Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 stycznia 2020 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił G. B. prawa do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy od 26 września do 20 października 2019 r., z tytułu zatrudnienia w (...) S.A., a także zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu otrzymanego za ten okres zasiłku chorobowego. Z kolei decyzją z 30 stycznia 2020 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił G. B. prawa do zasiłku chorobowego za ten sam okres niezdolności do pracy, lecz z tytułu zatrudnienia w A. F. Polska i również zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu otrzymanego za ten okres zasiłku chorobowego. W uzasadnieniu obu decyzji organ rentowy wskazał, że u ubezpieczonego została przeprowadzona w dniu 15 października 2019 r. kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego, podczas której zastano go w stroju roboczym w trakcie wykonywania prac malarskich na rusztowaniu. Powyższe okoliczności świadczą, zdaniem organu rentowego, o wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z ich celem i o wykonywaniu pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy.

Odwołanie od powyższych decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się zmiany zaskarżonej decyzji, poprzez przyznanie prawa do zasiłku za cały sporny okres i zwolnienie z obowiązku zwrotu otrzymanego zasiłku chorobowego. W uzasadnieniu wskazał, że w chwili kontroli malował filar przy swoim własnym mieszkaniu. Wszedł na rusztowanie za zgodą pracującej tam ekipy remontowej. Nie stanowiło to pracy zarobkowej, ani niewłaściwego korzystania ze zwolnienia lekarskiego.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie z uzasadnieniem analogicznym, jak w decyzjach, a także o zwrot kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie września i października 2019 r. G. B. był zatrudniony w (...) Spółce akcyjnej w K. oraz w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (tam do 30 września 2019 r.), na podstawie umów o pracę.

W okresie tego zatrudnienia był niezdolny do pracy i przedłożył zaświadczenia lekarskie za okresy: 24 sierpnia 2019 r., 27 sierpnia – 8 września 2019 r., 9 września – 20 października 2019 r.

Na podstawie tych zaświadczeń płatnicy składek wypłacili wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy.

Bezsporne, a nadto: imienne raporty miesięczne oraz informacje od płatników składek – nienumerowane karty akt zasiłkowych

Niezdolność do pracy miała związek ze złamaniem podstawy paliczka palca prawej stopy i stłuczeniami z 26 sierpnia 2019 r. Palec nie był usztywniony. Wydano zalecenie elewacji kończyny, oszczędnego trybu życia i doraźnego leczenia przeciwbólowego.

Ostatnie zaświadczenie lekarskie pozwalało choremu chodzić, palec nie był usztywniony, a chodzenie nie sprawiało bólu i nie powodowało obrzęku lub innych komplikacji.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonego – k. 21, karta konsultacji ortopedycznej – k. 4

Dnia 15 października 2019 r. pracownik (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego G. B., przychodząc do jego miejsca zamieszkania w S., przy ul. (...).

Na miejscu kontrolująca zastała ubezpieczonego podczas malowania dwóch metalowych filarów na zielony kolor, w stroju roboczym, na rusztowaniu.

Poprzedniego dnia G. B. kupił farbę i zeszlifował rdzę z filarów. W dniu kontroli malował dwa filary o średnicy ok. 15 cm, na zielony kolor, na wysokości ok. 2,5 – 3 metrów, w tej ich części, która znajdowała się przy wejściu do jego mieszkania. Wzrost nie pozwolił mu pomalować górnej części filarów. Na miejscu stało rusztowanie przygotowane przez ekipę remontową, która miała remontować zadaszenie nad zewnętrzną klatką schodową. Za zgodą budowlańców wszedł na rusztowanie i pomalował także górną część filara. Miał na sobie własne ubranie robocze – bez żadnych emblematów.

Malowanie robił na swój własny użytek. Nie otrzymał za to żadnego wynagrodzenia.

Pod protokołem kontroli napisał, że z końcem września 2019 r. przestał pracować w A. oraz że podjął pracę, by móc utrzymać rodzinę. W istocie chodziło mu o jego drugą umowę o pracę w J. M. ( sklepach (...)), a nie o pracę przy malowaniu.

Dowód: protokół kontroli z 15 października 2019 - nienumerowana karta akt zasiłkowych, przesłuchanie ubezpieczonego – k. 21.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego okazało się uzasadnione.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie stanowiło prawo ubezpieczonego do zasiłku chorobowego za okres od 26 września do 20 października 2019 r. i towarzyszący brakowi do tego prawa obowiązek zwrotu otrzymanych świadczeń.

Duża część stanu faktycznego sprawy była niesporna, to jest okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę w A. F. Polska oraz J. M. P., okres niezdolności do pracy oraz stan, który w miejscu zamieszkania ubezpieczonego zastała osoba kontrolująca z ramienia płatnika składek. Wynikało stąd, że G. B. malował dwa metalowe filary na zielony kolor, ubrany w strój roboczy i stojąc na rusztowaniu. Jednakże z takiego stanu kontrolująca, a za nią organ rentowy, wyciągnęli zbyt daleko idące wnioski.

Istota sporu sprowadzała przed wszystkim się do rozstrzygnięcia zagadnienia, czy ubezpieczony winien zostać pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego za wskazany w decyzji organu rentowego okres orzeczonej niezdolności do pracy w oparciu o art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636).

Zgodnie z jego treścią ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Organ powołał się na obie wymienione tu przesłanki.

Praca zarobkowa w rozumieniu tego przepisu wykonywana jest najczęściej w oparciu o zawartą wcześniej umowę o pracę z uwzględnieniem warunków określonych w kodeksie pracy, może ona również wynikać z szeregu umów cywilnych, a także prowadzenia działalności gospodarczej, a celem tej pracy jest osiąganie wynagrodzenia lub dochodu dla zaspokajania potrzeb materialnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 maja 1996 r., III AUR 388/96, Prawo Pracy 1997 nr 2, s. 43; wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 20 stycznia 1999 r., III AUA 945/98, (OSA 1999 nr 11-12, poz. 58; wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2000 r., II UKN 513/99, OSNAPiUS 2001 nr 20, poz. 627; z dnia 19 lipca 2001 r., II UKN 494/00, OSNP 2003 nr 9, poz. 234).

Tymczasem ze spontanicznych i nie budzących wątpliwości sądu zeznań ubezpieczonego wynikało, że malował filary jedynie na własny użytek – znajdujące się przy drzwiach wejściowych do jego własnego mieszkania. Nie uzyskał za to żadnego wynagrodzenia i nie zawierał w związku z tym żadnej umowy. Strój roboczy ubrał po to, by się nie pobrudzić, a z rusztowania skorzystał przy okazji – pytając o zgodę ekipy remontowej montującej zadaszenie nad balkonami.

Najwyraźniej w tym wypadku musiało dojść do nieporozumienia pomiędzy ubezpieczonym a osobą kontrolującą. G. B. zapytany o to, czy podjął inną pracę, odpowiedział twierdząco. Nie miał jednak na myśli prac malarskich, lecz obowiązującą równolegle umowę o pracę w sklepie (...) (J. M.). Pracy tej jednak nie świadczył w chwili kontroli. Zaistniała sytuacja musiała wynikać z ograniczonej umiejętności wysławiania się ubezpieczonego, która była widoczna podczas rozprawy.

W rezultacie nie budziło żadnych wątpliwości sądu, że kontrolowany ubezpieczony nie podejmował żadnej pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy.

Pozostała do zbadania druga z przesłanek wymienionych w przywołanym przepisie, a więc korzystanie ze zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Ubezpieczony zeznał, że 15 października 2019 r., a więc w ostatnim tygodniu zwolnienia lekarskiego, nie miał zaleceń leżenia, palec nie był opuchnięty, a chodzenie nie sprawiało bólu, ani nie powodowało obrzęku. Należało więc uznać, że rozciągnięta na dwa dni domowa praca przy malowaniu dwóch filarów o średnicy 15 cm i wysokości 2,5 – 3 metrów, nie jest ciężka i nie obciąża palucha u nogi, a tym samym – nie jest sprzeczna z celem zwolnienia lekarskiego.

W konsekwencji sąd uwzględnił odwołanie w całości i w oparciu o treść art. 477 14 § 2 kpc orzekł o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego za sporny okres oraz w ustalił, że G. B. nie ma obowiązku zwrotu zasiłku chorobowego w trybie art. 84 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)