Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Marta Zalewska

Protokolant: Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2020 r. w R.

na rozprawie

sprawy z powództwa: Centrum Handlowe (...). K., W. (...) Spółka jawna w P.

przeciwko: B. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo

II.  zasądza od powoda Centrum Handlowe (...). K., W. (...) Spółka jawna w P. na rzecz pozwanego B. K. kwotę 5.417zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 301/19

Uzasadnienie wyroku z dnia 19.06.2020r.

Powód C. P. J. K. W. G. sp.j. w Z. wniósł o zapłatę od pozwanego B. K. kwoty 193.167,71zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23.08.2019r. na podstawie art. 299 ksh.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Uzasadnił, iż powództwo dotyczy wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z 4 maszyn za okres od 14.11.2006r. do 22.07.2010r., co do którego zapadł prawomocny wyrok zaoczny w Sądzie Okręgowym w R. w dniu 22.04.2017r. sygn. akt VI GC 242/16. Wynagrodzenie to dotyczy okresu pozostawania spółki w upadłości, a częściowo okresu, gdy spółka w związku z ukończeniem postępowania upadłościowego została wykreślona z KRS. Następnie wpis o wykreśleniu został uchylony postanowieniem z dnia 22.02.2013r., gdzie od tego czasu spółka nie prowadziła działalności gospodarczej, nie osiągała przychodów, ani nie ponosiła żadnych kosztów, nie posiada żadnego majątku poza wierzytelnością zasądzoną w wyroku karnym wobec byłego prezesa zarządu J. R. (1). Ponadto dłużna spółka (...) posiada jedyną wierzytelność do Skarbu Państwa z tytułu zarządzenia zwrotu połowy opłaty od cofniętej apelacji w sprawie VI GC 50/16 w wysokości 6.250zł, przy czym wierzytelność ta została zajęta przez komornika A. P. w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez powoda jako wierzyciela przeciwko spółce (...) pod sygn. Km (...). Wszelka korespondencja sądowa i komornicza była kierowana na adres spółki w B., pod którym spółka nie ma siedziby, o czym powód wiedział, zaś pozew skierowany przeciwko spółce o zapłatę w/w wierzytelności ( sygn. VI GC 242/16 ) miał na celu stworzyć podstawę do odpowiedzialności pozwanego z art. 299 ksh. Skoro roszczenie powstało w okresie upadłości dłużnej spółki, powód powinien zgłosić te wierzytelność do reprezentującego spółkę syndyka, a w okresie po ukończeniu postępowania upadłościowego, co miało miejsce w listopadzie 2009r., nie jest możliwe, aby spółka korzystała bezumownie z czegokolwiek, bo majątek został sprzedany przez syndyka, a spółka formalnie przestała istnieć 12 maja 2010r. Zdaniem pozwanego doszło do wprowadzenia w błąd Sądu Okręgowego w R. w celu osiągniecia korzyści majątkowej nie mniejszej niż 145.000zł, co jest przedmiotem postepowania karnego sygn. PR (...). Ponadto pozwany zarzucił, iż nie było i nie ma podstaw do złożenia wniosku przez pozwanego o ogłoszenie upadłości spółki (...), gdyż ta ma tylko jednego wierzyciela, tj. powoda. Zarzucił, iż brak złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą, skoro przez ostatnie kilka lat ze sprawozdań finansowych spółki wynika, iż nawet gdyby doszło do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości poczynając od wniesienia powództwa o zapłatę kwoty 145.000zł, to i tak wierzyciel nie odstałby większego zaspokojenia, gdyż nie doszło do żadnych zmian w majątku, którego spółka nie zgromadziła. Zarzucił też, iż mandat pozwanego jako członka zarządu zgodnie z art. 202 §1 ksh wygasł z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Pozwany został powołany na prezesa zarządu uchwałą z dnia 12.09.2003r., w związku z czym od początku lipca 2004r. spółka nie posiada powołanego zarządu. Skoro B. K. nie był członkiem zarządu w okresie powstania wierzytelności do chwili obecnej, nie odpowiada z art. 299§1 ksh.

W odpowiedzi (k.116-117) powód wskazał, iż spółka (...) posiada co najmniej 2 wierzycieli. Drugim wierzycielem jest J. R. (1) , który prowadził egzekucję przeciwko spółce pod sygn. Km(...), które to zostało umorzone. Co do sytuacji majątkowej spółki (...) w latach 2015-2017 odnośnie zarzutu braku szkody powód uzasadnił, iż dłużna spółka 15.07.2015r. sprzedała wierzytelność przysługującą jej wobec powoda za cenę 459.731zł, która to cena pozwoliłaby na zaspokojenie wierzytelności powoda. Ponadto w dniu 4.07.2016r. spółka (...) uiściła opłatę od pozwu w wysokości 12.500zł, wniesionego w sprawie VI GC 50/16 przeciwko powodowi. Ponadto spółce (...) przysługuje wierzytelność do dłużnika J. R. (1) ( egzekucja prowadzona pod sygn. Km (...) ), co wskazuje, że spółka (...) posiada majątek, z którego można by było uzyskać zaspokojenie. Nie można też wykluczyć skutecznego złożenia wniosku o upadłość w przyszłości, bowiem sytuacja majątkowa dłużnej spółki może ulec poprawie bądź to przez zwiększenie dochodów, bądź zmniejszenie pasywów, np. przez przedawnienie czy zaspokojenie wierzytelności. Powołał się na orzeczenie SN IV CSK 340/14 uzasadniając, iż skoro pozwany występował przed sądami, podpisywał sprawozdania finansowe, nie złożył też wniosku do KRS o wykreślenie go z funkcji prezesa zarządu, bądź o zawiadomienie sądu rejestrowego o wszczęciu postępowania przymusowego co do nowego zarządu, to oznacza, że została podjęta uchwała per facta concludencia o powołaniu go na członka zarządu na dalsze okresy, gdyż wymóg formy pisemnej uchwały nie stanowi warunku o jej ważności.

Na rozprawie z dnia 15.11.2019r. pełnomocnik pozwanego uzupełnił, iż o wygaśnięciu mandatu dowiedział się w 2018r., badając akta rejestrowe dłużnej spółki celem dokonania zmiany umowy spółki. Odnośnie zarzutu powoda, iż spółka (...) posiada wierzytelność względem J. R. (1) uzasadnił, iż wynika ona z wyroku karnego II K 713/05, gdzie sąd karny zasądził odszkodowanie na rzecz syndyka w kwocie 95.051,85zł, przy (...) spółka (...) uzyskała klauzulę wykonalności na powyższy tytuł egzekucyjny i została na tej podstawie wszczęta egzekucja Km (...) Ponieważ tytuł egzekucyjny został wydany na rzecz syndyka, dłużnik J. R. (1) wszczął powództwo przeciwegzekucyjne, zarzucając brak legitymacji czynnej spółki (...) w postępowaniu egzekucyjnym. Sąd cywilny w sprawie tego powództwa oddalił wniosek powoda J. R. o zawieszenie postępowania egzekucyjnego w ramach zabezpieczenia powództwa, uzasadniając brak legitymacji biernej R. w postępowaniu opozycyjnym, skoro wierzycielem tytułu wykonawczego jest Syndyk. Pełnomocnik pozwanego na rozprawie tej wyjaśnił, iż uchwała o powołaniu B. K. na prezesa zarządu z roku 2003 nie określała, na jaki okres został powołany, a kwestii tej nie reguluje również umowa spółki.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 1.07.2016r. powód wniósł do Sądu Okręgowego w R. pozew przeciwko (...) sp. z o.o. w B. o zapłatę kwoty 145.000zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2015r. W uzasadnieniu wskazał, iż niniejsza kwota stanowi odszkodowanie za bezumowne i bezprawne korzystanie z 4 maszyn będących własnością powoda na terenie zakładu produkcji wody mineralnej w B., stanowiącym własność pozwanego za okres 14.11.2006r. do 22.07.2010r., tj. do dnia zbycia przedmiotowych urządzeń. Powód powództwo niniejsze wytoczył jako właściciel tych maszyn. Wyrokiem z dnia 4.04.2008r. V GUo 1/07 w/w przedmioty SR upadłościowy wyłączył z masy upadłości. Mimo to spółka (...) prowadziła produkcję na maszynach. Powód wzywał syndyka masy upadłości R. M. O. do wydania tych ruchomości, czego syndyk nie wykonał. Sąd cywilny w ramach skargi w postepowaniu egzekucyjnym wszczętym przez powoda o wydanie ruchomości stwierdził o naganności i bezprawności działania syndyka. Powód wezwał pozwanego spółkę (...) pismem z dnia 28.05.2015r. do dobrowolnej zapłaty, która to kwota do dzisiaj nie została zapłacona (dowód: uzasadnienie pozwu w sprawie VI GC 242/16). Odpis tego pozwu sąd doręczył pozwanemu na adres : B. S. 333 (adres siedziby spółki wynikający z KRS). Przesyłka została zwrócona po dwukrotnym awizowaniu w sierpniu 2016r. Pozwana spółka nie złożyła w terminie wyznaczonym odpowiedzi na pozew. Zawiadomienie o rozprawie wobec dwukrotnej awizacji złożono do akt ze skutkiem doręczenia. Po przeprowadzeniu rozprawy, na której pozwany nie stawił się ( II krotna awizacja ), Sąd Okręgowy w R. w dniu 24.02.2017r. wydął wyrok zaoczny uwzględniający powództwo, który uprawomocnił się wobec braku złożenia sprzeciwu przez pozwanego (II krotna awizacja). Tytuł wykonawczy z w/w wyroku powód otrzymał 21.04.2017r. (dowód: w/w dokumenty zalegające w aktach VI GC 242/16). Na podstawie w/w tytułu wykonawczego powód wszczął egzekucję pod sygn. Km (...), która postanowieniem prawomocnym z dnia 21.11.2017r. została umorzona w całości na podstawie art. 824§1 pkt 3 kpc (bezskuteczność egzekucji) (dowód: postanowienie k. 16) . Na kolejny wniosek powoda o wszczęcie egzekucji kolejna egzekucja postanowieniem prawomocnym z dnia 28.12.2018r. sygn. Km (...) została umorzona w części jako egzekucja bezskuteczna, w którym to postanowieniu komornik stwierdził, iż wierzyciel otrzymał kwotę 2.806,24zł. W postepowaniu tym komornik zajął bezskutecznie szereg nieistniejących wierzytelności wobec osób fizycznych, w tym wierzytelność R. z wyroku karnego p-ko J. R. (1) II K 715/05 ( zajęcia k. 158-165, k. 171, pisma osób fizycznych o nieistnieniu wierzytelności k. 172-173, 190, k. 200, 201 ). W uzasadnieniu obu postanowień komornik stwierdził, iż nie udało się ustalić majątku dłużnika i dłużnikowi nie przysługują wskazane zajęcia wierzytelności (postanowienie k. 17-18 ). Pismem z dnia 20.08.2019r. powód wezwał pozwanego o zapłatę w terminie 3 dni niespornych między stronami kwot wierzytelności: 145.000zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie skapitalizowanymi na kwotę 48.332,05zł wraz z dalszymi odsetkami od dnia 21.08.2019r. , kwoty 7.250zł tytułem kosztów sądowych oraz kwoty 1.350zł i 41,90zł tytułem kosztów postepowania egzekucyjnego Km (...). Wezwanie to pozwany odebrał w dacie 23.08.2019r. (dowód: wezwanie wraz z po k. 26-27)

Poza sporem było, iż pełnomocnik pozwanego na podstawie analizy dokumentów akt rejestrowych dłużnej spółki (...) w 2018r. pozyskał wiedzę, iż pozwany nie został powołany kolejną uchwałą na prezesa zarządu. W efekcie działając w imieniu B. K. z udziałem: (...) sp. z o.o. , (...) sp. z o.o. oraz S. R. jako (...) spółki (...) złożył wniosek do sądu rejestrowego w R. z daty 6.11.2018r. o ustanowienie kuratora dla osoby prawnej. Umowa spółki (...) powołująca spółkę nie określała kadencji członków zarządu wskazując, iż w przypadku zarządu jednoosobowego spółkę reprezentuje prezes zarządu samodzielnie, zaś rokiem obrachunkowym jest rok kalendarzowy. (wniosek k. 311, 63 oraz tekst jednolity umowy spółki k. 66-69.) Jak wynika z pełnego odpisu z KRS spółki (...) spółka została wpisana do KRS dnia 24.10.2003r. Prezesem tej spółki na mocy uchwały wspólników został B. K. jako jedyny członek zarządu i obowiązki prezesa zarządu pełnił nieprzerwanie do 2018 roku, podpisując sprawozdania finansowe, udzielając pełnomocnictw procesowych, dokonując czynności prawnych w imieniu spółki (pełny odpis KRS k. 91-101, u. cesji k.118, sprawozdania k. 53-62). W wyniku rozstrzygnięcia skargi B. K. na postanowienie referendarza wydane w dniu 16.01.2019r., odmawiającego ustanowienia kuratora dla spółki (...) z uzasadnieniem, iż B. K. podpisując sprawozdania na zasadzie per facta concludencia wchodzi w skład zarządu, Sąd Rejonowy w R. Sąd Rejestrowy prawomocnym postanowieniem z dnia 10.01.2020r. ustanowił dla spółki (...) kuratora celem podjęcia czynności zmierzających do powołania osoby prawnej, a w razie potrzeby do przeprowadzenia likwidacji spółki. Sąd ten ustalił, iż B. K. został powołany na prezesa zarządu uchwałą wspólników z dnia 12.09.2003r. Umowa spółki nie przewidywała kadencji dla członków zarządu, a w/w uchwała nie powoływała go na czas określony czy też na czas nieokreślony. Według listy wspólników złożonych do KRS z daty 21.03.2007r. wspólnikami byli B. K., (...) sp. z o.o. Do chwili obecnej nie została podjęcia przez wspólników kolejna uchwała o powołaniu B. K. do zarządu. Wspólnikami są w/w osoby. Sąd rejestrowy ostatecznie skonkludował, iż pierwszym pełnym rokiem obrotowym pełnienia funkcji członka zarządu przez B. K. był rok 2004 i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ten rok nastąpiło 24.06.2005r. Z tym dniem wygasł mandat B. K. jako członka zarządu na podstawie art. 202§1 ksh.. Sąd ten ocenił, iż nie można domniemywać powzięcia uchwały ani stwierdzać, że została podjęta per facta concludencia, gdyż musi nastąpić głosowanie w przedmiocie podjęcia uchwały, a forma pisemna, która nie jest wymagana co do podjęcia uchwały nie ma żadnego znaczenia. Nie można wykluczać woli wspólników utrzymania zarządu w dotychczasowym składzie, skoro członek zarządu B. K. w takim charakterze podejmował czynności, podpisując sprawozdania finansowe itp., tym niemniej nie jest to równoznaczne z konkludentnym powzięciem uchwały, która zapada w wyniku odbycia ZW i głosowania . Czym innym jest jej zaprotokołowanie. Nie sposób też domniemywać, że uchwała o udzieleniu absolutorium członkowi zarządu stanowi o domniemanym powołaniu go w skład zarządu na przyszłość, podobnież jak uchwały o zatwierdzeniu sprawozdań finansowych, które tyczą się okresu minionego. Powołując się na zasadę pewności obrotu prawnego uzasadnił, iż domniemywanie uchwały narusza tą pewność, bowiem może prowadzić do sanacji nieważnych czynności prawnych, których nieważność spowodowana jest właśnie brakiem podjęcia uchwały. Tym samym nie podzielił stanowiska Sądu Najwyższego IV CSK 340/14 oraz przywołał głosy krytyczne doktryny do tejże uchwały, jak również orzecznictwo NSA oraz Sądu Apelacyjnego w Gdańsku I FSK 649/13 oraz III AUa 628/11 i III AUa 1922/13, co do którego sąd rejestrowy przychylił się (dowód: prawomocne postanowienie k. 407 i jego uzasadnienie k. 387-390).

Za rok 2014 i 2015 stan (...) sp. z o.o. wynosił 936.000zł jako należności krótkoterminowych dochodzonych w drodze sądowej, zaś stan pasywów wynosił zero. Na koniec roku 2016 spółka (...) wykazała po stronie aktywów należności krótkoterminowe dochodzone w drodze sądowej wysokości 936.000zł, zaś w roku 2017 w wysokości 686.000zł jako jedyne aktywo spółki; jako pasywo w 2016r. wykazała zobowiązanie długoterminowe w wysokości 12.500zł z tytułu kredytów i pożyczek wobec jednostek powiązanych. Na koniec 2017r. stan pasywów nie zmienił się. (dowód: bilanse oraz rachunki zysków i strat za w/w lata ). Uchwałą z dnia 26.04.2018r. (...) spółki (...) z dniem 1.06.2018r. zawiesili działalność spółki (...) w związku z przeterminowaniem wszystkich należności ( uchwała k. 55 - 62). Za rok 2018 spółka nie wykazała żadnych przychodów ani kosztów, za rok 2017 jedynie koszt 12.500 zł, spółka nie zalega z należnościami publiczno -prawnymi ( zeznania podatkowe i zaświadczenia ZUS I US k. 131-138 )

Poza sporem było, iż dnia 14.11.2006r. Sąd Rejonowy w R. ogłosił upadłość likwidacyjną dłużnika (...) sp. z o.o. w B. na wniosek C. P.. Syndykiem został M. O.. Postanowieniem z dnia 3.11.2009r. sąd upadłościowy stwierdził ukończenie postępowania upadłościowego wobec likwidacji całego majątku, na podstawie którego to postanowienia sąd rejestrowy postanowieniem z dnia 12.05.2010r. wykreślił spółkę (...) z KRS na wniosek syndyka z dnia 7.05.2010r. Postanowieniem z dnia 22.02.2013r. sąd rejestrowy uchylił wpis wykreślający spółkę (...) z KRS oraz dokonał ujawnienia w KRS wszystkich danych spółki (...) z uzasadnieniem, iż istnieje w spółce (...) majątek, tj. wierzytelność do J. R. (1) z wyroku karnego, której syndyk nie wyegzekwował, w kwocie co najmniej 95.051,95 zł oraz majątek w postaci znaku towarowego (...), o który syndyk wszczął proces p-ko P. , lecz SO w R. umorzył go , bowiem spółka (...) została wykreślona z KRS po zakończeniu postepowania upadłościowego (okoliczności przyznane przez stronę powodową na podstawie art. 230 kpc oraz uzasadnienie postanowienia sądu rejestrowego z dnia 22. 02.2013r. k. 435-438)

J. R. (1) jest wierzycielem względem spółki (...) na kwotę 100zł na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego w R. z dnia 24.05.2018r. I 1.Co 549/18, pkt II postanowienia zasądzającego 100 zł tytułem kosztów (dowód: postanowienie komornika z dnia 11.06.2019r. Km (...), które to postepowanie egzekucyjne wobec bezskuteczności egzekucji zostało umorzone k. 118, post. SR k. 123 )

Umową przelewu wierzytelności z dnia 15.07.2015r. spółka (...), którą reprezentował B. K. jako prezes zarządu, sprzedała R.,M.,M. W. wierzytelność w wysokości 459.731,07zł przysługujące tej spółce w stosunku do P. sp.j. za cenę 459.731,07zł, w tym m.in. wierzytelność odszkodowawczą z wyroku karnego II K 713/05, przy czym powyższe wynagrodzenie miało być wypłacone po odzyskaniu wierzytelności przez nabywców jej od dłużnika P.. W umowie tej stwierdzono, że wierzytelności istnieją, lecz co do zasady są sporne (dowód: umowa cesji wraz z załącznikiem k. 118-121)

Spółka (...) w dniu 4.07.2016r. dokonała opłaty od pozwu w sprawie VI GC 50/16 w wysokości 12.500zł (pozew spółki (...) przeciwko C. P. sp. j. o zapłatę kwoty 250.000zł wraz z dowodem opłaty k. 67 akt VI GC 50/16). Wyrokiem z dnia 14.02.2017r. powództwo niniejsze zostało prawomocnie oddolne i zasądzone od spółki (...) na rzecz P. koszty zastępstwa procesowego w kwocie 14.417. Wyrok ten uprawomocnił się wobec cofnięcia apelacji, którą opłacił B. K. osobiście kwotą 12.500zł (dowód opłaty od apelacji: k. 245 akt VI GC 50/16, cofnięcie apelacji k. 263 w/w akt, postanowienie o umorzeniu postępowania apelacyjnego k. 280 wraz zasądzeniem od R. na rzecz C. P. kosztów postępowania apelacyjnego: 7.200zł i zarządzeniem zwrotu na rzecz powoda R. kwoty 6.250zł tytułem połowy opłaty od apelacji k. 280) Wierzytelność z tytułu zwrotu połowy opłaty od apelacji w wysokości 6.250zł przysługująca spółce (...) ( wpłacił B. K. ) została zajęta przez komornika sądowego w sprawach KM(...) i (...), wszczętych przez wierzyciela powoda p-ko R. spz o.o. , gdzie wierzytelność w sprawach KM(...) została w całości na tej podstawie zaspokojona, zaś w sprawie KM (...) z wierzytelności tej zaspokojono kwotę 2.806,24 zł .(pismo k. 315 oraz do komornika k. 316 Km 61/18 i kwota ta została przez Sąd złożona na wskazany przez komornika rachunek, zajęcia w w/w egzekucjach k. 147, 240, 246, 247, 271)

W dniu 16.05.2008r. Sąd Rejonowy w R. Wydział Karny skazując oskarżonego J. R. (1) na podstawie art. 46§1 kk orzekł wobec niego obowiązek naprawienia szkody poprzez wpłatę na rzecz syndyka masy upadłości (...) sp. z o.o. kwoty 95.051,85zł. Wyrok ten uprawomocnił w dniu 3.04.2009r. na skutek orzeczenia sądu II instancji. Na wniosek złożony przez (...) sp. z o.o. o nadanie klauzuli wykonalności temu orzeczeniu sąd karny w dniu 31.07.2017r. nadał klauzulę wykonalności stwierdzając, że tytułu uprawnia do egzekucji w zakresie obowiązku naprawienia szkody na rzecz syndyka. Na tej podstawie spółka (...) wszczęła egzekucję przeciwko J. R. (1) pod sygn Km (...), która to wierzytelność została zajęta przez komornika w postepowaniu KM (...). W dacie 20.06.2018r. powód J. R. (1) złożył pozew przeciwko (...) sp. z o.o. o pozbawienie wykonalności powyższego tytułu wykonawczego z powołaniem się na umowę przelewu wierzytelności z dnia 15.07.2015r. o zbyciu przez R. tej wierzytelności na rzecz R.,M.,M. W., a ponadto z uzasadnieniem braku legitymacji czynnej spółki (...) do wszczęcia egzekucji, gdyż wierzycielem jest syndyk. Powód J. R. (1) wniósł o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego, który to wniosek postanowieniem Sądu Okręgowego w R. I Wydział Cywilny z dnia 10.09.2018r. sygn. I C 888/18 został oddalony z uzasadnieniem, iż roszczenie objęte powództwem przeciwegzekucyjnym nie zostało uprawdopodobnione przez powoda w zakresie legitymacji biernej, skoro na podstawie tytułu wykonawczego wierzycielem jest syndyk masy upadłości, zaś powództwo o pozbawienie wykonalności zostało złożone przeciwko spółce (...). Jak wynika z akt I C 888/18 powód J. R. (1) zmarł na etapie zaskarżenia przez niego niniejszego postanowienia do Sądu Apelacyjnego w R.. Sprawa jest na etapie po złożonej odpowiedzi na pozew przez pozwanego oraz postepowania zażaleniowego przed SA w R. (dowód: pozew o pozbawienie tytułu wykonalności , kopia tytułu wykonawczego II K 713/05, postanowienie o oddaleniu wniosku o zabezpieczenie oraz stan sprawy ustalony na podstawie akt I C 888/18 udzielonych do wglądu przez Sąd Apelacyjny w związku z zażaleniem na postanowienie o zabezpieczeniu I ACz 41/20 k. 421 – 443).

Sąd oddalił wd pozwanego z jego zeznań na okoliczność sytuacji majątkowej spółki (...) oraz nieposiadania innych wierzycieli niż P. sp.j., poczynając od 2013roku. Powyższe okoliczności winno wykazywać się dokumentami w postaci sprawozdań finansowych, dokumentów księgowych, ponadto był to dowód p-ko dokumentowi urzędowemu w postaci postanowienia SR w R. na kwotę 100 zł wierzytelności J. R. (1) do R. sp z o.o. z tytułu kosztów oraz prawomocnemu postanowieniu komornika o umorzeniu wobec bezskuteczności egzekucji KM (...)z dnia 11.06.19r. Pozwany nie twierdził, w jaki sposób ta wierzytelność przestała istnieć, nie podał w szczególności twierdzeń, iż doszło do jej zapłaty.

Sąd zważył, co następuje:

Powód w myśl art. 299 § 1 ksh wykazał swą wierzytelność i bezskuteczność jej egzekucji, skoro 2-krotnie wszczynane egzekucje zostały umorzone z powodu braku majątku spółki.

Pozwany wykazał przyczynę egzoneracyjną: brak podstaw po jego stronie do złożenia wniosku o upadłość, zatem brak winy. Sąd w pełni podziela rozważania prawne sądu rejestrowego wyrażone w postanowieniu z dnia 10.01.2020r. co do wygaśnięcia na podst. art. 202§ 1 ksh mandatu pozwanego jako członka zarządu (...) sp.z.o.o. w dniu 24.06.2005r. Nie sposób zgodzić się z wyrokiem SN IV CSK 340/14. Uzasadnienie tego wyroku myli formę pisemną uchwały, której wymogu zachowania dla jej ważności ustawodawca nie nakłada, z faktem aktu podjęcia uchwały o powołaniu na kolejny rok obrachunkowy czy okres zamknięty dotychczasowego skitowanego członka zarządu, w tym przypadku pozwanego. Okoliczność, iż podejmował on czynności prawne, faktyczne i procesowe jako Prezes zarządu, nie wiedząc, ze nim nie jest w świetle przepisów ksh , nie czynią go same przez się rzeczywistym prezesem, zobowiązanym do złożenia wniosku o upadłość. Przepis art. 299 ksh jest jasny: to członkowie zarządu odpowiadają za zobowiązania spółki, a nie osoby, które faktycznie tę funkcję wykonują, a formalnie powołani nie są. Dodać należy, iż to nie pozwany doprowadził do powstania wierzytelności Powoda . Jak wynika z uzasadnienia pozwu w sprawie Gc 242/14 zobowiązanym dłużnikiem był syndyk, bowiem to z okresu upadłości powód dochodził w tym procesie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez syndyka z ruchomości powoda, częściowo zaś wynagrodzenie to dotyczyło okresu, kiedy spółka (...) nie istniała, zatem kto bezumownie korzystał z ruchomości? W każdym razie na pewno nie pozwany spowodował powstanie tej wierzytelności, bowiem w tym czasie nie pełnił zarządu w upadłej spółce, która następnie przestała istnieć. Nie on zajmował bezumownie ruchomości. Nie wiedział też , nawet wiedzy tej nie miał syndyk ( powód nie kierował wezwania do zapłaty do syndyka w okresie toczonej upadłości , ani nie zgłosił jej do masy jako I kategoria ), że powód będzie dochodził takiej wierzytelności, stąd syndyk nie miał podstaw, by umieścić ją z urzędu w I kat, czy też zaspokoić ją jako tzw. koszty postepowania upadłościowego. Tym bardziej nie ma podstaw, by czynić zarzut pozwanemu, że nie złożył wniosku o upadłość już po tzw. „reaktywacji” R. sp z.o.o. , skoro nadal o takiej wierzytelności nie wiedział. Powód był bierny w zakresie domagania się od syndyka, a następnie od spółki po jej ponownym wpisaniu, wynagrodzenia za bezumowne korzystania z ruchomości, do czasu przedsądowego wezwania do zapłaty spółki (...) o to wynagrodzenie z dnia 28 maja 2015r. W okresie tym jednak nie istniały podstawy do ogłoszenia upadłości, skoro był tylko jeden wierzyciel: P. sp. j. Zgodnie z art. 2.1 pu oraz art. 11.1 i 2 pu obowiązek złożenia wniosku o upadłość powstaje, gdy istnieje co najmniej 2 wierzycieli. W przypadku wielu zobowiązań, ale należnych tylko wobec jednego wierzyciela, interes jego zaspokojony jest bowiem w drodze egzekucji singularnej. Drugi wierzyciel pojawił się w dniu 24.05.2018r. ( wierzytelność J. R. (1) 100 zł z tytułu kosztów procesu ), o czym pozwany mógł się dowiedzieć dopiero po doręczeniu spółce w/w postanowienia, a więc po tej dacie. W tym jednak okresie dłużna spółka już nie notowała żadnych przesunięć majątkowych tak po stronie aktywów , jak i pasywów, nie posiadała majątku nadającego się do zaspokojenia obu wierzytelności, o czym świadczą sprawozdanie finansowe za rok 2017 oraz postanowienia komorników umarzające postepowania egzekucyjne z wniosku P. i J. R. (1), spółka zawiesiła działalność gospodarczą poczynając od 1.06.2018r., kiedy to nie odnotowała żadnych przychodów i rozchodów ( kosztów ). Wprawdzie za rok 2018 i następny brak sprawozdania finansowego spółki, ale nie miał kto go złożyć: pozwany dowiedział się , iż nie jest członkiem zarządu i w dniu 6.11.2018r. złożył wniosek do SR w R. o ustanowienie kuratora dla spółki nie mającej organu, co sąd ten uwzględnił. Nie ponosi zatem winy w niezłożeniu wniosku o upadłość z uwagi, iż do 2018 roku nie było podstaw do ogłoszenia upadłości ( 1 wierzyciel ), a nadto nie był on członkiem zarządu bo jego mandat wygasł już w 2005r, nadto powód nie poniósł szkody w myśl art. 299 § 2 ksh.

Odnośnie wygaśnięcia z mocy prawa mandatu okoliczność, iż wspólnicy spółki udzielali skwitowania Prezesowi zarządu za kolejne lata do 2017 r. nie świadczy o tym, że per se stanowiły one uchwały o powołaniu pozwanego na prezesa zarządu na kolejne lata. O uchwale można mówić tylko, gdy dojdzie do aktu głosowania, gdy ZW zostanie w tym celu zwołane, lub też bez formalnego zwołania, ale przy 100% reprezentacji kapitału zakładowego dojdzie do aktu głosowania. Pisemna forma uchwały nie jest tu wymagana, ale głosowanie musi się odbyć w przedmiocie powołania na funkcje członka zarządu. Nie można takiej uchwały domniemywać per facta concludentia na podstawie skitowania zarządu za poprzedni rok, bo oznaczałoby to, iż uchwała taka byłaby podejmowana z mocą wsteczną, tymczasem chodzi o powołanie członka zarządu na przyszłą kadencję i to na czas określony, bo tylko wtedy w myśl art. 202 ksh następuje skuteczne powołanie dotychczasowej osoby na dalszy okres, wskazany w uchwale. Nie wystarczy tu bowiem uchwała o powołaniu na czas nieokreślony ( tak SN III CZP 23/10IV CSK 340/14, I CSK 18/15 ). Nie sposób domniemywać takiej treści uchwały, podejmowanej przecież przez ZW, a zatem organ, który musi się ukonstytuować poprzez jego zwołanie, o powołaniu dotychczasowego prezesa na okres zamknięty , skoro jedyną uchwałą w tym przedmiocie była uchwała nie określająca czasu powołania. To , że ktoś chce być, lub uważa, że jest członkiem zarządu, nie czyni go nim w myśl przepisów ksh. Sąd nie podziela stanowiska NSA w: I FSK 862/12. Wprawdzie służy ono ochronie wierzycieli, tym niemniej nie znajduje oparcia w przepisach prawa, tj. zwłaszcza art. 299 ksh, który wyraźnie czyni odpowiedzialnym za niezłożenie wniosku w terminie „członka zarządu”, a nie osobę, wykonującą tę funkcję. Ustawodawca rozróżnił te pojęcia, skoro w art. 373 pkt 1a pu nakazał orzekanie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej również wobec „osób faktycznie zarządzających przedsiębiorstwem, jeżeli przyczyniły się istotnie do niezłożenia wniosku o upadłość”. Brak jest takiego rozwiązania w art. 299 ksh ( wykładnia systemowa ), w przeciwieństwie do art. 116 Ordynacji podatkowej , na kanwie którego to przepisu zresztą orzekał w/w NSA. Ten ostatni przepis, zdaniem tego sądu , pozwala na szerszą wykładnię co do osób odpowiedzialnych za zobowiązania spółki , posługując się pojęciem „pełnienia obowiązków członka zarządu”. Orzecznictwo sądów powszechnych natomiast wyraźnie wskazuje, iż skuteczna rezygnacja z funkcji czy wygaśniecie mandatu ( niezależnie od jego przyczyny , np. na podst. 18 § 2 ksh : tak tez A. Kidyba ) zwalnia z odpowiedzialności z art. 299 ksh, nawet w sytuacji, gdy osoba ta faktycznie zarządzała spółką, chyba że rezygnacja została złożona dla pozoru ( art. 83 kc ), czy w celu obejścia prawa ( art. 58 kc ), tj. po to , by uniknąć odpowiedzialności z art. 299 ksh. Okoliczności te jednak należy każdorazowo dokładnie badać w procesie, gdyż chodzi z drugiej strony o ochronę praw osoby fizycznej, która taka rezygnację złożyła, zatem członkiem zarządu nie jest i nie ponosi z zasady odpowiedzialności. Niestety wyżej powołany wyrok NSA nie zawiera żadnego uzasadnienia prawnego postawionej tezy, a brak też orzecznictwa sądów powszechnych czy SN na kanwie okoliczności, jak w niniejszej sprawie. Doktryna i orzecznictwo zgodne są jednak co do tego, że wpis do KRS osoby jako członka zarządu, czy figurowanie takiej osoby w KRS nie czyni go tym członkiem w myśl art. 202 ksh i 299 ksh, bo jest to wpis wyłącznie deklaratoryjny ( por. SN III CSK 107/15, SA w Katowicach I ACa 886/01, NSA I FSK 649/13, SA w Łodzi III AUa 1922/13, V CSK 172/10, SA w W-wie VI ACa 437/12, SA Wrocław I ACa 1246/12, III CKN 635/97, III CSK 96/17 ) . Nie działa tu domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym ( art. 17 Ustawy o krs ), bowiem jest to domniemanie wzruszalne ( w tym procesie zostało obalone ), nadto chroni ono osoby trzecie w czynnościach prawnych ze spółką, której wpis dotyczy. Nie sposób nadto zarzucać pozwanemu nadużycia prawa poprzez powołanie się w tym procesie na bezwzględnie obowiązujący przepis art. 202 § 1 ksh. W procesach sądowych to pozwanemu wobec powoda, a nie na odwrót, przysługuje zarzut nadużycia prawa - w myśl art. 5 kc. Takie nadużycie prawa procesowego w tym przypadku nie zachodzi, zwłaszcza gdy ma się na względzie, iż powód zaniechał dochodzenia swej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, której to wierzytelności pozwany jako faktyczny prezes zarządu nie spowodował, bo nie działał w imieniu spółki upadłej, a później rozwiązanej na skutek wykreślenia spółki z rejestru po zakończeniu postepowania upadłościowego ( art. 289 § 1 ksh).

O kosztach procesu sąd orzekł na podst. art. 108 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc. Na koszty te złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa i minimalne wynagrodzenie adwokackie pełnomocnika pozwanego.