dniu 21 września 2017 r. Odwołania opatrzone datą 27 października 2017 r. pełnomocnik płatnika składek złożył w urzędzie pocztowym w G. w dniu 27 października 2017 r., a zatem z sześciodniowym uchybieniem terminu, albowiem ustawowy termin do wniesienia odwołań upłynął bezskutecznie w dniu 21 października 2017 r. W ocenie Sądu o ile uznać można, że przekroczenie terminu do wniesienia odwołania nie jest nadmierne, to płatnik składek w żaden sposób nie wykazał, że zaistniały jakiekolwiek niezależne od niego okoliczności uniemożliwiające mu zaskarżenie decyzji w ustawowym terminie. Płatnik składek jako przyczynę wniesienia odwołań z uchybieniem ustawowego terminu wskazywał brak ich skutecznego doręczenia w dniu 21 września 2017 r. Twierdzeniom tym przeczy przedłożone przez organ rentowy zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki listowej zawierającej odpisy decyzji z dnia 15 września 2017 r. od nr (...) do nr (...). Z zapisu na zwrotnym potwierdzeniu odbioru wynika, że doręczone zostały odpisy decyzji o nr (...) - (...). Przesyłkę zawierającą wskazane odpisy decyzji w dniu 21 września 2017 r. odebrała M. P., która posiada pełnomocnictwo pocztowe i odbiera korespondencję w siedzibie odwołującej Spółki. Po ostemplowaniu i wpisani przesyłki do dziennika korespondencji, przekazała ją do działu kadr M. W., która była osobą upoważnioną przez płatnika składek do udzielania wszelkich wyjaśnień w trakcie kontroli organu rentowego przeprowadzonej w kwietniu 2017 r. Wiedziała czego dotyczyła kontrola, jakie były ustalenia i zastrzeżenia ZUS w odniesieniu do wypłaconych przez zakład pracy w grudniu 2016 r. u zapomóg świątecznych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W toku kontroli M. W. otrzymała od ZUS wykaz pracowników, którym wypłacono zapomogi świąteczne, które są kwestionowane przez organ rentowy. Zorientowana zatem była w przedmiocie doręczonych decyzji. Wiedziała jakich pracowników tyczą decyzje, albowiem w trakcie kontroli zapoznała się z listą pracowników objętych kontrolą. Nadto wiedziała, że tożsame odpisy decyzji otrzymują pracownicy, których one tyczą, bowiem przychodzili oni do działu kadr z zapytaniami w związku z otrzymanymi decyzjami. M. W. po odebraniu decyzji, nie licząc ich, przekazała je radcy prawnemu M. G., który przebywa na terenie zakładu raz w tygodniu. Ani M. W., ani pełnomocnik płatnika, nie wnosili żadnych zastrzeżeń do ZUS odnośnie nieprawidłowości w doręczeniu decyzji. Nadto Sąd podniósł, że w tej samej dacie tj. w dniu 27 października 2017 r. zostały wniesione odwołania przez pracowników płatnika, których reprezentuje ten sam pełnomocnik reprezentujący w niniejszym procesie płatnika składek. Organ rentowy wydał odrębne decyzji w stosunku do każdego pracownika. Każda decyzja jest adresowana zarówno do pracownika, jak i do pracodawcy - płatnika składek. Jedynie decyzja dotycząca składek na Fundusz Pracy była adresowana jedynie do płatnika składek. Płatnik składek wniósł odwołanie od decyzji ustalającej składki na Fundusz Pracy oraz od kilku decyzji adresowanych do pracowników tj. tych, którzy w dacie wydania decyzji nie byli już pracownikami płatnika. Tylko część odwołań wniesionych przez pracowników została wniesiona w terminie ustawowym, dotyczy to tylko tych pracowników, w stosunku do których doręczenie decyzji było zastępcze w formie awiza.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że doszło do skutecznego doręczenia płatnikowi składek wszystkich decyzji w dniu 21 września 2017 r. Zdaniem Sądu miesięczny termin na zaskarżenie decyzji jest terminem długim. Wskazane okoliczności w ocenie Sądu obciążają płatnika składek funkcjonującego w sposób profesjonalny w obrocie gospodarczym i powodują że nie można uznać, że nieterminowe wniesienie odwołania nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego. Zatem na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98, 99 i 108 § 1 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 265)

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła Spółka zaskarżając je w całości, zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego:

a) art. 477 (9) § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem, że Skarżący wniósł odwołanie po terminie, a tym samym podlegało ono odrzuceniu;

b) sprzeczność poczynionych przez Sąd orzekający ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, które to uchybienie miało istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, poprzez błędne przyjęcie, że:

- skarżący otrzymał zaskarżone decyzje dotyczące uczestnika R. G. (1) oraz D. M. w dniu 21 października 2017 r.,

- z treści przedłożonego przez organ rentowy zwrotnego potwierdzenia odbioru wynika, aby dotyczyło ono doręczenia decyzji z dnia 15 września 2017 roku nr (...) oraz decyzji z dnia 15 września 2017 roku nr (...).

W zażaleniu Spółka wniosła przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci odwołania Skarżącego od decyzji ZUS 0/ S. nr (...) dotyczącej wymiaru składek na Fundusz Pracy na okoliczność wykazania, że skarżący nie otrzymał wszystkich decyzji ZUS; podnosząc zarazem, że powołanie tego dowodu stało się konieczne dopiero na etapie postępowania zażaleniowego.

Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) do doręczeń decyzji wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w sprawach o podleganie ubezpieczeniom społecznym należy stosować przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Na mocy art. 45 k.p.a. za zwykłą formę doręczeń decyzji jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym należy uznać doręczenie pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób uprawnionych do odbioru pism, a zatem między innymi pracowników jednostki organizacyjnej, upoważnionych od odbierania pism w jej imieniu. Takie doręczenie pisma nie stanowi doręczenia zastępczego, a normalne doręczenie stronie konkretnego postępowania.

Sąd II Instancji podzielił ocenę prawną i faktyczną Sądu Okręgowego. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia jest wystarczające i przekonujące wyjaśnienie, że w okolicznościach sprawy należało przyjąć, że zaskarżone decyzji z dnia 15 września 2017 r., nr (...) i (...) zostały skutecznie doręczone Spółce dnia 21 września 2017 r. w trybie o jakim mowa w art. 45 k.p.a., a odwołania od przedmiotowych decyzji wniesiono w dniu 27 października 2017 r., z sześciodniowym uchybieniem terminu, który upływał stronie w dniu 21 października 2017 r. Prawidłowo Sąd Okręgowy uznał, że złożenia odwołań z przekroczeniem terminu nie można uznać za nadmierne, jednakże ich złożenie nie nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej się Spółki.

W zażaleniu skarżąca Spółka nie wskazała przepisów które obligowałyby organ rentowy do odrębnego doręczania płatnikowi składek każdej z decyzji wydanej w postępowaniu dotyczącym podstawy wymiaru składek, których adresatem był płatnik i pracownik oraz do podania informacji o zawartości przesyłki kierowanej do adresata. Doręczenie płatnikowi zbiorczo decyzji, ze wskazaniem na zwrotnym potwierdzeniu odbioru numeru decyzji " (...)" nie można uznać za wadliwe, albowiem odbiorca miał możliwość zweryfikowania, czy otrzymał całą wysłana przez ZUS korespondencję. Skarżący nie wykazał w toku postępowania, że koperta zawierająca decyzje nie była opisana i że otrzymał mniejszą liczbę decyzji, decyzje za innymi numerami lub kilka odpisów tej samej decyzji. Zapisy w dzienniku odbioru korespondencji dnia 21 września 2017 r. nie wskazują danych umożliwiających identyfikację ilościowo - rodzajową odbioru tej przesyłki, pomimo, że jej odbiór został potwierdzony na zwrotnym dowodzie doręczenia i zeznaniami świadków M. P. i M. W.. Adresat przesyłki we własnym interesie winien zapoznać się z jej zawartością i treścią, gdyż zaniedbanie temu obowiązkowi rodzi bezpośrednie konsekwencje dla niego. Za niewiarygodne zatem Sąd Apelacyjny uznał twierdzenia, że Spółce nie zostały doręczone zaskarżone w sprawie decyzje, tym bardziej, że w swoich odwołaniach oznaczono prawidłowymi numerami decyzje dotyczące określenia podstawy wymiaru składek za pracowników R. G. (1) i D. M..

Bez wpływu na rozstrzygnie zażalenia pozostaje odwołanie płatnika z dnia 19 października 2017 r. od decyzji z dnia 15 września 2017 r. nr (...) (dotyczącej składek na Fundusz Pracy za grudzień 2016 r.) zawierające informacje, że płatnik " dotychczas nie otrzymał od ZUS O/ S. skutkujących przypisem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne", skoro w dacie wniesienia tego odwołania potwierdzony został odbiór decyzji skutkujących przypisem składek za pracowników objętych kontrolą na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz FGŚP. Nadto odbiór decyzji przesłanych zbiorczo po zakończeniu kontroli potwierdzili w swoich zeznaniach wskazani wyżej pracownicy Spółki.

Należy pamiętać, że osoba prowadząca działalność gospodarczą ponosi odpowiedzialność za zaniedbania personelu administracyjnego, którym posługuje się przy wykonywaniu swoich czynności, a zatem nie uwalniają one strony od winy w niedochowaniu terminu (tak postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 2008 r., II GZ 305/08, LEX nr 574454).

Powyższa teza, choć odnosiła się bezpośrednio do wykładni art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) zachowuje również aktualność w odniesieniu do art. 477 ^{( 9)} § 3 k.p.c. z uwzględnieniem różnic pomiędzy tymi przepisami. Choć bowiem art. 477 ^{( 9)} § 3 k.p.c. posługuje się pojęciem "przyczyn niezależnych" od odwołującego się, które jest pojęciem szerszym niż pojęcie winy i może również zawierać w swoim zakresie znaczeniowym pewne sytuacje zawinione przez odwołującego się, to jednak w żadnym wypadku nie można przyjąć, aby błędy w odbiorze przesyłki zawierającej 189 decyzji zaczynających się numerem (...) do numeru (...), w tym od decyzji nr (...) oraz nr (...) od której składane są odwołania popełnione przez pracowników odwołującej się był okolicznościami niezależnymi od samego odwołującej się Spółki.

Powszechnie przyjmuje się, zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie, że prowadzący działalność gospodarczą ponosi ryzyko jej prowadzenia, w tym ryzyko osobowe związane z zatrudnianiem pracowników. Innymi słowy pracodawca na zasadzie ryzyka odpowiada za działania zatrudnianych przez siebie pracowników, podejmowane w ramach wykonywanych przez nich obowiązków pracowniczych. Normatywny wyraz ta zasada znajduje chociażby w art. 120 k.p., w którym mowa o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez pracownika osobom trzecim.

W żadnym razie nie można zatem uznać, że błędy pracowników skarżącej się spółki był błędami osoby trzeciej, na który skarżąca się nie miała wpływu, bowiem to skarżąca ponosiła ryzyko zatrudniania pracowników, którzy popełnił błędy, związane między innymi z oceną ich kompetencji i przydatności do pracy, zatem to skarżąca spółka ponosi konsekwencje działań pracowników, tak jakby to działała ona sama.

Reasumując należy zatem stwierdzić, że za działania pracowników - osoby upoważnionej do odbioru korespondencji i osoby przekazującej ją obsłudze prawnej, odpowiedzialność ponosi pracodawca, który pracowników zatrudnia w związku z ryzykiem osobowym jakie on ponosi, zaś błędy popełnione przy odbiorze zbiorczej przesyłki zawierającej liczne decyzje przez pracowników nie jest okolicznością niezależną od strony, o której mowa w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji, zgodnie z art. art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Lucyna Ramlo SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń SSA Michał Bober